Του Γιώργου Κακούρη
Η έκπληξη της ανάθεσης του χαρτοφυλακίου της Αλιείας και των Ωκεανών στον Κώστα Καδή από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ίσως δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη δεδομένου του βιογραφικού του πρώην Υπουργού Γεωργίας, αλλά και τη δομή της νέας Κομισιόν στην οποία, όπως εξήγησε η κ. Φον ντερ Λάιεν, οι αρμοδιότητες είναι πιο «ρευστές» και πιο «αλληλοεξαρτώμενες».
Ωστόσο, κατά τρόπο γνωστό και γνώριμο πλέον για την επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, η ανάδειξη της διεκδίκησης του χαρτοφυλακίου της Μεσογείου από την Κύπρο ως κύριου στόχου (μαζί με τις μεταφορές για τις οποίες κλείδωνε εδώ και καιρό η Ελλάδα), ανέβασε αχρείαστα τον πήχη για ένα χαρτοφυλάκιο με εύρος αρμοδιοτήτων αλλά όχι απαραίτητα ειδικό βάρος καθώς ενδεχομένως να καταστεί συντονιστικό.
Every member of my team will bring in their own experience and perspectives on Europe.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 17, 2024
Together, we will be one team, working towards one common goal.
To make Europe stronger. pic.twitter.com/xIvDNv4C7t
Σε πρώτη ανάγνωση, στην μεγάλη εικόνα της νέας Κομισιόν, το χαρτοφυλάκιο Καδή θα βρίσκεται σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της κ. Φον ντερ Λάιεν κάτω από την καθοδήγηση του εκτελεστικού αντιπροέδρου για τη συνοχή και τις μεταρρυθμίσεις, Ραφαέλε Φίτο (Ιταλία). Εμπίπτει όμως εν μέρει στις αρμοδιότητες της νέας εκτελεστικής αντιπροέδρου Τερέζα Ριμπέιρα (Ισπανία), και αλληλοσυμπληρώνεται με το χαρτοφυλάκιο της Τζέσικα Ρόσβαλ (Σουηδία) για το περιβάλλον, την υδατική ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστική κυκλική οικονομία και το χαρτοφυλάκιο του Κρίστοφ Χάνσεν (Λουξεμβούργο) για τη γεωργία και τα τρόφιμα.
Ο ίδιος σε ανάρτησή του στο X (πρώην Twitter) έκανε λόγο για αναβαθμισμένο χαρτοφυλάκιο (χρησιμοποιώντας τον όρο important - σημαντικό - στα αγγλικά), παραπέμποντας στην ανάδειξη του ως σημαντικού χαρτοφυλακίου στο πλαίσιο των πολιτικών προτεραιοτήτων της δεύτερης θητείας Φον ντερ Λάιεν.
Η ανάθεση της Μεσογείου στην Κροάτισσα Ντουμπράβκα Σούιτσα, η οποία δεν θεωρείτο ως Επίτροπος πρώτης γραμμής αλλά επαναπροτάθηκε από τον ισχυρό στο ΕΛΚ πρωθυπουργό Αντρέι Πλένκοβιτς, θα τύχει πολλών αναγνώσεων από όσους θα θέλουν να υποβαθμίσουν την απώλεια του στόχου του χαρτοφυλακίου της Μεσογείου για την Κύπρο, καθώς θα μπορούσε να εξελιχθεί σε «συντονιστικό» χαρτοφυλάκιο που εξαρτάται από άλλους Επίτροπους.
Ευρύτερα η νέα Κομισιόν εστιάζει στα θέματα ευημερίας, ασφάλειας και δημοκρατίας, ωστόσο όλα τα χαρτοφυλάκια οριζόντια διέπονται από την ανάγκη επίτευξης ανταγωνιστικότητας στο πλαίσιο της μετάβασης σε μια «πράσινη» οικονομία και σε μια ψηφιακή οικονομία, με τις θεματικές να αλληλοσυνδέονται και να επικαλύπτονται όπως εξήγησε η κ. Φον ντερ Λάιεν.
Οι διαστάσεις της αλιείας
Το χαρτοφυλάκιο της αλιείας αγγίζει, σύμφωνα με την επιστολή με την οποία η κ. Φον ντερ Λάιεν εξηγεί τα καθήκοντα τα οποία αναθέτει στον κ. Καδή, την οικονομία των παράκτιων περιοχών, την επάρκεια σε τρόφιμα σε αγορές στην ΕΕ και στον κόσμο, την αυτάρκεια της ΕΕ σε τρόφιμα, θέματα ασφάλειας, ανταγωνιστικότητας και περιβάλλοντος. Το χαρτοφυλάκιο συνδέεται με τη Γενική Διεύθυνση για Θαλάσσια Θέματα και Αλιεία, και προϋποθέτει τη συνεργασία με άλλους Επιτρόπους.
Συνοπτικά, μεταξύ των προτεραιοτήτων που θέτει η κ. Φον ντερ Λάιεν, βρίσκεται η εφαρμογή της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής και η αξιολόγησή της, καθώς και η αντιμετώπιση των προβλημάτων ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας του τομέα, η προστασία του από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό, και η εξωτερική διάσταση της αλιείας μέσω συμφωνιών με χώρες της Αφρικής και του Ινδοειρηνικού.
Όσον αφορά την προώθηση της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για τους Ωκεανούς, στην οποία αναφέρθηκε η κ. Φον ντερ Λάιεν, αυτή αφορά την προώθηση της ενιαίας διαχείρισης των σχετικών πολιτικών της ΕΕ.
Νέα δομή, πολιτικά μυνήματα
Η νέα δομή της Κομισιόν, πέρα από τις προτεραιότητες, αντανακλά και τις νέες ισορροπίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τον υποψήφιο της Ιταλίας, Ραφαέλε Φίτο, υπουργό ΕΕ της χώρας και προτεινόμενο από την Τζόρτζια Μελόνι να παίρνει ισχυρό χαρτοφυλάκιο, και τους σοσιαλιστές να αναλαμβάνουν με την Ισπανίδα Τερέζα Ριμπέρα την εξαιρετικά σημαντική αντιπροεδρία που αφορά την εποπτεία της κλιματικής πολιτικής και των στόχων της ΕΕ.
Η Γαλλία ανταμείφθηκε για την εκπαραθύρωση του Τιερί Μπρετόν, ο οποίος είχε κάκιστες σχέσεις με τη Φον ντερ Λάιεν, με ένα ενισχυμένο χαρτοφυλάκιο για τον στενό συνεργάτη του Εμανουέλ Μακρόν και πρώην ΥΠΕΞ Στεφάν Σεζουρνέ, και αντιπροεδρία που πέρα από την ενιαία αγορά εντάσσει και θέματα βιομηχανίας και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (αν και η κ. Φον ντερ Λάιεν δεν πίεσε σε αυτή την περίπτωση για να προταθεί γυναίκα καθώς πέτυχε αυτό που ήθελε).
Η Ρουμανία, η οποία άλλαξε υποψήφιο για χάρη γυναίκας όπως ζήτησε η κ. Φον ντερ Λάιεν έλαβε αντιπροεδρία με εποπτικό ρόλο για την πρώην ευρωβουλευτή και υπουργό Ροξάνα Μινζάτου, ενώ και η Σλοβενία που άλλαξε υποψήφια (αν και ακόμα εκκρεμεί η επικύρωσή της) πήρε το πολιτικά σημαντικό χαρτοφυλάκιο της διεύρυνσης για τη διπλωμάτη Μάρτα Κος.
Οι «παλιοί» Μαρός Σέφτσοβιτς (Σλοβακία) και Βάλντις Ντομπρόφσκις (Λετονία) δεν πήραν αντιπροεδρία, έλαβαν όμως σημαντικές θέσεις ως Επίτροποι Εμπορίου και Οικονομίας, αντίστοιχα, με ξεχωριστά καθήκοντα που αφορούν τη λειτουργία των θεσμών και για τα οποία θα είναι υπόλογοι απ’ ευθείας στην Πρόεδρο και όχι σε εκτελεστικούς αντιπροέδρους.
Εντύπωση προκαλεί το πώς τα θέματα περιβάλλοντος, και οικονομίας και ανταγωνιστικότητας, «απλώνουν» και διασκορπίζονται σε διάφορα χαρτοφυλάκια. Στο περιβάλλον, πέρα από την κ. Ριμπέρα και την κ. Ρόσβαλ, αρμοδιότητες για την κλιματική πολιτική περνούν στις Κάτω Χώρες και στον Βόπκε Χούκστρα. Η οικονομία από την άλλη μοιράζεται εν μέρει και στην Πορτογαλία και την Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκι (χρηματοοικονομικά), και τον Πολωνό πρώην μόνιμο αντιπρόσωπο στις Βρυξέλλες Πιοτρ Σεραφίν (προϋπολογισμός).
Η Λιθουανία, και ο Άντριους Κουμπίλιους, έλαβε το πολυαναμενόμενο χαρτοφυλάκιο για την αμυντική βιομηχανία και το διάστημα, ενώ ο Τσέχος, Τζόζεφ Σικέλα, για τον οποίον διέρρεαν αναφορές πως θα έπαιρνε την ενέργεια, είναι υπεύθυνος για τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις της ΕΕ, κάτι που μεταφράζεται στις μεγάλες χρηματοδοτήσεις για υποδομές σε τρίτες χώρες.
Ξεχωρίζει ακόμα η ανάληψη από την Αυστρία, και τον Μάγκνους Μπρούνερ, των εσωτερικών θεμάτων και της μετανάστευσης, καθώς η Αυστρία είναι ιδιαίτερα έντονη όσον αφορά θέματα μετανάστευσης. Η ενέργεια πήγε τελικά στη Δανία και τον Νταν Γιόργκενσεν, παράλληλα με τη νέα αρμοδιότητα για τη στεγαστική πολιτική.
Μειωμένες «επιδόσεις» από την άλλη είχε η Ουγγαρία, με τον Όλιβερ Βαρχέλι να παίρνει το χαρτοφυλάκιο της υγείας, που αν και ενισχυμένο σε σχέση με το παρελθόν θεωρήθηκε υποβάθμιση σε σχέση με τη διεύρυνση που κατείχε. Η Μάλτα έμεινε στο τέλος της σειράς, με τον για πολλούς άπειρο Γκλεν Μικάλεφ ο οποίος διετέλσε επικεφαλής του γραφείου του Μαλτέζου πρωθυπουργού, να παίρνει το χαμηλών ταχυτήτων χαρτοφυλάκιο για τη νεολαία και τον πολιτισμό.
