ΚΥΠΕ
Σε υποδείξεις προς τις εμπορικές τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς και διαχείρισης πιστώσεων για μείωση δανειστικών επιτοκίων, μείωση των χρεώσεων αλλά και αύξησης των καταθετικών επιτοκίων προχώρησε ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, εκφράζοντας την ελπίδα όπως σύντομα υπάρξουν αποτελέσματα, «για να μην κάνουμε άλλες σκέψεις».
Στην πρώτη παρουσία ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οικονομικών, ο κ. Κεραυνός τόνισε ότι υπό το φως της αύξησης των βασικών επιτοκίων, ήγειρε το θέμα με επιστολές τόσο προς τον Διοικητή της ΚΤΚ όσο και τις εμπορικές τράπεζες.
Στις αναφορές του τόσο ενώπιον της Επιτροπής όσο και στις δηλώσεις του μετά την συνεδρία, ο κ. Κεραυνός είπε πως ο Κώδικας Αναδιαρθρώσεων της ΚΤΚ προς τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς δανείων θα πρέπει να τύχει άμεσης προτεραιότητας στον χειρισμό τους και δεν μπορεί να περιφρονείται αυτή η οδηγία. «Διαφορετικά πιθανόν να γίνουν σκέψεις να υπάρξουν κάποιες ρυθμίσεις», σημείωσε.
«Το έχω συζητήσει με τον Διοικητή και ως ΥΠΟΙΚ έχουμε κάνει σαφέστατες υποδείξεις και έχω στείλει επιστολή στον Διοικητή της ΚΤΚ με σαφέστατες υποδείξεις όσον αφορά τη μείωση των δανειστικών επιτοκίων και μείωση των χρεώσεων, την αύξηση των καταθετικών επιτοκίων, εφαρμογή έγκαιρα βιώσιμων αναδιαρθρώσεων και κυρίως της κατάρτισης επιτέλους καταλόγου στρατηγικών κακοπληρωτών», ανέφερε μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής.
Σημείωσε επίσης ότι δεν είναι δυνατόν όλοι οι δανειολήπτες να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο από τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων και από τις τράπεζες. «Πρέπει να γίνει διαχωρισμός και αν καταγραφούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές για να τύχουν του χειρισμού που πρέπει από τις τράπεζες και τις εταιρείες», τόνισε.
Ο κ. Κεραυνός είπε επίσης πως παρόμοια αυστηρή επιστολή με υποδείξεις έχει σταλεί σε όλες τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς. Είπε ότι θα έχει κύκλο συναντήσεων με τις διευθύνσεις των τραπεζών «για να υποδείξουμε ότι έχουν ως μεγάλοι οργανισμοί, εταιρική κοινωνική ευθύνη απέναντι σε αυτή την κοινωνία, απέναντι σε αυτό το λαό, ο οποίος την ώρα της κρίσης για τον τραπεζικό τομέα, πλήρωσε μεγάλο τίμημα για την στήριξη του τραπεζικού μας συστήματος».
«Συμφωνώ ότι τα καταθετικά είναι χαμηλά, είναι αυτό που υποδείξαμε στις τράπεζες και νομίζω ότι θα υπάρξει θετική ανταπόκριση, τουλάχιστον από τις πρώτες επικοινωνίες. Ο διοικητή της ΤΚΚ συμφωνεί, τις έχει ήδη κάνει τις υποδείξεις του, ελπίζω σύντομα να δούμε αποτελέσματα για να μην κάνουμε και άλλες σκέψεις», είπε ο ΥΠΟΙΚ απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών.
Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, ο κ. Κεραυνός είπε πως δεν εφαρμόζεται ο κώδικας της ΚΤΚ για τις αναδιαρθρώσεις και πρόσθεσε ότι το θέμα αυτό έχει υποδειχθεί.
Λέγοντας ότι έχει μιλήσει με τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο, ο ΥΠΟΙΚ είπε «θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρξει ανταπόκριση διαφορετικά θα κάνουμε και σκέψεις για να δούμε κατά πόσον αυτά τα θέματα, μπορούν να ρυθμιστούν, είτε λέγονται αναδιαρθρώσεις είτε εξουσίες του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου.
Δεν είναι λύση η συνεχόμενη αναστολή εκποιήσεων
Σε σχέση με την αναστολή των εκποιήσεων, ο κ. Κεραυνός επισήμανε πως η συνεχόμενη αναστολή «δεν είναι λύση, γιατί το μόνο πράγμα που δημιουργεί είναι να διογκώνει το πρόβλημα, προσθέτοντας ότι η Κύπρος βρίσκεται υπό την παρακολούθηση των οίκων αξιολόγησης, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Είναι ένα θέμα που πρέπει να σταματήσει και να βρούμε άλλες διεξόδους».
Αναφορικά με το ειδικό Δικαστήριο για το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο κ. Κεραυνός είπε πως ο ίδιος συμφωνεί απόλυτα με τη ιδέα αυτή Δηλώνω «νοουμένου ότι θα εκδικάζει τάχιστα υποθέσεις και δεν θα παίρνονται αποφάσεις σε 5 ή 10 χρόνια»
Διαφορετικά, πρόσθεσε, «θα συντηρήσουμε υφιστάμενες καταστάσεις».
Σε σχέση με το σχέδιο ενοίκιο έναντι δόσης, ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι το σχέδιο βρίσκεται στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, προσθέτοντας ότι «αναμένουμε και πιέζουμε συνεχώς σύντομα να έχουμε την έγκρισή τους».
Εξετάζεται θέμα επαναφοράς σχεδίων στήριξης επιδότησης αναλόγως των εξελίξεων
Σε σχέση με τα σχέδια επιδότησης επιτοκίων για στεγαστικά δάνεια και σχέδιο επιχορήγησης επιχειρηματικών δανείων, που είχε εφαρμόσει η προηγούμενη κυβέρνηση, ο κ. Κεραυνός ανέφερε ότι «αυτά τα σχέδια ανάλογα με τις εξελίξεις το Υπουργείο είναι έτοιμο να τα επανεξετάσει και να δει πότε και πώς μπορούν να μπουν ξανά σε εφαρμογή».
Σημείωσε επίσης ότι το Υπουργείο θα επεναξετάσει τα σχέδια μειωμένου φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, που λήγει στις αρχές Μαΐου και κλιμακωτής επιδότησης ηλεκτρικού ρεύματος που επεκτάθηκε μέχρι τέλος Απριλίου. Το κόστος των δύο σχεδίων υπολογίζεται συνολικά στα €84 εκατ. μέχρι το τέλος Απριλίου.
«Τα δύο αυτά σχέδια θα τύχουν επανεξέτασης και ανάλογα με τις τιμές και τις εξελίξεις το Υπουργείο θα ενεργήσει ανάλογα», είπε.
ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία: Υπάρχει κίνδυνος επιβολής προστίμου
Σε σχέση με τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία θέμα για το οποίο η Κύπρος δέχθηκε αιτιολογημένη γνώμη από την Κομισιόν, ο κ. Κεραυνός είπε παρότι αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες, ο ίδιος θεωρεί ότι φορολογικά μέτρα όπως αυτό που θα εφαρμόζονται σε βάθος χρόνου δεν πρέπει να βασίζονται σε «πρόσκαιρες συγκυρίες που έχουν οδηγήσει τις αυξήσεις των τιμών σε αυτό το επίπεδο», υπενθυμίζοντας ότι ο πληθωρισμός έχει μειωθεί.
«Για αυτό θεωρώ ότι χωρίς καθυστέρηση θα πρέπει η Βουλή να ψηφίσει το νομοσχέδιο που βρίσκεται ενώπιον της, ούτως ώστε να αποφύγουμε τις οποιεσδήποτε συνέπειες για το κράτος», τόνισε, σημειώνοντας ότι στην τελευταία της επιστολή τον Δεκέμβριο του 2022, η Κομισιόν αναφέρει ότι συμφωνεί με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου.
«Αλλά έχει λήξει το Φεβρουάριο η περίοδος που μας έδωσε (η Κομισιόν) και υπάρχει κίνδυνος να έχουμε κάποιες κυρώσεις και μέτρα», είπε.
Αναδιανομή εισοδήματος μέσω φορολογικής μεταρρύθμισης
Παραθέτοντας τις προτεραιότητες της κυβέρνησης, ο κ. Κεραυνός επανέλαβε την προσήλωσή στη δημοσιονομική πειθαρχία και στην χρηματοπιστωτική σταθερότητα. «Όποτε ξεφύγουμε από αυτό το πλαίσιο ο πρώτος που πληρώνει το τίμημα και μάλιστα το μεγαλύτερο είναι τα μεσαία στρώματα της κοινωνίας, ο απλός εργαζόμενος και γενικά οι μη προνομιούχοι».
Ο κ. Κεραυνός τόνισε πως πρέπει να διαχωριστεί το θέμα της ανάπτυξης μεταξύ της μεγέθυνσης του ΑΕΠ και της ανάπτυξης της πραγματικής οικονομίας.
Αν η μεγέθυνση είναι σε υψηλά ποσοστά και μας ικανοποιεί χωρίς να κοιτάζουμε την ανάγκη για εφαρμογή ενός αναδιανεμητικού μηχανισμού, ώστε ο παραγόμενος πλούτος να κατανέμεται σωστά στην οικονομία τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη, μιλούμε για μεγέθυνση», είπε, προσθέτοντας ότι η μεγέθυνση είναι αναγκαία για να εισέλθουμε στην ανάπτυξη.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κεραυνός είπε πως ήδη δρομολογήθηκε η φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και αύξηση του αφορολόγητου ποσού γεγονός που θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα των χαμηλότερα αμειβομένων τάξεων.
«Είναι κάτι που θα εξετάσουμε. Η προηγούμενη φορολογική μεταρρύθμιση έγινε το 2008. Κρίνουμε ότι είναι αναγκαίο να προχωρήσουμε σε μια άλλη αναθεώρηση του φορολογικού συστήματος. Στόχος η φορολογική μεταρρύθμιση να είναι ουδέτερη δημοσιονομικά, αλλά στόχος είναι να είναι πρόσθετος μηχανισμός για καλύτερη αναδιανομή του εισοδήματος, μια δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος».
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Στις δηλώσεις της, η πρόεδρος της επιτροπής και Αναπληρώτρια Πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου εξέφρασε ιδιαίτερη ικανοποίηση για την εξαγγελθείσα προτεραιότητα του ΥΠΟΙΚ για την μεσαία τάξη, η οποία είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας.
Σε σχέση με το θέμα του ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία, είπε ότι οι διαβουλεύσεις φαίνεται ότι έχουν ολοκληρωθεί και αναμένεται τις επόμενες βδομάδες να οδηγηθεί να οδηγηθεί ενώπιον της επιτροπής το κυβερνητικό νομοσχέδιο.
Για την αύξηση των επιτοκίων, η κ. Ερωτοκρίτου είπε πως η προσέγγιση του κόμματός της είναι όπως η οποιαδήποτε για αύξηση των καταθετικών επιτοκίων να εξαντληθεί στην συγκράτηση του ρυθμού της αύξησης των δανειστικών επιτοκίων».
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης χαιρέτισε τις αναφορές του νέου ΥΠΟΙΚ για τη σημασία της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, αλλά και την ανάγκη αποφυγής των συνεχών αναστολών των εκποιήσεων.
«Είναι αναφορές που μας ικανοποιούν. Σε αυτή τη βάση, σε αυτό το πλαίσιο, και ως μια υπεύθυνη πολιτική δύναμη, ο ΔΗΣΥ θα είναι έτοιμος να προσφέρει στήριξη, αλλά την ίδια ώρα να ασκήσει κριτική», είπε.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, εξέφρασε λύπη για το ότι, ενώ έχει γίνει αναγνώριση κάποιων προβλημάτων και μπήκαν κάποιες επικεφαλίδες, στα μεγάλα και φλέγοντα ζητήματα της εποχής μας και των ημερών, το ΥΠΟΙΚ παρουσιάστηκε ανέτοιμο να προτείνει ολοκληρωμένες λύσεις.
«Στο ζήτημα της ακρίβειας, στον κίνδυνο των εκποιήσεων πρώτης κατοικίας και επαγγελματικής στέγης, φαίνεται η νέα κυβέρνηση να ακολουθεί την πεπατημένη της προηγούμενης», είπε ο κ. Δαμιανού, προσθέτοντας ότι το ίδιο ισχύει και για το θέμα του ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου, έθεσε το θέμα της ακρίβειας, του πληθωρισμού και της αύξησης των επιτοκίων, λέγοντας ότι «αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε νέα αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων».
«Είναι προς την σωστή κατεύθυνση ο διαχωρισμός των στρατηγικών κακοπληρωτών αλλά πρέπει να υπάρξουν και κινήσεις για προστασία των δανειοληπτών», είπε.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος αναφέρθηκε στην αύξηση των επιτοκίων, λέγοντας ότι οι τράπεζες θα πρέπει να επωφεληθούν το 50% των αυξήσεων των επιτοκίων από την ΕΚΤ και το υπόλοιπο να διοχετεύεται στους δανειολήπτες.
Έθεσε το θέμα της προώθησης των σχεδίων επιχορήγησης των φωτοβολταϊκών, ενώ για το θέμα τουη μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία, είπε πως αυτό θα πλήξει τους κατοίκους ορεινών περιοχών, ενώ θα πληγεί η οικονομία αφού ένα μέρος δεν θα δηλώνεται, προωθώντας το μαύρο χρήμα.
Eκ μέρους της ΔΗΠΑ, ο Βουλευτής Αλέκος Τρυφωνίδης χαιρέτισε τις επιστολές που απέστειλε ο ΥΠΟΙΚ στις τράπεζες και στις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων για το θέμα των αναδιαρθρώσεων και πρόσθεσε πως ο Διοικητής της ΚΤΚ έχει τα εγαλεία για να ενεργήσει ώστε να τιθασευτεί η αύξηση των δανειστικών επιτοκίων που επιβάλλεται στους πολίτες.
Σε σχέση με τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στην κύρια κατοικία, είπε πως το υφιστάμενο νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ δεν μας βρίσκει σύμφωνούς και ότι η ΔΗΠΑ επικεντρώνεται σε μια λογικη αύξηση των μεγεθών ώστε το όλο θέμα να προχωρήσει. «Πρέπει το ΥΠΟΙΚ να ξαναδιαπραγματευτεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το θέμα αυτό», είπε.
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής των Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Σταύρος Παπαδούρης είπε πως στην Κύπρο συμβαίνει το παράδοξο ένας πλειστηριασμός να προχωρεί μέσα σε 120 μέρες, ενώ μια προσφυγή στο Δικαστήριο διαρκεί γύρω στα 7 χρόνια
Είπε ότι μελέτη που ετοίμασαν κατέδειξε ότι τα πλείστα κράτη – μέλη της ΕΕ δεν επιτρέπουν τον πλειστηριασμό εφόσον δεν εξακριβωθεί το οφειλόμενο ποσό του δανειολήπτη.
Για το θέμα του ΦΠΑ στην κύρια κατοικία, υπενθύμισε την πρόταση των Οικολόγων η οποία διαχωρίζει την αγορά πρώτης κατοικίας από αυτή της ανέγερσης πρώτης κατοικίας.
