Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το ζήτημα της παρουσίας του ΘΟΚ στην Επίδαυρο βρίσκεται σε πρώτο πλάνο στα πολιτιστικά πράγματα, εν αναμονή και της απόφασης του Δ.Σ. του Οργανισμού, που αναμένεται να παρθεί το επόμενο διάστημα.
Ο καλλιτεχνικός κόσμος της Κύπρου εν πολλοίς θεωρεί πως η απουσία Κύπριου/ας σκηνοθέτη/τριας από την πρόταση του ΘΟΚ υποβιβάζει το εγχώριο δυναμικό και θεωρεί πως η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου αντιμετωπίζει υποτιμητικά τους Κύπριους δημιουργούς, με τον ΘΟΚ να υποκύπτει στις εξ Ελλάδος παρεμβάσεις.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, την Τρίτη ομάδα ανθρώπων του θεάτρου και όχι μόνο δημοσίευσαν ανοικτή επιστολή (Ελλάδα Ευαγγέλου, Έλενα Αγαθοκλέους, Μαρίνα Μακρή, Γιολάντα Χριστοδούλου, Διομήδης Κουφτερός, Μαρία Κυριάκου, Ελένη Αναστασίου, Ευριπίδης Δίκαιος, Μερόπη Μωυσέως), με την οποία θέτουν στον ΘΟΚ συγκεκριμένα ερωτήματα.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι συντάκτες της επιστολής ο χειρισμός του οργανισμού για πιθανή συμμετοχή της Κύπρου στο Φεστιβάλ της Επιδαύρου μπορεί να ερμηνευθεί ως υποβιβασμός και παραγκώνιση Κύπριων δημιουργών, επιτρέποντας παρεμβάσεις στην αρχική πρότασή του. Σύμφωνα με πληροφορίες, η απόφαση επικυρώθηκε από το Δ.Σ. του οργανισμού, με σχεδόν απόλυτη πλειοψηφία.
Στην επιστολή τους οι συντάκτες θέτουν εννέα ερωτήματα
1. Ποιο είναι το πλαίσιο των αρχών του οργανισμού, τόσο καλλιτεχνικών όσο και ανθρωπιστικών; Πώς αυτές τυγχάνουν επεξεργασίας, επικαιροποιούνται, επικοινωνούνται και εφαρμόζονται;
2. Πώς χαράσσεται ο καλλιτεχνικός σχεδιασμός κάθε σεζόν και ποια είναι τα μακροπρόθεσμα καλλιτεχνικά σχέδια του οργανισμού;
3. Ποιες οι διαδικασίες καλλιτεχνικού και οικονομικού προγραμματισμού του οργανισμού;
4. Ποια είναι τα κριτήρια και πώς στηρίζεται πρωτίστως η καλλιτεχνική δραστηριότητα και οι καλλιτέχνες της Κύπρου; Στην περίπτωση της παρέμβασης που αναφέρεται πιο πάνω, ποια είναι τα κριτήρια για να αντικατασταθεί Κύπριος σκηνοθέτης με Ελλαδίτη συνάδελφό του σε κυπριακή κρατική πρόταση;
5. Στα πλαίσια ποιου καλλιτεχνικού προγραμματισμού εντάσσονται οι σχέσεις του ΘΟΚ με οργανισμούς και άτομα στην Ελλάδα; Ποια η πολιτική σε σχέση με τις φιλοξενίες/μετακλήσεις άλλων παραγωγών στον ΘΟΚ;
6. Υπάρχουν και άλλες παρόμοιες συνεργασίες με οργανισμούς του εξωτερικού;
7. Ποιο χρηματικό αντίτιμο ισοδυναμεί με τις συνεργασίες του ΘΟΚ με καλλιτέχνες από την Ελλάδα και αλλού;
8. Παρατηρώντας την έμφαση που δίνει ο ΘΟΚ στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, φαίνεται πως το συγκεκριμένο φεστιβάλ αποτελεί προτεραιότητά του. Στην περίπτωση αυτή, πόσο σημαντική για τον ΘΟΚ είναι η συμμετοχή του με Κύπριους σκηνοθέτες και δημιουργούς; Η απουσία αμιγώς κυπριακής παραγωγής τα τελευταία 12 χρόνια αποτελεί ανησυχητική ένδειξη άλλων προτεραιοτήτων.
9. Ο ΘΟΚ ενδιαφέρεται να έχει σχέση και με άλλα διεθνή φεστιβάλ πλην της Επιδαύρου; Ενδιαφέρεται να έχει διεθνή παρουσία με παραστάσεις;
Παρέμβαση Τουμαζή και Σιλβέστρου
Ο υφυπουργός Πολιτισμού Γιάννης Τουμαζής με ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης την Τετάρτη το πρωί ανάφερε πως σε επικοινωνία του με την υπουργό Πολιτισμού της Ελλάδας κυρία Λίνα Μενδώνη την Τετάρτη το πρωί, με θεί τον διαβεβαίωσε ότι θα βρεθεί η λύση ώστε ο ΘΟΚ να εκπροσωπηθεί στο Φεστιβάλ Επιδαύρου με τον τρόπο που αρμόζει στο κρατικό θέατρο της Κύπρου.
Από την πλευρά του ο σκηνοθέτης Κώστας Σιλβέστρος και εκείνος με ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης αναφέρει πως αποδέχθηκε πρόταση που του έγινε από τον ΘΟΚ πριν από περίπου έναν χρόνο να σκηνοθετήσει παράσταση την οποία ο ΘΟΚ θα πρότεινε στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, πράγμα που αποδέχθηκε και ξεκίνησε να δουλεύει την πρόταση. Πρόθεσή του, όπως λέει χαρακτηριστικά, ήταν να παρουσιαστεί στην Επίδαυρο μια πρόταση με σύγχρονη κυπριακή καλλιτεχνική ταυτότητα.
Εν τέλει, όπως αναφέρει στην ανάρτησή του, ενημερώθηκε από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΘΟΚ ότι η καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ Επιδαύρου δεν είναι αρνητική ως προς το να πάει ο ΘΟΚ στην Επίδαυρο φέτος, αλλά διαφωνεί με την επιλογή του σκηνοθέτη αφού δεν γνώριζε τη δουλειά του. Ο κ. Σιλβέστρος συνεχίζει στην ανάρτησή του ότι μετά από πρόταση του καλλιτεχνικού διευθυντή του προτάθηκε να σταλεί ένα πολύ μικρό υλικό από παραστάσεις του στην καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου. Ωστόσο, η διευθύντρια δεν πείστηκε ούτε για τον σκηνοθέτη ούτε για το έργο που είχε προταθεί.
Ο κ. Σιλβέστρος καταλήγει με θέματα που, όπως λέει, πρέπει να μας προβληματίσουν
«-Σε ποιο βαθμό το διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού μας υπερασπίζεται και προωθεί τους Κύπριους δημιουργούς του; (Είναι η τρίτη συνεχόμενη φορά που στην Επίδαυρο θα πάει Ελλαδίτης σκηνοθέτης, σε δύο εκ των οποίων απορρίφθηκαν πρώτα Κύπριοι).
-Ποια η ταυτότητα της παράστασης που εκπροσωπεί τη χώρα μας όταν της ομάδας ηγείται ένας άνθρωπος που μπορεί να είναι εξαιρετικός σκηνοθέτης , αλλά ούτε το κυπριακό καλλιτεχνικό δυναμικό γνωρίζει, ούτε την κυπριακή πραγματικότητα;
- Κατά πόσον είναι πιο σημαντική η συμμετοχή μας στο Φεστιβάλ Επιδαύρου από το να στηρίξουμε τις προτάσεις που γεννιούνται μέσα από τον ίδιο μας τον οργανισμό και τους ανθρώπους του ;
- Με ποιον τρόπο ο ΘΟΚ ανεβάζει το κύρος και την αξιοπιστία του ως κρατικό θέατρο ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους , όταν αποδέχεται να αντιμετωπίζεται ως κατώτερο των ελληνικών κρατικών θεάτρων;».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ακόμα δεν έχει παρθεί οποιαδήποτε απόφαση για τη συμμετοχή του ΘΟΚ στην Επίδαυρο, με το ζήτημα να παραμένει ανοικτό. Το σίγουρο είναι ότι η συμμετοχή, οι όροι με τους οποίους θα αποφασίσει ο ΘΟΚ να συμμετάσχει, και το πρόσωπο που θα σκηνοθετήσει, θα απασχολήσουν για καιρό ακόμα τη δημόσια σφαίρα.