Του Γιάννη Ιωάννου
Στα πλαίσια της περιοδείας του στην Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, σερ Κιρ Στάρμερ, πραγματοποιεί επίσκεψη στη Λευκωσία την Τρίτη 10 Δεκεμβρίου όπου θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη και ακολούθως θα επισκεφθεί -για τις εορτές των Χριστουγέννων, Βρετανούς στρατιωτικούς στην βάση του Ακρωτηρίου. Πρόκειται για την πρώτη διμερή επαφή Βρετανού πρωθυπουργού με Κύπριο Πρόεδρο, σε 53 χρόνια, από την επίσκεψη του Τεντ Χιθ το 1971 στη Λευκωσία και την δεύτερη επίσκεψη Βρετανού πρωθυπουργού, στη Κύπρο, μετά την επίσκεψη Τζον Μέιτζορ, το 1993, στα πλαίσια τότε της συνάντησης των επικεφαλής των κρατών της Κοινοπολιτείας. Κυπριακό, διμερείς σχέσεις και οι τρέχουσες εξελίξεις -με έμφαση την Μέση Ανατολή- θα τεθούν στο επίκεντρο της συνάντησης δεδομένου πως η Λευκωσία επιδιώκει στενό συντονισμό με το Λονδίνο ενόψει μιας διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακό με το νέο έτος και οι εξελίξεις στην περιοχή σε συνδυασμό με το σινιάλο της Λευκωσίας σε σχέση με τον ευρωατλαντικό της προσανατολισμό θέτουν τις βρετανικές βάσεις (BSA) στο προσκήνιο.
Κυπριακό στο επίκεντρο
Σε ανακοίνωση της κυβέρνησης αναφέρεται πως στη συνάντηση Χριστοδουλίδη-Στάρμερ θα συζητηθούν η στενότερη συνεργασία επί των κοινών προκλήσεων ασφαλείας στην περιοχή αλλά και θέματα διμερούς ενδιαφέροντος με την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων σε μια σειρά τομέων, όπως η άμυνα, η ασφάλεια, το εμπόριο, η εκπαίδευση και οι επενδύσεις. Καλά ενημερωμένες πηγές της «Κ» αναφέρουν πως Λονδίνο και Λευκωσία θα συζητήσουν εκτενώς για την συμμετοχή του πρώτου, και την μορφή αυτής της συμμετοχής, σε μια διεθνή διάσκεψη, υπό τον ΟΗΕ, για το Κυπριακό δεδομένου ότι το σχήμα της διάσκεψης, πενταμερής ή τύπου «4+1», τέθηκε στο παρελθόν με την τουρκοκυπριακή πλευρά να υποβαθμίζει την συμμετοχή του Λονδίνου. Ως προς την τελευταία ενδεικτική ήταν και η αντίδραση της ηγεσίας των Κατεχομένων, υπό τον Ερσίν Τατάρ, που σε δήλωση της ενόψει της επίσκεψης Στάρμερ ανέφερε: «Αναμένουμε να επικρατήσει η κοινή λογική και ο Πρωθυπουργός του ΗΒ να δεχθεί συνάντηση με τον “Πρόεδρο” Ερσίν Τατάρ κατά την επίσκεψή του στο νησί» επαναφέροντας εκ νέου το ζήτημα των δύο κρατών και καλώντας την βρετανική πλευρά να αντιμετωπίσει τις δύο κοινότητες «ισότιμα».
Η Λευκωσία αποδίδει πάντως ξεχωριστή σημασία στο ρόλο του ΗΒ δεδομένης της ιδιότητας του ως εγγυήτριας δύναμης αλλά και του ρόλου του στο ΣΑ του ΟΗΕ (penholder ψηφισμάτων).
Σε διμερές επίπεδο θα τεθεί και το ζήτημα της εμβάθυνσης της συνεργασίας των δύο χωρών σε θέματα αντιμετώπισης οργανωμένου εγκλήματος και ρωσικών παράνομων χρηματοδοτήσεων -πτυχή στην οποία ήδη υπάρχει στενός συντονισμός μεταξύ Λονδίνου και Λευκωσίας σε πολλαπλά επίπεδα κρατικών αρχών.
Και οι Βάσεις
Παρά το γεγονός πως ο βρετανικός Τύπος «σπινάρει» αρκετά το αφήγημα της αντιπολίτευσης των Συντηρητικών που θέτουν ζήτημα υποχωρήσεων της κυβέρνησης Στάρμερ έναντι της Λευκωσίας στο θέμα του καθεστώτος των κυρίαρχων Βρετανικών Βάσεων στη Κύπρο -ιδίως υπό το βάρος της υπόθεσης των νησιών Τσάγκος αρμόδιες πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως κατά την επίσκεψη Στάρμερ δεν πρόκειται να τεθεί τέτοιο ζήτημα εκ μέρους της Λευκωσίας και επιπλέον δεν υπάρχει ζήτημα παραχώρησης των Βρετανικών Βάσεων στους Αμερικανούς.
Τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή μετά την 7η Οκτωβρίου έχουν αναβαθμίσει, εξ’ ορισμού, τον ρόλο των Βρετανικών Βάσεων σε ολόκληρη την περιοχή των χωρών ΜΕΝΑ και της ανατολικής Μεσογείου -πτυχή που η βρετανική διπλωματία συζητά εκτενώς με κράτη όπως την ΚΔ, την Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ δεδομένων των καταιγιστικών εξελίξεων στην περιοχή μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και -νωρίτερα- την απευθείας αναμέτρηση -στρατιωτικά- Ισραήλ-Ιράν. Πτυχές ασφάλειας, εμβάθυνσης των αμυντικών σχέσεων και άλλα συναφή ζητήματα, υπό αυτό το βάρος, θα συζητηθούν μεταξύ των κκ Χριστοδουλίδη και Στάρμερ.
