ΚΥΠΕ
Τον Μάρτιο θα βγει σε προσφορά το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για τη δημιουργία εργαλείου παρακολούθησης των τιμών των καυσίμων, με χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, δήλωσε ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου ο Υπουργός, Γιώργος Παπαναστασίου, κατά τη συζήτηση έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο για το 2021-2022.
«Όταν πήγα στο Υπουργείο είδα έναν απαρχαιωμένο τρόπο παρακολούθησης των τιμών των καυσίμων», είπε ο Υπουργός, σημειώνοντας ότι η παρακολούθηση μέχρι σήμερα γίνεται με χειροκίνητη καταχώρηση σε αρχείο excel και στη σύγκριση για το πώς κινούνται οι τιμές επεισέρχεται πολλή ανθρώπινη κρίση. «Τώρα προσπαθούμε (να εισάγουμε) ένα νέο σύστημα που στηρίζεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη και σε αλγόριθμους, όπου θα παρακολουθούμε τον κάθε προμηθευτή και τον τρόπο συμπεριφοράς του στην αγορά».
Όπως εξήγησε ο κ. Παπαναστασίου, μέσα από το εργαλείο θα εξετάζεται το πώς λειτουργεί ο κάθε προμηθευτής στο παρόν και θα προβλέπονται οι κινήσεις του για το μέλλον. «Αν δούμε ότι κάνει κάποια περίεργη κίνηση με αυξημένη τιμή, τότε αυτομάτως θα γίνεται διερεύνηση στον συγκεκριμένο προμηθευτή», είπε, σημειώνοντας ότι ο αλγόριθμος θα παρακολουθεί πώς συμπεριφερόταν, την πολιτική της εταιρείας και αν κάνει κάποια «περίεργη κίνηση για να εκμεταλλευτεί ειδικό περιβάλλον στη διεθνή αγορά θα τον διερευνήσει η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή».
Απαντώντας σε ερωτήσεις των Βουλευτών για τις διαφορές στις τιμές που προκύπτουν ανάμεσα στα πρατήρια καυσίμων, ο Υπουργός εξήγησε ότι οι εταιρείες στην Κύπρο προμηθεύονται από δύο πηγές: από διυλιστήρια στη Χάιφα του Ισραήλ και στον Ασπρόπυργο στην Ελλάδα. Όπως είπε, μία διαφορά που προκύπτει στις τιμές οφείλεται στη διαφορετική τιμή του μεταφορικού κόστους, ανάλογα από το από πού προμηθεύεται η κάθε εταιρεία.
Όπως είπε, το εργαλείο που θα εισαχθεί θα μπορέσει να διερευνήσει το γιατί όταν υπάρχει μείωση διεθνώς αργούμε να το δούμε στις τιμές των πρατηρίων ενώ την αύξηση τη βλέπουμε αμέσως. «Αυτές τις περίεργες συμπεριφορές θα τις αρπάζουμε μέσα από αυτή τη διερεύνηση», είπε.
Συμμορφώθηκε το Υπουργείο στην Έκθεση Ελεγκτικής Υπηρεσίας
Εξάλλου, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, Μάριος Παναγίδης, είπε ότι όλες οι παρατηρήσεις που έγιναν από την Ελεγκτική Υπηρεσία έχουν μελετηθεί και «προσπαθήσαμε να συμμορφωθούμε πλήρως, στο μέτρο των δυνάμεων μας», είπε, σημειώνοντας ότι οι παρατηρήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας «μας βοηθούν να επιτελούμε το έργο μας πιο εύκολα».
Ο Γενικός Ελεγκτής, Ανδρέας Παπακωνσταντίνου, παρουσιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης του, είπε ότι ο έλεγχος δεν αφορούσε τα σημαντικά έργα που έχει αναλάβει το Υπουργείο, για τα οποία θα ακολουθήσουν άλλες εκθέσεις, αλλά ήταν οικονομικός έλεγχος.
Απαριθμώντας τα ευρήματα, είπε ότι το πιο σημαντικό αφορούσε το Ταμείο Αφερεγγυότητας, σημειώνοντας ότι όταν γίνονται εκκαθαρίσεις εταιρειών τα ποσά μαζεύονται σε λογαριασμό. «Παρατηρήσαμε μεγάλες καθυστερήσεις για διεκπεραίωση της διαδικασίας», είπε, σημειώνοντας ότι μαζεύτηκε ποσό γύρω στα €11 εκ., ενώ υπήρχε μεγάλος αριθμός υποθέσεων που εκκρεμούσαν. Συγκεκριμένα, είπε ότι υπήρχαν 1.713 περιπτώσεις για φυσικά πρόσωπα και 1.043 για εταιρείες. Από αυτές, το 2021-2022 είχαν διεκπεραιωθεί μόνο 24 για φυσικά πρόσωπα και 8 για εταιρείες.
Σημείωσε ότι το Υπουργείο είπε ότι ήταν σε διαδικασία πρόσληψης προσωπικού για διεκπεραίωση των υποθέσεων.
Απαντώντας για το εύρημα, η διευθύντρια του Τμήματος Αφερεγγυότητας, Σίλεια Ηρακλείδου, είπε ότι τα €11 εκ. αφορούν έσοδα από τη διαχείριση πτωχευτικής και εκκαθαριστικής περιουσίας. Είναι «υποχρέωση μας να ρευστοποιήσουμε περιουσίες για να πληρώσουμε τους πιστωτές», είπε, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι για να κλείσει μια υπόθεση πρέπει να μην υπάρχουν άλλες εκκρεμότητες, πχ έξοδα από δικαστικές υποθέσεις, αγωγές κ.λπ. και για να γίνει αυτό μπορεί να περάσουν χρόνια. «Γι’ αυτό δεν μπορούμε να πληρώσουμε και το μέρισμα αμέσως», είπε.
Σημείωσε ότι υπήρχαν υποθέσεις που δεν είχαν ανατεθεί σε λειτουργούς, αλλά από το 2022 που στελεχώθηκε το Τμήμα αυτές έχουν ανατεθεί. «Εξετάζουμε τρόπους να αγοράσουμε υπηρεσίες και να αναθέσουμε υποθέσεις για να μηδενίσουμε τον καθυστερημένο όγκο εργασίας», είπε, ενώ πρόσθεσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη και διαδικασία πλήρωσης νέων κενών θέσεων, αφού «είμαστε μείον 10 λειτουργούς».
Επιπλέον, ανέφερε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη αναθεώρηση του νόμου για πτωχεύσεις φυσικών προσώπων και μέχρι τον Ιούνιο θα πάει στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο.
«Μαύρη αγορά» με μεταπωλήσεις αδειών για φωτοβολταϊκά πάρκα
Ο Υπουργός επιβεβαίωσε δήλωση της ανεξάρτητης Βουλευτή, Αλεξάνδρας Ατταλίδου, ότι παρατηρείται μεταπώληση αδειών για φωτοβολταϊκά και έχει δημιουργηθεί μια άτυπη «μαύρη αγορά». Αυτό, είπε, θα σταματήσει, σημειώνοντας την πρόθεση της ΡΑΕΚ να μην επιτρέπει τη μεταπώληση και να αποσύρει την άδεια σε περίπτωση που δεν προχωρήσει η επένδυση εντός ορισμένου χρονοδιαγράμματος.
Απαντώντας σε ερωτήσεις της κ. Ατταλίδου, ο Υπουργός είπε ότι για το πού εγκρίνονται φωτοβολταϊκά πάρκα έγινε χωροταξικό σχέδιο για συγκεκριμένες περιοχές, για τις οποίες λήφθηκε υπόψη το περιβαλλοντικό κομμάτι, και τυχόν καλλιεργήσιμη γη. Σημείωσε ότι «επιλέγουμε οι περιοχές να είναι κοντά σε δίκτυο για να μπορεί να συνδεθεί εύκολα»
Πρόσθεσε ότι υπάρχουν σκέψεις μεταξύ του Υπουργείου Ενέργειας και του Υπουργείου Εσωτερικών, για να επιλεγούν συγκεκριμένοι χώροι όπου θα μπορούν να εγκαθίστανται φωτοβολταϊκά πάρκα και να μη χρειάζεται μεγάλη διαδικασία αδειοδότησης. Αυτές οι περιοχές θα έχουν ελεγχθεί περιβαλλοντικά και, όπως είπε, «θα είναι ελεύθερη η επένδυση».
Επιπλέον, ανέφερε ότι η απάντηση για περιπτώσεις ιδιωτών που δεν μπορούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά, είτε λόγω διατηρητέου, είτε λόγω πολυκατοικίας, είναι οι ενεργειακές κοινότητες, φέρνοντας το παράδειγμα του Κάτω Πύργου, όπου η παραγωγή θα είναι κάτω από την κοινότητα και θα διανέμεται εκεί που υπάρχει κατανάλωση.
Τέλος, σημείωσε ότι δεν ισχύει ότι οι πολίτες πληρώνουν φουσκωμένους λογαριασμούς ρεύματος εξαιτίας των αποκοπών που γίνονται στα φωτοβολταϊκά, καθώς για όλο το 2024 χάθηκε μόνο 1% της παραγωγής από οικιακά φωτοβολταϊκά, που αντιστοιχεί σε €3-€4 σε κάθε λογαριασμό. Σημείωσε ότι αυτό που μπορεί να γίνεται είναι ότι δεν επανέρχεται ο μετατροπέας μετά την αποκοπή και κάλεσε τους πολίτες να ελέγχουν τα συστήματα τους.
Εμπορικό πλεόνασμα στις υπηρεσίες
Εξάλλου, εκ μέρους του Υπηρεσίας Εμπορίου, ο Λουκής Συμεωνίδης, κληθείς να παρουσιάσει τα στοιχεία εισαγωγών-εξαγωγών της Κύπρου, είπε ότι οι εγχώριες εξαγωγές ανέρχονται σε €2,4 δισ., με τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα να είναι το χαλλούμι, φάρμακα και χυμοί, ενώ, συμπεριλαμβανομένου και του διαμετακομιστικού εμπορίου, ανέρχονται σε €4,7 δισ. Οι εισαγωγές ανέρχονται σε €12,9 δισ., με το εμπορικό ισοζύγιο να είναι ελλειμματικό.
Ωστόσο, ανέφερε ότι στον τομέα των υπηρεσιών, η Κύπρος εξάγει €21 δισ. και εισάγει €15 δισ., και βρίσκεται, επομένως, σε πλεόνασμα.
Ο Υπουργός ανέφερε ότι η Υπηρεσία Εμπορίου θα συνδεθεί με τη βιομηχανία, στο πλαίσιο νέας βιομηχανικής, εμπορικής πολιτικής, ώστε να συνδέεται η αλυσίδα τροφοδοσίας «από το Α μέχρι το Ω» και με σκοπό την προώθηση των κυπριακών προϊόντων, με στοχευμένες αποστολές, με μετρήσιμους και ρεαλιστικούς στόχους, σε συγκεκριμένες χώρες που μπορεί η Κύπρος να διαφοροποιηθεί από τον ανταγωνισμό.
Προστασία περιουσίας προσφυγικών εταιρειών
Σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής, Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Ζαχαρία Κουλία, για το τι γίνεται με τις περιουσίες εταιρειών που δραστηριοποιούνταν στα κατεχόμενα, η Έφορος Εταιρειών, Ειρήνη Μυλωνά, είπε ότι οι προσφυγικές εταιρείες που δεν δραστηριοποιήθηκαν μετά το 1974 στις ελεύθερες περιοχές δεν διαγράφονται, με βάση τη νομοθεσία.
Σε περίπτωση που έχει δραστηριοποιηθεί η εταιρεία μετά το 1974, με βάση τον νόμο δεν είναι «προσφυγικές». Ωστόσο, είπε ότι σε περίπτωση που διαλύονται ή διαγράφονται, θα πρέπει να γίνεται η διαδικασία διαχείρισης για να περνά η περιουσία στους μετόχους. Στις περιπτώσεις που δεν γίνεται αυτό, η περιουσία κηρύσσεται «αδέσποτη» και την αναλαμβάνει το κράτος. Εξάλλου, πρόσθεσε, όποιος έχει έννομο συμφέρον μπορεί να επανεγγράψει την εταιρεία εντός 20 ετών.
Οι Βουλευτές εξέφρασαν την πρόθεσή τους να εξετάσουν το ζήτημα και, αν χρειάζεται, να εισάγουν νομοθετικές ρυθμίσεις.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης, είπε ότι δεν υπάρχει Υπουργείο που να έχει παραλάβει «μεγαλύτερες, θερμότερες και περισσότερες καυτές πατάτες» από το συγκεκριμένο, αναφερόμενος, κυρίως στα θέματα ενέργειας. Συνεχάρη τον Υπουργό για το «πόσο αποτελεσματικά και γρήγορα τρέχει θέματα που έπρεπε να είχαν λυθεί εδώ και πολλά χρόνια».
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλά, είπε ότι δεν υπάρχει καμία διαφωνία για τις προθέσεις και τις προσπάθειες του Υπουργού, σημειώνοντας τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ Ελεγκτικής Υπηρεσίας και Υπουργείου και της συμμόρφωσης με τις υποδείξεις του Ελεγκτή. «Χαίρομαι που το βλέπω να γίνεται», είπε.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, επισήμανε το οριζόντιο πρόβλημα, για όλα τα Υπουργεία, της έλλειψης στελεχωμένων Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου, προκειμένου να αποφεύγονται αστοχίες την ώρα που εξελίσσονται τα πράγματα. Ζήτησε, ακόμα, τη διεξαγωγή ακόμα μία κλειστής συνεδρίασης με τον Υπουργό για το θέμα του Βασιλικού.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, σε δηλώσεις του μετά την Επιτροπή, είπε ότι «ως ΔΗΠΑ στηρίζουμε τον Υπουργό και τους συνεργάτες του στην αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της ενέργειας και το φτηνό ηλεκτρικό ρεύμα».
Ο κ. Τρυφωνίδης αναφέρθηκε στο ζήτημα των χρεώσεων εταιρειών για τους αερόσακους Τakata. «Ζητήσαμε από τον Υπουργό, όπως μεριμνήσει για λόγους δημοσίου συμφέροντος αυτό να σταματήσει», είπε, χαιρετίζοντας την πρόθεση της κυβέρνησης να διερευνήσει τυχόν έκδοση διατάγματος για το θέμα.
Ακόμα, έθιξε το ζήτημα της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού, σημειώνοντας ότι, παρόλο που είναι ανεξάρτητη επιτροπή, «η κυβέρνηση να δηλώσει με καθαρότητα την πολιτική της», καθώς, όπως είπε, δεν μπορεί να μην παρεμβαίνει σε θέματα υγείας, καυσίμων, ηλεκτρισμού ή τραπεζών.
