Kathimerini.gr
Με την υπόσχεση να κάνει «την Αμερική πλούσια ξανά», ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε χθες –την «ημέρα απελευθέρωσης των ΗΠΑ», όπως την αποκάλεσε– ότι επιβάλλει οριζόντιους δασμούς 10% από τις 5 Απριλίου σε όλες ανεξαιρέτως τις εισαγωγές, αλλά παράλληλα ότι θα προχωρήσει άμεσα στην επιβολή «ανταποδοτικών δασμών» σε όσους έχουν αδικήσει τις ΗΠΑ.
Ακυρώνοντας συμφωνίες, ορισμένες εκ των οποίων ισχύουν από το 1947 και τη σύναψη της άλλοτε GATT (Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου), δεσμεύθηκε πως θα επιβάλει δασμούς σε όσες χώρες επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα.
Διευκρίνισε πως «ανταποδοτικοί δασμοί σημαίνει ότι θα τους κάνουμε ό,τι μας κάνουν, δεν μπορώ να το κάνω πιο απλό».
Εξηγώντας το σχέδιο των ανταποδοτικών δασμών κρατούσε και επιδείκνυε στους παρευρισκομένους πίνακα που είχαν συντάξει συνεργάτες του με τους δασμούς που επιβάλλουν άλλες χώρες στα αμερικανικά προϊόντα.
Αρχισε να διαβάζει αναλυτικά τον κατάλογο των χωρών ανά τον κόσμο και να αναφέρει το ύψος των ανταποδοτικών δασμών που σχεδιάζει να ανταποδώσει, από το Βιετνάμ και την Ιαπωνία μέχρι την Ινδία, την Ινδονησία, την Ιαπωνία, την Ελβετία, την Ε.Ε. και τη Νότια Αφρική, και αναφερόταν στους δασμούς που θα επιβάλει εφεξής η υπερδύναμη στα προϊόντα των χωρών ανά τον κόσμο.
Υποστήριξε μάλιστα πως η υπερδύναμη είναι «ευγενική» γι’ αυτό και θα επιβάλει «μειωμένους ανταποδοτικούς δασμούς» και τόνισε ότι στην Κίνα, για παράδειγμα, η κυβέρνησή τους θα επιβάλει δασμό 34%, ενώ εκείνη επιβάλλει 67% στα αμερικανικά προϊόντα.
Σε ό,τι αφορά την Ε.Ε., την οποία κατηγόρησε για μια ακόμη φορά πως έχει φερθεί άσχημα στις ΗΠΑ, θα επιβάλει δασμούς 20%, ενώ εκείνη επιβάλλει 39% κ.λπ.
Νωρίτερα είχε επιβεβαιώσει τους δασμούς 25% που θα ισχύουν από σήμερα σε όλες ανεξαιρέτως τις εισαγωγές αυτοκινήτων.
Με τον πίνακα στο χέρι
Ο Αμερικανός πρόεδρος μετέτρεψε πρωτίστως την ανακοίνωση σε ένα είδος θεάματος, καθώς εκτός από τον πίνακα με τις χώρες και τους δασμούς μερίμνησε ώστε να εμφανιστούν οπαδοί και ειδικότερα ένας οπαδός που ανέβηκε δίπλα του στο βήμα.
Δήλωσε εργαζόμενος σε αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία και χαρακτήρισε τον Ντόναλντ Τραμπ «τον καλύτερο πρόεδρο» μετά από δεκαετίες, ενώ τόνισε πως επί χρόνια ακούει «σχέδια και σχέδια και πλάνα για την τόνωση της βιομηχανίας», αλλά δεν γίνεται τίποτε και μόνον ο Τραμπ έσωσε την κατάσταση. Κάλεσε τον κόσμο να τον υποστηρίξει και έφυγε μέσα σε επευφημίες και χειροκροτήματα που ολοκλήρωσαν την παράσταση.
Σε εκδήλωση-σόου στον Λευκό Οίκο ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε να κάνει «την Αμερική πλούσια ξανά», κάνοντας λόγο για ιστορική ημέρα.
Υπό μια έννοια το θέαμα δικαίωσε, έτσι, τον Μάικ Ζίγκμοντ, στέλεχος της επενδυτικής Visdom Investment Group, που σχολιάζοντας την ικανότητα του Ντόναλντ Τραμπ να αιφνιδιάζει, είχε προβλέψει λίγες ώρες νωρίτερα πως ό,τι κι αν γίνεται στις αγορές, ανεξάρτητα από το κατά πόσον καταγράφουν απώλειες ή κέρδη, «οι περισσότεροι επενδυτές αντιλαμβάνονται πως ό,τι κι αν πιστεύουν οι ίδιοι, οι ανακοινώσεις του Τραμπ θα τους αφήσουν αποσβολωμένους και αμήχανους».
Είχαν προηγηθεί την Τρίτη μαραθώνιες διαβουλεύσεις με τους συμβούλους του, ενώ την ίδια ώρα αυξάνονταν τα σενάρια, οι υποθέσεις και οι φημολογίες κάθε είδους.
Και καθώς τα σενάρια πολλαπλασιάζονταν οι επενδυτές προσπαθούσαν να συνάγουν συμπεράσματα αλλά η αβεβαιότητα που επικρατούσε στην αγορά και εντεινόταν τις τελευταίες εβδομάδες τους οδηγούσε στην αποφυγή του ρίσκου, του χρέους, του δολαρίου ακόμη και των μετοχών.
Ετσι από τα μέσα Φεβρουαρίου ως χθες έχουν διαγραφεί σχεδόν 5 τρισ. δολάρια από την αξία των αμερικανικών μετοχών και η αμερικανική αγορά κατέγραψε το χειρότερο τρίμηνο που έχει γνωρίσει μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2009.
Οι κραδασμοί συνεχίστηκαν και χθες οδηγώντας αρχικά σε υποχώρηση του βασικούς δείκτες της Wall Street που γύρισαν όμως όλοι σε θετικό πρόσημο λίγο πριν τις ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου.
«Ολη η επενδυτική κοινότητα αγωνιά παγκοσμίως» σχολίαζε νωρίτερα στους Financial Times ο Ρόμπερτ Τιπ, στέλεχος της επενδυτικής PGIM, ενώ η JPMorgan Chase προειδοποιούσε τους πελάτες της πως «δεν ξέρουμε τι έρχεται σε λίγες ώρες, ξέρουμε μόνο ότι επικρατεί αναταραχή στις αγορές».
Στις 10 εβδομάδες από όταν ανέλαβε για δεύτερη φορά το τιμόνι της υπερδύναμης, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ήδη προλάβει να επιβάλει δασμούς 20% σε όλες τις εισαγωγές από την Κίνα και να επαναφέρει πλήρως τους δασμούς 25% στα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου.
Οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, από τον Καναδά και το Μεξικό μέχρι την Ε.Ε. και την Κίνα, έχουν προβεί σε απειλές για αντίποινα και εκδικητικούς δασμούς και άλλα μέτρα αν και δεν λείπουν κι εκείνοι που επιχείρησαν να διαπραγματευτούν με τον Λευκό Οίκο. Πολλοί οικονομολόγοι προειδοποιούν πως ο Τραμπ δεν αντιμετωπίζει τους δασμούς ως διαπραγματευτικό χαρτί αλλά ως ανορθόδοξη μέθοδο για να συγκεντρώσει έσοδα.
Ο στόχος του Λευκού Οίκου είναι να συγκεντρώσει 660 δισ. δολ. από την είσπραξη των δασμών.
Τι μέτρα εξετάζουν οι «27»
Σχέδια έκτακτης ανάγκης για την προστασία της οικονομίας από τους δασμούς του Τραμπ καταρτίζει πυρετωδώς η Ε.Ε. Οι «27» ετοιμάζουν ένα πακέτο πιθανών έκτακτων μέτρων για τη στήριξη των τμημάτων της οικονομίας τους που θα μπορούσαν να πληγούν περισσότερο.
Η Κομισιόν εξετάζει μέτρα βραχυπρόθεσμης οικονομικής στήριξης για να συμβαδίσουν με την προώθηση των μεταρρυθμίσεων και της ανταγωνιστικότητας σε βασικούς τομείς καθώς και τη βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς του μπλοκ. Με τους αμοιβαίους δασμούς που ανακοίνωσε, ο Τραμπ θέλει να αντιμετωπίσει τις άδικες όπως θεωρεί εισφορές σε αμερικανικά αγαθά καθώς και τους μη δασμολογικούς φραγμούς, όπως τους κανονισμούς του μπλοκ, τους ψηφιακούς φόρους και του ΦΠΑ. Οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι ο ΦΠΑ τους είναι ένας δίκαιος φόρος που δεν κάνει διακρίσεις και ισχύει εξίσου για εγχώρια και εισαγόμενα αγαθά.
Ο Τραμπ έχει ήδη ανακοινώσει εισαγωγικούς δασμούς 25% σε χάλυβα και αλουμίνιο, καθώς και σε αυτοκίνητα και ορισμένα ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Και η Ε.Ε. απάντησε με μία σειρά από αντίμετρα ύψους έως και 26 δισ. ευρώ στους δασμούς μετάλλων, οι οποίοι αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στα μέσα Απριλίου.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα ότι οι γενικοί δασμοί 25% στην Ευρώπη θα μείωναν την ανάπτυξη της Eυρωζώνης κατά περίπου 0,3 ποσοστιαίες μονάδες το πρώτο έτος, με πιθανή πρόσθετη ζημιά εάν η Ε.Ε. απαντήσει.
Σύμφωνα με το Bloomberg Economics, έως και το 2% της οικονομικής παραγωγής κινδυνεύει μεσοπρόθεσμα. Με τον αντίκτυπο στον πληθωρισμό ωστόσο λιγότερο σαφή, πολλοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ δεν έχουν δεσμευτεί για κανένα αποτέλεσμα στην επόμενη συνεδρίασή τους στις 17 Απριλίου, παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός εξακολουθεί να πλησιάζει τον στόχο του 2%.
Αρκετοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ εξακολουθούν να αμφιταλαντεύονται για το εάν θα μειώσουν τα επιτόκια, υποδηλώνοντας ότι η συνεδρίαση παραμένει πολύ πιο ανοιχτή από ό,τι στοιχηματίζουν οι επενδυτές. Η Γερμανία είναι περισσότερο εκτεθειμένη στις ενέργειες του Τραμπ λόγω του εμπορικού πλεονάσματος των 92 δισ. ευρώ σε αγαθά με τις ΗΠΑ το 2024, σύμφωνα με τη Eurostat.
Η ναυαρχίδα της αυτοκινητοβιομηχανίας της ιδιαίτερα βρίσκεται στο επίκεντρο, καθώς δέχεται αναταράξεις λόγω του ανταγωνισμού με την Κίνα και της αργής μετάβασης στα ηλεκτρικά οχήματα. Η Ε.Ε. δεν αναμένεται να ανταποκριθεί αμέσως στους νέους δασμούς, καθώς θα χρειαστεί χρόνο για να αξιολογήσει πλήρως τις κινήσεις του Τραμπ.
Ωστόσο, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει προαναγγείλει ότι η Ε.Ε. «έχει πολλά διαθέσιμα χαρτιά», όπως τα αντίποινα αλλά και το πλήγμα στις αμερικανικές εταιρείες υπηρεσιών και τεχνολογίας. Παράλληλα, η Ε.Ε. εργάζεται πάνω σε πιθανές παραχωρήσεις προς την κυβέρνηση Τραμπ σε μια προσπάθεια να μετριάσει τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών στις εξαγωγές του μπλοκ, όπως η μείωση των δικών της δασμών, οι αμοιβαίες επενδύσεις με τις ΗΠΑ καθώς και η χαλάρωση ορισμένων κανονισμών και προτύπων.
