Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η Δανάη Στυλιανού, παραγωγός – σκηνοθέτρια και επικεφαλής Dot.on.the.MapIndustryDays μιλάει στο «Σημειωματάριο» για το DOT.ON.THE.MAP, την πλατφόρμα συμπαραγωγής, επιμόρφωσης και δικτύωσης για κινηματογραφικούς παραγωγούς, η οποία επανέρχεται για τέταρτη συνεχή χρονιά και διοργανώνεται στο πλαίσιο του 21ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες - Κύπρος (21 - 29 Απριλίου 2023). Η Δανάη Στυλιανού λέει πως στόχος των διοργανωτών είναι η εξέλιξη της πρωτοβουλίας αυτής σε μια δυναμική πλατφόρμα σύναψης καλλιτεχνικών και οικονομικών συνεργασιών, καθώς επίσης η ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης και βιομηχανίας στην Κύπρο, αλλά και η αναβάθμισή της ως σημείου διασύνδεσης επαγγελματιών της εγγύς περιοχής με τον διεθνή χώρο. Αναφέρει επίσης πως στα μόλις τέσσερα χρόνια διεξαγωγής του, το Dot.on.the.Μap Industry Days κατάφερε να ξεπεράσει τα γεωγραφικά σύνορα του μικρού μας νησιού και να προσελκύσει το ενδιαφέρον σημαντικών προσωπικοτήτων της οπτικοακουστικής βιομηχανίας από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, οι οποίοι παρίστανται στη διοργάνωση με στόχο κυρίως την αναζήτηση ευκαιριών συμπαραγωγής, πώλησης, προώθησης και διανομής ταινιών μυθοπλασίας μεγάλου μήκους.
–Ποιος είναι ο στόχος του DOT.ON.THE.MAP και ποιες είναι οι ευκαιρίες που δίνει στους δημιουργούς;
–Η πλατφόρμα συμπαραγωγής, επιμόρφωσης και δικτύωσης για επαγγελματίες του κινηματογράφου Dot.on.the.MapIndustryDays αποτελεί μια θεσμική δράση του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες – Κύπρος. Το Φεστιβάλ αποτελεί θεσμό του υφυπουργείου Πολιτισμού, που διοργανώνεται από το Τμήμα Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού, σε συνεργασία με το Θέατρο Ριάλτο. Το Dot.on.the.ΜapIndustryDays λειτουργεί από το 2020, φέρνοντας παραγωγούς, σκηνοθέτες και σεναριογράφους από τις χώρες της Μεσογείου μαζί με επαγγελματίες του διεθνούς κινηματογραφικού χώρου, στο πλαίσιο μιας τριήμερης διοργάνωσης, παράλληλα με το κυρίως Φεστιβάλ, στη Λεμεσό (27 – 29 Απριλίου 2023). Οι δημιουργοί θα παρουσιάσουν κινηματογραφικά σχέδια για παραγωγή ταινιών μυθοπλασίας μεγάλου μήκους, που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης στο πλαίσιο του φόρουμ συμπαραγωγής Dot.on.the.Map ΜeetingPoint, μέσα από τη διαδικασία «pitching». Στόχος, οι μελλοντικές συνεργασίες με άλλους κινηματογραφιστές, παραγωγούς, χρηματοδότες, salesagents, εκπρόσωπους τηλεοπτικών καναλιών, κινηματογραφικών και τηλεοπτικών πλατφορμών, διανομείς, εκπρόσωπους φεστιβάλ και χρηματοδοτικούς φορείς για τον κινηματογράφο. Επιπλέον, το Dot.on.the.MapCinemaTalks – το εκπαιδευτικό μέρος της διοργάνωσης– προσφέρει μια σειρά από εκπαιδευτικά σεμινάρια, και ομιλίες με διακεκριμένους επαγγελματίες του σινεμά. Στόχος των διοργανωτών είναι η εξέλιξη της πρωτοβουλίας αυτής σε μια δυναμική πλατφόρμα σύναψης καλλιτεχνικών και οικονομικών συνεργασιών, καθώς επίσης η ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης και βιομηχανίας στην Κύπρο, αλλά και η αναβάθμισή της ως σημείου διασύνδεσης επαγγελματιών της εγγύς περιοχής με τον διεθνή χώρο. Κύριος στόχος της διοργάνωσης παραμένει η εξωστρέφεια της κυπριακής κινηματογραφίας, και η εκπαίδευση και δικτύωση των Κύπριων δημιουργών.
–Τι έχει επιτευχθεί στα τέσσερα χρόνια του DOT.ON.THE.MAP;
–Μέσα στα μόλις τέσσερα χρόνια διεξαγωγής του, το Dot.on.the.Μap Industry Days κατάφερε να ξεπεράσει τα γεωγραφικά σύνορα του μικρού μας νησιού και να προσελκύσει το ενδιαφέρον σημαντικών προσωπικοτήτων της οπτικοακουστικής βιομηχανίας από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, οι οποίοι παρίστανται στη διοργάνωση με στόχο κυρίως την αναζήτηση ευκαιριών συμπαραγωγής, πώλησης, προώθησης και διανομής ταινιών μυθοπλασίας μεγάλου μήκους. Παράλληλα, χρόνο με τον χρόνο μεγαλώνει και ο αριθμός των προτάσεων που υποβάλλονται στο φόρουμ συμπαραγωγής μας, με το ενδιαφέρον των δημιουργών να αυξάνεται, κυρίως λόγω της υψηλού επιπέδου της διοργάνωσης, αλλά και των ευκαιριών δικτύωσης που παρέχονται.
–Έχει η Κύπρος τις δυνατότητες να γίνει κινηματογραφικός προορισμός σε επίπεδο δημιουργίας/παραγωγής αλλά και φεστιβαλικός;
–Παρά το μικρό της μέγεθος, η Κύπρος σαφώς μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης κινηματογραφικών παραγωγών λόγω του ιδιαίτερου σκηνικού που μπορεί να προσφέρει (locations) ειδικά σε ό,τι αφορά εξωτερικούς χώρους γυρισμάτων, καθώς και τον ευνοϊκό καιρό. Επίσης, υπάρχει σημαντική πρόοδος στην τεχνογνωσία των κινηματογραφικών συνεργείων μας και των υπηρεσιών που προσφέρουν. Παράλληλα, ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, η Κύπρος προσφέρει ευκαιρίες συμπαραγωγής ως μειοψηφικός συμπαραγωγός, μέσα από το σχετικό πρόγραμμα του υφυπουργείου Πολιτισμού. Επιπλέον, ο οργανισμός Cyprus Film Commission – Invest Cyprus υλοποιεί το σχέδιο προώθησης οπτικοακουστικής βιομηχανίας, που προσελκύει το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών, καθώς δίνονται οικονομικά κίνητρα γι’ αυτό τον σκοπό. Μέσα από αυτά τα δύο σχέδια βλέπουμε ότι η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να μπει ακόμα πιο δυναμικά στην παγκόσμια κινηματογραφική βιομηχανία. Σε ό,τι αφορά τα Φεστιβάλ, η Κύπρος έχει να επιδείξει τουλάχιστον τέσσερα μεγάλης εμβέλειας διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου, όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες – Κύπρος, το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Κύπρου, το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού και το Διεθνές Φεστιβάλ του Σινεμά Animation στην Ύπαιθρο. Συνεπώς, τις τελευταίες δύο δεκαετίες τουλάχιστον, η Κύπρος, με τη στήριξη κρατικών χορηγιών, και τη σκληρή δουλειά μερικών αφοσιωμένων ανθρώπων του σινεμά, κατάφερε να δημιουργήσει τέσσερα τουλάχιστον αξιόλογα φεστιβάλ κινηματογράφου που εστιάζουν αποκλειστικά στον ανεξάρτητο κινηματογράφο, φιλοξενώντας και βραβεύοντας κάθε χρόνο σπουδαίες ταινίες αλλά και μερικούς από τους πιο αξιόλογους δημιουργούς του παγκόσμιου στερεώματος.
–Μπορεί ο κυπριακός κινηματογράφος να έχει τις ίδιες ευκαιρίες με μεγαλύτερες και ισχυρότερες οικονομικά χώρες;
–Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος είναι πραγματικά μια «κουκίδα στον χάρτη» όπως και το όνομα της διοργάνωσής μας – Dot.on.the.Map, έχει όλα τα εφόδια για να δημιουργήσει αυτές τις ευκαιρίες. Ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, η Κύπρος μπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον ευρωπαίων συμπαραγωγών. Έφτασε πια η ώρα να ξεφύγουμε από τα στενά γεωγραφικά μας όρια, και αυτή την ευκαιρία δίνει και το Dot.on.the.Map Industry Days στους Κύπριους δημιουργούς. Να εκπαιδευτούν, να παρουσιάσουν το έργο τους σε επαγγελματίες από άλλες χώρες, με στόχο καλλιτεχνικές και οικονομικές συνέργειες. Η δράση αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για δικτύωση των Κύπριων παραγωγών και σκηνοθετών και διασύνδεσή τους με σημαντικούς διεθνείς επαγγελματίες του κινηματογράφου. Καλούμε όλους τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του κινηματογράφου στην Κύπρο να την αξιοποιήσουν. Σε ένδειξη της στήριξής τους προς την τοπική κινηματογραφική κοινότητα, οι διοργανωτές προσφέρουν δωρεάν διαπιστεύσεις σε όλους/ες τους/τις επαγγελματίες του κινηματογράφου που δραστηριοποιούνται ενεργά στην Κύπρο, στον τομέα της ανάπτυξης, παραγωγής και προώθησης ταινιών.
Περισσότερα στην ιστοσελίδα dot.cyprusfilmdays.com
–Πόσο κινηματογράφο μπορούμε να καταναλώσουμε ως χώρα; Μήπως οι δυνατότητές μας είναι πεπερασμένες;
–Εδώ και χρόνια, τα περισσότερα σινεμά στην Κύπρο έχουν βάλει λουκέτο, και τα πλείστα από αυτά έχουν ισοπεδωθεί. Αυτό δεν είναι κυπριακό φαινόμενο, αλλά παγκόσμιο. Οι αίθουσες προβολής είναι ελάχιστες, και συνήθως δεν προβάλλουν έργα του ανεξάρτητου σινεμά. Η πανδημία, δε, έχει συμβάλει τα μέγιστα σε αυτή την τάση. Αυτό το κενό έρχονται να καλύψουν τα φεστιβάλ κινηματογράφου, και είναι πραγματικά αθρόα η προσέλευση του κοινού που φαίνεται ότι έχει ανάγκη από τέτοιου είδους διοργανώσεις. Η εμπειρία του σινεμά – η μεγάλη οθόνη, η σκοτεινή αίθουσα, η συνεύρεση του κόσμου για μια κοινή εμπειρία θέασης – δεν αντικαθίσταται από τη μικρή οθόνη. Παρόλα αυτά, θα εθελοτυφλούσαμε, αν δεν αναγνωρίζαμε ότι ένα τεράστιο μερίδιο της διανομής ταινιών καταλήγει –πολλές φορές κατευθείαν– στις τηλεοπτικές πλατφόρμες. Δεν μιλάμε πλέον για τοπική κινηματογραφική κατανάλωση αλλά για παγκόσμια. Θεωρώ ότι η κινηματογραφική εμπειρία στην παραδοσιακή της μορφή θα απορροφηθεί κάποια στιγμή εντελώς από τις πλατφόρμες. Όμως είναι χρέος τόσο του δικού μας κράτους όσο και της Ε.Ε. να στηρίξουν τους κινηματογράφους που έχουν απομείνει, αλλά και να προσφέρουν ευκαιρίες εκπαίδευσης των θεατών από νεαρή ηλικία. Να μπορούν δηλαδή τα παιδιά να διακρίνουν την αξία μιας ανεξάρτητης κινηματογραφικής ταινίας, και την ανάγκη να την παρακολουθήσουν στο σινεμά. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να πούμε ότι λειτουργεί και το τμήμα για παιδιά και νέους του Φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες, που πραγματοποιείται παράλληλα με το κυρίως φεστιβάλ, προσφέροντας εργαστήρια και προβολές για παιδιά και νέους.
–Φυσικά, το κυπριακό σινεμά/δημιουργία τα τελευταία χρόνια σημειώνει αρκετές επιτυχίες... αυτό είναι ελπιδοφόρο, δημιουργεί ίσως πρόσθετες υποχρεώσεις στην Πολιτεία;
–Σαφώς το κυπριακό σινεμά έχει σημειώσει μεγάλες επιτυχίες τα τελευταία χρόνια, είτε πρόκειται για βραβεύσεις, για φεστιβαλικές συμμετοχές, ή για συνέργειες με σημαντικούς εταίρους της παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας. Οι επιτυχίες αυτές ανήκουν σε ένα μικρό αριθμό επαγγελματιών που με προσωπικές θυσίες και μεγάλη αφοσίωση στο έργο τους έχουν καταφέρει να φτάσουν τον κυπριακό κινηματογράφο σε αυτά τα υψηλά επίπεδα. Η ευθύνη του κράτους παραμένει μεγάλη στο να μπορούν οι Κύπριοι δημιουργοί να συνεχίσουν το έργο τους, τόσο μέσα από οικονομική ενίσχυση όσο και μέσα από ευκαιρίες προώθησης του έργου τους. Η οικονομική στήριξη των τοπικών κινηματογραφικών παραγωγών, η προώθηση των συμπαραγωγών και η κινηματογραφική παιδεία στην Κύπρο θα πρέπει να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα των κρατικών φορέων.
–Τι μπορούμε να πούμε για τις φετινές συμμετοχές;
–Φέτος, στο φόρουμ συμπαραγωγής του Dot.on.the.Map Industry Days – που υλοποιείται σε συνεργασία με την Αγορά του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης – θα δούμε προτάσεις ταινιών μυθοπλασίας από τη Γαλλία, τον Λίβανο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κύπρο. Παράλληλα, θα καλωσορίσουμε στην Κύπρο διεθνείς επαγγελματίες από 15 και πλέον χώρες, που θα παρακολουθήσουν το pitching και θα συμμετέχουν σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους δημιουργούς και την τοπική κινηματογραφική κοινότητα. Όλες οι δράσεις θα πραγματοποιηθούν στην αγγλική γλώσσα.
