Αλήθεια, πώς θα είναι άραγε να βλέπεις μία στη σκηνή του θεάτρου και να σου μοιάζει; Δεν εννοώ εμφανισιακά, αλλά σαν ιστορία ζωής, εμπειριών, προσδοκιών. Αλήθεια, πόσο ριψοκίνδυνο είναι να ανεβάζεις μια τέτοια παράσταση στη λοατκι-φοβική Κύπρο;
Αυτά σκεφτόμουν καθώς περπατούσα για να πάω να παρακολουθήσω την πρόβα του θεατρικού έργου «Πασατέμπο», στο Θέατρο Χώρα, καλεσμένη από τους συντελεστές της παράστασης. Στην είσοδο με περίμεναν ο σκηνοθέτης Κώστας Σιλβέστρος, ο ηθοποιός Χάρης Αττώνης και η σκηνογράφος Κωνσταντίνα Ανδρέου. Χαμογελαστοί και φιλικοί. Κανονικές ματιές, με ζεστασιά και όχι εκείνες οι φοβισμένες, περίεργες, άλλοτε επιθετικές και στην καλύτερη περίπτωση «γουρλωμένες» ματιές που έχω συνηθίσει να με κοιτούν, κι εγώ να προσπαθώ να τους πείσω ότι δεν είμαι συγγενής με τον Ε.Τ., ότι δεν ζω στον πλανήτη 612 και δεν συγκατοικώ με τον Μικρό Πρίγκηπα, αν και θα το ήθελα πολύ.
Αμέσως υπήρξε χημεία και πραγματικά είναι υπέροχο τα βλέπεις ανθρώπους που το ταλέντο τους συνάδει με την καλοσύνη τους. Σε κάνουν να μη χάνεις την ελπίδα σου στον άνθρωπο και στο όνειρο για ένα καλύτερο κόσμο, κόντρα στον Γκάτσο και με λάβαρο τον Δον Κιχώτη.
Η πρόβα ξεκίνησε και ξαφνικά ταξιδεύω στην Ελλάδα των δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 και περιοδεύω με ένα μπουλούκι στην επαρχία. Ένιωθα την καρδιά της Σεραφίνας στην καρδιά μου. Την ψυχή της να μην την ξεχωρίζω από τη δική μου. Τα όνειρά της, οι προσδοκίες της, οι φοβίες της να αντικατοπτρίζουν το είναι μου. Να συγκινούμαι και να ταυτίζομαι με τις ιστορίες της, να γελώ με τον αυτοσαρκασμό της, να παίρνω μαθήματα φιλοσοφίας ζωής για το πώς να αναμένεις με στωικότητα το τέλος της ζωής. Δάκρυα και γέλια και να ξέρω ότι αυτήν τη φορά δεν το προκαλούν οι ορμόνες της φυλομετάβασης, αλλά η μαγεία του θεάτρου και το μαγικό ραβδάκι του Κώστα Σιλβέστρου, του Χάρη Αττώνη και του συγγραφέα Κώστα Μαννούρη.
Σεραφίνα και Ελένη. Τόσο ίδιες και τόσο διαφορετικές. Δύο άνθρωποι που γεννήθηκαν με λάθος φύλο και είχαν τη δύναμη και το σθένος να ακούσουν την ψυχή τους, να βγουν και να δηλώσουν: «Είμαι γυναίκα», κόντρα σε όλους και σε όλα.
Η αλήθεια είναι ότι κατά βάθος τη ζηλεύω τη Σεραφίνα. Είχε την τύχη να κάνει αυτό που αγαπούσε η καρδιά της, την ηθοποιό, και να βιοπορίζεται από αυτό. Εγώ δεν είμαι τόσο τυχερή. Έντεκα χρόνια σπουδών, δύο μεταπτυχιακά δεν είναι αρκετά για να υπερκεράσουν το γεγονός ότι είμαι μια διεμφυλική γυναίκα. «Δεν είναι πρέπον...», «Πώς θα σε παρουσιάσω...», «Είμαστε σοβαρή εταιρεία...», «Αν μου καθίσεις...», «Άντε μωρή λούγκρα που θέλεις και να δουλέψεις, πουτάνα να γίνεις!».
Τη ζηλεύω τη Σεραφίνα. Γιατί μπορούσε να ντύνεται όπως επιθυμούσε. Ενώ εγώ, πολλές φορές πρέπει να κρύβομαι ή να νιώθω την καρδιά μου να χτυπάει σαν τρελή, από τον φόβο καθώς περπατώ. Όπως περπατούσε ο Μπάστερ Κήτον, φοβούμενος τη σκιά του στο σενάριο του Σάμιουελ Μπέκετ για την ταινία «Φιλμ».
Ζηλεύω τη Σεραφίνα, γιατί είχε πάντα πάνω από το κεφάλι της μια σκεπή, όταν κοιμόταν, ενώ εγώ έχω βρεθεί και άστεγη... Θα ήθελα να ήμουν η Σεραφίνα και να ζω σε ένα προστατευόμενο περιβάλλον, όπως αυτό του μπουλουκιού. Κι ας ήμουν αιώνια κομπάρσα. Αλλά να μπορώ να είμαι πάντα ο εαυτός μου. Θα μπορούσα να είμαι η Σεραφίνα, σε όλα εκτός από ένα πράγμα. Η Σεραφίνα ήθελε να γίνει γιατρός για να εξετάζει και να ψηλαφίζει άντρες. Εγώ θα ήθελα να γίνω γυναικολόγος! Βλέπετε, άλλο είναι η ταυτότητα φύλου και άλλο ο σεξουαλικός προσανατολισμός.
Την παράσταση «Πασατέμπο» την είδα άλλες δύο φορές. Και πάντα έφευγα συγκινημένη, πιο πλούσια σε συναισθήματα. Με άλλα λόγια, συνειδητά ζωντανή. Κάτι που το ξεχνάμε μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Εύχομαι η Σεραφίνα να μη χαθεί στη λήθη, αλλά να μας ξαναέρθει για να ζήσουμε κι άλλες φορές αυτό το υπέροχο χωροχρονικό ταξίδι της ζωής της.
*Η κα Ελένη Κωστή είναι ραδιοφωνική παραγωγός και συγγραφέας.
