Του Απόστολου Τομαρά
Με τις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών να εστιάζουν στην προστασία της δημόσιας υγείας, η επέλαση του κορωνοϊού ανοίγει ήδη τη βεντάλια των επιπτώσεων και σε άλλους τομείς, προκαλώντας προβληματισμό και έντονη ανησυχία. Οι οικονομικές επιπτώσεις της επιδημίας είναι κάτι περισσότερο από ορατές, σε ευαίσθητους κλάδους της παγκόσμιας δραστηριότητας όπως οι αερομεταφορές. Σε παγκόσμια κλίμακα, μεγαθήρια των αεροπορικών μετακινήσεων νιώθουν ήδη τους κραδασμούς που προκαλεί η πανδημία, η οποία όπως εκτιμάται θα αλλάξει το υφιστάμενο τοπίο. Η περίπτωση της Ιταλίας στον ευρωπαϊκό χώρο, αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου εκτιμούν αναλυτές στο τομέα των αερομεταφορών, με τον ιό να θεωρείται σοβαρή απειλή για τη βιωσιμότητα μεγάλων εταιρειών, κάποιες εκ των οποίων ξεκίνησαν την προσαρμογή τους σε περιβάλλον κορωνοϊού. Μια διαδικασία που βρίσκεται στην αρχή, με απαισιόδοξες τις εκτιμήσεις που γίνονται για το εύρος των προσλαμβανόμενων διαστάσεων. Οι εταιρείες σε μια πρώτη αντίδραση συμπιέζουν των κύκλο εργασιών τους, θέτοντας σε μια ιδιότυπη καραντίνα από αέρος, τις χώρες εκείνες που ο ιός τείνει να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Τα μέτρα προστασίας που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις συντείνουν στο αεροπορικό «εμπάργκο», διογκώνοντας επικίνδυνα τα προβλήματα στο τομέα των αερομεταφορών. Με δεδομένη την απουσία εναλλακτικών επιλογών, η Κύπρος βρίσκεται ήδη στο μάτι του κυκλώνα βιώνοντας μια πρωτόγνωρη κατάσταση.
Τα σενάρια
Η εικόνα που παρουσιάζει η αεροπορική συνδεσιμότητα της Κύπρου με τον έξω κόσμο, έχει φθίνουσα πορεία όπως εκτιμούν παράγοντες των εγχώριων αερομεταφορών, κάτι που υποστηρίζεται και από τα στοιχεία που υπάρχουν. Οι προβλέψεις που γίνονται από παράγοντες με άμεση εμπλοκή στον τομέα της αεροπορικής κίνησης, ξεπερνούν την τετριμμένη έκφραση ανησυχίας, παραπέμποντας σε συνθήκες καραντίνας από αέρος. Όπως επισημαίνεται από άμεσα εμπλεκόμενους και επηρεαζόμενους από την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, τα πρώτα σημάδια έχουν κάνει απειλητικά την εμφάνισή τους. Η αναστολή του πτητικού προγράμματος εταιρειών που πετούν προς και από τα δυο αεροδρόμια είναι μια πραγματικότητα, η οποία, όπως εκτιμάται, βρίσκεται σε νηπιακή μορφή. Η απόφαση των Κυπριακών Αερογραμμών να αναστείλουν το σύνολο των δραστηριοτήτων τους μέχρι τις 30 Απριλίου, θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως είναι μόνο η αρχή μιας ιδιαίτερα επίπονης πραγματικότητας. Το παράδειγμα της αεροπορικής εταιρείας θεωρείται βέβαιο πως θα ακολουθήσουν, τις επόμενες μέρες, και άλλες εταιρείες που έχουν ένα σημαντικό μερίδιο της αεροπορικής κίνησης προς και από την Κύπρο. Η μείωση του αριθμού πτήσεων σε δημοφιλείς προορισμούς όπως είναι η Ελλάδα, θεωρείται κακός οιωνός. Η εξέλιξη της πανδημίας στην Κύπρο στη βάση των απαισιόδοξων επιστημονικών εκτιμήσεων, πιστεύεται πως θα επιφέρει καίριο πλήγμα στην αεροπορική δραστηριότητα, σε ποσοστό που μπορεί να ανέλθει στο 80%.
Αναστολή πτήσεων
Εκτός από τις Κυπριακές Αερογραμμές, σε αναστολή του πτητικού της προγράμματος, επίσης μέχρι τις 30 Απριλίου, έχει προχωρήσει και η Blue Air. Η Aegean έχει μειώσει δραστικά της πτήσεις της προς την Κύπρο.. Στο χορό των μέτρων έχει μπει η EasyJet, η οποία πετούσε προς Μεγάλη Βρετανία και Ιταλία, η Rayan Air στο μεγαλύτερο κομμάτι των πτήσεων προς και από την Κύπρο, καθώς και η Emirates. Σύμφωνα με πληροφορίες από παράγοντες του τουρισμού, ανάλογη κίνηση αναμένεται να γίνει και από πλευράς της British Airways.
Σε πίεση
Ενδεικτικό των πιέσεων που δέχεται ο κλάδος των αερομεταφορών είναι και οι κινήσεις που γίνονται από μεγάλες αεροπορικές εταιρείες στον ευρωπαϊκό χώρο. Οι απόψεις πως εταιρείες, όπως η γερμανική Lufthansa, θα αναγκαστούν να ζητήσουν κρατική στήριξη, πληθαίνουν. Η κατάσταση που βιώνουν οι αερομεταφορές χαρακτηρίζεται πρωτόγνωρη. Ανώτερα διευθυντικά στελέχη της British Airways έκαναν λόγο «για μια τεραστίων διαστάσεων παγκόσμια κρίση, που όμοιά της δεν έχει υπάρξει ξανά ούτε την 11η Σεπτεμβρίου 2001 ούτε το 2008». Στη Γερμανία η Lufthansa συνομιλεί με την κυβέρνηση ενώ σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η εταιρεία εξετάζει την προσωρινή αναστολή των περισσότερων δραστηριοτήτων της. Ο γερμανικός αερομεταφορέας πραγματοποιεί συνομιλίες με την Αυστρία, Ελβετία και Βέλγιο χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται μέσω των θυγατρικών Austrian, Swiss και Brussels, αντιστοίχως. Παρόμοια είναι η κατάσταση που επικρατεί και σε άλλους ευρωπαϊκούς αερομεταφορείς όπως η Air France, με τη γαλλική κυβέρνηση να ετοιμάζεται να τη συνδράμει οικονομικά. Σε δυσχερή θέση βρίσκεται και η νορβηγική Norwegian Air Shuttle, της οποίας η μετοχή έχει απωλέσει 80% της αξίας της και έχει ζητήσει κρατική βοήθεια. Ακύρωσε 4.000 πτήσεις και προσωρινά απολύει το μισό προσωπικό της, ενώ αναλυτές των αερομεταφορών προβλέπουν χρεοκοπίες, διότι καμία εταιρεία δεν είναι άτρωτη από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού. Όπως προέβλεψε η ΙΑΤΑ, η διεθνής υπηρεσία αερομεταφορών, η κρίση θα ζημιώσει τον κλάδο κατά τουλάχιστον 113 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο τουρισμός
Ζοφερές είναι και οι εκτιμήσεις που γίνονται και αφορούν τον τουρισμό των ταξιδίων εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, ο οποίος θέτει σε κίνδυνο έως και 50 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον κλάδο του τουρισμού παγκοσμίως. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδίων και Τουρισμού, οι αεροπορικές μετακινήσεις ενδεχομένως να μειωθούν κατά 25% το τρέχον έτος, ενώ η περιφέρεια που θα πληγεί περισσότερο από όλες είναι εκείνη της Νοτιοανατολικής Ασίας. Ειδικότερα, στα έως και 50 εκατομμύρια θέσεις εργασίας που πιθανώς να χαθούν λόγω πανδημίας, τα 7 εκατομμύρια εντοπίζονται στην Ευρώπη, τα 5 στη Βόρεια και Νότια Αμερική και τα 30 εκατομμύρια στην Ασία, ενώ τα υπόλοιπα στις άλλες ηπείρους. Σημειωτέον ότι ο τουρισμός αντιστοιχεί στο 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ και των θέσεων εργασίας. «Ο αντίκτυπος στον κλάδο θα εξαρτηθεί από το πόσο χρόνο θα διαρκέσει η πανδημία, ενώ δεν αποκλείεται να επιδεινωθεί λόγω των πρόσφατων περιοριστικών μέτρων στις μετακινήσεις από την Ουάσιγκτον», επισήμανε η γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Συμβουλίου Τουρισμού και Ταξιδίων Βιρτζίνια Μεσίνα αναφερόμενη στην απόφαση της Ουάσιγκτον. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι τέτοιες πολιτικές είναι πολύ γενικές και όχι στοχευμένες, οπότε αποβαίνουν μη αποτελεσματικές στη συγκράτηση της εξάπλωσης του ιού. Οι δε περιορισμοί της Ουάσιγκτον μπορεί και να περιπλέξουν τις αναγκαίες μετακινήσεις του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και τη μεταφορά των ανάλογων προμηθειών και υλικών. Για να φανεί η κλίμακα των επιπτώσεων, αξίζει να επισημανθεί ότι «κάθε μήνα ταξιδεύουν από τη Γηραιά Ήπειρο προς τις Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 850.000 άνθρωποι, όπερ σημαίνει συμβολή στην αμερικανική οικονομία κατά 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια», σημείωσε η Βιρτζίνια Μεσίνα.
