Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η Κύπρος διανύει την δεύτερη εβδομάδα αξιολόγησης της Επιτροπής Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία αξιολογεί το σύστημα της Κύπρου εναντίον της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Την Παρασκευή αναμένεται να ολοκληρώσει όλες τις προγραμματισμένες της συναντήσεις με τα αρμόδια κλιμάκια και καλώς εχόντων των πραγμάτων θα ετοιμάσει την πρώτη της έκθεση τον Σεπτέμβριο του 2019, με ορίζοντα οριστικοποίησής της μέχρι τα τέλη της ίδιας χρονιάς. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες για τη διαδικασία που «τρέχει», φαίνεται να είναι ευχαριστημένο το Συμβούλιο από τις βελτιώσεις και τις νομοθεσίες που έχουν προχωρήσει τα τραπεζικά ιδρύματα και εκεί που είχαν εντοπισθεί κενά ανά τα χρόνια, συμπληρώθηκαν.
Ταυτόχρονα όμως, παρότι τα τραπεζικά ιδρύματα προσπάθησαν να κάνουν αλλαγές «by the book» προερχόμενες από ευρωπαϊκά, αλλά και από αμερικανικά χείλη με υποδείξεις που έχουν ενταθεί από το 2017 και εντεύθεν, το κυπριακό χρηματοοικονομικό τοπίο που δεν αποτελείται μόνο από τράπεζες, δεν φαίνεται να είναι εκ των πραγμάτων «φωτεινό» στην ολότητά του. Δίχως να μπορούν να δοθούν περαιτέρω πληροφορίες για άλλες οντότητες ή επαγγελματικές ομάδες και τις «γκρίζες ζώνες» που ενδεχομένως έχουν δημιουργηθεί, και με τη διαδικασία αξιολόγησης να μην έχει ακόμα διεκπεραιωθεί , το μόνο σίγουρο που μπορεί να ειπωθεί είναι πως από Σεπτέμβριο αναμένονται νέα μέτρα – συστάσεις από το Συμβούλιο για την Κύπρο. Η πληροφόρηση της «Κ» όμως θέλει να ετοιμάζονται συγκεκριμένες οδηγίες με στόχευση σε κάποιες επαγγελματικές ομάδες και στη συμμόρφωση μερικών πρακτικών τους.
Ο επικεφαλής Συμμόρφωσης της Ελληνικής Τράπεζας (Head of Compliance), ο οποίος είχε συναντήσεις με τα κλιμάκια της Moneyval για τα του τραπεζικού τομέα, απέφυγε να σχολιάσει κατά πόσον υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» και ποιες είναι. Επίσης, ξεκαθάρισε πως ήταν παρών μόνο στις συναντήσεις της Moneyval για θέματα που σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα και δεν μπήκε στη διαδικασία να σχολιάσει άλλες πληροφορίες.
Ο κ. Χαραλαμπίδης σημείωσε πως «η καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και της εφαρμογής των διεθνών κυρώσεων υπήρξαν τα τελευταία χρόνια και παραμένουν μια από τις κυριότερες προτεραιότητες των Κυπριακών Τραπεζών, ενώ έχουν επενδυθεί σημαντικά κεφάλαια στην εγκατάσταση διεθνώς αναγνωρισμένων συστημάτων. Πρόσθεσε πως έχουν καθιερωθεί διαδικασίες και πρακτικές για ελαχιστοποίηση του κινδύνου με επίκεντρο την επιμόρφωση του προσωπικού και την ανάπτυξη κατάλληλης κουλτούρας, ενώ η πρόσφατη οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας για τις εταιρείες «κέλυφος» ενισχύει περαιτέρω τις διαχρονικές προσπάθειες για τον εντοπισμό μη αποδεκτών πρακτικών και τη λήψη απαραίτητων μέτρων.
Τόνισε επίσης ότι οι προσπάθειες των τραπεζών και η πρόοδος η οποία έχει επιτευχθεί έχουν αναγνωριστεί από οργανισμούς παγκόσμιας εμβέλειας. Υπογράμμισε, ωστόσο, απαντώντας σε ερώτηση, ότι οι κίνδυνοι της Κύπρου που αφορούν το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης έχουν επίσης εντοπιστεί και αναλυθεί στην έκθεση Εθνικής Αξιολόγησης κινδύνων που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2018.
«Πιστεύουμε ότι η έκθεση θα αποτελέσει ένα σημαντικό οδηγό για την ενίσχυση των επιπρόσθετων μέτρων που δύναται να ληφθούν. Αναμένουμε ότι, η βελτίωση στην αποτελεσματικότητα εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια θα αντικατοπτριστεί και στην τελική έκθεση της Moneyval», κατέληξε.
Συνεχίζεται η προσπάθεια
Οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει οι κυπριακές αρχές τα τελευταία χρόνια για την αποκατάσταση του ονόματος της Κύπρου ως προορισμού παροχής υπηρεσιών, είναι αυταπόδεικτη. Αυτό εξάλλου τονίστηκε και κατά την τελευταία επίσκεψη του Αμερικανού Υφυπουργού Οικονομικών, αρμόδιου για θέματα καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, Μάρσαλ Μπίλινγκσλι, καθώς το κλίμα της φετινής του επίσκεψης στο νησί ήταν διαφορετικό σε σχέση με την αντίστοιχη του 2018.
Βεβαίως, ο αξιωματούχος έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτά που απασχολούν περισσότερο τους αμερικανούς, και δεν είναι άλλα από τις κυρώσεις (sanctions). Οι κυρώσεις ήταν επιπρόσθετες από τα μέτρα που είχαν ήδη ληφθεί στην Κύπρο με οδηγίες τύπου «εταιρειών κέλυφους», αλλά η εφαρμογή τους άφησε ικανοποιημένους τους αμερικανούς.
Ξεκάθαρα μηνύματα απέστειλε και ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Κωνσταντίνος Ηροδότου την προηγούμενη εβδομάδα, τονίζοντας πως αν και έχει σημειωθεί πρόοδος στην καταπολέμηση του ξεπλύματος, η προσπάθεια θα συνεχιστεί. Ακόμα, κατέστησε σαφές ότι από πλευράς του, παρά το φόρτο των εργασιών που έχει η θέση του πλέον, θα συνεχίσει να ηγείται της προσπάθειας για την καλή εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως το anti-money laundering (AML), η οδηγία για το ξέπλυμα δηλαδή, αποτελεί πρόκληση για όλη τη διεθνή κοινότητα και δεν υπάρχει το τέλειο σύστημα που να εγγυάται την πλήρη εξάλειψη του κινδύνου νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, όπως προκύπτει από τις αξιολογήσεις του πλαισίου AML των χωρών σε σχετικές εκθέσεις του Moneyval και του Financial Action Task Force (FATF).
Οι μέχρι τώρα αξιολογήσεις
Το σύστημα της Κύπρου εναντίον της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αξιολογήθηκε τέσσερεις φορές από την Επιτροπή Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον Απρίλιο 1998, τον Σεπτέμβριο 2001, τον Απρίλιο 2005 και τον Ιούνιο 2010. Οι διαδοχικές αξιολογήσεις δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο 1998, τον Ιούνιο 2002 τον Μάρτιο 2006 και τον Σεπτέμβριο 2011, αντίστοιχα.
Όλες οι αναφορές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Κύπρος υιοθέτησε μέτρα τα οποία συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα ενώ το νομικό πλαίσιο που τέθηκε σε εφαρμογή είναι πολύ καλό.
Τον Μάρτιο 2001, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αξιολόγησε επίσης τον χρηματοοικονομικό τομέα της Κύπρου. Η σχετική Έκθεση, η οποία δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο 2001, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα τραπεζικά εποπτικά και ρυθμιστικά συστήματα που εφαρμόζονται στο διεθνή τραπεζικό και οικονομικό τομέα παροχής υπηρεσιών, περιλαμβανομένου του συστήματος για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, είναι ψηλού επιπέδου και συνάδουν με τις διεθνείς αποδεκτές αρχές.
Η Κύπρος είναι μέλος της Επιτροπής Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης που ασχολείται με την Αξιολόγηση των μέτρων που λαμβάνονται κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, από της ίδρυσης της το 1997. Η Επιτροπή κάνει συστάσεις προς τις χώρες που αξιολογούνται, με σκοπό να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Τον Απρίλιο 2005, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διεξήγαγε έρευνα του συνολικού χρηματοοικονομικού συστήματος και η πρώτη έκθεση αξιολόγησης που δημοσιεύτηκε περιέχει θετικά σχόλια.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
