Του Απόστολου Τομαρά
Η επικαιροποίηση της αμερικανό-βρετανικής λίστας που έχει ανοίξει από τον περασμένο Απρίλιο και αφορά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, διατήρησε την κυπριακή παρουσία μέσω εταιρειών που έχουν ως έδρα το νησί και που σύμφωνα με τους συντάκτες της λίστας παραβιάζουν το εμπάργκο κατά της Ρωσίας. Στην επικαιροποιημένη λίστα του Γραφείου Ελέγχουν Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών (OFAC) συμπεριελήφθησαν δεκατρία (13) νομικά και δύο (2) φυσικά πρόσωπα στα οποία περιλαμβάνεται και μια εταιρεία κυπριακού ενδιαφέροντος. Η παρουσία μιας εταιρικής οντότητας με έδρα την Κύπρο συνεχίζει να επιβεβαιώνει τις αρχικές ανησυχίες που είχαν εκφρασθεί για το εύρος εμπλοκής εταιρειών μέσω Κύπρου και τις όποιες επιπτώσεις, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο. Στη Λευκωσία ο εντοπισμός άλλης μιας οντότητας που φαίνεται να παραβιάζει το ρωσικό εμπάργκο αναπτύσσοντας ή προσφέροντας υπηρεσίες σε πλασματικά περιουσιακά στοιχεία που παρακάμπτουν τις κυρώσεις συνεχίζει να προκαλεί προβληματισμό, με την κυβέρνηση να διακηρύσσει προς πάσα κατεύθυνση τις προθέσεις της για καταπολέμηση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Προσπάθειες που φαίνεται να βρίσκουν ανταπόκριση από την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Την ίδια ώρα, ουδείς στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι σε θέση να δώσει μια απάντηση στο ερώτημα για το τι πιθανόν να έπεται. Κυβερνητικές πηγές με τις οποίες μίλησε η «Κ» δήλωναν άγνοια αν υπάρχουν και άλλες υποψήφιες εταιρείες κυπριακού ενδιαφέροντος για είσοδο στην αμερικανό-βρετανική λίστα. Παρά το καλό κλίμα που φαίνεται να επικρατεί, οι Αμερικανοί δεν ενημερώνουν εγκαίρως τη Λευκωσία, με τις ίδιες πηγές να μην αποκλείουν την εμφάνιση και άλλων εταιρειών με έδρα την Κύπρο στη λίστα κυρώσεων.
Η νέα είσοδος
Από ενάρξεως των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, στη λίστα που συντάχθηκε συμπεριλαμβάνονται εταιρείες ή πρόσωπα τα οποία πρόσφεραν βοήθεια προκειμένου να προσπεραστούν οι κυρώσεις του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών κατά της Ρωσίας. Η βοήθεια, κατά τους Αμερικανούς, προσφερόταν σε εταιρείες που στόχο είχαν στην εξυπηρέτηση του ρωσικού χρηματοπιστωτικού συστήματος στις διεθνείς συναλλαγές. Στη λογική αυτή το αμερικανικό ΥΠΟΙΚ έβαλε στη λίστα και την εταιρεία Tokentrust Holdings Ltd, που έχει ως έδρα της την Κύπρο, και η οποία έχει το πλειοψηφικό μετοχικό πακέτο της Atomaiz. Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν από τους Αμερικανούς, οι εταιρείες, ανάμεσά τους και η Tokentrust Holdings Ltd, «βοήθησαν στη δημιουργία ή λειτουργία υπηρεσιών που βασίζονται σε blockchain ή έχουν ενεργοποιήσει τις πληρωμές σε εικονικό νόμισμα στον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα, επιτρέποντας έτσι πιθανή αποφυγή κυρώσεων». Όπως συνέβη και με άλλες εταιρείες –κυπριακού ενδιαφέροντος– της λίστας, οι κυπριακές χρηματοπιστωτικές αρχές «παγώνουν» οικονομικές και άλλες δραστηριότητες καθώς και τραπεζικούς λογαριασμούς.
Η συνεργασία που ανακοινώθηκε, μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ, θα αφορά τη μεταφορά τεχνογνωσίας προς τις αρμόδιες κυπριακές αρχές.
Εύσημα
Η τελευταία επικαιροποίηση της λίστας των κυρώσεων συνοδεύτηκε από την αντίδραση της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Λευκωσία. Αντίδραση που μείωσε τις κυβερνητικές ανησυχίες και ανέδειξε το καλό κλίμα που επικρατεί στο κομμάτι συνεργασίας με τους Αμερικανούς. Ως πολύ σημαντική εξέλιξη στη μείωση των πιθανών επιπτώσεων, σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, θεωρείται και η συνεργασία που ανακοινώθηκε μεταξύ Κύπρου-ΗΠΑ στον τομέα καταπολέμησης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Όπως ανακοινώθηκε από το Προεδρικό, οι δύο χώρες θα συνεργαστούν στον τομέα της Δικαιοσύνης, προς ενίσχυση των δυνατοτήτων των κυπριακών Αρχών για αντιμετώπιση των παράνομων χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων. Η πρωτοβουλία για τη συμφωνία ανήκει στη Λευκωσία η οποία ζήτησε τη συνδρομή των Αμερικανών για αντιμετώπιση των παράνομων χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων. Η συνεργασία θα επισημοποιηθεί με την υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI) και της κυπριακής Αστυνομίας. Το Μνημόνιο θα ενισχύσει τη συνεργασία «μεταξύ των νομικών συστημάτων των δύο χωρών, περιλαμβανομένων των αρμόδιων Αρχών επιβολής του Νόμου, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και τη Μονάδας Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης και Μονάδα Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών ΜΟΚΑΣ».
Τεχνογνωσία
Η συνεργασία Κύπρου-ΗΠΑ θα αφορά την αντιμετώπιση ξεπλύματος μαύρου χρήματος και του φαινομένου της παράκαμψης των κυρώσεων. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ μέσα στο 2024 θα κοινοποιήσει την εμπειρογνωμοσύνη του στις αντίστοιχες κυπριακές Αρχές, ώστε να μπορούν προληπτικά να εντοπίσουν, να διερευνήσουν και να διώξουν υποθέσεις που ενέχουν χρηματοοικονομικά αδικήματα που σχετίζονται με την Κύπρο, και θα παρέχει σχετική τεχνογνωσία – μια σημαντική επένδυση των ΗΠΑ στις δυνατότητες της Κύπρου. Η σύναψη συμφωνίας προκάλεσε την ικανοποίηση της κυβέρνησης, η οποία θεωρεί πως «η στενότερη συνεργασία των δύο νομικών συστημάτων αποτελεί θετική εξέλιξη, και οι δύο πλευρές προσβλέπουν στα αποτελέσματα που θα επιφέρει η συνεργασία αυτή».
«Τρύπα» οι κατεχόμενες περιοχές
Την ώρα που η κυπριακή κυβέρνηση προσπαθεί να μειώσει τον πολιτικό και οικονομικό αντίκτυπο από την παρουσία εταιρειών κυπριακού ενδιαφέροντος στη λίστα κυρώσεων, οι κατεχόμενες περιοχές αναδεικνύονται «μαύρη τρύπα» των προσπαθειών που καταβάλλονται για καταπολέμηση παράνομων οικονομικών δραστηριοτήτων. Η έκρηξη που φαίνεται να σημειώνεται στην αγορά ακινήτων θεωρείται ως ένας συνηθισμένος τρόπος ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Το τι συμβαίνει στα κατεχόμενα αποτυπώνει ρεπορτάζ του γερμανικού τηλεοπτικού δικτύου DW. Ιρανοί και Ρώσοι κατά κύριο λόγο αγοράζουν μαζικά διαμερίσματα στο Τρίκωμο έναντι 60 χιλιάδων ευρώ. Τα διαμερίσματα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, είτε πωλούνται στη συνέχεια, είτε ενοικιάζονται. Τα κατεχόμενα προβάλλονται ως καταφύγιο μαύρου χρήματος μιας και οι ευρωπαϊκοί νόμοι δεν τυγχάνουν εφαρμογής. Σε συγκεκριμένες περιοχές των κατεχομένων παρατηρείται μια οικοδομική έκρηξη από την οποία επωφελούνται ξένοι οι οποίοι αγοράζουν ακόμα και με μετρητά, χωρίς να κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν ανεπιθύμητες ερωτήσεις για την προέλευση των χρημάτων, αναφέρει το ρεπορτάζ της DW.