Της Οριάνας Παπαντωνίου
Εύλογο χρονικό διάστημα, ώστε να προχωρήσουν σε ουσιαστικές αλλαγές που θα αντιμετωπίζουν τόσο το πρόβλημα επάρκειας όσο και τα φαινόμενα διαφθοράς εντός της Αστυνομίας, φαίνεται να δίνει στην ηγεσία της Δύναμης αλλά και τον πολιτικό της προϊστάμενο η κυβέρνηση. Η νέα ηγεσία της Αστυνομίας, Θεμιστός Αρναούτης και Πανίκος Σταύρου, χαίρει της αμέριστης στήριξης και εμπιστοσύνης του Προέδρου της Δημοκρατίας, είναι άτομα του στενού του κύκλου, γι’ αυτό και αναμένει συγκεκριμένες κινήσεις όπως και εισηγήσεις για τα επόμενα βήματα που θα ληφθούν σε συνεργασία και με τον υπουργό Δικαιοσύνης, Μάριο Χαρτσιώτη.
Αυτό που διαμηνύεται απ’ όλες τις πλευρές είναι ότι το επιχειρησιακό κομμάτι ανήκει αποκλειστικά στα μέλη της Δύναμης, γι’ αυτό και η προσπάθεια εστιάζεται προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, αν και η στάση που τηρεί ο εκάστοτε υπουργός Δικαιοσύνης, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ελίσσεται έχει πρωτεύοντα ρόλο.
Στα κόμματα της συγκυβέρνησης υπάρχουν και φωνές που επισημαίνουν την πολιτική ευθύνη που έπρεπε να αναληφθεί, μιας και όπως σημειώνουν το κόστος από τις άστοχες ενέργειες μεταφέρεται προς τα ίδια
Μπορεί βέβαια στο παρελθόν η προσπάθεια της τέως υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Άννας Κουκκίδου Προκοπίου, να δημιούργησε τριγμούς –κατηγορήθηκε για εμπλοκή στο επιχειρησιακό σκέλος– και ήταν όπως διαφάνηκε ένας από τους λόγους που της έδειξαν την έξοδο, αν και οι γνώστες όσων συμβαίνουν από τότε επέμεναν ότι το πρόβλημα ήταν εντός της Σώματος και όχι εντός του Υπουργείου, θεωρώντας μάλιστα άδικη τη συγκεκριμένη απομάκρυνση. Πάντως τα δομικά, όπως τα αποκάλεσε η κυβέρνηση, προβλήματα που υφίστανται στην Αστυνομία δεν διαγράφουν από την εξίσωση το θέμα της πολιτικής ευθιξίας, το οποίο αναλογεί στον υπουργό, υπό την ηγεσία του οποίου έγιναν, μεταξύ άλλων, απανωτές αποδράσεις κρατουμένων.
Μία πολιτική ευθιξία που είχε επιδείξει ο Κύπρος Χρυσοστομίδης ως υπουργός Δικαιοσύνης μετά την απόδραση του ισοβίτη Αντώνη Προκοπίου Κίτα, άλλως Αλ Καπόνε, κατά τη νόμιμη κράτησή του στο Απολλώνειο Ιδιωτικό Νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν για έξι μήνες. Μία παραίτηση που αρχικά είχε απορρίψει ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας, ωστόσο, έγινε τελικά αποδεκτή, μιας και επέμεινε σε αυτήν ο Κύπρος Χρυσοστομίδης. Βέβαια, ο κ. Χαρτσιώτης από τον περασμένο Οκτώβριο, μετά και την απόδραση του ισοβίτη Δώρου Θεοφάνους, θέλησε να δώσει μία διαφορετική ερμηνεία στη λέξη πολιτική ευθιξία, λέγοντας σε δηλώσεις του στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ ότι η παραίτησή του «θα ήταν μία δειλή και εύκολη πράξη, που ικανοποιεί τον λαϊκισμό και πως για τον ίδιο η ανάληψη πολιτικής ευθύνης είναι να εντοπίζει λάθη, αδυναμίες και ελλείψεις και να προσπαθεί να βρίσκει λύσεις».
Τρεις και πλέον μήνες αργότερα και με άλλες δύο αποδράσεις κρατουμένων στο ενεργητικό του καλεί σύσκεψη, στην οποία όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση ζήτησε από τη νέα ηγεσία της Αστυνομίας να προβεί σε όλες τις απαιτούμενες και ενδεδειγμένες ενέργειες, με στόχο την εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας στον τόπο.
Λύσεις, ωστόσο, για τις οποίες δεσμεύτηκε τον περασμένο Οκτώβριο δεν φαίνεται να λήφθηκαν, ούτε και να εντοπίστηκαν τα λάθη επί της ουσίας. Το γεγονός μάλιστα ότι ο κ. Χαρτσιώτης βρίσκεται στο πηδάλιο του υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης εδώ και έναν χρόνο (ανέλαβε στις 10 Ιανουαρίου 2024), κρίνεται ως ικανοποιητική περίοδος ώστε να προχωρήσει σε ενέργειες για σταδιακή αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών, αν και κάτι τέτοιο δεν έχει δημόσια λεχθεί από κανένα μέλος της κυβέρνησης.
Αν συνυπολογιστεί μάλιστα και το γεγονός ότι στα συρτάρια του υπουργείου βρίσκεται πλειάδα, όπως αναφέρουν οι παλιότεροι αξιωματούχοι, εισηγήσεων και μελετών για αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων εντός της Δύναμης, όπως και συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες επιβάλλουν ρηξικέλευθες αλλαγές, τότε δεν μπορεί να δοθεί και περαιτέρω χρόνος προσαρμογής. Μάλιστα, υπάρχει και παραδοχή από μέλη της Δύναμης πως ήταν γνωστός και στο Υπουργείο ο διαχρονικά λανθασμένος χειρισμός σε σχέση με το ποιοι αστυνομικοί συνόδευαν κρατουμένους, χωρίς ωστόσο να γίνονται προσπάθειες για αλλαγή. Πάντως, ο χρόνος που δίδεται προς τον κ. Χαρτσιώτη δεν είναι απεριόριστος, ενώ αφήνεται να εννοηθεί πως τούτη την ώρα το κλίμα είναι βαρύ και οποιοδήποτε νέο περιστατικό δεν θα αφήσει και πολλές επιλογές στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Την ίδια ώρα σημειώνεται και το γεγονός πως το γόητρο του νυν υπουργού φέρεται ακόμη να διασώζεται, μιας και μετά τις αποδράσεις υπήρχε εντοπισμός και σύλληψη των κρατουμένων, ασχέτως αν σε αυτό συνέβαλαν και οι πληροφορίες που έρχονταν από τους ίδιους τους πολίτες.
Διαρθρωτικές κινήσεις ζητούν τα κόμματα
Πάντως, τα προβλήματα που έχει να επιλύσει η Αστυνομία είναι διαχρονικά και ορισμένα οφείλονται στην εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων όπως και βόλεμα ημετέρων ανάλογα και με το ποιος κυβερνούσε. Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Κόσιης σε αναφορές του στα ΜΜΕ επαναλαμβάνει ότι για την κατάσταση που βλέπουμε σήμερα ευθύνονται όλες οι κυβερνήσεις, όπως και το γεγονός ότι προβλήματα στο εσωτερικό της Αστυνομίας υπήρχαν πάντα. Την ίδια ώρα, για ευθύνες στα ψηλά στρώματα της ηγεσίας και βαθιά προβλήματα κάνει λόγο το ΑΚΕΛ, διερωτώμενο στις πόσες αποδράσεις αναλαμβάνεται πολιτική ευθύνη. Στον ΔΗΣΥ αναφέρουν ότι οι συνεχείς αποδράσεις αποτελούν πλέον ανέκδοτο, καλώντας τους κυβερνώντες να αναλάβουν τις ευθύνες τους μιας και οι δικαιολογίες πλέον δεν αρκούν.
Τα κόμματα που στηρίζουν τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη φέρεται να υιοθετούν τη στάση που κρατά η κυβέρνηση, δίνοντας δημόσια με ανακοινώσεις στήριξη προς τη νέα ηγεσία της Αστυνομίας.
Ωστόσο, στα κομματικά πηγαδάκια υπάρχουν και φωνές που επισημαίνουν την πολιτική ευθύνη που έπρεπε να αναληφθεί, μιας και όπως σημειώνουν το κόστος από τις άστοχες ενέργειες μεταφέρεται προς τα ίδια. Μάλιστα, σε μία περίοδο συντονισμού ενόψει των βουλευτικών εκλογών του 2026, κρίνουν πως δεν μπορούν να δεχθούν περαιτέρω φθορά αφού και τα ποσοστά που έλαβαν τον περασμένο Ιούνιο καταδεικνύουν ήδη την απογοήτευση των πολιτών. Ξεκαθαρίζουν, μάλιστα, ότι θα πρέπει εντός των επόμενων μηνών να υπάρχουν χειροπιαστά αποτελέσματα εντός της Αστυνομίας ώστε το αίσθημα ασφάλειας να επιστρέψει μεταξύ των πολιτών και να δώσει στα συγκεκριμένα κόμματα πλεονέκτημα.
1. Νίκος Κόσιης
9/4/1997 - 24/9/2002
Κυβέρνηση Γλαύκου Κληρίδη
Τον Σεπτέμβριο 2002, ο υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Κόσιης και ο αρχηγός Αστυνομίας Ανδρέας Αγγελίδης υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους στον πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη, στη σκιά του σκανδάλου για εμπλοκή ανώτερων αξιωματικών της Αστυνομίας σε υπόθεση παράνομης συναρμολόγησης πολυτελών οχημάτων με εξαρτήματα κλεμμένα από το εξωτερικό. Τον διαδέχθηκε ο Αλέκος Σιάμπος.
2. Κύπρος Χρυσοστομίδης
29/2/2008 -17/12/2008
Κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια
Η απόδραση του ισοβίτη Αντώνη Προκοπίου Κίτα, άλλως Αλ Καπόνε, κατά τη νόμιμη κράτησή του στο Απολλώνειο Ιδιωτικό Νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν για έξι μήνες, ήταν ο λόγος παραίτησης του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Κύπρου Χρυσοστομίδη. Παρόλο που αρχικά η παραίτησή του δεν είχε γίνει αποδεχτή από τον πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια, εντούτοις ο Κύπρος Χρυσοστομίδης επέμεινε στην παραίτησή του, η οποία έγινε δεκτή. Τον διαδέχθηκε ο Λουκάς Λουκά.
3. Ιωνάς Νικολάου
1/3/2013 - 30/5/2019
Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη
Για λόγους πολιτικής ευθιξίας και μόνο, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά τον Μάιο του 2019, υπέβαλε την παραίτησή του στον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη ο Ιωνάς Νικολάου, στη σκιά των εγκλημάτων του κατά συρροή δολοφόνου. Αποχωρώντας ο κ. Νικολάου είχε κάνει λόγο για διαφαινόμενη ελλιπή διερεύνηση καταγγελιών από πλευράς Αστυνομίας. Πρόσθεσε μάλιστα ότι ο ίδιος δεν είχε οποιαδήποτε ευθύνη για τους χειρισμούς των καταγγελιών και ούτε έτυχε οποιασδήποτε ενημέρωσης για αυτές από τα μέλη της Δύναμης. Τον διαδέχθηκε ο νυν γενικός εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Γιώργος Σαββίδης.
4. Έμιλυ Γιολίτη
29/6/2020 - 17/6/2021
Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη
Επεισοδιακή ήταν η παραίτηση της Εμιλυς Γιολίτη από τη θέση της υπουργού Δικαιοσύνης. Με επιστολή της προς τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη γνωστοποίησε την απόφασή της, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι οδηγήθηκε σε αυτήν λόγω των επαναλαμβανόμενων δημοσιευμάτων για ενδεχόμενη αντικατάστασή της και παρουσία της ως «αδύναμου κρίκου» της κυβέρνησης. Μάλιστα, όπως σημειώνει, υπήρξε και βολιδοσκόπηση συνεργατών της για ενδεχόμενες μετακινήσεις, γεγονός που καθιστά την παραμονή της στο υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης μη παραγωγική και ιδιαίτερα προβληματική. Μάλιστα, η κα Γιολίτη δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι μάλλον η ίδια υπέστη κόστος, και βαρύ μάλιστα, με την αποδοχή συμμετοχής της σε μια κυβέρνηση η οποία δεν χαίρει των καλύτερων εντυπώσεων από την κοινωνία των πολιτών στα ζητήματα διαφθοράς και διαφάνειας. Τη διαδέχθηκε η Στέφη Δράκου.
5. Άννα Κουκκίδου Προκοπίου
1/3/2023 - 8/1/2024
Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη
Διαφορετική η περίπτωση της Άννας Κουκκίδου-Προκοπίου, μιας και δεν αναφερόμαστε σε παραίτηση αλλά για απομάκρυνσή της από τη θέση μετά από απόφαση του προέδρου Χριστοδουλίδη. Κλήθηκε να πληρώσει το πολιτικό κόστος μιας σειράς απανωτών αποτυχιών, αν και προσπάθησε να κρατήσει αποστάσεις από την ηγεσία της Αστυνομίας αφού και οι χειρισμοί που έγιναν στα επεισόδια της Χλώρακας και της Λεμεσού την εξέθεσαν. Αποχωρώντας η κα Κουκκίδου ανέφερε ότι μέσα σε 10 μόνο μήνες, κατάφεραν στο Υπουργείο να υλοποιήσουν άμεσα ή και να δρομολογήσουν για υλοποίηση μέσα στο 2024, το 70% των προγραμματικών εξαγγελιών της πενταετίας της νέας κυβέρνησης. Μάλιστα, ευχαρίστησε τους συνεργάτες της αλλά όχι τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τη διαδέχθηκε ο νυν υπουργός Μάριος Χαρτσιώτης.
