Του Απόστολου Κουρουπάκη
«Για να μιλήσουμε γι’ αυτό το μεγάλο τοπίο χρειάστηκε να στραφούμε προς το δικό μας τοπίο. Το σώμα μας. Και το βλέμμα μας. Πώς βλέπουμε δηλαδή εμείς το τοπίο αυτό. Και στη συνέχεια πώς το βλέπουν οι άλλοι» λέει η χορογράφος Έλενα Αντωνίου για το έργο της «Landscape» που παρουσιάζει στο Θέατρο Ριάλτο την Παρασκευή και το Σάββατο 28, 29 Ιανουαρίου. Η Έλενα λέει πω στο έργο της αυτό χρησιμοποιεί σωματικότητες που παραπέμπουν σε πιο έντονες φόρμες, συνθήκες και καταστάσεις. «Τοποθετούμε αυτές τις φόρμες μέσα στο έργο και δίνουμε στον θεατή χρόνο να κάνει ο ίδιος τους συνειρμούς και να αφομοιώσει όπως ο ίδιος θέλει την πληροφορία», ερωτώμενη για την υπερέκθεση του θηλυκού σώματος και τονίζει πως τα κοινωνικά στερεότυπα μάς έχουν μάθει ότι μια γυναίκα που απολαμβάνει να είναι ερωτική το κάνει για να προκαλέσει τους άλλους. Πρόθεσή της είναι, όπως μου λέει, το έργο να είναι μια αφορμή για τους θεατές να αναγνωρίσουν δικά τους βιώματα μέσα από την ενεργητική εμπειρία της παράστασης.
–«Landscape», λοιπόν, σε τι τοπίο κινήθηκες, μαζί με τις συνεργάτιδες σου;
–Κυριολεκτικά στο τοπίο των τελευταίων χρόνων με τις γυναικοκτονίες, το ελληνικό και το κυπριακό #metoo, τα σώματά μας μέσα στην καραντίνα. Στο τοπίο αυτό ακούμε, βλέπουμε, βιώνουμε, αναγνωρίζουμε, αποδεχόμαστε, αφουγκραζόμαστε, μοιραζόμαστε. Χωρίς να πρέπει να απολογούμαστε. Και για να μιλήσουμε γι’ αυτό το μεγάλο τοπίο χρειάστηκε να στραφούμε προς το δικό μας τοπίο. Το σώμα μας. Και το βλέμμα μας. Πώς βλέπουμε δηλαδή εμείς το τοπίο αυτό. Και στη συνέχεια πώς το βλέπουν οι άλλοι.
–Θα ήθελα να μου πεις περισσότερα γι’ αυτό το περίεργο και ίσως αντινομικό σχήμα τραυματισμένου σώματος και ελεύθερου σεξουαλικά... Συγκλίνουν;
–Πιστεύουμε πως μπορούν να συνυπάρξουν. Πως μπορεί ένα τραυματισμένο σώμα να φτάσει στο σημείο να είναι και ελεύθερο σεξουαλικά. Και κυρίως έχει το δικαίωμα να είναι και τραυματισμένο αλλά και ελεύθερο σεξουαλικά. Το κοινωνικό πλαίσιο είναι που θέλει να μας πείσει ότι είναι είτε το ένα είτε το άλλο. Το «Landscape» είναι ένα τοπίο μέσα στο οποίο προσπαθούν να συνυπάρξουν, επηρεάζοντας και αλληλοσυμπληρώνοντας η μία κατάσταση την άλλη. Μόνο έτσι θεωρούμε πως είμαστε ολόκληροι.
«Αν όπως λες μπορεί να παρεξηγηθεί η υπερβολή και η υπερέκθεση των σωμάτων και των απαιτήσεών μας είναι ακριβώς διότι υπάρχει ακόμα η ανισότητα στην πλήρη απόλαυση των δικαιωμάτων μας».
–Αυτή η παρατήρηση που λες ότι έκανες, αλληλεπιδρώντας με τις πατριαρχικές κουλτούρες του 21ου αι., πού σε οδήγησε;
–Δεν με οδήγησε κάπου συγκεκριμένα. Βρίσκομαι σε μια συνεχή ανησυχία για το πώς πρέπει να χειριστώ καταστάσεις, πώς πρέπει να είμαι συνέχεια σε εγρήγορση και πώς να είμαι ευέλικτη σε συμπεριφορές και συνθήκες που για έναν στρέιτ άντρα είναι συνήθως αυτονόητες. Συνεχίζω να παρατηρώ και να αλληλοεπιδρώ, γιατί τα πράγματα παραμένουν σχετικά ίδια και ταυτόχρονα χωρίς να λογοκρίνω τον θυμό ή τα έντονα συναισθήματα που μου προκαλεί η κουλτούρα αυτή. Δεν έχει τελειώσει αυτή η αλληλεπίδραση, γιατί δεν έχουμε τελειώσει με την πατριαρχία.
–Νιώθεις πως με το έργο σου αυτό αγκαλιάζεις κάθε γυναίκα που περιβάλλεται από αδιάκριτα βλέμματα;
–Θα το ήθελα αλλά δεν νομίζω ότι μπορώ. Είναι τόσα πολλά τα αδιάκριτα βλέμματα και τα τραύματα που προκαλούν. Εμείς ασχολούμαστε με ένα μικρό κομμάτι αυτής της κατάστασης που προέρχεται από το δικό μου βίωμα. Υπάρχουν σίγουρα στιγμές, εκφράσεις και δυναμικές που μια γυναίκα θα δει στο έργο και θα συνδεθεί. Πρόθεσή μας είναι το έργο να είναι μια αφορμή για τους θεατές να αναγνωρίσουν δικά τους βιώματα μέσα από την ενεργητική εμπειρία της παράστασης.
–Προσκαλείς με επιτήδευση το βλέμμα των θεατών... το προκαλείς ταυτόχρονα;
–Συνήθως ένα θηλυκό σώμα που απολαμβάνει τη σεξουαλικότητά του προκαλεί. Τα κοινωνικά στερεότυπα μάς έχουν μάθει ότι μια γυναίκα που απολαμβάνει να είναι ερωτική το κάνει για να προκαλέσει τους άλλους. Έχουμε την εντύπωση ότι το σώμα της γυναίκας ανήκει πάντα σε κάποιον άλλον. Τα σώματά μας όμως ανήκουν σε εμάς. Στο έργο προσκαλώ και προκαλώ το βλέμμα των θεατών, επειδή το έχω επιλέξει. Μέσω της επιτήδευση αυτής δοκιμάζουμε τα όρια του βλέμματος του θεατή με το τοπίο που ξεδιπλώνεται μπροστά του.
–Υπερεκθέτεις το θηλυκό σώμα με απόλαυση... μπορεί να παρεξηγηθεί αυτή η φράση... πώς σχολιάζεις;
–Δεν βρίσκω τον λόγο να παρεξηγηθεί ένα σώμα που απολαμβάνει. Αν βέβαια το ζήτημα είναι η υπερέκθεση, εμείς αυτό που κάνουμε είναι να χρησιμοποιούμε σωματικότητες που παραπέμπουν σε πιο έντονες φόρμες, συνθήκες και καταστάσεις. Τοποθετούμε αυτές τις φόρμες μέσα στο έργο και δίνουμε στον θεατή χρόνο να κάνει ο ίδιος τους συνειρμούς και να αφομοιώσει όπως ο ίδιος θέλει την πληροφορία.
–Το πολιτικό σώμα που αναφέρεις είμαστε εμείς οι ίδιοι; Άντρες και γυναίκες ως παρουσίες και ως προσωπικότητες, άρα πλήρεις δικαιωμάτων;
–Αν ήμασταν πλήρεις δικαιωμάτων δεν θα υπήρχε ανάγκη δημιουργίας αυτού του έργου. Θα έλεγα ότι αυτό που αναφέρεις εδώ είναι ένα αντινομικό σχήμα και όχι τα τραυματισμένα και ταυτόχρονα σεξουαλικά σώματα των γυναικών. Αν όπως λες μπορεί να παρεξηγηθεί η υπερβολή και η υπερέκθεση των σωμάτων και των απαιτήσεών μας είναι ακριβώς διότι υπάρχει ακόμα η ανισότητα στην πλήρη απόλαυση των δικαιωμάτων μας.
Συντελεστές
Ιδέα, χορογραφία και ερμηνεία: Έλενα Αντωνίου
Μουσική/ Ηχητικος σχεδιασμός: Σταύρος Γασπαράτος // ART
Direction: Χρήστος Κυριακίδης. Δραματουργία Οδυσσέας Ι. Κωνσταντίνου
Σχεδιασμός φωτισμού: Βασίλης Πετεινάρης
Στo πλαίσιo του προγράμματος ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου.
Πληροφορίες
Πού/πότε: Θέατρο Ριάλτο, Ανδρέα Δρουσιωτη 19, πλατεία Ηρώων, Λεμεσός | 28 Ιανουαρίου, ώρα 8:30 μ.μ. και 29 Ιανουαρίου, ώρα 6:30 & 8:30 μ.μ.
