Του Απόστολου Τομαρά
Σε ανταλλαγή απόψεων με κύριο χαρακτηριστικό τις διαφωνίες Προέδρου της Δημοκρατίας και ΑΚΕΛ για το ρόλο της Ε.Ε στην επανέναρξη του διαλόγου στο κυπριακό κύλησε η πρώτη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου υπό τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Το θέμα που κυριάρχησε ήταν η πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας καθώς και οι επαφές που είχε στις Βρυξέλλες με ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες. Από τα όσα διημείφθησαν κατά τη συνεδρία προκύπτει η διαφωνία του ΑΚΕΛ με την τακτική που ακολουθεί ο Νίκος Χριστοδουλίδης προκειμένου να επιστρέψει η Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Στη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου θίχθηκε ακροθιγώς το θέμα σύστασης Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας ενώ ζητήθηκε ενημέρωση αν κατά το ταξίδι του Προέδρου της Δημοκρατίας συζητήθηκε το θέμα του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου.
Η θέση του κ. Χριστοδουλίδη πως βασικός μοχλός επανέναρξης του διαλόγου στο κυπριακό θα είναι τα ευρωτουρκικά προκάλεσε τη διαφωνία του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ.
Οι διαφωνίες
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την ενημέρωση των μελών του Εθνικού Συμβουλίου αλλά και της συζήτησης που ακολούθησε ξεκαθάρισε πως επιδίωξή του είναι οι διαπραγματεύσεις να ξεκινήσουν από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, διαφυλάσσοντας τις συγκλίσεις και διαπραγματευόμενοι επί του πλαισίου Γκουτέρες. Θέση με την οποία συμφώνησε το ΑΚΕΛ. Ωστόσο η θέση του κ. Χριστοδουλίδη πως βασικός μοχλός επανέναρξης του διαλόγου στο κυπριακό θα είναι τα ευρωτουρκικά προκάλεσε τη διαφωνία του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ. Ο Στέφανος Στεφάνου επιχειρηματολογώντας για τις δυσκολίες τα ευρωτουρκικά να αποτελέσουν ικανοποιητικό μοχλό πίεσης προς την Τουρκία υπέδειξε πως η ίδια η Ε.Ε έχει αποφασίσει, σε περίοδο που δεν υπάρχουν διαπραγματεύσεις να λειτουργεί ως παρατηρητής και όχι ως παράγοντας επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Στο επιχείρημα η Κύπρος να χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίσεης ζητήματα που ενδιαφέρουν την Τουρκία ο κ. Στεφάνου υπέδειξε:
Πρώτον. Τα κεφάλαια για Τουρκία είναι παγωμένα από το Συμβούλιο Πολιτικών Υποθέσεων το 2019.
Δεύτερον. Για τις θεωρήσεις διαβατηρίων τούρκων υπηκόων ο κ. Στεφάνου ρώτησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εάν γνωρίζει ποια είναι η θέση των υπολοίπων κρατών μελών και αν συμφωνούν.
Τρίτον. Στην άποψη να χρησιμοποιηθεί η αναθεώρηση των θέσεων για την τελωνειακή ένωση Τουρκίας – Ε.Ε ο κ. Στεφάνου υπέδειξε πως πρέπει να ρωτηθούν και τα υπόλοιπα κράτη μέλη υποδεικνύοντας πως κάποια κράτη μέλη και στο θέμα αυτό κρύβονται πίσω από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ενεργειακά
Το δεύτερο θέμα στο οποίο σημειώθηκε διαφωνία με το ΑΚΕΛ ήταν τα ενεργειακά. Επί του προκειμένου ρωτήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αν πρόκειται να γίνει κάτι με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να φέρεται να απαντά αρνητικά. Στο σημείο αυτό ο Γ.Γ του ΑΚΕΛ επανάφερε παλαιότερη πρόταση του ΑΚΕΛ διευκρινίζοντας:
-Η Τουρκία θα έχει ρόλο στα ενεργειακά μετά τη λύση του Κυπριακού.
-Η Τ/κ να έχει εμπλοκή στους κυπριακούς υδρογονάνθρακες μόνο όταν θα φθάσουμε σε στρατηγική συμφωνία στο κυπριακό όπως λέει ο Γ.Γ του ΟΗΕ με το πλαίσιο Γκουτέρες.
Με το σκεπτικό αυτό ο κ. Στεφάνου υποστήριξε πως τα ενεργειακά θα αποτελέσουν έναν ικανοποιητικό μοχλό πίεσης επιστροφής της Τουρκίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Αμυντικό Δόγμα
Κατά την συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου επιχειρήθηκε να ζητηθεί ενημέρωση κατά πόσο στο ταξίδι του Προέδρου της Δημοκρατίας στην Αθήνα έγινε συζήτηση για το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Σε ερώτηση που υποβλήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εμφανίζεται να μην απάντησε.
Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας
Κατά τη συνεδρία τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου ενημερώθηκαν ακροθιγώς για την πρόταση του Νίκου Χριστοδουλίδη για σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας. Λόγω έλλειψης χρόνου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν παρουσίασε την πρότασή του, ενημερώνοντας τα μέλη πως θα τους αποσταλεί την πρότασή του, προκειμένου να έχει τις παρατηρήσεις του. Πρόθεση του Νίκου Χριστοδουλίδη είναι η σύσταση του ΣΕΑ να γίνει με νομοσχέδιο που θα σταλεί στη Βουλή.
Οι τρεις άξονες
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Κ» της περασμένης Κυριακής η σύσταση του ΣΕΑ θα κινηθεί σε τρείς άξονες. Πρώτον, το ΣΕΑ θα είναι τεχνοκρατικής φύσεως και όχι πολιτικής. Δεύτερον, ο ρόλος του θα είναι συμβουλευτικός και θα υπάγεται απευθείας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τρίτον, θα απαρτίζεται από ακαδημαϊκούς, πρέσβεις, διπλωμάτες, στρατιωτικούς και άλλα πρόσωπα που έχουν σχέση με την ασφάλεια και άμυνα. Μια σημαντική παράμετρος του υπό δημιουργία οργάνου είναι η σχέση που θα έχει με θεσμικά όργανα όπως π.χ. η Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ). Στο κομμάτι συνεργασία με άλλες υπηρεσίες ασφάλειας εντάσσεται και η διακηρυγμένη πρόθεση για αναβάθμιση της ΚΥΠ. Με δεδομένη την αποχώρηση του Κυριάκου Κούρου από την ηγεσία της ΚΥΠ το πρόσωπο που θα αναλάβει την υπηρεσία ενδεχομένως να πληροί τα κριτήρια ώστε να τεθεί επικεφαλής και του υπό σύσταση Συμβουλίου. Όπως εκτιμάται ένα κοινό πρόσωπο-επικεφαλής εξυπηρετεί πρακτικά λειτουργικά ζητήματα του ΣΕΑ αλλά και συνεργασίας με άλλα θεσμοθετημένα όργανα στα οποία η ΚΥΠ συμμετέχει και θα λειτουργήσει ως ενδιάμεσος κρίκος.
Ικανοποιημένος ο ΠτΔ από την πρώτη του ΕΣ
Με θετικό ματιά αντίκρυσε την πρώτη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προσερχόμενος σε εκδήλωση για το SupportCy, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ερωτηθείς για τη σύσκεψη του Εθνικού Συμβουλίου είπε «θέλω να εκφράσω δημόσια την ικανοποίηση μου για τη συζήτηση που έγινε, μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση κατά τη διάρκεια της οποίας είχα την ευκαιρία να αναπτύξω σε λεπτομέρεια πώς προσεγγίζουμε την προσπάθεια για σπάσιμο του αδιεξόδου, για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό και φυσικά για επίτευξη του μεγάλου στόχου που είναι η επίλυση του.Άκουσα τις προσεγγίσεις των κομμάτων, τα σχόλια τους, θεωρώ ότι είναι εποικοδομητικά, θα τα λάβω σοβαρά υπόψη στην προσπάθεια. Την ίδια στιγμή ζήτησα τη δική τους συμβολή μέσα από τις ομάδες που συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
