Η προετοιμασία κοινοτήτων για μεταρρύθμιση Τ.Α.

Εκτός από τους δήμους, που, λόγω εντοπισμού αδυναμιών για το στάδιο της προετοιμασίας και της υλοποίησης, έχουν το τελευταίο διάστημα τραβήξει περισσότερο την προσοχή της δημόσιας συζήτησης αναφορικά με τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε εξέλιξη βρίσκονται και οι προετοιμασίες για να λειτουργήσουν και οι κοινότητες σε νέο καθεστώς μετά την 1η Ιουλίου, την ημέρα που τίθεται σε εφαρμογή η μεταρρύθμιση. Η πρόοδος που σημειώθηκε μέχρι σήμερα αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης σε συνάντηση της Ένωσης Κοινοτήτων και του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Ιωάννου, την περασμένη Δευτέρα. Συζητήθηκαν θέματα που σχετίζονται με τις δύο μεγάλες αλλαγές που θα δουν οι κάτοικοι των κοινοτήτων, τη συμπλεγματοποίηση υπηρεσιών και τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), οι οποίοι θα είναι οι αδειοδοτούσες αρχές και για τις κοινότητες.

Μέχρι στιγμής ετοιμάστηκαν τα οργανογράμματα για τα 30 τοπικά συμπλέγματα, που θα σχηματίσουν από την 1η Ιουλίου 287 κοινότητες, οι οποίες δεν εντάσσονται στους 20 δήμους, ενώ καθοριστικής σημασίας για το στάδιο των προετοιμασιών θα είναι στο προσεχές διάστημα η ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής του τροποποιητικού νομοσχεδίου που αφορά τον περί Κοινοτήτων Νόμο. Σύμφωνα με πληροφόρηση της «Κ» από το υπουργείο Εσωτερικών, αυτές τις μέρες ολοκληρώνεται στη Νομική Υπηρεσία ο νομοτεχνικός έλεγχος και την επόμενη Τετάρτη το νομοσχέδιο θα πάει στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση, ώστε να κατατεθεί στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση. Το νομοσχέδιο θα δώσει τη δυνατότητα στις κοινότητες, που θα δημιουργήσουν τα συμπλέγματα, να θέσουν σε λειτουργία προσωρινά συμβούλια κοινών υποθέσεων, για να μπορέσουν να λάβουν ορισμένες αποφάσεις πριν την 1η Ιουλίου, δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου Ανδρέας Κιτρομηλίδης. Όπως εξήγησε, ορισμένες από τις αποφάσεις θα έχουν να κάνουν με την έδρα των συμπλεγμάτων, τη δημιουργία τραπεζικών λογαριασμών, ώστε από τον Ιούλιο να διεκπεραιώνουν διάφορες εργασίες, όπως καταβολή μισθών στο προσωπικό, και άλλες οργανωτικές δράσεις.

Πλήρωση θέσεων

Είναι παραδοχή τόσο της Ένωσης Κοινοτήτων όσο και του υπουργείου Εσωτερικών ότι το πρώτο διάστημα εφαρμογής της μεταρρύθμισης οι κάτοικοι των κοινοτήτων δεν θα αντιληφθούν θεαματική αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των κοινοτήτων, διαβεβαιώνοντας ότι αυτό θα γίνει όταν με προκηρύξεις, που θα μπορούν να κάνουν τα συμπλέγματα μετά από την 1η Ιουλίου, θα πληρωθούν οι μόνιμες θέσεις με επιστημονικό και εξειδικευμένο προσωπικό, όπως μηχανικούς, λογιστές και τεχνικούς, οι οποίοι θα ενισχύσουν σημαντικά το υφιστάμενο γραμματειακό προσωπικό που θα μεταφερθεί στα συμπλέγματα. Σύμφωνα με υπολογισμούς, η διαδικασία αυτών των προσλήψεων θα απαιτήσει περίπου έναν χρόνο μετά την έναρξη της εφαρμογής της μεταρρύθμισης. Οι πιο πάνω προσλήψεις αναμένεται, σύμφωνα με το υπουργείο, να γίνουν με χρηματοδότηση του κράτους και θα συμβάλουν, μεταξύ άλλων, στην προώθηση ενεργειών για σχεδιασμό και υλοποίηση ενοποιημένων έργων αλλά και για κάθε κοινότητα ξεχωριστά, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να χρηματοδοτούνται από το κράτος και την Ε.Ε. Όπως αναφέρεται από το υπουργείο Εσωτερικών, το σύστημα συμπλεγμάτων θα αρχίσει σιγά-σιγά να επιφέρει και μειώσεις σε κόστη των κοινοτήτων, διότι η μεγαλύτερη γεωγραφική περιφέρεια θα φέρει και καλύτερες τιμές.

Το μηχανογραφικό σύστημα

Στον «Περί Κοινοτήτων (Τροποποιητικός Αρ.2) Νόμο του 2022» εντάσσονται επίσης για πρώτη φορά, διατάξεις που αφορούν θέματα διαφάνειας και χρηστής διοίκησης, τόνισε ο κ. Κιτρομηλίδης. Μία άλλη σημαντική εκκρεμότητα, η οποία, σύμφωνα με την Ένωση Κοινοτήτων, θα διευθετηθεί μετά την 1η Ιουλίου, με την προκήρυξη προσφορών, είναι η δημιουργία μηχανογραφικού συστήματος. Αρχικά, όπως είπε ο κ. Κιτρομηλίδης, για κάθε σύμπλεγμα ξεχωριστά, και σε κατοπινό στάδιο για όλες τις κοινότητες, όπως το σύστημα ΕΥΑΓΟΡΑΣ που θα ισχύει για την περίπτωση των δήμων.

Τα σκύβαλα

Στις αρμοδιότητες των τοπικών συμπλεγμάτων θα είναι και η διαχείριση της αποκομιδής σκυβάλων. Οι κοινότητες είναι έτοιμες για αυτό το θέμα, δεδομένου ότι εδώ και πάρα πολλά χρόνια άτυπα λειτουργούν συμπλέγματα υπηρεσιών, τα οποία πιο πολύ ασχολούνται με τη διαχείριση αποκομιδής σκυβάλων και την καθαριότητα, είπε ο κ. Κιτρομηλίδης. Παραδέχθηκε ωστόσο ότι οι κοινότητες είναι έτοιμες όσον αφορά το υφιστάμενο σύστημα διαχείρισης και αποκομιδής σκυβάλων και όχι αυτό που δρομολογείται. Πλέον έχει ψηφιστεί νέα νομοθεσία, το «Πληρώνω Όσο Πετώ», για το οποίο δεν είναι όλες οι κοινότητες στον ίδιο βαθμό ετοιμότητας, ανέφερε. Κάποιες έχουν αναθέσει τις Ολοκληρωμένες Μελέτες Τεκμηρίωσης της βιωσιμότητας σε εταιρείες και κάποιες ακόμα, γι’ αυτό το διάστημα αυτό η Ένωση Κοινοτήτων σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβάλλοντος επισκέπτονται τις κοινότητες της δεύτερης περίπτωσης για να τις ενημερώσουν σχετικά.

Κοινότητες και ΕΟΑ

Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή που θα δουν οι κοινότητες στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφορά τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ). Θα είναι αλληλένδετοι με τις κοινότητες, γιατί θα είναι οι αδειοδοτούσες αρχές και για αυτές. Οι αιτήσεις που είναι σε εκκρεμότητα στις 10 πολεοδομικές, 36 οικοδομικές αρχές παγκύπρια αυτή τη στιγμή άγγιξαν τις 30.000. Στο υπουργείο Εσωτερικών στηρίζονται στην πρόσφατη πρόσληψη 100 περίπου έκτακτων υπαλλήλων, οι οποίοι κατανεμήθηκαν σε όλες τις αδειοδοτούσες αρχές, για να εκπαιδευτούν, ώστε να βοηθήσουν να μειωθεί αυτός ο όγκος, και δεύτερον, αυτοί μαζί με τους παλιούς και έμπειρους υπαλλήλους, να μεταφερθούν στους ΕΟΑ πριν την 1η Ιουλίου, ακριβώς για να συνεχίσουν τη διεκπεραίωση των ίδιων των αιτήσεων.

Καμπάνια ενημέρωσης

Την ίδια ώρα το υπουργείο Εσωτερικών, σε συνεννόηση με το γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, ετοιμάζει καμπάνια ενημέρωσης των πολιτών για αλλαγές που θα επιφέρει η μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με ιδιαίτερη επικέντρωση στα χωριά της υπαίθρου, λόγω του μεγάλου αριθμού ηλικιωμένων, που μπορεί να μην έχουν επαφή με τις διαφημίσεις σε ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας. Η καμπάνια θα συνδυάζεται με το θέμα των εκλογών, διότι η μεταρρύθμιση και οι εκλογές είναι αλληλένδετες, με την έννοια ότι για να ψηφίσει π.χ. κανείς τον πρόεδρο του ΕΟΑ θα πρέπει να γνωρίζει τι αρμοδιότητες έχει. Σχεδιάζεται να μεταβούν λειτουργοί του υπουργείου στην ύπαιθρο, με την επιστράτευση ειδικού λεωφορείου.