Προς μετωπική σύγκρουση οδηγούνται οι σχέσεις Γενικού Ελεγκτή, Οδυσσέα Μιχαηλίδη, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, αφού εκτός από την έκθεση για τα παιδιά του Προέδρου, ο πρώτος επανήλθε με νέα έκθεση σε σχέση με τις απολαβές και τα ωφελήματα του Προέδρου της Δημοκρατίας ως συμβούλου ή Γενικού Πρόξενου Α΄, Υπουργείο Εξωτερικών, κατά την περίοδο 14.4.2014 έως 28.2.2018 που εκτελούσε καθήκοντα Κυβερνητικού Εκπροσώπου. Με βάση τα ευρήματα της έκθεσης, η Ελεγκτική ζητά από τον κ. Χριστοδουλίδη να επιστρέψει χιλιάδες ευρώ. Την ίδια ώρα απορρίπτει δημόσιες ανακοινώσεις εκπροσώπων της κυβέρνησης τις τελευταίες ημέρες ότι υπήρχε γνωμάτευση του 2014 περί της νομιμότητας των ωφελημάτων που λάμβανε ο κ. Χριστοδουλίδης, λέγοντας ότι «όπως προκύπτει τέτοια γνωμάτευση δεν υφίσταται». Όπως αναφέρει, η έκθεση ετοιμάστηκε κατόπιν ανώνυμης καταγγελίας.
Μεταξύ άλλων, στην έκθεσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι:
Με βάση στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας, κατά τη διάρκεια της περιόδου 14.4.2014 έως 28.2.2018, ο κ. Χριστοδουλίδης έλαβε, πέραν της κανονικής μισθοδοσίας του, τα ακόλουθα ακαθάριστα ποσά (πριν τη μείωση απολαβών και την αποκοπή φόρου εισοδήματος), ως μέρος της μισθοδοσίας του.
* Διαφορά του ακαθάριστου μισθού που λάμβανε ως Σύμβουλος ή Γενικός Πρόξενος Α’ και του ακαθάριστου μισθού που προβλέπει για τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο ο Προϋπολογισμός.
(β) Από την επομένη της αφυπηρέτησής του από την δημόσια υπηρεσία, ο κ. Χριστοδουλίδης λαμβάνει μηνιαία σύνταξη δημοσίου υπαλλήλου ύψους €1.013, η οποία αντιστοιχεί στην υπηρεσία του μέχρι 31.12.2012, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 10 του Περί Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων Κρατικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα περιλαμβανομένων και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Διατάξεις Γενικής Εφαρμογής) Νόμου (Ν.216(I)/2012).
Η υπόλοιπη σύνταξη, που κερδήθηκε για την περίοδο από 1.1.2013 μέχρι 28.2.2018, θα ξεκινήσει να καταβάλλεται όταν συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του.
Κατά την αφυπηρέτησή του, έλαβε επίσης το εφάπαξ ποσό ύψους €56.752 για την υπηρεσία του μέχρι 31.12.2012 και ποσό ύψους €11.411 (μείον €4.000 φόρο) για την υπηρεσία του μέχρι 28.2.2018 (το δεύτερο ποσό καταβλήθηκε στις 21.12.2021).
Για τον υπολογισμό των συνταξιοδοτικών του ωφελημάτων (σύνταξη και εφάπαξ), ορθά δεν λήφθηκαν υπόψη τα επιδόματα της παραγράφου 4(α) πιο πάνω.
(γ) Με βάση στοιχεία επίσης του Γενικού Λογιστηρίου, για την περίοδο 14.4.2014 έως 28.2.2018, ο κ. Χριστοδουλίδης έλαβε το ποσό των €41.024 ως επίδομα συντήρησης εξωτερικού για ταξίδια στο εξωτερικό. Το επίδομα αυτό δεν περιλαμβάνει αεροπορικά εισιτήρια ή ξενοδοχεία, το κόστος των οποίων καταβαλλόταν και καλυπτόταν ξεχωριστά από την Προεδρία της Δημοκρατίας.
Όσον αφορά το επίδομα συντήρησης εξωτερικού, ο κ. Χριστοδουλίδης αποζημιωνόταν με το επίδομα της Κατηγορίας Α΄ στην οποία, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, περιλαμβάνεται και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.
(δ) Κατά τη διάρκεια της περιόδου 14.4.2014 έως 28.2.2018, ο κ. Χριστοδουλίδης χρησιμοποιούσε αυτοκίνητο για αποκλειστική χρήση.
(ε) Κατά την αφυπηρέτησή του από τη δημόσια υπηρεσία στις 28.2.2018 για την ανάληψη των καθηκόντων του Υπουργού Εξωτερικών, καταβλήθηκε στον κ. Χριστοδουλίδη το αντίτιμο της άδειας ανάπαυσης των 75 ημερών, που είχε σε πίστη του, ύψους €18.176 μείον αποκοπές για φόρο εισοδήματος και μείωση απολαβών.
5.1 Γενικά
Με βάση τα στοιχεία και δεδομένα της παραγράφου 3 πιο πάνω, θεωρούμε αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ο κ. Χριστοδουλίδης ήταν δημόσιος υπάλληλος μέχρι τις 28.2.2018, οπότε και αφυπηρέτησε για να αναλάβει το αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών. Σε ουδεμία περίπτωση μπορεί να ήταν ταυτόχρονα και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος αφού αυτό θα ήταν πρόδηλα παράνομο και αντισυνταγματικό. Στη βάση των πραγματικών γεγονότων, στον κ. Χριστοδουλίδη, καθ’ ον χρόνο ήταν και παρέμεινε δημόσιος υπάλληλος, του ανατέθηκε άτυπα, κατά την έννοια που εξηγείται πιο πάνω, και εκτελούσε τα καθήκοντα που κανονικά εκτελεί ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.
5.2 Καταβολή επιδόματος αναπληρωματικού διορισμού και επιδόματος παραστάσεως συνολικού ακαθάριστου ποσού ύψους €157.209
Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 3(γ) πιο πάνω, η ΚΔΠ 175/1995 επιτρέπει στον Υπουργό Οικονομικών, σε ειδικές περιπτώσεις και με βάση κριτήρια που θα καθορίσει το Υπουργικό Συμβούλιο, να εγκρίνει την καταβολή ειδικού επιδόματος ή ειδικής μισθοδοσίας για τα καθήκοντα που θα ανατεθούν σε δημόσιο υπάλληλο που αποσπάται σύμφωνα με τις παρ. (δ) και (ε) του εδαφίου (1) του άρθρου 47 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου.
Υπενθυμίζουμε ότι ο κ. Χριστοδουλίδης αποσπάστηκε σύμφωνα με την παράγραφο (ε) του εδαφίου (1) του πιο πάνω άρθρου 47. Συνεπώς, η περίπτωσή του ενέπιπτε στην πιο πάνω πρόνοια.
Σε σχέση με το θέμα αυτό, διαπιστώσαμε ότι δεν τηρήθηκε η πρόνοια της νομοθεσίας για καθορισμό κριτηρίων από το Υπουργικό Συμβούλιο και λήψη απόφασης από τον Υπουργό Οικονομικών. Αντί αυτού, λήφθηκε Απόφαση από το Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο εξουσιοδότησε τον Υπουργό Οικονομικών να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για υλοποίησή της (παράγραφος 3(δ) πιο πάνω).
Ενώ δηλαδή η εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου περιορίζεται στον καθορισμό σχετικών κριτηρίων, αυτό προχώρησε στη λήψη σχετικής απόφασης, υποκαθιστώντας στην ουσία τον αρμόδιο για το θέμα Υπουργό Οικονομικών.
Το άρθρο 13 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(I)/1999) προβλέπει τα ακόλουθα:
«13.—(1) Η διοίκηση οφείλει να τηρεί τους τύπους που απαιτεί ο νόμος για την έκδοση μιας διοικητικής πράξης. Παράβαση ουσιώδους τύπου καθιστά την πράξη παράνομη.
(2) Το αποφασιστικό κριτήριο του διαχωρισμού των τύπων σε ουσιώδεις και επουσιώδεις είναι η ενδεχόμενη επίδραση της μη τήρησής τους στο περιεχόμενο της πράξης. Αν η παρατυπία επέδρασε στο αποτέλεσμα της απόφασης που πάρθηκε, θεωρείται ουσιώδης.»
Κρίνουμε ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι προφανές ότι η πρόθεση του Υπουργικού Συμβουλίου (και του Υπουργού Οικονομικών, τόσο ως μέλος του εν λόγω σώματος, όσο και ως η Αρχή που υλοποίησε τη σχετική Απόφαση) ήταν η παραχώρηση των συγκεκριμένων επιδομάτων. Συνεπώς, εφόσον η παρατυπία δεν φαίνεται να επέδρασε στο αποτέλεσμα της απόφασης, δεν μπορούμε να συμπεράνουμε με ασφάλεια ότι ο τύπος ήταν ουσιώδης και άρα ότι η δαπάνη δεν καλύπτεται από κανονικότητα.
Συνεπώς, για το θέμα αυτό δεν εκφράζουμε γνώμη περί μη κανονικότητας των σχετικών πληρωμών.
Σημειώνουμε ωστόσο την ανάγκη για πιστή τήρηση των προνοιών του Νόμου από το Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο, όπως προκύπτει από τη σχετική νομοθεσία, οφείλει να τηρεί τους τύπους που απαιτεί ο νόμος.
5.3 Καταβολή ποσού €41.024 ως επίδομα συντήρησης εξωτερικού για υπηρεσιακά ταξίδια στο εξωτερικό
(α) Όπως αναφέρεται πιο πάνω, κατά τη διάρκεια της περιόδου 14.4.2014 έως 28.2.2018, ο κ. Χριστοδουλίδης έλαβε το ποσό των €41.024 ως επίδομα συντήρησης εξωτερικού για ταξίδια στο εξωτερικό. Το επίδομα αυτό δεν περιλαμβάνει το κόστος αεροπορικών εισιτηρίων ή ξενοδοχείων. Σημειώνουμε ότι δεν έχουμε υπεισέλθει στην εξέταση της κατηγορίας των ξενοδοχείων και των αεροπορικών εισιτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν/ εκδόθηκαν, εφόσον τέτοιος έλεγχος δεν θα μπορούσε εύλογα να οδηγήσει σε λήψη μέτρων αποκατάστασης τυχόν επιπλέον δαπάνης που υπέστη η Δημοκρατία, εφόσον πρόκειται για πληρωμές προς τρίτα πρόσωπα.
(β) Για τους δημόσιους υπαλλήλους, το θέμα του επιδόματος συντήρησης εξωτερικού ρυθμίζεται από τον Κανονισμό 41, εδάφιο (1), των Περί Δημοσίας Υπηρεσίας (Απολαβές, Επιδόματα και άλλα Οικονομικά Ωφελήματα των Δημόσιων Υπαλλήλων) Κανονισμών (ΚΔΠ 175/1995), ο οποίος προβλέπει ότι «σε υπάλληλο ο οποίος μεταβαίνει στο εξωτερικό για υπηρεσιακούς λόγους καταβάλλεται επίδομα συντήρησης εξωτερικού, το ύψος και οι όροι του οποίου καθορίζονται από καιρό σε καιρό από το Υπουργείο Οικονομικών».
Κατά τον χρόνο πραγματοποίησης των εν λόγω ταξιδιών, ο κ. Χριστοδουλίδης κατείχε θέση στη μισθολογική κλίμακα Α12. Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, δημόσιος υπάλληλος αυτής της μισθολογικής κλίμακας, αποζημιώνεται με ποσοστό 40% του εκάστοτε εγκεκριμένου για τη χώρα επιδόματος συντήρησης, το οποίο αυξάνεται σε 45%, εάν συνοδεύει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ωστόσο, διαπιστώσαμε ότι το ύψος του επιδόματος συντήρησης του κ. Χριστοδουλίδη υπολογιζόταν στη βάση του επιδόματος της Κατηγορίας Α΄ στην οποία, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, περιλαμβάνεται ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ο οποίος αποζημιώνεται με ποσοστό 90%.
(γ) Στη βάση των πιο πάνω, θεωρούμε ότι, σε σχέση με τις δαπάνες που διενεργήθηκαν, προκύπτει υπερπληρωμή, η οποία κατ’ εκτίμηση αφορά σε ποσό ύψους €20.804 , αφού η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 9.4.2014 που αφορούσε παραχώρηση των ωφελημάτων του Κυβερνητικού Εκπροσώπου δεν μπορεί να επηρεάσει ή μεταβάλει την εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών. Σημειώνουμε ότι, με βάση τα άρθρα 17 και 18 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(I)/1999), «η διοικητική αρμοδιότητα πρέπει να ασκείται από το όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί από το νόμο» και «το ιεραρχικά προϊστάμενο όργανο δεν έχει εξουσία να ακυρώσει ή να μεταρρυθμίσει για λόγους ουσιαστικούς τις πράξεις του υφιστάμενού του οργάνου, όταν ο νόμος ανέθεσε αποκλειστικά στο υφιστάμενο όργανο την άσκηση της σχετικής αρμοδιότητας.»
Στην περίπτωση αυτή, θεωρούμε ότι το θέμα είναι ουσιαστικό και όχι τυπικό.
(δ) Όσον αφορά το θέμα της ανάκτησης του ποσού των περίπου €20.804, σχετικό είναι το άρθρο 53 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(I)/1999) το οποίο προβλέπει ότι «αντίκειται προς τις αρχές της χρηστής και της εύρυθμης διοίκησης η μετά πάροδο εύλογου χρόνου αναδρομική αναζήτηση χρημάτων που η διοίκηση κατέβαλε παράνομα και που έλαβαν καλόπιστα οι πολίτες, όπως αποδοχές ή συντάξεις.»
Συνεπώς, εφόσον παρήλθε ο εύλογος χρόνος, και με δεδομένο ότι η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου μπορούσε καλόπιστα να εκληφθεί από τον κ. Χριστοδουλίδη όταν υπέβαλλε τα σχετικά αιτήματα για πληρωμή, ως να αποτελούσε ικανοποιητική βάση για να αποζημιώνεται όπως εάν ήταν Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ο χειρισμός του θέματος εναπόκειται στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
5.4 Παραχώρηση αυτοκινήτου για αποκλειστική χρήση
(α) Πρόνοιες της νομοθεσίας
Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Περί της Παροχής Ορισμένων Ωφελημάτων σε Καθορισμένους Δικαιούχους του Κρατικού Τομέα και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα (Όροι και Διαδικασία) Νόμου (Ν.3(I)/2014), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 31.1.2014:
«4. Σε κανένα αξιωματούχο ή κρατικό λειτουργό δεν παραχωρείται υπηρεσιακό όχημα για αποκλειστική χρήση, εκτός από τους δικαιούχους που προβλέπονται στο Παράρτημα και στο άρθρο 5 του παρόντος Νόμου, καθώς και στους δικαιούχους που δυνατό να καθορισθούν σε Κανονισμούς που εκδίδονται δυνάμει του εδαφίου (2) του άρθρου 8:
Νοείται ότι, η παραχώρηση και χρήση υπηρεσιακού οχήματος από δικαιούχο εμπεριέχει τη συντήρηση και την προμήθειά του με τα αναγκαία καύσιμα κίνησης.»
Στους ορισμούς του Νόμου, δίνονται και οι ακόλουθοι ορισμοί:
«αξιωματούχος» σημαίνει πρόσωπο, αιρετό ή διορισμένο σε οποιοδήποτε αξίωμα ή θέση του κρατικού τομέα ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, του οποίου ο μισθός ή η αντιμισθία ή η αποζημίωση καταβάλλεται από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας ή βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό ή τον προϋπολογισμό οργανισμού που υπάγεται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ή οποιουδήποτε άλλου οργανισμού, ο προϋπολογισμός του οποίου καλύπτεται σε ποσοστό πέραν του πενήντα τοις εκατόν (50%) από κρατική χορηγία, περιλαμβανομένου οποιουδήποτε Επιτρόπου ή Εφόρου ή Προέδρου και μέλους αρχής, διοικητικού συμβουλίου ή άλλου σώματος ή άλλου αξιωματούχου, του οποίου το αξίωμα ή η θέση προβλέπεται ή καθιδρύεται δυνάμει του Συντάγματος ή δυνάμει οποιουδήποτε ειδικού νόμου και περιλαμβάνει τέως και πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τέως και πρώην Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων.·
«κρατικός λειτουργός» σημαίνει υπάλληλο που υπηρετεί στην κρατική υπηρεσία ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ο μισθός του οποίου βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό ή τον προϋπολογισμό του οργανισμού του ευρύτερου δημόσιου τομέα, στον οποίο αυτός υπηρετεί·
Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος δεν περιλαμβάνεται στο Παράρτημα.
Το άρθρο 11(2) του ίδιου Νόμου, ως ίσχυε τότε, προέβλεπε ότι:
«(2) Αξιωματούχοι και κρατικοί λειτουργοί, οι οποίοι κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου χρησιμοποιούν υπηρεσιακό όχημα, θα συνεχίσουν να το χρησιμοποιούν με τους ίδιους όρους μέχρι την 1η Ιουλίου 2014, ημερομηνία κατά την οποία θα τεθούν σε εφαρμογή οι Κανονισμοί που θα εκδοθούν βάσει του εδαφίου (2) του άρθρου 8 του παρόντος Νόμου, οι οποίοι θα προβλέπουν για τους όρους και τη διαδικασία παραχώρησης και χρήσης υπηρεσιακού οχήματος από καθορισμένους δικαιούχους.»
Στις 27.6.2014 δημοσιεύτηκε τροποποίηση της νομοθεσίας με την οποία η πιο πάνω ημερομηνία μετατέθηκε από την 1η Ιουλίου 2014 στις 3 Οκτωβρίου 2014 και στη συνέχεια, την ίδια ημέρα, δημοσιεύτηκε νέα τροποποίηση με την οποία η ημερομηνία μετατέθηκε περαιτέρω στις 7 Νοεμβρίου 2014.
Στις 7.11.2014 δημοσιεύτηκαν οι περί Υπηρεσιακών Οχημάτων του Κρατικού Τομέα και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα Κανονισμοί (ΚΔΠ 504/2014) οι οποίοι διευρύνουν τους δικαιούχους υπηρεσιακού οχήματος για αποκλειστική χρήση με τη συμπερίληψη, μεταξύ άλλων, και του Κυβερνητικού Εκπροσώπου.
(β) Στη βάση των πιο πάνω, όταν στις 9.4.2014 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει την παραχώρηση στον κ. Χριστοδουλίδη όλων των υπόλοιπων ωφελημάτων που δικαιούται ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, εκ των πραγμάτων σε αυτά δεν περιλαμβανόταν η παραχώρηση αυτοκινήτου για αποκλειστική χρήση αφού, με βάση τη νομοθεσία που ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος δεν ήταν δικαιούχος τέτοιου ωφελήματος.
Ακόμη και όταν τον Νοέμβριο του 2014 ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος περιλήφθηκε στους σχετικούς Κανονισμούς, ο κ. Χριστοδουλίδης δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι κατέστη δικαιούχος αυτοκινήτου για αποκλειστική χρήση αφού, παρόλο ότι εκτελούσε τα καθήκοντα, δεν είχε διοριστεί ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Εφόσον δε το θέμα ρυθμίζεται από νομοθεσία, το Υπουργικό Συμβούλιο δεν έχει καμία εξουσία να παραχωρήσει τέτοιο ωφέλημα σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο. Άλλωστε, εν πάση περιπτώσει, δεν λήφθηκε τέτοια Απόφαση από το Υπουργικό Συμβούλιο. Συνεπώς, η δαπάνη που υπέστη η Δημοκρατία λόγω της χρήσης του αυτοκινήτου για τις ιδιωτικές μετακινήσεις του κ. Χριστοδουλίδη δεν καλύπτεται από κανονικότητα και θα πρέπει να ανακτηθεί.
(γ) Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν θεωρούμε ότι τυγχάνει εφαρμογής η πρόνοια του πιο πάνω άρθρου 53 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(I)/1999) αφού, ιδίως τον Απρίλιο του 2014 αλλά και στη συνέχεια, ο κ. Χριστοδουλίδης γνώριζε (ή θα έπρεπε να γνωρίζει) ότι δεν ήταν δικαιούχος και ότι το Υπουργικό Συμβούλιο, ούτε εξουσία είχε να ενεργήσει αντίθετα από ρητές πρόνοιες της νομοθεσίας, ούτε και έλαβε στην πράξη τέτοια Απόφαση.
(δ) Ο υπολογισμός της προς ανάκτηση δαπάνης είναι πρακτικά αδύνατος για την Υπηρεσία μας αφού δεν έχουμε στην κατοχή μας στοιχεία για τις υπηρεσιακές μετακινήσεις του κ. Χριστοδουλίδη για την υπό αναφορά περίοδο. Συνεπώς, λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι πρόκειται για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θεωρήσαμε ορθότερο να παραθέσουμε πιο κάτω τα σχετικά στοιχεία και, αφού ο ίδιος αποφασίσει ποιο ποσό θα επιστρέψει στην Δημοκρατία, να εκφράσουμε εκ των υστέρων άποψη επί αυτού.
Το αυτοκίνητο που χρησιμοποιείτο ήταν μάρκας KIA Station Wagon μοντέλο Ceed 1582cc, κατασκευής 2012 και, σύμφωνα με στοιχεία που μπορέσαμε να εντοπίσουμε στο Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, οι πλησιέστερες χρονικά ενδείξεις του οδομέτρου έχουν ως εξής:
• Ένδειξη οδομέτρου 10.9.2014: 45.290 χλμ
• Ένδειξη οδομέτρου 12.2.2018: 218.151χλμ
Συνεπώς, κατά τη διάρκεια των σχεδόν τεσσάρων ετών που το αυτοκίνητο χρησιμοποιείτο από τον κ. Χριστοδουλίδη, διένυσε περισσότερα από 170.000 χλμ. Ειδικότερα, για την περίοδο που υπάρχουν στοιχεία (10.9.2014 – 12.2.2018, δηλαδή σε 1.249 ημέρες), το αυτοκίνητο διένυσε 172.861 χλμ, δηλαδή κατά μέσο όρο 138 χλμ ημερησίως (περιλαμβανομένων αργιών, σαββατοκύριακων, ημερών που ο κ. Χριστοδουλίδης απουσίαζε στο εξωτερικό και των ημερών που ήταν με άδεια).
Σημειώνουμε ότι, με βάση τον Κανονισμό 10 των Κανονισμών ΚΔΠ 504/2014, η μετάβαση από τον τόπο διαμονής στον τόπο εργασίας δεν εμπίπτει στις περιπτώσεις υπηρεσιακής μετακίνησης ούτε στους υπηρεσιακούς σκοπούς για τους οποίους δύναται να γίνεται χρήση υπηρεσιακού οχήματος ενώ, αντίθετα, η μετάβαση για σκοπούς κοινωνικών και υπηρεσιακών υποχρεώσεων που απορρέουν από τη φύση των καθηκόντων, εντός και εκτός του κανονικού ωραρίου, θεωρείται υπηρεσιακή μετακίνηση.
Από τον εξαιρετικά μεγάλο αριθμό διανυθέντων χιλιομέτρων, προκύπτει η ανάγκη υπολογισμού και των υπόλοιπων ιδιωτικών μετακινήσεων, πέραν αυτών που αφορούν την καθημερινή μετάβαση στην εργασία που επίσης θεωρείται ιδιωτική μετακίνηση.
Με δεδομένη την άρνηση της Διοίκησης Προεδρίας να προβεί σε σχετικούς υπολογισμούς, σημειώνουμε απλώς ότι, ακόμη και να αγνοηθεί η περίοδος από 14.4.2014 έως 9.9.2014 (για την οποία δεν υπάρχουν στοιχεία), και εάν ακόμη χρησιμοποιηθεί ο πιο μικρός συντελεστής ανά χλμ που καθοριζόταν στην εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών για υπολογισμό του επιδόματος οδοιπορικών κατά τον ουσιώδη χρόνο (€0,2252 ανά χλμ), προκύπτει συνολικό κόστος για τη Δημοκρατία ίσο με €38.928. Αυτό το ποσό θα πρέπει να ανακτηθεί, αφού προηγουμένως υπολογιστεί και αφαιρεθεί το μέρος που αφορά υπηρεσιακές μετακινήσεις του κ. Χριστοδουλίδη.
5.5 Καταβολή ποσού ύψους €18.176 μείον αποκοπές για φόρο εισοδήματος και μείωση απολαβών, έναντι 75 ημερών κανονικής άδειας.
(α) Με βάση τον Κανονισμό 8, εδάφιο 3, των Περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμών (ΚΔΠ 101/1995), σε περίπτωση αναγκαστικής αφυπηρέτησης ή αφυπηρέτησης για λόγους δημόσιου συμφέροντος, μπορεί να καταβληθεί στον υπάλληλο το αντίτιμο της άδειας ανάπαυσης που έχει σε πίστη του. Συνεπώς, η καταβολή της συσσωρευμένης άδειας σε δημόσιο υπάλληλο που αφυπηρετεί για να αναλάβει το αξίωμα του Υπουργού είναι νόμιμη.
(β) Οι ίδιοι Κανονισμοί επιτρέπουν κάθε χρόνο μεταφορά 13 ημερών με μέγιστο τις 70 ημέρες. Σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται στο Φάκελο αδειών του, προκύπτει ότι ο κ. Χριστοδουλίδης δεν συμπλήρωνε κατά την υπό αναφορά περίοδο τα καθορισμένα από τους Κανονισμούς έντυπα αδειών, ούτε και λάμβανε σχετική έγκριση από τον Προϊστάμενο Διοίκησης Προεδρίας, ως όφειλε. Ενεργώντας ως να ήταν Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και όχι δημόσιος υπάλληλος, φαίνεται να ενημέρωνε απλώς για την απουσία του τον Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου και την ιδιαιτέρα γραμματέα του.
Όπως διαπιστώσαμε, μετά την αφυπηρέτησή του, ο κ. Χριστοδουλίδης συμπλήρωσε εκ των υστέρων τα έντυπα αδειών, στη βάση στοιχείων που δόθηκαν από λειτουργό που ασκούσε καθήκοντα ιδιαιτέρας του. Κατά τη συμπλήρωση των εντύπων ο κ. Χριστοδουλίδης δεν κατέγραψε την ημερομηνία συμπλήρωσής τους. Όλα τα έντυπα, και για τα τέσσερα χρόνια, υπογράφτηκαν από τους αρμόδιους λειτουργούς του αρχείου της Προεδρίας στις 12.3.2018, όχι όμως από τον Προϊστάμενο της Διοίκησης Προεδρίας.
Οι άδειες ουδέποτε εγκρίθηκαν από τον Προϊστάμενο της Διοίκησης Προεδρίας και συνεπώς δεν είναι νομότυπες αφού, με βάση τον Κανονισμό 4(4) των προαναφερόμενων Κανονισμών (ΚΔΠ 101/1995), «η άδεια ανάπαυσης εγκρίνεται από τον οικείο Προϊστάμενο Τμήματος ή από δεόντως εξουσιοδοτημένο από αυτό Λειτουργό, μετά από αίτηση του υπαλλήλου».
Στη βάση των πιο πάνω παρανόμως συμπληρωθέντων εντύπων, πιστώθηκαν στον κ. Χριστοδουλίδη διαδοχικά 13 ημέρες για κάθε ένα από τα τέσσερα χρόνια που εκτελούσε τα καθήκοντα Κυβερνητικού Εκπροσώπου, οι οποίες προστέθηκαν στο αρχικό υπόλοιπο αδειών του, με αποτέλεσμα, στις 31.12.2017, αυτό να ανέλθει στο ανώτατο όριο συσσώρευσης των 70 ημερών που προβλέπει η νομοθεσία. Κατά την ημερομηνία αφυπηρέτησής του, προστέθηκαν επίσης οι πέντε ημέρες άδειας που κερδήθηκαν αναλογικά, εντός των δύο πρώτων μηνών του 2018, και το σύνολο των 75 ημερών υπολογίστηκε στο ποσό των €18.176, το οποίο του καταβλήθηκε αφού αφαιρέθηκε φόρος εισοδήματος και μείωση απολαβών.
(γ) Εάν κατά τη λήψη των πιο πάνω αδειών είχαν ακολουθηθεί όλα τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία, δηλαδή υποβολή αίτησης και λήψη της έγκρισης από τον Προϊστάμενο, ο όλος χειρισμός θα ήταν σύννομος. Εφόσον όμως δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία διαδικασίες, θεωρούμε ότι η δαπάνη που προέκυψε στερείται κανονικότητας και συνεπώς το ποσό των €18.176 (μείον οι αποκοπές, δηλαδή φόρος εισοδήματος και μείωση απολαβών €3.181) θα πρέπει να επιστραφεί στο κράτος. Νοείται ότι τούτο δεν σχετίζεται με την ορθότητα ή μη των ημερών άδειας που τηρούσε η ιδιαιτέρα του κ. Χριστοδουλίδη, ούτε και διατυπώνουμε κατηγορία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου για μη τήρηση αληθών στοιχείων ή ότι ενήργησε κακόπιστα.
Με βάση τα δεδομένα της υπόθεσης, ούτε και για αυτή την πτυχή τυγχάνει εφαρμογής η πρόνοια του πιο πάνω άρθρου 53 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(I)/1999) που αφορά μη αναζήτηση χρημάτων που η διοίκηση κατέβαλε παράνομα εάν παρέλθει εύλογος χρόνος, αφού ο ίδιος ο κ. Χριστοδουλίδης ενήργησε κατά παράβαση των σχετικών Κανονισμών συμπληρώνοντας εκ των υστέρων, μετά από χρόνια ή μήνες και όταν δεν ήταν καν δημόσιος υπάλληλος, τα σχετικά έντυπα αδειών.
Η Προεδρία να καταχωρήσει αίτηση στο Ανώτατο
Εξάλλου, η Ελεγκτική Υπηρεσία απαντά στις επιστολές που της απέστειλε η Προεδρία της Δημοκρατίας, απορρίπτοντας τη θέση ότι Υπηρεσία δεν έχει εξουσία έκφρασης ελεγκτικής γνώμης εάν δεν λάβει προηγουμένως γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
«Η θέση μας είναι ότι έχουμε εξουσία να διενεργούμε τον καθορισμένο έλεγχο χωρίς να τίθεται ως προϋπόθεση ή ως υποχρέωσή μας η λήψη γνωμάτευσης από τον Γενικό Εισαγγελέα», αναφέρει η ΕΥ και συμπληρώνει: «Με τη σαφή αυτή τοποθέτησή μας, ανοίγεται ο δρόμος, εάν η Διοίκηση Προεδρίας επιμένει να αμφισβητεί την εξουσία μας αυτή, να καταχωρήσει αίτηση στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, με βάση το άρθρο 139 του Συντάγματος, εντός 30 ημερών από την έκδοση της παρούσας Ανακοίνωσης, προς επίλυση της διαφοράς».
Απορρίπτει επίσης την επίκληση της Προεδρίας περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, σημειώνοντας ότι ο κ. Χριστοδουλίδης υποβάλλει και δηλώσεις Πόθεν Έσχες οι οποίες δημοσιεύονται διά νόμου.
