Kathimerini.gr
Ελένη Τζαννάτου
H ιδιωτική τηλεόραση δεν θα ήταν ίδια χωρίς τη συμβολή του Μανούσου Μανουσάκη. Τη δεκαετία του ’90 και του 2000 το όνομά του ήταν εγγύηση για μια επιτυχημένη δραματική σειρά. Οι «απαγορευμένοι» έρωτες που σκηνοθέτησε ο εκλιπών στα 74 του χρόνια δημιουργός έγραψαν ιστορία, σε μια εποχή που η μικρή οθόνη παρέμενε ένα μαζικό και συντονισμένο βίωμα. Η αγάπη ανάμεσα σε μια τσιγγάνα και έναν αρχιτέκτονα στους «Ψίθυρους Καρδιάς» (1997-1998), το ειδύλλιο ανάμεσα σε μια αγιογράφο και έναν ιερέα στο «Αγγιγμα Ψυχής» (1998-1999) και αυτό ανάμεσα σε μια Ελληνίδα και έναν Αλβανό στο «Η Αγάπη Ηρθε από Μακριά» (2002-2003) είναι μερικές μόνο από τις ιστορίες με τις οποίες ο δημιουργός κέρδισε το κοινό.
Ο Μανούσος Μανουσάκης δεν περιορίστηκε μόνο στη μικρή οθόνη. Αλλωστε, ξεκίνησε από το σινεμά, με ταινίες σαν τον «Βαρθολομαίο» (1973) και τη «Σκιάχτρα» (1985), ενώ επέστρεψε σε αυτό και τα τελευταία χρόνια με την ταινία «Ουζερί Τσιτσάνης» (2015). Συνέχισε να κάνει αυτό που αγαπά κυριολεκτικά μέχρι το τέλος της ζωής του. Η τελευταία του σειρά, «Το Δίχτυ», έκανε πρεμιέρα πριν από λίγες ημέρες.
Δύο από τους σεναριογράφους που υπέγραψαν μερικές από τις σημαντικότερες δουλειές του, ο Σταύρος Αβδούλος και ο Βασίλης Σπηλιόπουλος, μοιράζονται αυτά που έκαναν τον Μανούσο Μανουσάκη ξεχωριστό ως σκηνοθέτη αλλά και ως άνθρωπο.
Ο Σταύρος Αβδούλος θυμάται τον τελευταίο του καφέ με τον Μανούσο Μανουσάκη
Ο σεναριογράφος Σταύρος Αβδούλος (αριστερά) σε βράβευσή του με τον Μανούσο Μανουσάκη. [αρχείο Σταύρου Αβδούλου]
«Το 1992 συνεργαζόμουν με τον ΑΝΤ1 και είχα αναλάβει για ένα διάστημα τη σκηνοθεσία της σειράς “Ο χήρος, η χήρα και τα χειρότερα”. Παράλληλα, είχαμε δώσει κάποιες προτάσεις για σενάρια μαζί με τη σύζυγό μου, Ειρήνη Ριτσώνη. Με πήρε κάποια στιγμή ο Γιάννης Μπότσης από το πρόγραμμα και μου έδωσε ένα concept για να γράψουμε ένα επεισόδιο για το “Τμήμα Ηθών”. Αυτό είχε γίνει κάπου Οκτώβριο-Νοέμβριο. Πέρασε καιρός και δεν μας ενημέρωσαν, μάλλον δεν τους άρεσε αυτό που κάναμε.
»Ανήμερα Χριστουγέννων ήμασταν στη μητέρα της Ειρήνης και γυρίζουμε το βράδυ στο σπίτι μας στο Πόρτο Ράφτη (όπου εν συνεχεία έμεινε και ο Μανούσος Μανουσάκης, αγοράζοντας εδώ σπίτι). Βρήκαμε στον τηλεφωνητή ένα μήνυμα: “Γεια σας, χρόνια πολλά, Μανούσος Μανουσάκης. Θα ήθελα να μιλήσουμε για το σενάριο”. Δώσαμε ραντεβού την άλλη μέρα, μιλήσαμε και έτσι ξεκίνησε η συνεργασία, που έγινε και φιλία.
»Στη δουλειά του δεν άφηνε στιγμή κάτι, ήταν δοσμένος σε αυτό. Και αυτό συνέβαινε όλα τα χρόνια που συνεργαζόμασταν. Ηταν σίγουρα και αυτό μέρος της επιτυχίας του. Ηταν πάντα πολύ φιλικός με όλους. Ακόμα και όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά, ήταν πολύ ανθρώπινος και πολύ ζεστός.
Ψίθυροι Καρδιάς: Η ιστορία πίσω από τη δημοφιλή σειρά
»Εχουμε περάσει πολλά πράγματα ως φίλοι όλα αυτά τα χρόνια. Βρισκόμασταν άλλοτε στο σπίτι μας, άλλοτε στο δικό του, άλλες φορές έξω. Από κάποιες τέτοιες συναντήσεις γεννήθηκαν και κάποιες σειρές. Οι “Ψίθυροι Καρδιάς”, ας πούμε, γεννήθηκαν σε ένα τραπέζι στο σπίτι μας, ένα Σαββατόβραδο. Ειπώθηκε η ιδέα, ξεκίνησαν οι συζητήσεις και δημιουργήθηκαν τα πρώτα σενάρια. Και το “Αγγιγμα Ψυχής” πάλι κάπως έτσι προέκυψε. Πάντα υπήρχε συνεργασία με τον Μανούσο, ακόμα και σε δουλειές που κάναμε χωριστά, ζητούσαμε ο ένας τη γνώμη του άλλου.
»Οταν αγαπάς έναν άνθρωπο, δεν ξεχωρίζεις κάτι για να κρατήσεις από αυτόν. Πάντως ένα στοιχείο που είχε ήταν ότι δεν υπήρχε περίπτωση να του ζητήσω κάτι και να μη με βοηθήσει, όπως και το αντίστροφο. Ηταν δοτικός και στη ζωή του.
»Τα τελευταία χρόνια, κάθε Σάββατο πρωί είχαμε ραντεβού να πιούμε καφέ. Πριν από τρεις εβδομάδες πίναμε καφέ. Αργότερα, ενώ είχαμε χωρίσει και είχαμε πάει σπίτι, με πήρε τηλέφωνο για να μου πει ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τις εξετάσεις του. Μπήκε στο νοσοκομείο και τον ξαναείδα άλλες δύο φορές εκεί. Για εμένα και την Ειρήνη η σχέση μας με τον Μανούσο ήταν μια σχέση ζωής».
Ο Σταύρος Αβδούλος και η σύζυγός του, Ειρήνη Ριτσώνη, ήταν συνεργάτες του Μανούσου Μανουσάκη και έγραψαν μεταξύ άλλων το σενάριο για τους «Ψίθυρους Καρδιάς» και το «Αγγιγμα Ψυχής».
Ο Βασίλης Σπηλιόπουλος κρατά έναν αυθεντικό άνθρωπο και οξυδερκή επαγγελματία
«Ο Μανούσος Μανουσάκης ήταν πολύ ζεστός και είχε έναν τρόπο να εκτονώνει τις εντάσεις με χιούμορ. Αλλά είχε και έναν μοναδικό τρόπο να προσεγγίζει τους ηθοποιούς και να τους διδάσκει τον ρόλο, ήταν σαν μια αγκαλιά αυτό. Αλλωστε, πολλοί ηθοποιοί έκαναν τη μεγαλύτερή τους επιτυχία με τον Μανούσο.
»Είχε επίσης οξυδέρκεια και τόλμη στην επιλογή των θεμάτων. Ουσιαστικά χρησιμοποίησε τις ερωτικές ιστορίες για να μπει σε κοινωνικά θέματα και να γεφυρώσει διαφορετικούς κόσμους. Τον κόσμο των μουσουλμάνων με τους ορθόδοξους, τον κόσμο των Αλβανών και των τσιγγάνων με τους Ελληνες. Ετσι έβλεπε τα πράγματα με μια τόλμη, μέσα από μεγάλους έρωτες.
»Οσον αφορά τη συνεργασία μας, οι παρατηρήσεις του ήταν πάντα εύστοχες, πήγαιναν το σενάριο στη σωστή πλευρά. Εμπαινε στα παπούτσια του σεναριογράφου, αλλά δεν προσπαθούσε να τον υποκαταστήσει. Ηθελε απλώς να βελτιώσει αυτό που του είχες δώσει, χαιρόσουν να συζητάς μαζί του. Και αυτό είναι σημάδι υψηλής ευφυΐας και ευαισθησίας.
»Από τον Μανούσο κρατάω επίσης εκείνα τα υπέροχα γεύματα που έκανε στο Πόρτο Ράφτη κάθε Καθαρά Δευτέρα που μας μάζευε. Ηταν πάντα γενναιόδωρα: μεγάλες παρέες, πλάκες, ζεστασιά. Ηταν ο άνθρωπος της παρέας και δεν είχε καθόλου αίσθηση αλαζονείας. Με όλους επικοινωνούσε με έναν τρόπο αυθεντικό».
Ο Βασίλης Σπηλιόπουλος έχει συνεργαστεί ως σεναριογράφος με τον Μανούσο Μανουσάκη στις σειρές «Τμήμα Ηθών», «Για Μια Γυναίκα και Ενα Αυτοκίνητο», «Μη Μου Λες Αντίο», αλλά και στην ταινία «Ουζερί Τσιτσάνης».
