Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Την προηγούμενη Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, ο Οίκος Moody’s αναβάθμισε την Κυπριακή Δημοκρατία κατά δυο βαθμίδες στο Α3 από Baa2, με σταθερές προοπτικές. Αυτή είναι η πρώτη φορά που κάποιος από τους Οίκους Αξιολόγησης κατατάσσει την Κύπρο στην κατηγορία «Α» των πιστοληπτικών βαθμίδων από το 2011, αν αφήσουμε στην άκρη τον ευρωπαϊκό Οίκο Αξιολόγησης που είχε θέσει την Κύπρο στα τέλη Οκτώβρη επίσης σε Α- από BBB+. Ο Moody’s επικαλέστηκε, μεταξύ άλλων παραγόντων, τη σημαντική βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών, τη μεγάλη μείωση στους δείκτες χρέους και τους σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια στηn Κύπρο. Η διπλή αναβάθμιση προκάλεσε την έκπληξη τόσο των επενδυτών όσο και των απλών πολιτών, έναντι της αξιολόγησης του Scope προ ενός μηνός, καθώς ο Οίκος Moody’s θεωρείται ένας από τους αυστηρότερους οίκους αξιολόγησης.
Σύμφωνα με τον οικονομικό αναλυτή της Athlos Capital, Φάνο Βλαδιμήρου, η διπλή αναβάθμιση των Moody’s κρίνεται απόλυτα δικαιολογημένη.
Η Κύπρος επέστρεψε στην επενδυτική βαθμίδα μόλις το 2018, ενώ σχεδόν 7 χρόνια μετά δύο Οίκοι από τους πέντε (το 2022 η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε εντολή αποδοχής για το Scope και το 2023 έγινε αποδεκτός από την ΕΚΤ) την έχουν στην πρώτη βαθμίδα. Ο στόχος των τριών Α (ΑΑΑ) είναι μακρύς, ωστόσο αναμένουμε πιθανώς θετικές αξιολογήσεις και από τους Fitch και Standard and Poor’s στις 6 και 13 Δεκέμβρη αντίστοιχα, που θα φέρουν την Κύπρο πιο κοντά στον ανώτατο στόχο. Ομολογουμένως φαντάζει πολύ μακρινό το 2018 που έφτασε ο Σεπτέμβριος εκείνου του χρόνου για να βγάλει από τα «σκουπίδια» (Junk) ο S&P τη χώρα, ενώ τα κείμενα των Οίκων τότε ήταν εστιασμένα στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τη διαχείρισή τους που ήταν επιτακτική. Μην ξεχνάμε πως η Κύπρος ήταν στα σκουπίδια (junk) για 7 και πλέον χρόνια.
Πλέον, η Κύπρος έχει να διαχειριστεί πλεονάσματα, ρυθμούς ανάπτυξης που φιγουράρουν στους μεγαλύτερους ανάμεσα σε άλλα κράτη-μέλη, μηδαμινά μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις τράπεζες, χαμηλά ποσοστά ανεργίας και δείκτη χρέους που οδηγείται κοντά στα νέα ευρωπαϊκά πρότυπα. Μεγάλο αγκάθι που πρέπει να διαχειριστεί η χώρα είναι το κρατικό μισθολόγιο. Κυβέρνηση, υπουργείο Οικονομικών, Κεντρική Τράπεζα και πολιτικοί χαιρέτισαν τη διπλή αναβάθμιση της κυπριακής οικονομίας. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι η Κύπρος αρχίζει να μπαίνει σε εντελώς διαφορετικό επίπεδο επενδυτικού «σπέκτρουμ», μπορεί να δανείζεται πιο πολλά χρήματα και πιο φθηνά και οι επενδυτές θα την βλέπουν ως ένα κράτος που αξίζει να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης.
Δικαιολογημένη αναβάθμιση
Σύμφωνα με τον οικονομικό αναλυτή της Athlos Capital, Φάνο Βλαδιμήρου, η διπλή αναβάθμιση των Moody’s κρίνεται απόλυτα δικαιολογημένη και αναμένει περισσότερες αναβαθμίσεις στο εγγύς μέλλον και από άλλους Οίκους, εάν φυσικά η δημοσιονομική πολιτική παραμείνει πειθαρχημένη. «Οι λόγοι που μας κάνουν να είμαστε αισιόδοξοι είναι, μεταξύ άλλων, ότι η Κύπρος τα τελευταία χρόνια, πάρα τις μεγάλες διεθνείς προκλήσεις, καταφέρνει να επιτυγχάνει από τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης (3,7% - πρόβλεψη 2024) στην Ευρωζώνη, μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα (5,1% του ΑΕΠ - πρ. 2024) και από τους μεγαλύτερους ρυθμούς μείωσης του δείχτη χρέους προς ΑΕΠ (70% - πρ. 2024) παγκοσμίως», τόνισε ο κ. Βλαδιμήρου.
Μειωμένο κόστος δανεισμού
Ο οικονομικός αναλυτής της Athlos Capital υπέδειξε πως η αναβάθμιση πρακτικά εξαργυρώνεται σε μειωμένο κόστος δανεισμού. Γενικά, είπε, η καλή πορεία της κυπριακής οικονομίας και η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησής της, έχουν ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση (αν οι εξωγενείς παράγοντες παραμείνουν σταθεροί) του κόστους δανεισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Ενδεικτικά, το περιθώριο επιτοκίου (spread), το οποίο αποτελεί σημαντικό μέρος από το συνολικό κόστος δανεισμού, μεταξύ του 10ετούς ομολόγου της Κύπρου με το αντίστοιχο της Γερμανίας μειώθηκε από τις 200 μονάδες βάσης 2 χρόνια πριν, στις 70 μ.β. σήμερα. Ο λόγος είναι ότι οι υψηλότερες αξιολογήσεις, αύξησαν το ενδιαφέρον για τα κυπριακά ομόλογα, ενώ παράλληλα η συμπερίληψή τους σε διάφορους δείχτες ομολόγων αύξησε αισθητά τη ζήτηση. Αυτό σημαίνει ότι, πάρα τις μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων που παρατηρούμε διεθνώς, η Κύπρος καταφέρνει και δανείζεται με συγκριτικά χαμηλό επιτόκιο, με όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται», εξήγησε σχετικά.
Προσέλκυση ξένων επενδύσεων
Δεύτερο σημαντικό στοιχείο που εξαργυρώνεται από την αναβάθμιση της κυπριακής οικονομίας, υπογράμμισε ο αναλυτής της Athlos Capital, ότι οι αναβαθμίσεις ενισχύουν την αξιοπιστία της χώρας προς τους επενδυτές και ότι η υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση ενδυναμώνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών προς την Κύπρο, η οποία γίνεται πιο ελκυστική για ξένες επενδύσεις. «Επίσης, υπάρχουν θεσμικοί επενδυτές οι οποίοι στρατηγικά επενδύουν αποκλειστικά σε χώρες με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση, για αυτό οι αναβαθμίσεις ανοίγουν παράθυρο ευκαιριών και σε αυτού του είδους επενδυτές. Μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις, οδηγούν σε μεγαλύτερους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και περισσότερες θέσεις εργασίας», συμπλήρωσε.
Αναβαθμίσεις τραπεζών
Η αναβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αύξηση της εμπιστοσύνης προς την κυπριακή οικονομία, μπορεί να οδηγήσει και σε αναβαθμίσεις εταιρειών του ιδιωτικού τομέα, όπως οι τράπεζες. Ο κ. Βλαδιμήρου σχολίασε ότι, καθώς η αξιολόγηση του αξιόχρεου της Κύπρου λειτουργεί ως «ταβάνι» για τις αξιολογήσεις εταιρειών του ιδιωτικού τομέα, υψηλότερο «ταβάνι» σημαίνει και μεγαλύτερα περιθώρια για αναβαθμίσεις των τραπεζών. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του κόστους δανεισμού (μέσω νέων εκδόσεων ομολόγων) και για τις τράπεζες, που δυνητικά αυτό μπορεί να μετακυλήσει και στους δανειολήπτες», τόνισε.
«Αυτές είναι μόνο κάποιες από τις επιπτώσεις των αναβαθμίσεων, καθώς τα οφέλη, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα είναι πολλαπλά. Εμείς από την πλευρά μας, διαπιστώνουμε σημαντική αύξηση του ενδιαφέροντος των επενδυτών για ομόλογα τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και των ομολόγων των δυο μεγάλων εγχώριων τραπεζών. Ειδικότερα, μέσω και της πλατφόρμας μας Sophic στην οποία διατίθενται μεταξύ άλλων και Γραμμάτια Δημοσίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, το ενδιαφέρον είναι τεράστιο», κατέληξε.
Θετικά Outlook
Η προοπτικές (outlook) και του Fitch και του S&Pγια την Κύπρο είναι θετικές, που σημαίνει ότι πράγματι υπάρχει περίπτωση να δούμε αναβαθμίσεις στο πρώτο 15θήμερο του Δεκέμβρη. Αμφότεροι, Fitch και S&P έχουν την Κύπρο στο BBB+ με θετικές τις προοπτικές. Οι Moody’s, πάντως, την Παρασκευή στο ριπόρτ τους έγραψαν πως η Κύπρος έχει μειώσει σημαντικά τον δείκτη του δημόσιου χρέους από την κορύφωσή του το 2020, και κατατάσσεται μεταξύ των χωρών με τις μεγαλύτερες μειώσεις του δείκτη χρέους σε παγκόσμια κλίμακα.
