Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Το πρότζεκτ της φορολογικής μεταρρύθμισης στην Κύπρο είναι αναγκαίο, καθώς χρονολογείται πέραν των 20 χρόνων που είχε γίνει η τελευταία και πρέπει να εκσυγχρονιστεί για να εξυπηρετεί το παρόν οικονομικό μοντέλο και περιβάλλον. Η δημοσιονομική επίπτωση των φορολογικών αλλαγών βάσει των εμπειρογνωμόνων, θα ανέλθει στο 0,5 δισ. ευρώ, με τα 150 - 170 εκατομμύρια ευρώ να είναι από φυσικά πρόσωπα και 230 - 300 εκατ. ευρώ λόγω μείωσης της αμυντικής εισφοράς. Συγχρόνως, ο συνολικός αντίκτυπος στα κρατικά έσοδα υπολογίζονται στα 220 - 270 εκατ. ευρώ από την αύξηση του εταιρικού φόρου, στα 80 - 130 εκατ. ευρώ από άλλες δυνητικές φορολογίες και στα 50 - 70 εκατ. ευρώ από επιστροφή ΦΠΑ και Φόρο εισοδήματος (πολλαπλασιαστής).
Το νέο πλαίσιο έχει στόχο να τεθεί σε εφαρμογή από αρχές του 2026, με την πληθώρα των κομμάτων, συμμετεχουσών πλευρών, εμπλεκομένων και μη, να χαρακτηρίζουν τα κύριά του στοιχεία ως ορθά και να κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Τα στοιχεία που ξεχώρισαν κατά την παρουσίαση του περιγράμματος της Φορολογικής Μεταρρύθμισης που παρουσίασε το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (KOE) του Πανεπιστημίου Κύπρου, είναι η αύξηση του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος για φυσικά πρόσωπα στις 20.500 ευρώ και ανάλογο σταδιακό «άνοιγμα» των φορολογικών κλιμάκων, η αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15% από 12,5% που είναι σήμερα, αλλά και γενικότερα μείωση της φορολογίας των νοικοκυριών από 63% έως και 82%. Σημαντική δε και η εισήγηση που αφορά εταιρείες και προνοείται η πλήρης κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων και επιβολή φόρου παρακράτησης 5% σε πραγματική διανομή μερισμάτων για φορολογικούς κατοίκους Κύπρου που είναι domiciled επί κυπριακού εδάφους.
Για τη μεσαία τάξη
Πέραν των άνω, προκρίνονται φορολογικές εκπτώσεις στα νοικοκυριά που εφαρμόζονται με εισοδηματικό κριτήριο συνολικού ακαθάριστου εισοδήματος του νοικοκυριού με δύο εργαζομένους συμβίους/συζύγους έως και 80.000 ευρώ τα οποία προνοούν 1.000 ευρώ σε κάθε σύζυγο / συμβίο για κάθε παιδί, 1.000 ευρώ σε κάθε σύζυγο συμβίο για κάθε φοιτητή, για τις δόσεις εξυπηρετούμενου δανείου αγοράς πρώτης κατοικίας ή ενοικίου μέχρι 1.500 ευρώ σε κάθε σύζυγο / συμβίο, για πράσινες αναβαθμίσεις του νοικοκυριού μέχρι 1.000 ευρώ σε κάθε σύζυγο / συμβίο το έτος που γίνεται η αναβάθμιση, ενώ οι μονογονεικές οικογένειες κατατάσσονται στο ευνοικότερο σενάριο (ως οικογένειες με 2 εργαζόμενους γονείς).
Ο διαφορετικός αριθμός παιδιών θα έχει και επίδραση στη φορολογία βάσει του μετασχηματισμού που ετοιμάζεται. Έτσι, βάσει παραδείγματος που παρουσιάστηκε, για ένα σπίτι με δύο εργαζόμενους που έχουν μεικτό ετήσιο εισόδημα 56.184 έχουν στην παρούσα φάση υφιστάμενη φορολογία ανεξαρτήτως αριθμού παιδιών 2.150 ευρώ. Με το νέο σύστημα, με ένα παιδί η φορολογία μειώνεται κατά 37%, δηλαδή 800 ευρώ, με δύο παιδιά κατά 56%, δηλαδή 1.200 ευρώ, με τρία παιδιά κατά 68%, δηλαδή 1.454 ευρώ και με τέσσερα παιδιά κατά 77%, δηλαδή 1.654 ευρώ.
Τι θα γίνει αν δεν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη;
Μιλώντας στην «Κ» ο οικονομολόγος, Διοικητικός Σύμβουλος και Επικεφαλής των Υπηρεσιών Διαχείρισης Παγκόσμιας Συμμόρφωσης της KPMG Κύπρου, κ. Τάσος Γιασεμίδης, τόνισε πως, οι προθέσεις για την φορολογική μεταρρύθμιση που ανακοινώθηκαν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αφού –όπως είπε- μειώνουν το φορολογικό βάρος προς τους πολίτες, τα φυσικά πρόσωπα και ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων. «Φυσικά θα πρέπει να αναμένουμε την τελική μορφή των νομοθεσιών όντως θα ψηφιστούν από τη Βουλή», σχολίασε.
Την ίδια στιγμή όμως, υπέδειξε πως, θα πρέπει να υπάρξουν αναλύσεις ευαισθησίας ώστε να διαπιστωθεί η δημοσιονομική επίδραση σε περίπτωση που δεν καταγραφεί οικονομική ανάπτυξη, ενώ τόνισε ότι, δεν έχει ακόμη εκτιμηθεί ο αντίκτυπος των λεγόμενων «πράσινων φορολογιών». Επιπλέον, κατά τον κ. Γιασεμίδη είναι σημαντικό να υπάρξει διαχείριση του διοικητικού φόρτου, διότι το Τμήμα Φορολογίας θα πρέπει να αξιολογεί τη σύνθεση της οικογένειας, δάνεια, ενοίκια και επενδύσεις συνδεδεμένες με την πράσινη μετάβαση.
Χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση
Ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου Κύπρου (ΔΣΚ), κ. Μιχάλης Περσιάνης κληθείς να σχολιάσει τα όσα άκουσε από την παρουσίαση των σημείων του φορολογικού μετασχηματισμού, τόνισε πως, το ΔΣΚ δεν έχει την παραμικρή ενημέρωση, περιλαμβανομένης και της συνολικής επίδρασης στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και κυρίως σε σχέση με την ανακατανομή του πλούτου που προκύπτει από τον συνδυασμό μείωσης των φόρων και της αύξησης άλλων φόρων.
Κατά τον κ. Περσιάνη, η ανακατανομή θα επηρεάσει σημαντικά την συνολική ζήτηση στην οικονομία, εκ πρώτης όψεως μέσα από την διαφοροποίηση της κατανάλωσης και της επενδυτικής συμπεριφοράς και είναι επομένως ιδιαίτερα σημαντική για την πορεία της οικονομίας.
«Όταν θα έχουμε πλήρη ενημέρωση θα μπορούμε να διαμορφώσουμε άποψη επίσης και για το κατά πόσον τηρείται η δημοσιονομική ουδετερότητα στην περίπτωση της Κύπρου, ενώ η σημερινή παρουσίαση των αντισταθμιστικών μέτρων πρέπει να τύχει περεταίρω ανάλυσης», κατέληξε.
