ΚΥΠΕ
Σε οριακή αναθεώρηση προς τα κάτω του ρυθμού ανάπτυξης για το 2023 προχώρησε το Υπουργείο Οικονομικών, τονίζοντας ταυτόχρονα πως η κυπριακή οικονομία ξεκινά τη φετινή χρονιά από «ισχυρή θέση».
Όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα σταθερότητας για την περίοδο 2023 – 2026, το οποίο κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το μεσοπρόθεσμο σενάριο προβλέπει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης το 2023 λόγω του υψηλά αβέβαιου εξωτερικού οικονομικού περιβάλλοντος, με την μεγέθυνση του πραγματικού ΑΕΠ να επιβραδύνεται στο 2,8% φέτος (από 5,6% το 2022) στο 3% και στο 3,1% αντίστοιχα.
Όπως σημειώνει το ΥΠΟΙΚ, η πρόβλεψη για τοn ρυθμό ανάπτυξης αναθεωρήθηκε ελαφρώς προς τα κάτω, από το 3% που ήταν η πρόβλεψη του προσχεδίου του προϋπολογισμού του περασμένου Οκτωβρίου, «λόγω του εξαιρετικά αβέβαιου εξωτερικού οικονομικού περιβάλλοντος, ως αποτέλεσμα του συνεχιζόμενου πολέμου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, την άνοδο των επιτοκίων και τις ακόμη υψηλές προσδοκίες του πληθωρισμού, οι οποίες αναμένονται να υποχωρήσουν με ρυθμό χαμηλότερο απ’ ότι αναμενόταν».
Τονίζεται πως η δημοσιονομική στρατηγική της κυβέρνησης λαμβάνει υπόψη την απενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας στο τέλος του 2023. «Ο ευρύτερος στόχος της δημοσιονομικής πολιτικής είναι η στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης, μέσω μιας ορθής δημοσιονομικής θέσης στο μεσοπρόθεσμο διάστημα και η μείωση του δείκτη χρέους ως προς το ΑΕΠ με διατηρήσιμο τρόπο», αναφέρεται.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι το προφίλ των προβλέψεων χαρακτηρίζεται από ένα υψηλό βαθμό αβεβαιότητας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος δεν παρουσιάζει σημάδια αποκλιμάκωσης.
«Η Κύπρος ξεκινά το 2023 από ισχυρή θέση και η ανάπτυξη θα υποστηρίζεται κατά κύριο λόγο από την εγχώρια κατανάλωση και σε λιγότερο βαθμό από την εξωτερική ζήτηση», αναφέρει το ΥΠΟΙΚ, προσθέτοντας πως οι επενδύσεις θα ενισχυθούν από την υλοποίηση σημαντικού αριθμού έργων που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο θα έχει αντίκτυπο στην ανάπτυξη την περίοδο 2023-2026 και ιδιαίτερα τη διετία 2024 – 2025.
Το ΥΠΟΙΚ θεωρεί πως η άνοδος των επιτοκίων θα προκαλέσει «σημαντική επιβράδυνση» στην ιδιωτική κατανάλωση και στον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου λόγω και του υψηλού κατασκευαστικού κόστους.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, οι προβλέψεις του ΥΠΟΙΚ διαγράφουν μια σημαντική μείωση του δείκτη τιμών καταναλωτή στο 3,2% φέτος (από 8,4% πέρσι) λόγω των χαμηλότερων τιμών πετρελαίου. Το 2024 ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 2,5% και να μειωθεί περαιτέρω στο 2% τα έτη 2025 και 2026.
Πάντως, το ΥΠΟΙΚ σημειώνει πως η κυβέρνηση θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα για ελάφρυνση του αντικτύπου των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας τόσο στα νοικοκυριά όσο και της επιχειρήσεις.
Πλεονάσματα για όλη την προγραμματική περίοδο
Σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, το 2023 το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα είναι πλεονασματικό και θα διαμορφωθεί στο 2% του ΑΕΠ (2,1% το 2022), ενώ το πρωτογενές ισοζύγιο (εξαιρουμένων των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους) θα είναι πλεονασματικό φτάνοντας στο 3,2% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, η δημοσιονομική θέση της Κύπρου θα βελτιωθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια, καταγράφοντας πλεονάσματα πέριξ του 2,3% του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2023-2026, επιτρέποντας έτσι την υποχώρηση του δείκτη χρέους ως προς το ΑΕΠ σε ικανοποιητικό ρυθμό.
Μέχρι το τέλος του 2023, το δημόσιο χρέος προβλέπεται να υποχωρήσει στα €23,4 δισ ή στο 81,1% του ΑΕΠ, καταγράφοντας μείωση 5,4% που θα οφείλεται στην αναμενόμενη αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, καθώς βάσει του ετήσιου χρηματοδοτικού πλάνου, το χρέος σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να παραμείνει περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρσι.
Κατά την προγραμματική περίοδο 2024-2026, ο δείκτης χρέους ως προς το ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχίσει την πτωτική του πορεία, υποχωρώντας στο 72,9% το 2024 και στο 67,3% κα 60,1% τα έτη 2025 και 2026 αντίστοιχα.
Υπενθυμίζεται ότι το 2022 το δημόσιο χρέος παρουσίασε σημαντική μείωση υποχωρώντας στο 86,5% του ΑΕΠ από 111,2% στο τέλος του 2021, ωθούμενο καθοδικά λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, αλλά και το ότι η κυβέρνηση αξιοποίησε σημαντικό ποσό από τα ρευστά διαθέσιμα για κάλυψη μέρους των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών του έτους
Για τον τραπεζικό τομέα, το ΥΠΟΙΚ σημειώνει ότι το τραπεζικό σύστημα παρουσιάζει ισχυρότερα θεμελιώδη στοιχεία σε σύγκριση με το παρελθόν και έχει καταφέρει μέχρι τώρα να απορροφήσει τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού και του πολέμου στην Ουκρανία. Σημειώνει ότι παρά τον εξορθολογισμό του δικτύου καταστημάτων και τη μείωση του προσωπικού η αδυναμία όσον αφορά την αποδοτικότητα διατηρείται, αν και η διαθρωτική πρόοδος μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού βοηθά της προσπάθειες μείωσης του κόστους των τραπεζών.
Τουρισμός: Έσοδα στα προ-κρίσης επίπεδα φέτος
Εξάλλου σε σχέση με τον τουρισμό, το ΥΠΟΙΚ σημειώνεται ότι οι αφίξεις θα αυξηθούν και θα προσεγγίσουν τα επίπεδα προ της κρίσης, αλλά δεν θα τα φτάσουν, καθώς «το κενό που δημιουργήθηκε από τη ρωσική και ουκρανική αγορά, περίπου 800.000 αφίξεις, είναι δύσκολο να καλυφθεί τόσο σύντομα».
«Αλλά η αντικατάσταση μέρος της χαμένης ρωσικής αγοράς από νέες τουριστικές αγορές μέσω νέων δρομολογίων αεροπορικής συνδεσιμότητας και επίσης μέσω της ενίσχυσης υφιστάμενων δρομολογίων λόγω των προσπαθειών του Υφυπουργείου Τουρισμού θα βοηθήσει στο κλείσιμο του χάσματος», σημειώνει το ΥΠΟΙΚ, για να προσθέσει πως οι αφίξεις αναμένεται να υποστηριχθούν από υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη και «έτσι τα έσοδα το 2023 θα επιστρέψουν στα προ της κρίσης επίπεδα, κλείνοντας έτσι το κενό που δημιουργήθηκε».
