Μόλις πριν από λίγους μήνες, το Κίεβο εμφανιζόταν τρομοκρατημένο στην προοπτική μιας δεύτερης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, που ίσως συνεπαγόταν μια οδυνηρή συνθηκολόγηση με τη Μόσχα.
Σήμερα, μοιάζει να εναποθέτει τις ελπίδες του στον νέο πρόεδρο για τη λήξη του πολέμου, μετά από τρία χρόνια αιματοχυσίας, σχολιάζει το Politico, στον απόηχο των νέων δεδομένων που φέρνει στον πόλεμο η αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο.
«Υπάρχει πραγματική αισιοδοξία», αναφέρει ο Κερτ Βόλκερ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ουκρανία κατά την πρώτη θητεία Τραμπ. «Το 2024 έμοιαζε σαν έτος αναμονής. Είχαμε εκλογές, είχαμε περισπασμούς, η κυβέρνηση Μπάιντεν έλεγε όχι, μετά έλεγε ναι… Το 2025 μοιάζει με έτος δράσης. Επιτέλους κινούμαστε».
Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, το Κίεβο δεν έχει ψευδαισθήσεις: Το εμπόδιο προς την ειρήνη δεν είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου, αλλά εκείνος του Κρεμλίνου.
Ο ίδιος ο Ζελένσκι αναγνωρίζει πως ο Τραμπ ίσως είναι επιτέλους ο άνθρωπος που θα ωθήσει Μόσχα και Κίεβο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας. Γνωρίζει πώς να ασκήσει πίεση», ανέφερε σε δημοσιογράφους χθες, Τρίτη, μετά τη φλογερή ομιλία του στο Νταβός. Δήλωσε, μάλιστα, πως είναι «αισιόδοξος» για τη νέα διοίκηση.
«Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι σιγουριά», δήλωσε ο Μαξίμ Τιμτσένκο, διευθύνων σύμβουλος της DTEK, του κορυφαίου ιδιώτη επενδυτή στην ενεργειακή βιομηχανία της Ουκρανίας. «Και νομίζω ότι η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να φέρει περισσότερη σιγουριά. Ασφαλώς, αυτή η σιγουριά δεν θα πρέπει να θέσει σε κίνδυνο μια δίκαιη ειρήνη στην Ουκρανία. Ομως, αυτή θα πρέπει να είναι χρονιά της δράσης».
Το πρόβλημα; Αυτή η «δράση» ίσως να μην είναι ευχάριστη, σχολιάζει το Politico.
O Ζελένσκι ενδέχεται να εξωθηθεί σε παραχωρήσεις που μέχρι πρότινος φαίνονταν αδιανόητες. Σύμφωνα με το Politico, ίσως υποχρεωθεί να αποδεχθεί ότι η Ουκρανία δεν θα καταφέρει να επιστρέψει στα προπολεμικά σύνορα και πως η πρόθεση προσχώρησης στις τάξεις του ΝΑΤΟ είναι χαμένη από χέρι. Οι φόβοι περί πιθανών οδυνηρών εκχωρήσεων διαφάνηκαν τόσο από τις δηλώσεις του ίδιου του Ουκρανού προέδρου στο Νταβός, όσο και από Ουκρανούς που βρίσκονται στο χειμερινό θέρετρο για επαφές και συμφωνίες.
Παρ’ όλα αυτά, μιλώντας στο Politico, στο περιθώριο μιας εκδήλωσης στο Νταβός εν μέσω ορκωμοσίας του νέου προέδρου στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος του Kyiv School of Economics, Τίμοφι Μιλοβάνοφ, δήλωνε «συγκρατημένα ανυπόμονος» για τη νέα εποχή Τραμπ.
«Ισως να μην είναι καλή, αλλά θα είναι πολύ καλύτερη από εκείνη του Μπάιντεν» σχολίασε ο Μιλοβάνοφ, πρώην υπουργός στην Ουκρανία, αναφερόμενος στη μοίρα της πατρίδας του στην εποχή Τραμπ. «Ο Μπάιντεν διαχειρίστηκε τον πόλεμο σαν μια κρίση. Θεωρούσε πως, αν άντεχε, η καταιγίδα θα περνούσε. Ομως, δεν περνά. Ο Τραμπ είναι της άποψης πως η καταιγίδα πρέπει να σταματήσει. Βέβαια, δεν τον ενδιαφέρει το πώς θα σταματήσει».
Παιχνίδι ισορροπιών
Ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του Τραμπ και η ροπή του στην έντονη ρητορική θα μπορούσαν να δώσουν στον Ζελένσκι την πρόφαση που χρειάζεται για να πείσει τους εξαντλημένους Ουκρανούς να συμφωνήσουν με μια ειρηνευτική συμφωνία αντιπροσωπευτική της πραγματικότητας στο επιχειρησιακό πεδίο: Οι δυνάμεις του Κιέβου δεν διαθέτουν το ανθρώπινο δυναμικό για την ανακατάληψη της κατεχόμενης Κριμαίας ή των ανατολικών περιοχών του Ντονμπάς.
«Αν ο Ζελένσκι παίξει σωστά, ο Πούτιν ίσως αναγκαστεί να κάνει και τον δικό του απολογισμό», σχολιάζει το Politico, αναφερόμενο στον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό στη Ρωσία, στο ιστορικό υψηλό του βασικού επιτοκίου, στην έλλειψη εργατικού δυναμικού και προφανώς στις εκτεταμένες απώλειες στον πόλεμο. «Ολα αυτά δεν είναι βιώσιμα για την κοινωνία», σημειώνει ο Βόλκερ, άλλοτε ειδικός αντιπρόσωπος του Τραμπ για την Ουκρανία.
Ουκρανοί αντιπρόσωποι στο Νταβός παρακολουθούν την ορκωμοσία Τραμπ και πολλοί εκφράζουν την αισιοδοξία τους για τη νέα εποχή. – Φωτ.: REUTERS/Yves Herman
Ηδη, στη χθεσινή του ομιλία στο Νταβός –η οποία κατά πολλούς είχε έμμεσο αποδέκτη τον Τραμπ– ο Ζελένσκι κατακεραύνωσε την Ευρώπη, στηλιτεύοντας τις ανεπαρκείς αμυντικές δαπάνες της και την πολιτική της, που «εστιάζει περισσότερο στη ρύθμιση παρά στην ελευθερία», και εστιάζοντας στον στόχο του Τραμπ για αύξηση των δαπανών στο 5% του ΑΕΠ.
«Ο Τραμπ μου είπε ότι θα κάνει τα πάντα για να τερματίσει τον πόλεμο φέτος. Και του είπα “είμαστε ο εταίρος σου”» δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο Ζελένσκι.
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι έπαιξε εξαιρετικά καλά», παρατηρεί ο Βόλκερ. «Ευθυγραμμιζόμενος με τις επιθυμίες του Τραμπ, κατέστησε σαφές πως δεν είναι η Ουκρανία το πρόβλημα. Είναι ο Πούτιν».
Οι επόμενες εβδομάδες, μετά την ανάληψη καθηκόντων από τον Τραμπ, θα είναι κρίσιμες για το Κίεβο και τη Μόσχα.
«Νομίζω ότι ο Τραμπ θα τηλεφωνήσει στον Πούτιν και θα του πει να τερματίσει τον πόλεμο. Νομίζω ότι ο Πούτιν δεν θα συμφωνήσει. Και εκτιμώ ότι η ομάδα του Τραμπ θα καταλάβει ότι πρέπει να δείξει πυγμή και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Και να τα βάλουν όλα στο τραπέζι», δήλωσε ο Βόλκερ.
Σύμφωνα με το Politico, η πυγμή θα μπορούσε να μεταφράζεται σε αυστηρότερες κυρώσεις προς τη Μόσχα, αύξηση των αμερικανικών ενεργειακών εξαγωγών, που θα «στραγγάλιζαν» τον πολεμικό προϋπολογισμό του Πούτιν, και διαρκή στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Διχασμένη η Ουκρανία
Οπως εκτιμά η Ζόγια Λίτβιν, επικεφαλής του Global Government Technology Centreστο Κίεβο, η ουκρανική γνώμη είναι διχασμένη για τον Τραμπ.
Από τη μία, υπάρχουν όσοι εκθειάζουν τις δυτικές αξίες, ευθυγραμμίζονται με το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ και «φοβούνται τον Τραμπ και τον [αντιπρόεδρο] Τζέι Ντι Βανς».
Από την άλλη, όσοι υποστηρίζουν πως «έχουν δει όλα όσα θα μπορούσε να κάνει ο Μπάιντεν – και δεν ήταν αρκετά. Ο Τραμπ, τουλάχιστον, είναι αρκούντως ισχυρός για να φέρει ένα είδος σταθεροποίησης».
«Οι Ουκρανοί δεν γνωρίζουν τι θα κάνει ο Τραμπ. Ομως, ξέρουν τι έκανε ο Μπάιντεν. Η διοίκηση Μπάιντεν κωλυσιεργούσε… Καθυστερούσε τα όπλα. Κάτι πρέπει να αλλάξει», εκτιμά ο Στίβεν Μουρ, ιδρυτής του Ukraine Freedom Project και πρώην στέλεχος του αμερικανικού Καπιτωλίου. «Υπάρχει αισιοδοξία.
«Οι Ουκρανοί με τους οποίους μιλάω νιώθουν ότι ο Τραμπ είναι ένας ισχυρός ηγέτης, ενώ ο Μπάιντεν κάποιες μέρες δεν μπορούσε να αρθρώσει ούτε πρόταση», καταλήγει ο ίδιος.
Πηγή: Politico