Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η χορογράφος Έλενα Χριστοδουλίδου από το Dance Lab Nicosia μάς μιλάει για το 13ο Dance Waves Festival, που θα λάβει χώρα στο Εγκώμιο Πολιτιστικό Κέντρο, το Σαββατοκύριακο 26 και 27 Νοεμβρίου. Η κα Χριστοδουλίδου, μιλώντας για το φεστιβάλ, λέει πως σταθερός στρατηγικός στόχος του διεθνούς φεστιβάλ Dance Waves είναι κάθε χρόνο να εξελίσσεται, εξελίσσοντας συνάμα και το κοινό του σύγχρονου χορού στον τόπο μας. Φέτος για πρώτη φορά, σημειώνει η Έλενα, επέλεξαν η μία από τις δύο βραδιές να είναι κατά το ήμισυ εστιασμένη στο πιο νεανικό κοινό, με δύο έργα, ένα από την Ελλάδα και ένα από την Κύπρο και απαντώντας σε ερώτησή μου για το χτίσιμο νεανικού κοινού και πόσο εύκολο είναι λέει: «Δεν μπορώ να σας πω πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να χτίσεις το νέο ή το νεανικό κοινό, αυτό και μόνο που μπορώ να σας πω –και είμαι βέβαιη πως θα συμφωνήσετε σε αυτό– είναι πως είναι απαραιτήτως αναγκαίο. Ζωτικής σημασίας».
–Έλενα, μετά από 12 διοργανώσεις, οι στόχοι του Dance Waves Festival έχουν αλλάξει;
–Ο σταθερός στρατηγικός στόχος του διεθνούς φεστιβάλ Dance Waves είναι κάθε χρόνο να εξελίσσεται, εξελίσσοντας συνάμα και το κοινό του σύγχρονου χορού στον τόπο μας. Φιλοξενούμε επιλεγμένες, με πολύ μεγάλη προσοχή και ιδιαίτερη επιμέλεια, παραστάσεις από το εξωτερικό και έργα πολλά υποσχόμενων χορογράφων από την Κύπρο, εκτιμώντας ότι αυτή η ώσμωση λειτουργεί καταλυτικά υπέρ του στόχου που έχουμε εξ αρχής –εδώ και μια δωδεκαετία– θέσει. Πρόκειται για μία πολύ δύσκολη, επίπονη διαδικασία, που απαιτεί υψηλά standards συνεπούς συνεργασίας με σημαντικούς φορείς/ συνεργάτες από το εξωτερικό και διαρκή παρακολούθηση της εξελικτικής πορείας των χορευτικών πραγμάτων διεθνώς αλλά και στη χώρα μας.
Επιμένουμε πεισματικά ως οργανωτές (αναφέρομαι στο Dance Lab Nicosia που έχει την ευθύνη οργάνωσης του φεστιβάλ) σε έργα από το εξωτερικό που έχουν διεθνώς αναγνωριστεί για την υψηλή τους ποιότητα, συνιστώντας έναν άτυπο χορευτικό πήχη τον οποίον κρίνουμε απαραίτητο να γνωρίζει τόσο το κυπριακό κοινό όσο και οι νέοι κι όχι μόνο Κύπριοι δημιουργοί. Γι’ αυτό και σε ό,τι αφορά τις κυπριακές συμμετοχές το βασικό μας κριτήριο είναι η πιστοποιημένη φιλοδοξία διαρκούς εξέλιξης, θέλουμε τους Κύπριους δημιουργούς που θέλουν να δοκιμάζουν νέα πράγματα, που επενδύουν μπόλικη σκέψη στα έργα τους, που διεκδικούν τη βαθύτερη δυνατή χορο-νοηματική σκηνική απόδοση. Για να κτίσουμε απαιτητικό κοινό θέλουμε δημιουργούς που έχουν απαιτήσεις από τους εαυτούς τους, μόνο οι δημιουργοί που έχουν απαιτήσεις από τους εαυτούς τους μπορούν να κτίσουν απαιτητικό κοινό, η σχέση αυτή δεν μπορεί παρά να είναι αμφίδρομη.
–Μου είχατε πει για το Dance Waves του 2020 ότι το ελεύθερο παρόν σώμα ήταν η μεγαλύτερη πρόσκληση/πρόκληση εκείνης της διοργάνωσης. Η φετινή πρόκληση ποια είναι;
–Θέλουμε να δούμε νέο απαιτητικό κοινό να συντονίζεται και να βρίσκει σημεία ταύτισης με τους δημιουργούς; Το παιχνίδι της κινησιολογικής και εκφραστικής ελευθερίας, της δυνατότητας του σκεπτόμενου σώματος – αυτό δεν είναι η τέχνη του χορού; –να εξερευνά ελεύθερα και συνακόλουθα παραστατικά να προτείνει τα όποια (ατομικά, κοινωνικά, πολιτικά, δημιουργικά, συμβιβαστικά ή και ανατρεπτικά) όριά του, είναι το αέναο παιχνίδι που οι άνθρωποι της τέχνης χορού μια ζωή υπηρετούμε. Ως ένα παιχνίδι, ενταγμένο στο ευρύτερο κοινωνικό, διανύει φάσεις εναρμονισμένες με τις (ευρύτερες) κοινωνικές. Το φεστιβάλ του 2020 δεν θα μπορούσε παρά να εναρμονίζεται με τις δυναμικές της τότε πρωτόγνωρης εμπειρίας της πανδημίας. Πλέον η εμπειρία αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό και σε όλα τα συμπληρωματικά της επίπεδα (ατομικό, κοινωνικό, πολιτικό) βιωμένη, άρα καλούμαστε να μετατοπίσουμε χωροχρονικά το παρόν σώμα του πολύ περιοριστικού τότε στη λιγότερο περιοριστική συνθήκη του σήμερα. Δεν είναι αυτές καθαυτές οι εμπειρίες μας που μας εξελίσσουν, αλλά η δυνατότητά μας ή μη να τις νοηματοδοτήσουμε και κατανοήσουμε σε βάθος. Αυτός είναι ο ρόλος της υψηλής τέχνης του χορού (κι όχι μόνο), ο βαθμός επάρκειας στην άσκηση αυτού του ρόλου κρίνει και την ποιότητα της σχέσης της με το κοινό.
Το παιχνίδι της τέχνης είναι το πιο δύσκολο παιχνίδι της ζωής τούτης... (Η φωτογραφία είναι από το έργο Χώρο-γραφία/ Ζωή Γιωργαλλή).
–Πώς συνυπάρχουν οι διεθνείς συμμετοχές με τις δικές μας; Μπορούν να σταθούν επάξια δίπλα-δίπλα;
–Σ’ ένα διεθνές φεστιβάλ υψηλών προδιαγραφών, όπως το Dance Waves, η σχέση των έργων που παρουσιάζονται δεν είναι ανταγωνιστική ώστε να μπορεί να κριθεί το αν κάποια πλεονεκτούν ή μειονεκτούν σε σχέση με κάποια άλλα. Η σχέση των έργων που θα παρουσιαστούν είναι συμπληρωματική, με στόχο προφανή η κάθε βραδιά από τις δύο του φεστιβάλ να είναι μια ολοκληρωμένη/πλούσια σε απόλαυση βραδιά. Για να φτάσω και στον πυρήνα του ερωτήματός σας, τα έργα των «δικών μας» όχι μόνο στέκονται επάξια δίπλα στα έργα των «ξένων» –δεν αρκεί αυτή η αυτονόητη έτσι κι αλλιώς συνθήκη– αλλά και μετέχουν καταλυτικά στη σύνθεση της όλης αισθητικής εμπειρίας της κάθε βραδιάς. Το κοινό του Dance Waves απολαμβάνοντας τη σκηνική συνύπαρξη για δύο βραδιές των εξαιρετικών «δικών μας» και των επιλεγμένων μας «ξένων» απολαμβάνει μια πραγματικά οικουμενική εμπειρία, υπό αυτή την έννοια είναι ένα προνομιούχο κοινό.
–Η συμμετοχή των βραβευμένων διεθνώς έργων στο Dance Waves Festival τι σημαίνει για το ίδιο το φεστιβάλ, αλλά και τη χορευτική κοινότητα της χώρας;
–Ανταλλάσσοντας εμπειρίες, γνώση, έμπνευση, ιδέες, κτίζοντας γέφυρες συνεργασίας με τους άλλους σε όλο τον κόσμο, μόνο έτσι εξελισσόμαστε. Δεν υπάρχει κανένας μα κανένας απολύτως λόγος να φοβόμαστε τις συγκρίσεις, δεν συνυπάρχουμε με τους ανθρώπους της τέχνης μας απ’ όλο τον κόσμο για να συγκρινόμαστε μαζί τους, αλλά για ν’ ανταλλάσσουμε, να δίνουμε και να παίρνουμε. Η συμμετοχή των βραβευμένων διεθνώς έργων στο Dance Waves Festival σημαίνει –τόσο για το φεστιβάλ όσο και για τη χορευτική κοινότητα της χώρας– πως οι ανταλλαγές μας θα είναι πολύ υψηλής ποιότητας. Χαρά σημαίνει, χαρά μεγάλη και προσμονή.
Ανταλλάσσοντας εμπειρίες εξελισσόμαστε
Oσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση που θέλουμε να νιώθουμε ως δημιουργοί ότι έχουμε από μια (υποθετική) υψηλή θέση του πήχη, τόσο μεγαλύτερη είναι και η θέληση να τη διανύσουμε. (Η φωτογραφία από το έργο Concerto for Mandolin and Strings in C Major, Vivaldi/ Gill Kerer)
–Ποια πιστεύεις ότι θα είναι η ανταπόκριση του νεανικού κοινού και σε αυτή την έκδοση του Dance Waves Festival; Είναι εύκολο να «χτίσεις» κοινό;
–Κάθε αρχή και δύσκολη. Φέτος για πρώτη φορά επιλέξαμε η μία από τις δύο βραδιές να είναι κατά το ήμισυ εστιασμένη στο πιο νεανικό κοινό, με δύο έργα –ένα από την Ελλάδα, που έχει ταξιδέψει και αγαπηθεί σε πολλές γωνιές του κόσμου και ένα από την Κύπρο με διαδραστικό χαρακτήρα, εξαιρετική εικαστική προεργασία, και πολύ καλές πολλά υποσχόμενες συστάσεις – νεανικού χαρακτήρα. Δεν μπορώ να σας πω πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να χτίσεις το νέο ή το νεανικό κοινό, αυτό και μόνο που μπορώ να σας πω – και είμαι βέβαιη πως θα συμφωνήσετε σε αυτό – είναι πως είναι απαραιτήτως αναγκαίο. Ζωτικής σημασίας.
–Στο δελτίο Τύπου για το Dance Waves Festival 2022 κάνετε λόγο για τον αναγκαίο πήχη της αισθητικής καλλιέργειας που προετοιμάζει το (υψηλό) κοινό του μέλλοντος, απέχουμε πολύ από αυτόν;
–Δεν έχει σημασία αν απέχουμε πολύ ή λίγο. Αυτό και μόνο που έχει σημασία, όταν μιλάμε γι’ αυτού του τύπου τον (αισθητικό) πήχη, είναι η διαρκής και ανεπιτήδευτη, συνειδητή και απελευθερωμένη ειλικρινής και απενοχοποιημένη, διεκδίκησή του. Σε ευθεία αντιστοίχιση με την έννοια της κοινωνικής προόδου που δεν μπορεί ποτέ να θεωρηθεί κεκτημένη, διότι αυτό θα σημάνει την άρνηση της διαδικασίας της και άρα την υπονόμευσή της, έτσι και η αισθητική του κοινού δεν μπορεί παρά να είναι αντιληπτή ως διαρκής στόχος από τον οποίον διαρκώς πρέπει να υποθέτουμε πως απέχουμε ώστε διαρκώς να τον διεκδικούμε.
–Γενικά πόσο ψηλά έχει τεθεί πλέον ο χορογραφικός πήχης στη χώρα;
–Γενικά, όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση που θέλουμε να νιώθουμε ως δημιουργοί ότι έχουμε από μια (υποθετική) υψηλή θέση του πήχη, τόσο μεγαλύτερη είναι και η θέληση να τη διανύσουμε, τόσο ισχυρότερο είναι και το κίνητρο να το κάνουμε, τόσο βαθύτερη είναι και η θέληση να εξελιχθούμε, τόσο ουσιαστικότερη είναι κι η ανάγκη μας διαρκώς να εξελισσόμαστε. Ξέρετε, το παιχνίδι της τέχνης είναι το πιο δύσκολο παιχνίδι της ζωής τούτης, είναι το παιχνίδι της αυτογνωσίας που μας θέλει όλους όσοι μετέχουμε σε αυτό όσο πιο αποστασιοποιημένους γίνεται από κάθε λογής αυταπάτες.
Πληροφορίες
Εγκώμιο Πολιτιστικό Κέντρο, Νέας Έγκωμης 8, Έγκωμη. Σάββατο 26 Νοεμβρίου (ώρα έναρξης παραστάσεων 19:00) και Κυριακή 27 Νοεμβρίου (ώρα έναρξης παραστάσεων 17:30). Δείτε το πρόγραμμα εδώ.
