Του Γιώργου Κακούρη
Λίγο προτού τα βλέμματα όλων στραφούν στο δείπνο της Δευτέρας και στην πρώτη συζήτηση των 27 για την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα επόμενα πέντε χρόνια, μια άλλη «μάχη» εξελισσόταν στα κτήρια του Συμβουλίου της Ε.Ε., με αντικείμενο την τύχη μιας κρίσιμης νομοθεσίας για την αποκατάσταση της φύσης και της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Η νομοθεσία αυτή ακούγεται τεχνική, όμως αποτελεί κεντρικό σημείο της ιδεολογικής αντιπαράθεσης για το μέλλον της πράσινης πολιτικής της Ε.Ε. και είχε πολεμηθεί ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες. Αντιμετώπισε αρχικά τις αντιρρήσεις της ηγεσίας του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και στη συνέχεια της Ουγγαρίας, αλλά και άλλων χωρών, όπου βρίσκονται σε άνοδο ή σε θέση εξουσίας οι πολιτικές δυνάμεις που δεν βλέπουν με θετικό μάτι μέτρα που, όπως επιχειρηματολογούν, υπερβάλλουν στις προσπάθειες για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής επηρεάζοντας τις οικονομίες και τις κοινωνίες των κρατών μελών.
Η ανατροπή, και η έγκριση παρά τις αρνητικές ενδείξεις, ήρθε με την απόφαση της Αυστριακής υπουργού Περιβάλλοντος, Λεονόρ Γκεβέσλερ στη συγκυβέρνηση του Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος (OVP) με το κόμμα των Πρασίνων από όπου προέρχεται η υπουργός, να υπερψηφίσει τη νομοθεσία παρά την αντίθετη γνώμη της αυστριακής κυβέρνησης και του καγκελάριου Καρλ Νεχάμερ.
Ο αυστριακός κυβερνητικός συνασπισμός επιβίωσε, προς το παρόν, με τον κ. Νεχάμερ να επιλέγει να μη ζητήσει την απομάκρυνση της κ. Γκεβέσλερ από την κυβέρνηση από τον πρόεδρο της χώρας, κάτι που θα πυροδοτούσε εκλογές. Οι αναταράξεις δεν έχουν τελειώσει, με το OVP να επιδιώκει σύμφωνα με δημοσιεύματα την ποινική δίωξη της υπουργού για παραβίαση της νομοθεσίας, αλλά και να δρομολογεί προσφυγή κατά της νομοθεσίας ενώπιον του Δικαστηρίου της Ε.Ε.
Με τον νέο κανονισμό θεσπίζονται μέτρα και νομικά δεσμευτικοί στόχοι για την αποκατάσταση τουλάχιστον του 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της Ε.Ε. έως το 2030 και όλων των οικοσυστημάτων που χρήζουν αποκατάστασης έως το 2050.
Πράσινες ισορροπίες
Η ενέργεια της κ. Γκεβέσλερ, η αντίδραση των εταίρων της αλλά και η μπλόφα που απέδωσε καθώς το OVP δεν θα ήθελε εκλογές μετά τη νίκη στις ευρωεκλογές του ακροδεξιού FPO (που ανήκει στην ομάδα της Μαρίν Λεπέν) και την υποχώρηση κατά δέκα μονάδες του κόμματος της Κεντροδεξιάς, αντανακλούν τις δυναμικές σε επίπεδο πολιτικών ομάδων, κρατών μελών αλλά και κυβερνήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Παρά την απώλεια εδρών σε όλη την Ε.Ε. για την ομάδα τους στις ευρωεκλογές, τα κόμματα των Πρασίνων επιμένουν πως η καλύτερη λύση για την Ε.Ε. παραμένει η συνεργασία με τις μεγάλες ομάδες του ΕΛΚ και των Σοσιαλδημοκρατών (το πρώτο αύξησες τις έδρες του και το δεύτερο παρέμεινε σταθερό), καθώς και των Φιλελευθέρων που παραμένουν τρίτη δύναμη παρά τη μεγάλη ήττα τους στη Γαλλία.
Οι Πράσινοι, όπως είπε ο επικεφαλής της ομάδας, Βέλγος ευρωβουλευτής Φιλίπ Λαμπέρ το βράδυ της Κυριακής, δεν προτίθενται να ακολουθήσουν πολιτική καμένης γης και είναι έτοιμοι να στηρίξουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια δεύτερη πενταετία. Ωστόσο, έχουν κόκκινες γραμμές όσον αφορά την ανάγκη η πράσινη πολιτική της Ε.Ε. να παραμείνει φιλόδοξη – κάτι που ενέχει τον κίνδυνο η συμμαχία του Κέντρου να κάνει πραγματικότητα τη διαφαινόμενη στροφή της προς συμμαχίες με συντηρητικά κόμματα για να πετύχει τις απαραίτητες πλειοψηφίες.
Συνεχή εμπόδια
Ο κανονισμός για την αποκατάσταση της φύσης εγκρίθηκε τη Δευτέρα με ειδική πλειοψηφία, καθώς εξασφάλισε θετικές ψήφους 20 από τα 27 κράτη μέλη που εκπροσωπούν λίγο πάνω από το 65% του πληθυσμού της Ε.Ε. Τον περασμένο Ιούλιο ο ηγέτης του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, είχε επιχειρήσει, επικαλούμενος τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο νόμος στην οικονομία και στη γεωργία, να «σκοτώσει» την πρόταση που ξεκίνησε από την πρόεδρο της Κομισιόν που ανήκει στην πολιτική ομάδα, σε μια προσπάθεια που θεωρήθηκε και προμήνυμα στην κα Φον ντερ Λάιεν για τις συμμαχίες που θα καλείτο να ακολουθήσει αν ήθελε να επανεκλεγεί.
Η νομοθεσία εγκρίθηκε τελικά οριακά μετά από έντονο παρασκήνιο και διαβουλεύσεις τον Ιούλιο, με την Ολομέλεια να μοιράζεται στη μέση: 312 είχαν ψηφίσει υπέρ της πρότασης του ΕΛΚ για μπλοκάρισμα της διαδικασίας, 324 κατά και 12 απείχαν, ενώ στην τελική ψήφο για έγκριση της πρότασης 336 ψήφισαν υπέρ, 300 εναντίον και απείχαν 13.
Τον Μάρτιο, η νομοθεσία επρόκειτο να λάβει την τελική έγκριση από το Συμβούλιο της Ε.Ε., όμως η απόφαση της Ουγγαρίας να αποσύρει τη στήριξή της ανέτρεψε πάλι τα δεδομένα. Η υπερψήφιση τελικά της νομοθεσίας τη Δευτέρα έγινε κατορθωτή αρχικά με τη στροφή της Σλοβακίας, που τασσόταν εναντίον, και κλείδωσε λόγω της στάσης της Αυστριακής Υπουργού μόλις την Κυριακή.
Οι χώρες που ψήφισαν εναντίον της νομοθεσίας, όπως πληροφορείται η «Κ», είναι ενδεικτικές των τάσεων: επρόκειτο εκτός από την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν, και για την Ιταλία της Τζόρτζια Μελόνι, τις Κάτω Χώρες όπου οι διαδηλώσεις των αγροτών έτυχαν εκμετάλλευση από την Ακροδεξιά, η οποία σύντομα θα βρίσκεται στον κυβερνητικό συνασπισμό, και τη Φινλανδία και τη Σουηδία όπου η συντηρητική ακροδεξιά βρίσκεται στην κυβέρνηση, καθώς και η Πολωνία. Το Βέλγιο, που ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., επέλεξε να τηρήσει αποχή.
