Kathimerini.gr
ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΣΥΚΚΑ
Αλλη μια έκπληξη από τον «Αλλο Τόπο Επικοινωνίας και Πολιτισμού». Τον σύλλογο έκφρασης και πολιτισμού που γεννήθηκε στα χρόνια της κρίσης στο Ηράκλειο Αττικής, όταν μια ομάδα κατοίκων θέλησε να εμψυχώσει την τοπική κοινωνία μέσω της τέχνης. Αυτή τη φορά δεν οργάνωσαν μια έκθεση ή μια έκδοση για την ιστορία της περιοχής. Ούτε κάποια μονογραφία, όπως η πρόσφατη για τα λιγνιτωρυχεία της Καλογρέζας - Ν. Ηρακλείου, ή εκείνη για τις «Υδάτινες διαδρομές» του Αδριάνειου υδραγωγείου.
Στην προσπάθειά του να φωτίσει την τοπική ιστορία αλλά και των διπλανών συνοικιών, ο «Αλλος Τόπος» μας παροτρύνει να ανακαλύψουμε ένα ιστορικό θέατρο που φώτισε τις γειτονιές τους. Το ιστορικό Θέατρο της Νέας Ιωνίας και μαζί τον δημιουργό του, τον σκηνοθέτη, συγγραφέα, δάσκαλο Γιώργο Μιχαηλίδη, που έφυγε από τη ζωή πριν από δύο χρόνια. Από καιρό ο δραστήριος σύλλογος σχεδίαζε ένα αφιέρωμα. Ομως, εξαιτίας του αυτοπεριορισμού που μας επιβάλλει ο κορωνοϊός, ο σχεδιασμός αναβλήθηκε.
Ωστόσο, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου «ταξίδεψαν» δύο εξαιρετικά ντοκιμαντέρ από τα αρχεία της ΕΡΤ, στα οποία ο Γ. Μιχαηλίδης (1938-2018) αυτοβιογραφείται. Στο email έφτασαν παλιά ιστορικά αλλά και νεότερα δημοσιεύματα, βιογραφικό και μαζί όλοι οι τίτλοι των βιβλίων του συγγραφέα και σκηνοθέτη, παροτρύνοντας τους ηλεκτρονικούς παραλήπτες, οι οποίοι βέβαια δεν περιορίζονται στο Ν. Ηράκλειο και τη γειτονική Ν. Ιωνία, να το μοιραστούν με άλλους. Επίσης προτρέπουν να αναζητήσουμε στις ψηφιοποιημένες σελίδες του ΕΛΙΑ παλιά προγράμματα παραστάσεων. eliaserver.elia.org.gr.
Στη σειρά ντοκιμαντέρ «Η ιστορία των χρόνων μου» στην οποία καταγράφονται προφορικές μαρτυρίες Ελλήνων δημιουργών για μια κρίσιμη περίοδο της ζωής τους, η αφήγηση εστιάζεται στην ίδρυση του ιστορικού Θεάτρου Νέας Ιωνίας, το 1965, σε μια προσφυγική γειτονιά με μικρασιατικές καταβολές. Στο αφιέρωμα (σενάριο - σκηνοθεσία Αγγελου Κοβότσου), ο Γ. Μιχαηλίδης μιλάει για τα χρόνια που ίδρυσε το θέατρο, τους συνοδοιπόρους του και τις δύσκολες συνθήκες. Εξηγεί πώς το έχτισαν μόνοι τους, πώς έκαναν πρόβες με κεριά αλλά και πώς τους υποδέχθηκε το κοινό σε εκείνη την προσφυγική γειτονιά, ο θεατρικός κόσμος καθώς και ο Τύπος της εποχής.
Τα δύσκολα χρόνια της ίδρυσης του θεάτρου, οι συνοδοιπόροι, η υποδοχή από τον θεατρικό κόσμο, αλλά και από τον Τύπο της εποχής.
Στο «Μονόγραμμα» του Γιώργου Σγουράκη το 2013, ο Μιχαηλίδης αυτοβιογραφείται. Η γνώση, η μνήμη, η Ιστορία, τα αγαπημένα του πρόσωπα, η Νέα Ιωνία, τον καθόρισαν. Εστιάζει στη συνοικία, στους Μικρασιάτες γονείς, στις οικογενειακές συναθροίσεις, στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, στο θέατρο. Εικόνες από γλέντια όπως της Καθαράς Δευτέρας, με 70-80 συγγενείς. Αρχιζαν με χορούς αστικούς, «όμως, όταν η ρετσίνα άρχισε να επιδρά στο θυμικό τους, τότε ξαφνικά έβγαινε μέσα τους όλο το ρεμπέτικο τραγούδι». Και εκεί, γύρω στο βράδυ, οι ηλικιωμένες της συντροφιάς άρχισαν να θυμούνται όσους χάθηκαν. «Τότε κατάλαβα ότι χωρίς την Ιστορία δεν μπορείς να γράψεις τίποτα».
Ελεγε πως η Ιστορία είναι που καθορίζει τον άνθρωπο. Εφυγε να σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Γκρατς, όμως γρήγορα συνειδητοποίησε ότι δεν θα προχωρούσε. Του άρεσε ο κινηματογράφος, αλλά ο θείος του τον συγκράτησε: πώς θα διδάσκεις τους ηθοποιούς, αν δεν έχεις σπουδάσει ηθοποιός; Ετσι πήγε στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Με φίλους συμφοιτητές έφτιαξαν το Θέατρο Ν. Ιωνίας, σε έναν βιομηχανικό χώρο που τους παραχώρησε ο τότε δήμαρχος Γιάννης Δομνάκης. Ηταν το πρώτο λαϊκό περιφερειακό θέατρο της Ελλάδας. Διακόσια αυτοκίνητα γέμισαν την περιοχή στην πρεμιέρα!
Ηταν πράγματι πρωτοποριακό για την εποχή του θέατρο. Στο φουαγιέ λειτουργούσε έκθεση για τον συγγραφέα κάθε έργου που ανέβαζαν. Το 100σέλιδο πρόγραμμα προσφερόταν δωρεάν και, μετά την παράσταση, ακολουθούσε συζήτηση με τους θεατές. Ωσπου η χούντα διέκοψε τη λειτουργία του θεάτρου.
Με γλαφυρό τρόπο ο Μιχαηλίδης μιλάει για εκείνα τα χρόνια παράλληλα με τις περιπέτειες της χώρας. Επειτα, για την περιπλάνηση στις κρατικές σκηνές, το ελεύθερο θέατρο μέχρι το 1984, που έστησε στου Γκύζη, το «Ανοιχτό θέατρο» που γνωρίσαμε οι νεότεροι. Αναφέρεται και στον χώρο της διαφήμισης που εργάστηκε και στα ηρωικά χρόνια της τηλεόρασης που έζησε, σκηνοθετώντας σε δικά του σενάρια, σειρές όπως: «Συμβολαιογράφος», «Λαυρεωτικά», «Κίτρινος φάκελος», «Κάθοδος».
Συγκινητικά επίσης περιγράφει την περιπέτεια της συγγραφής: «Αν δεν ήμουν σκηνοθέτης, δεν θα μπορούσα να γράψω τους διαλόγους που έχω γράψει στα βιβλία μου, ούτε τις περιγραφές. Αν δεν παρακολουθούσα με τόσο πάθος κινηματογράφο δεν θα μπορούσα να κάνω μοντάζ μέσα στα μυθιστορήματά μου, χωρίς να φαίνεται αυτό». https://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/sti-mnimi-toy-giorgoy-michailidi-1938-2018/ Το οπτικοακουστικό αρχείο της ΕΡΤ είναι λύση τις ημέρες του «Μένω σπίτι». Μια ευκαιρία να ανακαλύψουμε εκ νέου ό,τι είχαμε ξεχάσει.
