ΚΥΠΕ
Δύο φόρμουλες ξεχωρίζουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, για να ξεπεραστεί το πρόβλημα των εγγυήσεων στις οποίες επιμένει η Τουρκία, σύμφωνα με τουρκική ιστοσελίδα.
Αυτές είναι, όπως αναφέρεται, είτε λύση τύπου Σχέδιο Άτσεσον με την οποία θα παραχωρείται στρατιωτική βάση στην Τουρκία παρόμοια με εκείνη του Ηνωμένου Βασιλείου, είτε ένα μοντέλο με βάση το οποίο η Τουρκία να αποκτήσει κάποια δικαιώματα στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που να αφορούν συγκεκριμένα την Κύπρο.
Η εκτίμηση είναι πως η λύση του Κυπριακού είναι δύσκολη αλλά όχι ανέφικτη, ότι η παρούσα στιγμή είναι μια κρίσιμη συγκυρία και πως οι πλευρές «μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με take it or leave it (πάρτε το ή αφήστε το).
Σε άρθρο του στην έγκυρη ιστοσελίδα Yetkinreport, ο δημοσιογράφος Γιουσούφ Κανλί υποστηρίζει ότι «η παρουσία της Τουρκίας και τα εγγυητικά της δικαιώματα στην Κύπρο παραμένουν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στη διαδικασία επίλυσης. Ωστόσο, λύσεις όπως το Σχέδιο Άτσεσον υποδεικνύουν ότι θα μπορούσε να αναδιοργανωθεί το καθεστώς του εγγυητή μέσω μιας de facto διευθέτησης, με την πρόταση να παραχωρηθεί στην Τουρκία μια στρατιωτική βάση παρόμοια με αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου», αναφε΄ρει.
Υπενθυμίζει ότι το Σχέδιο Άτσεσον ήταν μια λύση που είχε προτείνει ο Αμερικανός διπλωμάτης, Ντιν Άτσεσον, τη δεκαετία του 1960, η οποία προέβλεπε την παραχώρηση στρατιωτικής βάσης στην Τουρκία στο νησί, παρόμοιας με τις βρετανικές βάσεις Ακρωτηρίου και Δεκελιάς. Μια τέτοιου είδους πρόταση διατηρεί ακόμη την ισχύ της ως μια φόρμουλα για την υπέρβαση των προβλημάτων του εγγυητικού καθεστώτος, ικανοποιώντας τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια στο νησί, αναφέρει.
Φόρμουλα ΕΕ
Υποστηρίζει, ακόμη, ότι «επιπλέον στο τραπέζι υπάρχει και μια πρόταση για την Τουρκία ώστε να αποκτήσει κάποια δικαιώματα στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που αφορούν συγκεκριμένα την Κύπρο.
Ο Γιουσούφ Κανλί αναφέρει ότι «ξεχωρίζει η πρόταση να προσφερθεί στην Τουρκία ένα μοντέλο περιορισμένης εταιρικής σχέσης στο νησί όσον αφορά τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της Κύπρου", δηλαδή να παραχωρηθούν στην Τουρκία δικαιώματα τα οποία θα περιορίζονται στο νησί μετά τη διευθέτηση, παρόμοια με το βρετανο-ιρλανδικό παράδειγμα. "Αυτό θεωρείται ως μια φόρμουλα που θα μπορούσε να εγγυηθεί την πρόσβαση της Τουρκίας στους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια και το πολιτικό καθεστώς της Κύπρου», σημειώνει.
Προσθέτει πως εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση εμπλακεί πιο ενεργά στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, η ιδέα να αποκτήσει η Τουρκία δικαιώματα ανάλογα με αυτά της Κύπρου στην ΕΕ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα κέρδος για την Τουρκία.
Ο Γιουσούφ Κανλί υποστηρίζει ότι «η επιθυμία της Τουρκίας να αναζωογονήσει τις σχέσεις της με την ΕΕ και να αποκομίσει ένα κέρδος μέσω της Κύπρου μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία στη διαδικασία επίλυσης. Εάν η ΕΕ επιτρέψει στην Τουρκία να έχει κάποια δικαιώματα στην Κύπρο και υιοθετήσει μια πιο ευέλικτη στάση στο Κυπριακό, αυτό θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας νέας εποχής στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ». Ο Γιουσούφ Κανλί εκτιμά ότι «ο ρόλος της ΕΕ θα είναι κρίσιμος σε αυτή τη νέα διαδικασία».
«Η επίλυση Κυπριακού δύσκολη αλλά όχι αδύνατη»
Ο Γιουσούφ Κανλί υποστηρίζει ότι «η λύση του κυπριακού προβλήματος είναι δύσκολη αλλά όχι αδύνατη». Είναι κρίσιμο για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο τα μέρη να βρουν κοινό έδαφος μέσω της περιφερειακής συνεργασίας και της διπλωματίας.
Ωστόσο, αυτή η λύση απαιτεί μια πολυεπίπεδη διπλωματική διαδικασία διαπραγμάτευσης που πρέπει να εξισορροπεί όχι μόνο τα συμφέροντα των κοινοτήτων στο νησί, αλλά και τα συμφέροντα των παγκόσμιων και περιφερειακών παραγόντων.
Σύμφωνα με τον Γιουσούφ Κανλί, «σε περίπτωση που βρεθεί μια λύση στην Κύπρο, θα μπορούσε να γίνει εφικτός ένας δίκαιος διαμοιρασμός των ενεργειακών πόρων στο πλαίσιο της περιφερειακής συνεργασίας.
"Εάν δεν επιτευχθεί η δημιουργία μιας κοινής πλατφόρμας ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των μερών, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι διαπραγματεύσεις να κολλήσουν εξαιτίας της ενεργειακής αντιπαλότητας», σημειώνει.
«Θα διαρκέσει μέχρι τη επόμενη άνοιξη»
Ο Γιουσούφ Κανλί αναφέρει ότι «παρόλο που οι αποφάσεις που ελήφθησαν θεωρούνται μικρά βήματα προς μια συγκεκριμένη πρόοδο στο Κυπριακό, είναι προφανές ότι η διαδικασία αυτή θα είναι ένα μακρύ και πολύπλοκο ταξίδι που θα διαρκέσει μέχρι την επόμενη άνοιξη».
Σημειώνει ότι «η άτυπη συνάντηση 2+1 στη Νέα Υόρκη άνοιξε την πόρτα για μια πιθανή διευθέτηση, αλλά η λύση στο νησί θα απαιτήσει να ξεπεραστούν οι πολύπλοκες περιφερειακές δυναμικές, ο ανταγωνισμός για τους ενεργειακούς πόρους και τα συμφέροντα των εγγυητριών χωρών, καθώς και η εμμονή στη σημειολογία που συμβολίζουν οι προσεγγίσεις της ομοσπονδίας και των δύο κρατών. Παρόλο που οι προηγούμενες ειρηνευτικές διαδικασίες απέτυχαν, η παρούσα στιγμή είναι μια κρίσιμη συγκυρία με την έννοια ότι μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία», αναφέρει.
