ΚΥΠΕ
Το νομοσχέδιο για θεσμοθέτηση του Γραφείου Ισότητας των Φύλων βρίσκεται στο παρόν στάδιο στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο, ανακοίνωσε τη Δευτέρα η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, προσθέτοντας ότι σε καλό δρόμο βρίσκεται και η έγκριση του έμφυλου προϋπολογισμού από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που προβλέπει χορηγία ύψους 470.000 ευρώ.
Η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων παρουσίασε σήμερα ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών Ανδρών και Γυναικών, την Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων 2024-2026. Εντός της Επιτροπής, πέραν των Βουλευτών, ήταν παρόντες και Εκπρόσωποι-Λειτουργοί της ισότητας φύλων στα Υπουργεία και Υφυπουργεία του κράτους οι οποίοι αναφέρθηκαν στις δράσεις τους, βάσει και του σχεδιασμού που προβλέπεται στην Εθνική Στρατηγική.
Η Στρατηγική διαμορφώθηκε με την κοινωνία των πολιτών, λέει η Επίτροπος
Η Επίτροπος Ισότητας Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, δήλωσε μετά το πέρας της Επιτροπής ότι πραγματοποιήθηκε μια εποικοδομητική συζήτηση λέγοντας ότι «μας δόθηκε η ευκαιρία να εξηγήσουμε πως έχει διαμορφωθεί αυτή η στρατηγική αρχίζοντας πρώτα απ’ όλα με το να ακούσουμε την κοινωνία των πολιτών, τον εθνικό μηχανισμό για τα δικαιώματα της γυναίκας, ακαδημαϊκά ιδρύματα και τον επιχειρηματικό κόσμο».
Πρόσθεσε ότι πρόκειται για μια στρατηγική η οποία έχει διαμορφωθεί «μαζί με την κοινωνία των πολιτών, για την κοινωνία των πολιτών» αναφέροντας ότι προς αυτή την κατεύθυνση έχουν οριστεί λειτουργοί ισότητας των φύλων σε κάθε Υπουργείο και Υφυπουργείο για να ενσωματωθεί η οριζόντια ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου.
Η κ. Χριστοδούλου εξήγησε ότι η οριζόντια ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σημαίνει ότι το κάθε Υπουργείο και Υφυπουργείο λαμβάνει υπόψη του τον πληθυσμό, που αποτελείται από 50% γυναίκες και από 50% άντρες ώστε οι πολιτικές, τα μέτρα και οι δράσεις που λαμβάνονται να έχουν θετικό και ισότιμο αντίκτυπο και προς τις γυναίκες και προς τους άντρες.
Ανέφερε ότι είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται αυτό το εργαλείο της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου και είπε ότι πρόκειται για ένα βήμα προς την επιτάχυνσή της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων σημείωσε ότι στην Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων 2024-2026, που έχει ήδη ξεκινήσει, υπάρχουν στοχευμένες δράσεις που λαμβάνουν υπόψη συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού όπως για παράδειγμα τις γυναίκες της υπαίθρου, θεματικές που αφορούν τη γυναίκα και τον αθλητισμό, την δικαιοσύνη και άλλα.
Παράλληλα, είπε η κ. Χριστοδούλου, μέσα από μια πλειάδα άλλων δράσεων μαζί με την τοπική αυτοδιοίκηση και τον επιχειρηματικό κόσμο «προχωράμε σε στοχευμένες εφαρμόσιμες δράσεις που αφορούν όλες τις ομάδες του πληθυσμού». Υπέδειξε ότι υπάρχει το κατευθυντήριο έγγραφο, αλλά την ίδια στιγμή γίνονται παράλληλες δράσεις με την ευρύτερη κοινωνία των πολιτών.
Απώτερος στόχος, είπε η κ. Χριστοδούλου, είναι η εμπέδωση της κουλτούρας της ισότητας λέγοντας ότι «εργαζόμαστε παράλληλα, όχι με αποσπασματικές δράσεις, με απώτερο στόχο την επιτάχυνση της έμφυλης ισότητας».
Στη Νομική Υπηρεσία το Νομοσχέδιο
Η κ. Χριστοδούλου ανέφερε ότι έχει προχωρήσει με την ετοιμασία νομοσχεδίου για θεσμοθέτηση του Γραφείου Ισότητας των Φύλων και μέσα σε αυτόν το νέο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και πιο συγκεκριμένοι όροι εντολής για τους λειτουργούς ισότητας, ώστε να είναι ακόμα πιο στοχευμένα τα μέτρα και οι δράσεις που θα ληφθούν και εντός των Υπουργείων.
Ερωτηθείσα για το πότε θα κατατεθεί το νομοσχέδιο για θεσμοθέτηση του Γραφείου Ισότητας των Φύλων, η κ. Χριστοδούλου απάντησε ότι το νομοσχέδιο αυτή την στιγμή βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο λέγοντας ότι «το αναμένουμε εντός του μήνα για περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο και ακολούθως να οδηγηθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων».
Σε ερώτηση για το εάν γίνονται σκέψεις για λειτουργούς ισότητας των φύλων και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (τοπική αυτοδιοίκηση, ημικρατικοί οργανισμοί), η κ. Χριστοδούλου απάντησε ότι μετά από συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Ένωσης Δήμων έχουν οριστεί 29 λειτουργοί ισότητας σε δημαρχεία, οι οποίοι/ες με την στήριξη του Γραφείου έχουν ετοιμάσει τα δικά τους ετήσια πλάνα δράσης που περιλαμβάνουν λίγες, αλλά στοχευμένες δράσεις.
Την ίδια στιγμή, συνέχισε, έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας και με το ΚΕΒΕ και συμμετέχουν 10 εταιρείες-μέλη του ΚΕΒΕ «που μαζί θα εργαστούμε για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στην εργασία και στην μείωση του χάσματος αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών».
Έμφυλος Προϋπολογισμός
Σε ερώτηση για το τι είναι και τι προβλέπει ο έμφυλος προϋπολογισμός για τον οποίο έγινε λόγος εντός της Επιτροπής, η κ. Χριστοδούλου απάντησε ότι πρόκειται για δράση τεχνικής βοήθειας και εκπαίδευσης με στόχο την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας καταρτισμού του κρατικού προϋπολογισμού ώστε οι αποφάσεις για την οποιαδήποτε πολιτική, διοικητική ή άλλη πράξη να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές επιπτώσεις σε άνδρες και γυναίκες.
«Έχουμε υποβάλει το αίτημά μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τεχνική και οικονομική στήριξη και σε πρώτη φάση είναι θετική η ανταπόκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναμένουμε την τελική έγκριση που θα είναι εντός Μαρτίου», είπε η κ. Χριστοδούλου.
Σημείωσε ότι εάν αυτό αρχίσει να εφαρμόζεται τον προσεχή Απρίλιο θα ολοκληρωθεί το 2026, σημειώνοντας ότι ο ενδεικτικός προϋπολογισμός για αυτή την δράση ανέρχεται στις 470.000 ευρώ με πηγή χρηματοδότησης το Πρόγραμμα Τεχνικής Στήριξης της Γενικής Διεύθυνσης Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τοποθετήσεις Βουλευτών/τριών
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Βουλευτής ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, δήλωσε ότι η στρατηγική που έχει κατατεθεί από την Επίτροπο Ισότητας είναι μια πολυδιάστατη, ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία όμως θα πρέπει και να εφαρμοστεί.
«Το λέω αυτό γιατί τις πλείστες φορές έχουμε δει μία ασυνεννοησία μεταξύ των Υπουργείων, των φορέων, οι οποίοι καλούνται να υλοποιήσουν μία στρατηγική και αποτυγχάνουν στο να έχουν ένα συντονισμό μεταξύ τους προκειμένου να υλοποιήσουν τα όσα έχουν ενώπιών τους», είπε. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν σημαντικά στοιχεία τα οποία αν υλοποιηθούν θα είναι βήματα μπροστά για την κοινωνία.
Μιλώντας για τους λειτουργούς ισότητας στα Υπουργεία, η κ. Χαραλαμπίδου είπε ότι θα πρέπει να τεθούν ορισμένα πλαίσια, θα πρέπει να τους εξηγηθεί ο ρόλος και το έργο το οποίο πρέπει να επιτελούν. Ανέφερε ότι η εκπρόσωπος-λειτουργός ισότητας στο Υπουργείο Άμυνας δεν ήταν σε θέση να δώσει απαντήσεις σε σχέση με το ζήτημα των υπαξιωματικών, σημειώνοντας ότι είναι ένα ζήτημα που άπτεται της ισότητας και της ίσης μεταχείρισης. Για το εν λόγω ζήτημα, η κ. Χαραλαμπίδου είπε ότι δεν γίνονται ουσιαστικοί χειρισμοί προς την κατεύθυνση επίλυσής του.
Σημείωσε ότι η εθνική στρατηγική θα πρέπει να τυγχάνει αξιολόγησης σε τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να διασφαλιστεί η εφαρμογή της και η πρόοδος η οποία θα λαμβάνει χώρα με την υλοποίηση των μέτρων από πλευράς Υπουργείων.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής επεσήμανε ότι υπάρχει μεγάλο και σοβαρό ζήτημα όσον αναφορά στα στερεότυπα που καλλιεργούνται και μέσω των διαφημίσεων. Είπε ότι το Υπουργείο Παιδείας έχει πολύ σημαντικό ρόλο να επιτελέσει, λέγοντας ότι «δεν φαίνεται οι παρεμβάσεις να είναι επαρκείς». Έκανε επίσης αναφορά και στην ανάγκη εφαρμογής του ολοήμερου σχολείου.
Η κ. Χαραλαμπίδου είπε ότι στους επόμενους έξι μήνες η Επιτροπή θα επανέλθει, μαζί με την Επίτροπο, για αξιολόγηση της στρατηγικής.
Η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, είπε από πλευράς της ότι πρόκειται για μια μεγαλεπήβολη στρατηγική με οριζόντια μέτρα, δράσεις και χρονοδιαγράμματα. Εξέφρασε την ελπίδα για μια επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής σημειώνοντας ότι η ανισότητα συνεχίζει να αποτελεί σημαντικότατο δημοκρατικό έλλειμμα. Πρόσθεσε ότι τα προβλήματα είναι πολλά σημειώνοντας ότι «δεν μπορούν να επιλυθούν με μια φιλόδοξη στρατηγική».
«Αναμένουμε να εντατικοποιηθούν οι διαδικασίες, όχι μόνο για να προωθηθούν δράσεις προς το κοινό, αλλά και δράσεις μέσα στα ίδια τα Υπουργεία και Οργανισμούς που τα θέματα της ισότητας κρύβονται κάτω από το χαλί», είπε. Εξήγησε ότι στο πρόσφατο παρελθόν ήρθαν ενώπιον της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υποθέσεις γυναικών, τα δικαιώματα των οποίων υποβαθμίστηκαν στον βωμό των στερεοτύπων.
Επεσήμανε ότι οι λειτουργοί στα Υπουργεία δεν έχουν εκτελεστική εξουσία και εξυπηρετούν μόνο την καλή εικόνα. Επιπλέον, συνέχισε, τα οριζόντια μέτρα αποτυγχάνουν στο να εξυπηρετήσουν διαφορετικές ομάδες με διαφορετικές ανάγκες για τα τόσα πολλά θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. «Η Επίτροπος παρουσιάστηκε πολύ αισιόδοξη, να της δώσουμε τον ανάλογο χρόνο και εδώ είμαστε σε έξι μήνες να τα ξαναπούμε», κατέληξε.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, ανέφερε ότι στην Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων 2024-2026 εμπεριέχονται 14 διαφορετικές δράσεις, στις οποίες εμπλέκονται όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία. Υπέδειξε ότι στόχος των δράσεων, που περιλαμβάνονται στην Εθνική Στρατηγική, είναι η προώθηση της βασικής επιδίωξης του προγράμματος διακυβέρνησης της παρούσας Κυβέρνησης για την αποδόμηση των προκαταλήψεων και των έμφυλων στερεοτύπων και τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών σε όλες και όλους.
Πρόσθεσε ότι σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων, η Κύπρος βρίσκεται στην 21η θέση από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο τομέα της ισότητας των φύλων εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι η στήριξη των δράσεων που περιλαμβάνονται στην Εθνική Στρατηγική θα συμβάλει ουσιαστικά στη βελτίωση της θέσης της Κύπρου, όσον αφορά στον τομέα της ισότητας των φύλων, και θα γίνει ένα αποφασιστικό βήμα προς μια δικαιότερη κοινωνία με ίσες ευκαιρίες για όλες και όλους.
Η ανεξάρτητη Βουλεύτρια, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, δήλωσε από πλευράς της ότι η προώθηση της ισότητας μεταξύ των φύλων είναι θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σημειώνοντας ότι η στρατηγική για την ισότητα είναι ένα μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Υπέδειξε ότι για την υλοποίησή του χρειάζεται να υπάρχουν εργαλεία αξιολόγησης και λογοδοσίας των δράσεων, αλλά χρειάζεται και επανασχεδιασμός εκεί που δεν θα υπάρχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Σημείωσε ότι έχουν ρόλο και οι λειτουργοί ισότητας αλλά και το Υπουργείο Οικονομικών για να εφαρμόσει την διάσταση του φύλου και στον προϋπολογισμό αλλά και για να προγραμματίσει εκείνες τις δράσεις που χρειάζονται για να κατεδαφιστούν τα αναχώματα υστέρησης που υπάρχουν για να μπορέσουν οι γυναίκες απερίσπαστες να ασχοληθούν και με την εργασία τους, αλλά και με τα κοινά. Κάτι που σημαίνει, είπε, δομές φύλαξης για παιδιά, για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία για τα οποία, στην μεγάλη πλειοψηφία, αυτές οι ευθύνες πέφτουν στους ώμους των γυναικών.
Είπε ακόμη ότι χρειάζεται να αλλάξει και η κουλτούρα που επικρατεί στην Κύπρο προκειμένου «να οδηγηθούμε σε μια πιο συμπεριληπτική κοινωνία όπου όλοι θα έχουμε τις ίσες ευκαιρίες, ανεξαρτήτως φύλου». Αναφέρθηκε στην ανάγκη αποδόμησης στερεοτύπων, αλλά και της καταπολέμησης της γυναικείας φτώχειας.
