Καρπός όσων πρόλαβαν να προχωρήσουν στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων η ασπίδα στην ακρίβεια. Το δίχως προηγούμενο ράλι ανόδου στην τιμολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος έχει θορυβήσει σωρεία καταναλωτών και στην Κύπρο με τους λογαριασμούς να προκαλούν «πονοκέφαλο» και τους πολίτες να στρέφονται -έστω και εξ’ανάγκης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Με πόσα μπορούμε να τη βγάλουμε καθαρή αφαιρώντας -σε μεγάλο ποσοστό ή ακόμα και στην ολότητα του- τον λογαριασμό της ΑΗΚ από τα μηνιαία μας έξοδα; Πόσο καιρό χρειάζεται να αποσβεστεί η επένδυση; Καθυστερεί την διαδικασία η αυξανόμενη ζήτηση;
Να αναφέρουμε αρχικά πως το πρόγραμμα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών έχει εκκινήσει στην Κύπρο από το 2013. Για να γίνει αντιληπτή η διαφοροποίηση στη ζήτηση και η στροφή του κοινού προς αυτή την κατεύθυνση αρκεί να υποδείξουμε πως σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) το 2019 ο μέσος όρος αιτήσεων για εγκατάσταση ανερχόταν στις 200 ανά μήνα. Αριθμός που την επόμενη ημερολογιακή χρονιά έφτασε τις 500 μηνιαίως ενώ πλέον με το «φούντωμα» της ενεργειακής κρίσης να αγγίζει και το τελευταίο νοικοκυριό, οι αιτήσεις ξεπερνούν τις 1000 κάθε μήνα.
Η απότομη αλλαγή στη ζήτηση έχει όμως και αρνητικές επιπτώσεις αφού οι εταιρείες λόγω αυξημένου φόρτου εργασίας δεν δύναται να ανταπεξέλθουν με τον ίδιο προγραμματισμό κάτι που κλιμακωτά αυξάνει το χρόνο ανταπόκρισης και αναπόφευκτα δημιουργεί καθυστερήσεις.
Πρόβλημα η εξεύρεση εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού
Η ρίζα του προβλήματος εντοπίζεται στην εξεύρεση εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού που σχετίζεται με την εγκατάσταση συστημάτων δημιουργώντας αλυσιδωτά προβλήματα. Ακόμα και στις περιπτώσεις που πραγματοποιηθεί άμεσα η εγκατάσταση ενδέχεται να παρατηρηθεί εκ νέου καθυστέρηση που αφορά τους ελέγχους αλλά και τα ραντεβού που πρέπει να προγραμματιστούν με τις υπηρεσίες διανομής δικτύων. Μιλώντας στην ραδιοφωνική εκπομπή της Οριάνας Παπαντωνίου «Διασπορά Ειδήσεων» στον ΣΠΟΡ ΦΜ 95,0 ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών ΑΠΕ κύριος Φάνος Καραντώνης, τοποθέτησε το χρόνο εγκατάστασης -με τα υπάρχοντα δεδομένα- στους 3 με 4 μήνες από την υποβολή αίτησης.
Αποφασίζεις, θέλεις, αιτείσαι αλλά δεν έχεις τον απαιτούμενο χώρο; Η πλειοψηφία των μέχρι τώρα αιτητών έχουν την ευχέρεια και τους χώρους για την τοποθέτηση των πάνελ. Ακόμα και γι’αυτούς όμως που δεν την έχουν (ας πάρουμε ως παράδειγμα κάποιον που διαμένει σε διαμέρισμα) η υπηρεσία του Virtual Metering «λύνει» τα χέρια με τα σχέδια που θεσπίστηκαν στις αρχές του 2022. Ο κάθε καταναλωτής/νοικοκυριό έχει (από το 2013 και μετά) έχει το δικαίωμα εγκατάστασης για ιδίες αποκλειστικά ανάγκες -δηλαδή για προσωπική χρήση ηλεκτρικού ρεύματος και όχι εμπορικής χρήσης ή μεταπώλησης- που συνήθως τοποθετούνταν στην οροφή του κτιρίου διαμονής. Από το 2020 όμως διαμορφώθηκε από την Πολιτεία μία νέα κατηγορία εικονικού συμψηφισμού, σύμφωνα με την οποία μπορεί να γίνει η εγκατάσταση σε διαφορετική περιοχή/κτίριο (παραδείγματος χάριν στο πατρικό σου σπίτι) όμως η ηλεκτρική ενέργεια που θα συσσωρεύεται θα συμψηφίζεται με την μονάδα που διαμένει αντισταθμίζοντας ακόμα και στο 100% τις ανάγκες του.
Η απόσβεση
Πόσο συμφέρουσα είναι αυτή η λύση; Όπως ανέφερε ο κύριος Καραντώνης βάσει στατιστικών μία τέτοια κίνηση μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά στο οικονομικό -και όχι μόνο- σκέλος για τον καταναλωτή. Ένα μέσο νοικοκυριό μπορεί να εξυπηρετήσει -σχεδόν- απόλυτα τις ανάγκες του σε ηλεκτρική ενέργεια με κόστος τοποθέτησης των φωτοβολταϊκών πάνελ το ποσό της τάξεως των 6.000€. Μάλιστα εξ’αυτών, ο καταναλωτής θα λάβει πίσω τα 1.500€ ως χορηγία ενώ το ποσό που απομένει δύναται να αποσβεστεί σε 2 με 3 χρόνια. Σε πρόσφατες δηλώσεις της εκπροσώπου Τύπου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, κυρίας Χριστίνας Παπαδοπούλου στην «Κ», ανέφερε πως ένα μέσο νοικοκυριό (τετραμελής οικογένεια με δύο παιδιά) καταναλώνει γύρω στις 800 κιλοβατώρες το μήνα, που με τις αυξήσεις της τιμολόγησης Ιουλίου αντιστοιχούν σε λογαριασμό 295€.
Παρά τη μεγάλη στροφή και ζήτηση στη λύση των φωτοβολταϊκών, σε μία χώρα όπως η Κύπρος που διαθέτει γύρω στις 200.000 μονοκατοικίες, έχουν εγκατασταθεί μόλις στις 28.000 με την κοινωνία να μην έχει «αγκαλιάσει» το εγχείρημα τουλάχιστον κατά την πρώτη οκταετία. Την ίδια κατεύθυνση ακολουθούν πέραν των νοικοκυριών και αρκετές εταιρείες αφού οι μεγάλες αυξομειώσεις δυσκολεύουν την κοστολόγηση υπηρεσιών και προϊόντων ενώ σε πολλές περιπτώσεις το έξτρα κόστος δε μπορεί να μετακυλιστεί στον πελάτη αφού αφαιρεί από το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Από πλευράς Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου κύριος Δημήτρης Ναθαναήλ επιβεβαίωσε το αυξημένο ενδιαφέρον για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ζητώντας την κατανόηση του κοινού για τις όποιες καθυστερήσεις. Το προσωπικό της ΑΗΚ εργάζεται υπερωριακά για να φέρει εις πέρας την αξιολόγηση των αιτήσεων που καταφθάνουν πλέον κατά χιλιάδες στην αρμόδια αρχή ενώ υπογραμμίστηκε πως δεν υπάρχει ουσιαστικά όριο στην κατανάλωση ή την τοποθέτηση συστημάτων. Ερωτηθείς για το εάν όλα τα νοικοκυριά της Κύπρου αποφασίσουν αύριο να βάλουν φωτοβολταϊκά μπορεί το σύστημα της ΑΗΚ να λειτουργήσει κανονικά ο ίδιος απάντησε πως στη θεωρία -όπως αναφέρει το σχέδιο αλλά και οι κανονισμοί- δεν έχουμε ολόχρονα την ηλιοφάνεια για την κάλυψη των αναγκών όμως επειδή απευθυνόμαστε ουσιαστικά σε πολίτες και νοικοκυριά -ιδία κατανάλωση- το 90% του λογαριασμού θα μπορεί να καλύπτεται από την ενέργεια που παράγεται.
Το διάστημα της έγκρισης σύμφωνα με την ΑΗΚ είναι ενάμιση με δύο μήνες υπογραμμίζοντας πως θα πρέπει ο καταναλωτής ν’αναλογιστεί το μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο όφελος που θα αποκομίσει από τυχόν εγκατάσταση, αφού τα πάνελ μπορούν να αντέξουν 14 με 15 χρόνια χωρίς να χρειαστούν επιδιορθώσεις. Ένα μεγάλο μέρος του λογαριασμού που φτάνει στην πόρτα του καταναλωτή (70%) αφορά την τιμή του καυσίμου μαζί με τους ρύπους με το αντίκτυπο της ενεργειακής κρίσης να είναι εμφανές στους λογαριασμούς Ιουλίου (22.5% αύξηση σε σχέση με τον Ιούνιο). Αυτό καθιστά εκ των ουκ άνευ τόσο την καλλιέργεια ενεργειακής συνείδησης και μοναδική διέξοδο την προσπάθεια απεξάρτησης από τα καύσιμα με λογική την στροφή στην πράσινη ενέργεια.
