Του Απόστολου Κουρουπάκη
Σε ανοικτή επιστολή της η Κλαδική Καλλιτεχνών Θεάτρου ΣΗΔΗΚΕΚ- ΠΕΟ διά της γραμματέως της Χριστίνας Κωνσταντίνου εκφράζεται η έντονη απογοήτευση αλλά και η μεγάλη δυσφορία της Συντεχνίας ως προς τους Όρους και Προϋποθέσεις επιχορήγησης θεατρικών παραγωγών του τελικού Σχεδίου Θυμέλη 2024.
Στην επιστολή αναφέρεται πως παρά τις διαβεβαιώσεις που έλαβαν από πλευράς του υφυπουργείου Πολιτισμού και την υφυπουργό, κα Λίνα Κασσιανίδου, σχετικά με τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των ηθοποιών, δηλώνουν τη δυσαρέσκειά του όσον αφορά το τελικό Σχέδιο Θυμέλη 2024, αφού σε αυτό δεν δεσμεύονται οι αιτητές σχετικά με την τήρηση της Συλλογικής Σύμβασης μεταξύ Συντεχνιών και Ελευθέρων Θεάτρων και την υποχρεωτική τήρηση των όρων που έχουν τεθεί στο Σχέδιο από τους εργοδότες.
Η διαφωνία της ΣΗΔΗΚΕΚ- ΠΕΟ αφορά τους όρους σχετικά με τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ηθοποιών, που σύμφωνα με το ΘΥΜΕΛΗ εναπόκειται στις συντεχνίες και όχι στο υφυπουργείο. Όπως αναφέρεται στην επιστολή «αυτός ο όρος ενώ φαινομενικά προσπαθεί να ικανοποιήσει το αίτημα των Συντεχνιών για την τήρηση της Συλλογικής Σύμβασης, στην ουσία του διαιωνίζει το πρόβλημα ρίχνοντας την ευθύνη του ελέγχου στις Συντεχνίες, τις οποίες ωστόσο οι Φορείς απαξιώνουν».
Επίσης, στην επιστολή αναφέρεται πως στους όρους γίνεται λόγος για εναρμόνιση με την κείμενη νομοθεσία για ελάχιστο μισθό. Σχετικά με αυτόν τον όρο, η ΣΗΔΗΚΕΚ-ΠΕΟ σημειώνει πως κάτι τέτοιο μας πηγαίνει ακόμα πιο πίσω μιας και ο ελάχιστος μισθός, ήτοι ο εθνικός κατώτατος μισθός, ανέρχεται σε 860 ευρώ μικτά, ενώ ο κατώτατος μισθός που προνοείται από τη Συλλογική Σύμβαση ανέρχεται στα 1100 μικτά. «Ως εκ τούτου, οι Φορείς υπό το πρόσχημα των όρων του Σχεδίου Θυμέλη, θα μπορούν ελεύθερα να μειώσουν τον κατώτατο μισθό με την συναίνεση του Υφυπουργείου».
Ένα ακόμη σημείο που κρίνεται προβληματικό είναι ο όρος για την «Απόδειξη πληρωμής από το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων που να τεκμηριώνεται ότι έχουν καταβληθεί οι Κοινωνικές Ασφαλίσεις από τον Αιτητή στους συντελεστές, εφόσον αυτό προβλέπεται από τα σχετικά συμφωνητικά εργασίας».
Με τον όρο αυτό, όπως αναφέρεται στην επιστολή, δεν γίνεται σαφής διαχωρισμός των συμβολαίων που αφορούν στους ηθοποιούς και των συμβολαίων που αφορούν στους λοιπούς συντελεστές, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο στους Φορείς να συνάπτουν ατομικά συμβόλαια με τους ηθοποιούς υπό το καθεστώς της αγοράς υπηρεσιών (αυτοεργοδοτούμενοι) με αποτέλεσμα η ευθύνη της καταβολής Κοινωνικών Ασφαλίσεων να βαραίνει αποκλειστικά τους ηθοποιούς, και πάλι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη Συλλογική Σύμβαση, στην οποία οι ηθοποιοί είναι μισθωτοί.
Στην επιστολή σημειώνεται τέλος πως η Κλαδική των ηθοποιών θα μελετήσει το θέμα σε έκτακτη ειδική συνεδρία της και σε συνεργασία και πλήρη ομοφωνία με την ΕΗΚ (Ένωση Ηθοποιών Κύπρου), δηλώνουν ότι θα αντιδράσουν και θα διεκδικήσουν τα δικαιώματα του κλάδου τους λαμβάνοντας δυναμικά μέτρα στο άμεσο μέλλον.
Σε δηλώσεις της στην «Κ» η Χριστίνα Κωνσταντίνου σχετικά με την επιστολή που εστάλη στη υφυπουργό Πολιτισμού είπε πως το Σχέδιο ΘΥΜΕΛΗ δεν έχει καμία σύνδεση με τις συλλογικές συμβάσεις των ηθοποιών και πως αυτό είναι πάρα πολύ επικίνδυνο και πως με το Σχέδιο δεν υπάρχει καμία δέσμευση των αιτητών για την τήρηση των προνοιών των συλλογικών συμβάσεων κα αναρωτήθηκε ποιες θα είναι οι επιπτώσεις αν δεν τηρούνται τα προβλεπόμενα.
Επίσης η κα Κωνσταντίνου σε ερώτηση της «Κ» για το τι μηχανισμό ελέγχου ζητούν είπε πως αυτό που θέλουν είναι συνεργασία με το υφυπουργείο, ώστε αυτό να λαμβάνει υπόψη του και την άποψη των συντεχνιών σχετικά με τις εγκρίσεις των επιχορηγήσεων, σε περιπτώσεις που φαίνεται πως οι αιτητές δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις πρόνοιες των συμβάσεων.
Σχετικά με το αν έχουν γίνει καταγγελίες από ηθοποιούς όσον αφορά μη τήρηση προνοιών των συμβάσεων η κα Κωνσταντίνου είπε στην «Κ» πως υπάρχουν μόνο προφορικές αναφορές ότι δεν τηρείται η Συλλογική Σύμβαση, αλλά οι ενδιαφερόμενοι λόγω εργασιακού φόβου δεν προχωρούν σε επίσημες καταγγελίες.
Τέλος, ερωτώμενη η κα Κωνσταντίνου από την «Κ» για το ποια μέτρα προτίθενται να λάβουν είπε πως οι προτάσεις θα συζητηθούν και θα ανακοινωθούν, μετά την ειδική συνεδρίαση που θα πραγματοποιηθεί, συνεργαζόμενη η ΣΗΔΗΚΕΚ-ΠΕΟ και με την Ένωση Ηθοποιών Κύπρου. Μία σκέψη που θα συζητηθεί στη συνεδρία, όπως είπε η κα Κωνσταντίνου είναι να προχωρήσουν οι δύο συντεχνίες σε ουσιαστική επικοινωνία με τα μέλη τους, ενημερώνοντάς τους για το τι προνοεί η συλλογική σύμβαση, ώστε να μην υπογράφουν συμβόλαια στα οποία δεν τηρείται η Σύμβαση.
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Έντιμη κυρία Υφυπουργέ,
Επιτρέψετέ μας να σας εκφράσουμε την έντονη απογοήτευση αλλά και τη μεγάλη δυσφορία μας ως προς τους Όρους και Προϋποθέσεις επιχορήγησης θεατρικών παραγωγών του τελικού Σχεδίου Θυμέλη 2024. Έπειτα από τη συνάντηση που είχαμε στις 15 Σεπτεμβρίου 2023 και τις διαβεβαιώσεις που λάβαμε από πλευράς σας σχετικά με την διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των ηθοποιών, όπως αυτά καθορίζονται μέσα από τη Συλλογική Σύμβαση μεταξύ Συντεχνιών και Ελευθέρων Θεάτρων και την υποχρεωτική τήρησή τους από τους εργοδότες προκειμένου αυτοί να δικαιούνται επιχορήγηση από το Σχέδιο Θυμέλη, δηλώνουμε την δυσαρέσκειά μας με τη δημοσίευση του τελικού Σχεδίου Θυμέλη 2024 και συγκεκριμένα με τους εξής όρους:
Α: “Αναφορικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ηθοποιών που εργοδοτούνται από ιδιωτικά θέατρα, όπως αυτές απορρέουν από τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, αρμόδιος φορέας να τα κρίνει είναι οι Συντεχνίες και όχι το Υφυπουργείο Πολιτισμού που δεν είναι ο εργοδότης. Επίσης, σύμφωνα με τον Κώδικα Εργασιακών Σχέσεων, το Υφυπουργείο Πολιτισμού δεν έχει λόγο στη βούληση των ηθοποιών να ενταχθούν ή όχι σε Συντεχνία. Τέλος, οι Αιτητές οφείλουν να διασφαλίζουν ότι σε καμία παραγωγή που επιχορηγείται μέσω του Σχεδίου ΘΥΜΕΛΗ δεν προάγεται και δεν επιτυγχάνεται η αδήλωτη εργασία και ότι καταβάλλονται μισθοί σε εναρμόνιση με την κείμενη νομοθεσία για ελάχιστο μισθό.”
Οι συντεχνίες ούτως ή άλλως, τα τελευταία χρόνια προσπαθούν να διασφαλίσουν την τήρηση των Συλλογικών Συμβάσεων και παρά τις διαπραγματεύσεις αλλά και υποχωρήσεις που αναγκάστηκαν να κάνουν ένεκα μειωμένων κρατικών κονδυλίων, οι πλείστοι Θεατρικοί Φορείς δεν επιθυμούσαν και εξακολουθούν να μην επιθυμούν να προχωρήσουν σε ανανέωση της Συλλογικής Σύμβασης και σε πολλές περιπτώσεις καταπατούν αυθαίρετα τους όρους αυτής, με το πρόσχημα της μη ανανέωσής της. Συνεπώς, αυτός ο όρος ενώ φαινομενικά προσπαθεί να ικανοποιήσει το αίτημα των Συντεχνιών για την τήρηση της Συλλογικής Σύμβασης, στην ουσία του διαιωνίζει το πρόβλημα ρίχνοντας την ευθύνη του ελέγχου στις Συντεχνίες, τις οποίες ωστόσο οι Φορείς απαξιώνουν. Αντί λοιπόν να δούμε να λαμβάνουν χώρα ανάλογες ρυθμίσεις στο Θυμέλη, δυστυχώς επιλέξατε ως Πολιτεία να αφήσετε εντελώς απροστάτευτους τους ηθοποιούς επιτρέποντας ουσιαστικά με τα προσωπικά συμβόλαια την διαιώνιση της απαράδεκτης κατάστασης στην οποία οι ηθοποιοί αμείβονται με πενιχρούς μισθούς, μειωμένης διάρκειας συμβόλαια, χωρίς κοινωνικές ασφαλίσεις ή με μειωμένες κοινωνικές ασφαλίσεις.
Επιπλέον και όχι ήσσονος σημασίας, γίνεται λόγος για εναρμόνιση με την κείμενη νομοθεσία για ελάχιστο μισθό. Αυτός ο όρος μας πηγαίνει ακόμα πιο πίσω μιας και ο ελάχιστος μισθός, ήτοι ο εθνικός κατώτατος μισθός, ανέρχεται σε 860 ευρώ μικτά, ενώ ο κατώτατος μισθός που προνοείται από τη Συλλογική Σύμβαση ανέρχεται στα 1100 μικτά. Ως εκ τούτου, οι Φορείς υπό το πρόσχημα των όρων του Σχεδίου Θυμέλη, θα μπορούν ελεύθερα να μειώσουν τον κατώτατο μισθό με την συναίνεση του Υφυπουργείου.
Β “Απόδειξη πληρωμής από το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων που να τεκμηριώνεται ότι έχουν καταβληθεί οι Κοινωνικές Ασφαλίσεις από τον Αιτητή στους συντελεστές, εφόσον αυτό προβλέπεται από τα σχετικά συμφωνητικά εργασίας. Η καταβολή Κοινωνικών Ασφαλίσεων πρέπει να διασφαλίζεται μέσα από τα Ατομικά Συμβόλαια Εργασίας και να περιγράφεται ρητώς ποιος θα καταβάλει τα τέλη αυτά προς το Κράτος, καθώς και να προσκομίζονται τα σχετικά έγγραφα που αποδεικνύουν τη σχετική δαπάνη από πλευράς του Αιτητή, εάν αυτό ισχύει.”
Ο όρος αυτός, μιας και δεν γίνεται σαφής διαχωρισμός των συμβολαίων που αφορούν στους ηθοποιούς και των συμβολαίων που αφορούν στους λοιπούς συντελεστές, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο στους Φορείς να συνάπτουν ατομικά συμβόλαια με τους ηθοποιούς υπό το καθεστώς της αγοράς υπηρεσιών (αυτοεργοδοτούμενοι) με αποτέλεσμα η ευθύνη της καταβολής Κοινωνικών Ασφαλίσεων να βαραίνει αποκλειστικά τους ηθοποιούς. Όρος που και πάλι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη Συλλογική Σύμβαση, στην οποία οι ηθοποιοί είναι μισθωτοί.
Πέραν αυτών, τα οποία είναι μείζονος σημασίας ζητήματα αναφορικά με τα εργασιακά δικαιώματα των ηθοποιών και για τα οποία χρειάζεται η άμεση και ουσιαστική λήψη μέτρων από μέρους του Υφυπουργείου, ώστε να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα εκμετάλλευσης, τα οποία εδώ και πολλά χρόνια πλήττουν την αξιοπρέπεια και τον επαγγελματισμό των ηθοποιών, υπάρχει ακόμη ένας όρος, ο οποίος θα οδηγήσει στην καθυστέρηση καταβολής της Α’ Δόσης στους Φορείς και κατ’ επέκταση στην καθυστέρηση αμοιβής των ηθοποιών. Σύμφωνα με τον όρο αυτό, το 80% της χορηγίας θα καταβληθεί εφόσον προσκομιστούν τα ατομικά συμβόλαια, αλλά και το Δελτίο Τύπου, η αφίσα και λοιπό προωθητικό υλικό έκαστης παραγωγής. Αντιλαμβάνεστε ότι το προωθητικό υλικό , συνήθως δεν είναι έτοιμο κατά την έναρξη των δοκιμών αλλά περίπου στα μέσα των δοκιμών. Εκφράζουμε λοιπόν την εύλογη ανησυχία μας ως προς τις συνέπειες της όποιας καθυστέρησης , οι οποίες μοιραία θα μετακυλίσουν στους ηθοποιούς.
Εν κατακλείδι, μέσω αυτής της επιστολής δηλώνουμε ανοιχτά την ανησυχία μας, αλλά και τη δυσφορία και απογοήτευσή μας σχετικά με τους όρους του Σχεδίου Θυμέλη 2024 που αφορούν στα εργασιακά δικαιώματα των ηθοποιών. Σας υπενθυμίζουμε ότι οι ηθοποιοί είναι ο σημαντικότερος και κρισιμότερος ανθρώπινος πόρος του θεάτρου. Χωρίς αυτούς δεν νοείται θεατρική ανάπτυξη και οποιαδήποτε εκμετάλλευσή τους, υποσκάπτει όχι μόνο τους ίδιους αλλά και το θέατρο στον πυρήνα του. Ως εκ τούτου η Κλαδική μας θα μελετήσει το θέμα σε έκτακτη ειδική συνεδρία της και σε συνεργασία και πλήρη ομοφωνία με την ΕΗΚ, δηλώνουμε ότι θα αντιδράσουμε και θα διεκδικήσουμε τα δικαιώματα του κλάδου μας λαμβάνοντας δυναμικά μέτρα στο άμεσο μέλλον.
