Του Γιάννη Ιωάννου
Η Γερμανία είναι ο τελικός προορισμός της διεθνούς διπλωματικής περιοδείας του Νίκου Αναστασιάδη -της τελευταίας του πριν παραδώσει τα ηνία της προεδρίας τον προσεχή Μάρτιο. Μετά από το Τελ Αβίβ και το Παρίσι, στη καρδιά της γερμανικής πρωτεύουσας, ο ΠτΔ επιδιώκει -σε μια δύσκολη έως ακατόρθωτη εξίσωση- να αναμοχλεύσει τις συνομιλίες του Κυπριακού με την βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ταυτόχρονα να πιέσει -μέσω Βερολίνου- την Άγκυρα προκειμένου να διατηρήσει χαμηλά το κλίμα των εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο κι -αναπόφευκτα- λίγο πριν παραδώσει την εξουσία στον επόμενο να εξασφαλίσει την υστεροφημία του ως του πολιτικού που.. προσπάθησε. Στη Γερμανία -όπου η ατζέντα ήταν πλούσια εκτός του καγκελαρίου Σολτς- επιβεβαιώνονται και οι άριστες διμερείς σχέσεις Βερολίνου-Λευκωσίας που δυνητικά, στο εγγύς μέλλον, μπορούν να έχουν κι αποτύπωμα που φτάνει μέχρι και τα εξοπλιστικά -λόγω της άρσης του αμερικανικού εμπάργκο.
Θετική στάση
Παρά τις δημοφιλείς προσλήψεις για το αντίθετο, το γεγονός πως το τέταρτο γεωτρύπανο της Τουρκίας έμεινε εκτός Κύπρου τους τελευταίους μήνες φέρεται να πιστώνεται στην στάση του Βερολίνου -που όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ»- είχε ξεκάθαρη στάση απέναντι στην Άγκυρα προειδοποιώντας την για κυρώσεις αν προχωρήσει με ένα νέο γύρο εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο. Πάνω στην εν λόγω στάση δείχνει να επενδύει η Λευκωσία προκειμένου ο «δύσκολος χρόνος» -για τον Ερντογάν- μέχρι τις τουρκικές εκλογές του Ιουνίου να μην βρει διέξοδο εκτόνωσης στην κυπριακή ΑΟΖ. Το ζήτημα μάλιστα τέθηκε στις συναντήσεις Αναστασιάδη τόσο με τον καγκελάριο Σολτς όσο και με τον Γερμανό Πρόεδρο Στάϊνμαγιερ -δεδομένης και της ειδικής σχέσης που διατηρεί, διαχρονικά, το Βερολίνο με την Άγκυρα.
Θερμά ευχαριστώ τον φίλο Καγκελάριο της Γερμανίας @OlafScholz για τη φιλοξενία και τις εποικοδομητικές μας συζητήσεις. Κοινή μας βούληση η περαιτέρω ενδυνάμωση και διεύρυνση των διαχρονικά εξαίρετων σχέσεων μεταξύ των χωρών και λαών μας, σε διμερές και Ευρωπαϊκό επίπεδο. pic.twitter.com/BA6zGtLqrM
— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) November 23, 2022
Δύσκολο το Κυπριακό
Παρά την σπουδή Αναστασιάδη για μια διαδικασία αναμόχλευσης του Κυπριακού κατόπιν πιέσεων της ΕΕ προς την Τουρκία, ένα τέτοιο ενδεχόμενο δείχνει να είναι εξαιρετικά δύσκολο στη τρέχουσα συγκυρία για το Βερολίνο (σ.σ. όπως και για το Παρίσι του Μακρόν). Οι εκλογές στη Κύπρο όπως και στην Τουρκία (αλλά και στην Ελλάδα) αποτελούν για Βρυξέλλες, Βερολίνο και Παρίσι “non-go” ως προς την διπλωματική εμπλοκή σε μια προσπάθεια επανέναρξης του Κυπριακού. Ιδίως σε ένα timing που όλοι τηρούν στάση αναμονής σε σχέση με το αν ο Τούρκος Πρόεδρος, Ερντογάν, παραμείνει ή όχι στην εξουσία μετά τις εκλογές του προσεχούς Ιουνίου. Η συνταγή των ΜΟΕ -χωρίς προς το παρόν σημαντικό αντίκρισμα- θα κυριαρχήσει στις συζητήσεις όπως και η επιθυμία της Λευκωσίας να μπλοκάρει τις προσπάθειες αναβάθμισης της λεγόμενης ΤΔΒΚ -που το τελευταίο διάστημα αποκτούν διαδικασία μοτίβου τόσο από τον Ερσίν Τατάρ όσο κι από την Άγκυρα σε πολλαπλά επίπεδα. Αυτό ωστόσο που πρέπει να θεωρείται δεδομένο την παρούσα στιγμή είναι πως το Βερολίνο δεν βλέπει ρεαλιστικά μια προσέγγιση επανέναρξης των συνομιλιών στο Κυπριακό πριν τον Σεπτέμβριο, και τη Νέα Υόρκη, του 2023.
Στήριξη σε ΔΔΟ
Κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου, ο κ. Σολτς εξέφρασε τη στήριξή του σε μια διζωνική, δικοινοτική λύση του Κυπριακού, στη βάση των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και διαβεβαίωσε για την πρόθεση του Βερολίνου να στηρίξει ενδεχόμενη επανέναρξη των συνομιλιών για την επίλυση του ζητήματος υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Αναφέρθηκε ακόμη στη σημασία των σχέσεων καλής γειτονίας στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου, όπως σημείωσε, υπάρχουν καλές ευκαιρίες περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας. «Η εντύπωσή μου είναι ότι η Κύπρος είναι πρόθυμη να συμβάλει σε αυτήν την κατεύθυνση και ελπίζουμε το ίδιο να κάνουν και οι άλλες χώρες», ανέφερε ο καγκελάριος, τονίζοντας ότι η σχέση της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Τουρκία είναι σημαντική, ενώ τα προβλήματα πρέπει να επιλύονται με διάλογο, στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Από την πλευρά του, ο Νίκος Αναστασιάδης, με το βλέμμα τόσο στη ρωσική επίθεση εναντίον της Ουκρανίας όσο και στην κατοχή εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία – μια χώρα που επιδιώκει να καταστεί μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας -, ανέδειξε τη σημασία του σεβασμού στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των κρατών, των σχέσεων καλής γειτονίας και της επίλυσης των διαφορών στη βάση της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει πιθανότητα λύσης στη βάση όσων αδικαιολόγητα και ενάντια στο διεθνές δίκαιο αξιώνει η Τουρκία» για λύση δύο κρατών και κάλεσε την Άγκυρα να αλλάξει στάση, καθώς η παρατεταμένη ένταση θα οξύνει και τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ. «Με την εμμονή σε λύση που δεν εδράζεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, το μόνο που θα πετύχει η Τουρκία είναι ο αυτοαποκλεισμός της», πρόσθεσε.
