Του Γιώργου Κακούρη
Σε ένα πλαίσιο όπου επικαλύπτονται μια σειρά από προτεραιότητες της νέας Κομισιόν, από τις πράσινες πολιτικές και τη βιοποικιλότητα μέχρι την ανταγωνιστικότητα ενός τομέα που έχει τον δικό της ρόλο στην οικονομία και τη διατροφική ασφάλεια της Ε.Ε., εντάσσεται το χαρτοφυλάκιο που η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επέλεξε για τον Κώστα Καδή.
Το χαρτοφυλάκιο για την Αλιεία και τους Ωκεανούς δεν αποτελεί το μήνυμα πολιτικής αναβάθμισης που ήθελε να δει η κυπριακή κυβέρνηση μέσω του χαρτοφυλακίου για τη Μεσόγειο, ούτε μάλλον ικανοποιεί τα ειδικά συμφέροντα που ώθησαν τον ΠτΔ να ζητήσει για τον κ. Καδή ενδεχομένως και καθήκοντα που σχετίζονται με τη ναυτιλία. Είναι όμως σχετικό με το βιογραφικό του προσώπου, το οποίο ο ΠτΔ επέλεξε να προτείνει.
Δεν πήρε αυτό που έθεσε δημόσια ως στόχο η Κύπρος, πήρε αυτό που αναλογούσε στο βιογραφικό
Η Αλιεία και οι Ωκεανοί είναι ένας διακριτός τομέας της ευρωπαϊκής πολιτικής με συγκεκριμένη δομή και δράσεις, και σημαντικό προϋπολογισμό (συνολικά 6,108 δισ. για την περίοδο 2021 - 2027 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας). Ωστόσο, το χαρτοφυλάκιο δεν περιλαμβάνει πλέον τον τομέα του περιβάλλοντος, όπως επί του Λιθουανού Βιργίνιους Σινκεβίτσιους, καθώς περνά στην Επίτροπο από τη Σουηδία.
Η επιλογή του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου εντείνει πάντως το ενδεχόμενο ο κ. Καδής να αντιμετωπίσει στην ακρόασή του ενώπιον των αρμόδιων επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ερωτήματα που αφορούν στη θητεία του επί Προεδρίας Αναστασιάδη ως υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (2018 - 2023), καθώς από την περίοδο εκείνη χρονολογούνται χειρισμοί σε σχέση με τη χερσόνησο του Ακάμα και τις περιοχές Natura 2000 για τις οποίες η Κύπρος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαδικασίες επί παραβάσει και πιθανά σοβαρά πρόστιμα.
Στην ισορροπία του τρόμου που θα αντιμετωπίσουν όλοι οι υποψήφιοι στις ακροάσεις, η Κύπρος θα ήταν ένας εύκολος στόχος ως μικρή χώρα για το Κοινοβούλιο, το οποίο θα θελήσει να ασκήσει τις πολιτικές του αρμοδιότητες. Ωστόσο, προς το παρόν το Κοινοβούλιο έχει μπροστά του πιο ελκυστικούς στόχους, όπως τον υποψήφιο της Ιταλίας, Ραφαέλε Φίτο, της Ουγγαρίας, Όλιβερ Βαρχέλι, ή του Λουξεμβούργου, Κρίστοφ Χάνσεν, στη θέση του οποίου οι Σοσιαλιστές θα ήθελαν τον ανθυποψήφιο της Φον ντερ Λάιεν για την Προεδρία, Λουξεμβούργιο απερχόμενο Επίτροπο Νίκολας Σμιτ.
Τι περιλαμβάνει
Το χαρτοφυλάκιο το οποίο την προηγούμενη πενταετία είχε ο απερχόμενος Λιθουανός Επίτροπος δεν διαφέρει πολύ, βάσει των αρμοδιοτήτων του κ. Σινκεβίτσιους, με εξαίρεση τα ευρύτερα θέματα βιοποικιλότητας και της αποψίλωσης των δασών, καθώς και της κυκλικής οικονομίας, τα οποία περνούν στις αρμοδιότητες της Τζέσικα Ρόσβαλ, της υποψήφιας Επιτρόπου από τη Σουηδία.
Η Γενική Διεύθυνση της Κομισιόν για τις Θαλάσσιες Υποθέσεις και την Αλιεία διαχειρίζεται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, το οποίο υποστηρίζει τη μετάβαση στη βιώσιμη αλιεία, την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και τη στήριξη του τομέα της αλιείας, με συνολικό προϋπολογισμό για την επταετία 2021 - 2027 να έχει οριστεί στα 6,108 δισ. ευρώ.
Όσον αφορά με ποια θέματα θα καταπιαστεί ο κ. Καδής την επόμενη πενταετία, από την επιστολή στην οποία η κ. Φον ντερ Λάιεν καταγράφει τι αναμένει από τον Κύπριο Επίτροπο ξεχωρίζει από τη μια η στήριξη και η βιωσιμότητα των παράκτιων κοινοτήτων και οικονομιών και του τομέα της αλιείας, θέμα που αγγίζει και την ασφάλεια τροφίμων, και από την άλλη η αποστολή της σύνταξης ενός νέου Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τους Ωκεανούς.
Ο κ. Καδής θα πρέπει να αναλάβει την εφαρμογή της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της Ε.Ε. και τις εν εξελίξει διαδικασίες για αξιολόγησή της, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναθεώρησή της - προς το παρόν ο στόχος που καταγράφεται είναι η ανάπτυξη στρατηγικής για την αλιεία μέχρι το 2040. Παράλληλα, ο τομέα αυτός αγγίζει τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αντιμετώπιση του διεθνούς ανταγωνισμού και της παράνομης αλιείας, και τις συμφωνίες με τρίτες χώρες και οργανισμούς.
Σε σχέση με τους ωκεανούς, το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τους Ωκεανούς θα είναι, όπως εξήγησε η κ. Φον ντερ Λάιεν, το πλαίσιο για την ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας και των επενδύσεων στον τομέα, ενώ το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει θέματα θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, αποκατάστασης των ωκεανών και βιοποικιλότητας.
Ακρόαση και ισορροπίες
Το 2019 για τη θέση του Επιτρόπου Περιβάλλοντος και Ωκεανών, ο κ. Σινκεβίτσιους είχε αντιμετωπίσει στην ακρόασή του δύο κοινοβουλευτικές επιτροπές: την Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, και αυτήν της Αλιείας.
Το σε ποια επιτροπή θα παρουσιαστεί ο κ. Καδής θα αποφασιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει τις προετοιμασίες μετά την παρουσίαση των ονομάτων από την κ. Φον ντερ Λάιεν στην Πρόεδρο του σώματος, Ρομπέρτα Μέτσολα, και τους αρχηγούς των πολιτικών ομάδων. Ήδη, όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος της Προέδρου της Κομισιόν, το απόγευμα της Τετάρτης οι νέοι Επίτροποι θα συναντηθούν με την κ. Φον ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες για να ξεκινήσουν τις προετοιμασίες.
Όπως έχουν τα πράγματα, ο κ. Καδής σίγουρα θα κληθεί να παρουσιαστεί στην επιτροπή Αλιείας, αν και παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να εμπλακεί στη διαδικασία και η επιτροπή για θέματα περιβάλλοντος. Μέχρι χθες το απόγευμα, πάντως, ήταν νωρίς για να ξεκαθαρίσει αυτό το διαδικαστικό ζήτημα.
Όσον αφορά στις ισορροπίες ενώπιον των επιτροπών, σε αυτή τη φάση υπάρχουν πιο ελκυστικοί «στόχοι» όσον αφορά τους υποψήφιους που θα μπορούσαν να απορριφθούν. Τα οικολογικά ζητήματα που ενδέχεται να προκύψουν για τον κ. Καδή είναι κάτι που ενδεχομένως να προωθήσουν οι Πράσινοι, οι οποίοι όμως δεν έχουν ισχυρή παρουσία στην Ολομέλεια και τις Επιτροπές, ενώ η έμμεση διασύνδεση του Κύπριου υποψηφίου με το ΕΛΚ και η συμφωνία κυρίων με τους Σοσιαλιστές τού δίνουν σε πρώτο στάδιο μια κάποια ασφάλεια. Πολλά όμως θα εξαρτηθούν από τις ισορροπίες που θα διαμορφωθούν με άλλους Επιτρόπους, και έτσι αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή σενάρια.
