Του Απόστολου Κουρουπάκη
«Πρόσεξα προπαντός και χάρηκα τη ζωηρότητα, την πρωτοβουλία, την αυτενέργεια, την αυτοπεποίθηση, που τους ανέπτυσσε το Παιδικό Θέατρο», έγραφε το 1939 ο Τεύκρος Ανθίας, μιλώντας για το Παιδικό Θέατρο στην Κύπρο, έχοντας παρακολουθήσει της πρόβες μιας παιδικής παράστασης ενός ιδιωτικού τούρκικου σχολείου, στο «Μαγικό Παλάτι». Μπορεί ο Ανθίας να αναφερόταν στο εν λόγω άρθρο του για τα οφέλη που έχει το θέατρο στα παιδιά που παίζουν σε κάποια παράσταση, ωστόσο, τα οφέλη του παιδικού θεάτρου είναι πολλαπλά, είτε τα παιδιά είναι θεατές είτε συντελεστές. Άλλωστε ο Ανθίας τονίζει «Δεν πρέπει, ως τόσο, να παραγνωρίσουμε και το μορφωτικό χαρακτήρα και τον ψυχαγωγικό ρόλο του Παιδικού Θεάτρου. Δεν μορφώνει και δεν ψυχαγωγεί μονάχα τους μικρούς ηθοποιούς, […] αλλά και όλα τα παιδιά κι όλο το κοινό […]». Αυτή την υπεραξία του παιδικού θεάτρου υπηρετεί ο ASSITEJ Κύπρου, το Κέντρο Θεάτρου για Παιδιά και Νεαρά Άτομα, από την πρώτη μέρα ίδρυσής του. Με την ευκαιρία λοιπόν της πρωτοβουλίας «Κάθε παιδί στο θέατρο» εις μνήμην Κλάρας Ζαχαράκη-Γεωργίου από τον ASSITEJ Κύπρου, που σημαίνει πως 240 παιδιά από ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού θα παρακολουθήσουν θεατρικές παραστάσεις δωρεάν, μέσω της παραπάνω δράσης μίλησε στην «Κ» ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ASSITEJ Κύπρου Σταύρος Σταύρου. Η πολύ σημαντική αυτή πρωτοβουλία διοργανώνεται από τον ASSITEJ για τέταρτη συνεχή χρονιά και φέτος είναι αφιερωμένη στη μνήμη της σκηνογράφου, εικαστικού και εκπαιδευτικού Κλάρας Ζαχαράκη-Γεωργίου, η οποία απεβίωσε πρόσφατα.
–Σταύρο, γιατί είναι σημαντικό να βλέπουν τα παιδιά θέατρο;
–Αν και γενικά δεν είμαι άνθρωπος των αριθμών, νομίζω πως κάποιες στατιστικές που συγκέντρωσε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μιλάνε από μόνες τους. Μια έρευνα στην Ιταλία το 2022 έδειξε ότι 1% αύξηση στην πολιτιστική κατανάλωση μεταξύ των νέων επιφέρει 20% μείωση σε περιστατικά εγκληματικότητας, ενώ μια αντίστοιχη έρευνα του 2018 έδειξε ότι η συμμετοχή των νοικοκυριών στον πολιτισμό επιφέρει 6 με 10 % αύξηση στην εθελοντική προσφορά. Πολύ ενδιαφέροντα είναι και τα αποτελέσματα δύο ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ: νέοι που συμμετέχουν σε προγράμματα πολιτισμού στο σχολείο έχουν περισσότερες πιθανότητες να ψηφίσουν στις εθνικές εκλογές κατά 20% και περισσότερες πιθανότητες να ασχοληθούν με τα κοινά κατά 50%. Τέλος, έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 12 διαφορετικές χώρες έδειξε ότι μαθητές που συμμετέχουν σε θεατρικά προγράμματα στο σχολείο είναι πολύ πιο δεκτικοί απέναντι στους μετανάστες και στις μειονότητες και δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για συμμετοχή στα κοινά. Το θέατρο, λοιπόν, δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να ανοίξει τους ορίζοντές του, να φανταστεί, να αισθανθεί, να σκεφτεί. Του δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσει και να αγαπήσει τον κόσμο, να κατανοήσει τον συνάνθρωπό του και να γίνει ενεργός και χρήσιμος πολίτης.
–Έχει ηλικία το θέατρο;
–Θα έλεγα πως το θέατρο είναι αιωνόβιο και ταυτόχρονα ένα μωρό, που κάθε φορά προσπαθεί να ανακαλύψει τα καινούργια του βήματα, τις καινούργιες του γλώσσες. Αυτή νομίζω πως είναι και η μαγεία του. Μέσα στους αιώνες, το θέατρο αλλάζει και εξελίσσεται, παραμένει όμως ατόφιο και ισχυρό. Πολλές φορές, για παράδειγμα, αναρωτιέμαι με ποιους τρόπους θα μπορούσαμε να φέρουμε τα παιδιά και τους νέους πιο κοντά στο αρχαίο δράμα, στις ρίζες του θεάτρου. Είναι μια θεματική με την οποία δεν έχουμε ακόμα ασχοληθεί ως Κέντρο. Θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον να δούμε με ποιες δράσεις θα μπορούσε να επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Θεωρώ ότι σε αυτή την προσπάθεια θα μπορούσαμε να ενώσουμε δυνάμεις τόσο με το Κυπριακό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, όσο και με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Το κλειδί, πιστεύω, για να μπορέσει ένα παιδί να αγαπήσει το θέατρο είναι να συνειδητοποιήσει ακριβώς αυτό: ότι το θέατρο είναι ταυτόχρονα παλιό και νέο, αιώνιο και εφήμερο.
–Το παιδικό θέατρο είναι εύκολη υπόθεση;
–Στη δική μου λογική, κάτι που σε ευχαριστεί και σου δίνει ζωή δεν μπορεί ποτέ να είναι δύσκολο. Με αυτή την έννοια, το θέατρο και ειδικότερα το θέατρο για παιδιά είναι μια «εύκολη» υπόθεση. Σε σχέση, τώρα, με τη σοβαρότητα και τον επαγγελματισμό με τα οποία κάποιος αντιμετωπίζει ή οφείλει να αντιμετωπίζει το θέατρο για παιδιά, για αρκετά χρόνια οι λογικές της «αρπαχτής» ή του «εύκολου κέρδους» σίγουρα στοίχισαν στις παραστατικές τέχνες για παιδιά στην Κύπρο. Πολλές φορές το θέατρο για παιδιά αντιμετωπιζόταν ως «κατώτερο» του θεάτρου για ενήλικες, τόσο από το κράτος όσο και από τα θέατρα και τις ομάδες. Ευτυχώς αυτό ξεκίνησε να αλλάζει. Για παράδειγμα, είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι το θέατρο για παιδιά έχει ενταχθεί πια στο Σχέδιο Θυμέλη του υφυπουργείου Πολιτισμού. Σημαντικές είναι και οι κινήσεις του υφυπουργείου στο κομμάτι της πολιτιστικής παιδείας. Ο ΘΟΚ, επίσης, αγκάλιασε το θέατρο για παιδιά το τελευταίο διάστημα. Για αρκετά χρόνια έλεγα ότι το κρατικό μας θέατρο θα έπρεπε να συμπεριλάβει στο ρεπερτόριό του παραστάσεις και για βρέφη. Αυτό έγινε πραγματικότητα φέτος και είναι πολύ ευχάριστο. Το θέατρο για παιδιά, όπως και το θέατρο γενικότερα, χρειάζεται αγάπη, χρόνο, αφοσίωση, πάθος, ομαδικότητα, όραμα και –σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο βαθμό– οικονομική ενίσχυση. Όταν υπάρχουν τα συστατικά αυτά, θεωρώ ότι μπορεί να γίνει «πανεύκολη» υπόθεση, φτάνει κανείς να το αντιμετωπίσει με τη σοβαρότητα και τον επαγγελματισμό που απαιτείται.
Τα παιδιά θα παρακολουθήσουν/σαν τις εξής παραγωγές:
1) O μάγος του Οζ – Σατιρικό Θέατρο
2) Ρούχα; Ποια ρούχα; - Θέατρο Μασκαρίνι
3) Όλοι οι κακοί χωράνε – Eikona ζωής
4) Του νεκρού αδελφού – Μια ιστορία για την ξενιτιά – Θέατρο Ειδεκανού
5) Το ξωτικό και η Αγιοβασίλενα – Red Stage Theatre
6) Χριστούγεννα στο φως φανάρι – Point To Contemporary Theater
7) Μια φούστα παραμύθκια – Θέατρο Piccolo
8) STILL! – Ένα άγαλμα που γύρισε τον κόσμο – Humart & Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας
9) Ο μάγος του Οζ και η Σμαραγδένια πόλη – Θεατρική Ομάδα SEConprod
10) Μιαβ βολάν τζ’ έναν τζαιρόν – Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας
11) Τα καινούρια ρούχα του βασιλιά – Performers Productions
12) Santa Παραίτηση – Θέαμαρτ
