Του Γιάννη Αδειλίνη
Η ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας με ισχυρές υποδομές τεχνολογίας δίνουν ώθηση στην επιχειρηματικότητα και αλλάζουν τον χάρτη της χώρας, τονίζει ο Πρόεδρος του Δ.Σ της Cyta.
Τη σημασία της καλής διακυβέρνησης που πρέπει να έχει ένας δημόσιος οργανισμός και την ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής της κυπριακής οικονομίας με υποδομές τεχνολογίας που δίνουν ώθηση στην επιχειρηματικότητα, τονίζει ο Μιχάλης Ο. Ιωαννίδης. Στην αποκλειστική συνέντευξη στο «Κ-Επιχειρείν», ο Πρόεδρος του Δ.Σ της Cyta μιλάει για τα έργα που περιλαμβάνει ο μεγαλύτερος αναπτυξιακός προϋπολογισμός στην ιστορία του Οργανισμού, τα στρατηγικά οφέλη της Κύπρου από το υποθαλάσσιο καλωδιακό σύστημα East to Med Corridor -στο οποίο η Cyta είναι για πρώτη φορά μέτοχος-, την ολοκλήρωση του Fiber to the home μέχρι το τέλος του επόμενου χρόνου και γιατί το διεθνές πράσινο Data Centre είναι αναγκαίο στην περιοχή μας. Εκτιμά ότι τα επόμενα χρόνια «θα υποστούμε ένα μεγάλο ενεργειακό κόστος» από τις επιπτώσεις του πολέμου της Ουκρανίας, όμως παραμένει αισιόδοξος γιατί «αυτή τη στιγμή η Κύπρος έχει το μομέντουμ της ανάπτυξης» και θεωρεί ότι έχουμε «τη δυνατότητα να βγούμε από τις δυσκολίες». Ο κ. Ιωαννίδης σημειώνει παράλληλα την ανεπτυγμένη περιβαλλοντική πολιτική της Cyta που «κατάφερε να ανακυκλώσει ή να επαναχρησιμοποιήσει το 98,6% των αποβλήτων της».
-Οδεύουμε προς το τέλος της χρονιάς κ. Ιωαννίδη, ποιες είναι οι επιδόσεις της Cyta για το 2022;
Διανύσαμε μια εξαιρετική χρονιά ανάπτυξης και εκτιμούμε ότι θα φτάσουμε τα 400 εκατ. ευρώ έσοδα, τα υψηλότερα οκταετίας. Στην κερδοφορία βρισκόμαστε στα ίδια επίπεδα με πέρσι που αποτέλεσαν έσοδα ρεκόρ των τελευταίων 13 χρόνων.
Το 2022 ήταν μια δύσκολη χρονιά λόγω πληθωριστικών τάσεων και αυξημένου κόστους ενέργειας. Έχουμε απορροφήσει όλο το επιπλέον κόστος στα καλά αποτελέσματα του Οργανισμού και δεν έχουμε μετακυλήσει στους πελάτες μας οποιοδήποτε κόστος από αυτό που έχουμε υποστεί. Αντιθέτως, με τον καινούργιο σχεδιασμό των προγραμμάτων κινητής Freedom έχουμε πετύχει μείωση του σταθμισμένου κόστους ανά GB για όλα τα προγράμματα μας. Το 2021 ήταν 3 ευρώ, φέτος είναι 2 ευρώ μια μεγάλη μείωση ύψους 30% μόνο από την αλλαγή των προγραμμάτων.
Να δούμε όμως και τον αντίκτυπο της Cyta στην κοινωνία. Στον τομέα συνδεσιμότητας στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ψηφιακής Κοινωνίας & Οικονομίας (DESI), έχουμε αναβαθμιστεί κατά 12 θέσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Το 2021 ήμασταν στην 24η θέση φέτος βρισκόμαστε στην 12η θέση, μια τεράστια αναβάθμιση σε σχέση με τους εταίρους μας στην Ε.Ε. Η αναβάθμιση αυτή στηρίζεται κυρίως σε δύο μεγάλα έργα: το 5G και το Fiber to the Home, δηλαδή την οπτική ίνα σε κάθε σπίτι. Ειδικότερα με το 5G έχουμε πετύχει την 100% πληθυσμιακή κάλυψη της Κύπρου από φέτος τον Μάρτιο και έχουμε επιταχύνει το δεκαετές έργο Fiber to the Home που θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2023.
-Αναλάβατε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου εν μέσω πανδημίας πριν από ενάμιση χρόνο. Ποιες ήταν οι προτεραιότητές σας;
Όταν αναλάβαμε, τον Ιούλιο του ’21 μετά το δεύτερο και μεγάλο lockdown, είχε πλέον ξεκαθαρίσει τι θα γινόταν με την πανδημία. Για μας επιχειρηματικά και επιχειρησιακά, η πανδημία δεν ήταν προτεραιότητα, αφού υπήρχαν ήδη σε εφαρμογή μέτρα αντιμετώπισης και διαχείρισης της κατάστασης.
Με αυτό το δεδομένο, για μας πρώτη προτεραιότητα ήταν να διασφαλίσουμε ότι η Cyta μελλοντικά δεν θα ξαναβρεθεί στις καταστάσεις που βρέθηκε στο παρελθόν. Κατευθυνθήκαμε αμέσως στη διακυβέρνηση. Το έχω πει και θα το ξαναπώ, το πιο σημαντικό που έχει ένας δημόσιος οργανισμός είναι η διακυβέρνησή του. Για να μην ξαναπαίξει με τη Cyta κανένας! Εφαρμόσαμε αυτά που είχαν βάλει στο χαρτί και είχαν κάνει τα συμβούλια της κας Ρουβιθά και του κ. Πατσαλίδη, στο νοικοκύρεμα του Οργανισμού από την κακή περίοδο, μέσα από μια δομημένη διακυβέρνηση. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουμε παραδώσει ένα πολυσχιδές έργο που περιλαμβάνει τουλάχιστον 40 πολιτικές διακυβέρνησης.
Το δεύτερο που είδαμε, είναι ότι η διεύθυνση του κ. Νεοκλέους είχε πετύχει να ξαναδώσει ελπίδα στο προσωπικό. Είχε δώσει την εμπορικότητα που είχε ανάγκη η Cyta εκείνη τη στιγμή.
Αυτές τις ελπίδες των 2.500 ανθρώπων που απασχολεί ο Οργανισμός έπρεπε να τις κάνουμε πραγματικότητα. Ξεκινήσαμε από την κορυφή και καταλήξαμε στα κάτω διαζώματα. Από το ίδιο το μοντέλο της Cyta. Είδαμε διεξοδικά πως δουλεύει ένας τέτοιος οργανισμός τηλεπικοινωνιών, με τις υποδομές που έχει, με στόχο να βρίσκεται στο κινητό του πελάτη και στο σπίτι του, προσφέροντας διάφορες υπηρεσίες και τεχνολογικές λύσεις. Πρόκειται για ένα σοβαρό έργο που ξεκίνησε για να αλλάξουμε, να επανατοποθετηθούμε στον σκοπό, στο όραμα, στην αποστολή και στο επιχειρησιακό μας πλάνο. Έτσι καταλήξαμε στον μεγαλύτερο αναπτυξιακό προϋπολογισμό στην ιστορία της Cyta, διπλάσιο του προηγούμενου έτους.
-Ένας προϋπολογισμός για επενδύσεις σε έργα και υποδομές που αγγίζει τα 210 εκατ. ευρώ. Τι περιλαμβάνει αυτό το αναπτυξιακό πρόγραμμα;
Aφορά 300 διαφορετικά έργα. Τα μεγαλύτερα είναι γύρω στα 30 με κυριότερο το East to Med Corridor (EMC), ένα έργο στο οποίο η Cyta μπαίνει με 70 εκατ. ευρώ. Μεγάλο έργο, ύψους 15 εκατ. ευρώ, είναι και το καλώδιο σύνδεσης της Κύπρου με τον Λίβανο, μια παραδοσιακή αγορά για εμάς. Το Data Centre επίσης είναι πολύ σημαντικό έργο ύψους 30 εκατ. ευρώ, ένα διεθνές πράσινο Κέντρο Δεδομένων που έρχεται για να καλύψει ένα κενό που έχουμε αυτή τη στιγμή στην χώρα μας. Βεβαίως, είναι και η ολοκλήρωση του Fiber to the Home μέχρι το τέλος του επόμενου χρόνου με άλλα 20 εκατ. ευρώ.
Η μεγάλη στροφή που αφορά την ενεργειακή μετάβαση του Οργανισμού από τις συνήθεις συμβατικές πηγές ενέργειας, περιλαμβάνει επίσης μια σειρά έργων για την επόμενη περίοδο αξίας περίπου 30 εκατ. ευρώ. Έχουμε σχεδιάσει τα έργα, έχει εγκριθεί ο προϋπολογισμός και ήδη έχουν ξεκινήσει να εκτελούνται.
-Στις συνέπειες του πολέμου είναι οι πληθωριστικές πιέσεις και η αύξηση του ενεργειακού κόστους. Πως αντιμετωπίζει η Cyta αυτές τις μεγάλες προκλήσεις;
Η πρόβλεψή μας είναι ότι η κυπριακή οικονομία δεν θα μπει σε ύφεση, αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο. Θα μπουν σε ύφεση χώρες του εξωτερικού με μεγάλες οικονομίες, κάποιες ίσως να το επιδιώξουν κιόλας για να σταματήσει ο πληθωρισμός. Πιστεύω όμως ότι ο πληθωρισμός θα συνεχιστεί, λίγο χαμηλότερος από αυτόν που βλέπουμε σήμερα.
Για τα επόμενα χρόνια θα υποστούμε ένα μεγάλο ενεργειακό κόστος και θα έχουμε νομισματική αυστηρότητα από την επόμενη περίοδο. Ο καταναλωτής θα νιώσει το αποτέλεσμα και είναι σημαντικό να κρατήσουμε τους πελάτες. Παράλληλα, με αυτές τις συνθήκες που περιγράφω, είναι ίσως η κατάλληλη στιγμή να χρησιμοποιήσουμε κεφάλαια για να γίνουν οι προγραμματισμένες υποδομές. Έχουμε αυτή τη δυνατότητα προς όφελος του Κύπριου καταναλωτή.
-Σε αρκετές χώρες της ΕΕ υπάρχει διάχυτος ο φόβος για blackouts μέσα στον χειμώνα; Θα πρέπει να ανησυχούμε και εμείς εδώ στην Κύπρο;
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση πιθανόν να έχουμε ένα τέτοιο σενάριο το οποίο βεβαίως θα λειτουργήσει αρνητικά για όλες τις οικονομίες. Δεν μιλάμε για blackout διάρκειας μισής ημέρας αλλά να κλείσει μια μεγάλη πόλη για δύο εβδομάδες. Αν ξεπεράσουμε τους επόμενους μήνες του χειμώνα χωρίς ένα τέτοιο φαινόμενο, θεωρώ πως στις οικονομίες θα επέλθει ανάπτυξη. Αυτή τη στιγμή η Κύπρος έχει το μομέντουμ της ανάπτυξης που δεν σταματά από τη μια μέρα στην άλλη και θεωρώ ότι έχουμε τη δυνατότητα να βγούμε από τις δυσκολίες χωρίς απώλειες.
-Να σταθούμε στα δίκτυα οπτικών ινών και το 5G που αποτελούν τα θεμέλια της ψηφιοποίησης. Και η πανδημία επιτάχυνε τις δράσεις ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων. Ποιος είναι ο ρόλος της Cyta στη ψηφιακή μετάβαση της χώρας;
Έχουμε τον σημαντικότερο ρόλο. Η ψηφιοποίηση επιταχύνθηκε όντως λόγω της πανδημίας, και κυρίως λόγω του εγκλεισμού που αυτή επέφερε. Ήταν όμως μια πορεία δεδομένη. Τα πάντα πλέον θα ψηφιοποιηθούν. Είναι μια πραγματικότητα που θέτει στο επίκεντρο τα ψηφιακά δεδομένα (digital data). Έρευνες δείχνουν ότι τα δεδομένα που έχουμε συλλέξει στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, δεν τα έχουμε συλλέξει για όλη την προηγούμενη περίοδο της ανθρωπότητας.
Αυτά τα δεδομένα πρέπει να μετακινηθούν από το σημείο Α στο σημείο Β και περνάνε μέσα από τα καλώδια. Τα δεδομένα πρέπει να αποθηκευτούν για να μετακινηθούν ξανά από το σημείο Α μέχρι το σημείο Β και στη συνέχεια να φτάσουν στο κινητό και στο σπίτι μας. Αυτή τη δουλειά κάνουν το 5G και το Fiber to the Home. Το ονομάζουμε «last mile», το τελευταίο μίλι, αυτό που πάει στο σπίτι του καταναλωτή. Η Cytamobile-Vodafone, όπως γνωρίζετε, διαθέτει ένα εξαιρετικό δίκτυο κινητής, το γρηγορότερο δίκτυο κινητής στην Ευρώπη, και αυτή τη στιγμή οδηγούμαστε σε μια κοινωνία στο κινητό του πολίτη (mobile society) χρησιμοποιώντας τα διάφορα εργαλεία που μας παρέχουν τα κινητά τηλέφωνα.
Η Cyta ενισχύει την αποθηκευτική της ικανότητα και τη δυνατότητα να μετακινεί δεδομένα από άλλες ηπείρους μέσω των υποθαλάσσιων καλωδίων και του Data Centre που ανέφερα προηγουμένως. Αυτές οι κινήσεις αξιοποιούν τη στρατηγική γεωγραφική θέση της Κύπρου. Γεωπολιτικά βρισκόμαστε σε ένα σημείο που αποτελεί την είσοδο της Ευρώπης για τα δεδομένα. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικά τα έργα που γίνονται για τη σύνδεση της Κύπρου με το εξωτερικό.
-Ένα από τα σημαντικά έργα υποδομής είναι το υποθαλάσσιο καλωδιακό σύστημα East to Med Corridor (EMC). Πώς θα αναβαθμίσει τη συνδεσιμότητά της Κύπρου και το επίπεδο υπηρεσιών που θα λαμβάνει ο καταναλωτής;
Το EMC είναι η πρώτη επένδυση και το πρώτο καλώδιο στο οποίο η Cyta μπαίνει ως μέτοχος και όχι ως αγοραστής υπηρεσίας. Είναι ένα στρατηγικό πλεονέκτημα για την Κύπρο. Αυτό το καλώδιο έχει μια ξεχωριστή όδευση, δεν περνά από τον συνήθη διάδρομο που περνούν όλα τα καλώδια προς τη Μεσόγειο. Έχουμε δημιουργήσει μια διαφορετική όδευση που μας δίνει μια εναλλακτική στρατηγική συνδεσιμότητας με τον κόσμο. Το EMC με την εναλλακτική του δίοδο μας τοποθετεί ακριβώς στο σημείο όπου γίνεται η είσοδος των δεδομένων από την Ασία στην Ευρώπη.
Στον τελικό καταναλωτή το πλεονέκτημα είναι έμμεσο. Πρόκειται για τη γρηγορότερη σύνδεση με τις περιοχές της Ασίας, επειδή δεν περνά από άλλες διόδους, πάει κατευθείαν. Μιλάμε για ένα διάδρομο που ξεκινά από τη Σιγκαπούρη και τελειώνει στη Δυτική Ευρώπη, στη Γαλλία. Με προϋπολογισμό γύρω στα 800 εκατ. ευρώ και έχει χωρητικότητα για να μεταφέρει από την Ασία το 80% των δεδομένων της Ευρώπης.
- Στην digital εποχή οι υποδομές τεχνολογίας είναι συνυφασμένες με την προσέλκυση επενδύσεων και την ανάπτυξη. Στο αναπτυξιακό πρόγραμμα αναφέρατε και το Data Centre. Πώς η Cyta θα γίνει ένας βιώσιμος digital provider με ειδικό βάρος για τη χώρα;
Αυτό είναι το πλάνο. H χώρα έπρεπε κάποια στιγμή να φύγει από την παλιά πρακτική με τις εταιρείες ξένων συμφερόντων χωρίς υπόσταση και να δώσει πραγματική αξία στον ξένο επιχειρηματία που θέλει να μεταφέρει την επιχειρηματική του βάση στην Κύπρο. Αυτή είναι η στρατηγική της χώρας, συγκεντρωνόμαστε στις εταιρείες τεχνολογίας.
Για να προσελκύσει ο τόπος τέτοιους οργανισμούς, η Cyta επιδιώκει να έχει τις καλύτερες υποδομές, - αν καταστεί δυνατόν τις καλύτερες της Ευρώπης. Το Data Centre είναι αναγκαίο στην περιοχή για να εξυπηρετήσουμε την υφιστάμενη περιφερειακή δυνατότητα που έχουμε σε πελάτες. Να σημειώσουμε εδώ ότι στην Ανατολική Μεσόγειο όλες οι χώρες γύρω μας βρίσκονται σχεδόν κάθε δεκαετία σε εμπόλεμη κατάσταση. Η διαφύλαξη των δεδομένων τους είναι κάτι πολύ σημαντικό και πρέπει να γίνεται σε ουδέτερο χώρο. Η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να το εξασφαλίσει αυτό αφού εδώ και πολλές δεκαετίες δεν αντιμετωπίζουμε εμπόλεμη κατάσταση και είμαστε μέλος της ΕΕ.
Η περιφερειακή ανάπτυξη είναι πολύ σημαντική. Eξίσου σημαντικό είναι να δημιουργούμε και την υποδομή για τις επιχειρήσεις του τόπου. Βλέπουμε ήδη την αύξηση, εκατοντάδες επιχειρήσεις έρχονται για να χρησιμοποιήσουν την Κύπρο ως βάση εργασιών φέρνοντας μαζί τους και προσωπικό. Στη Λεμεσό δημιουργείται μια καινούργια κοινότητα. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα πολύ καλό «last mile», το λένε και οι ευρωπαϊκοί δείκτες. Αυτό που πρέπει να κάνουμε τα επόμενα χρόνια είναι να παραδώσουμε ένα σωστό data centre που να μπορεί να εξυπηρετεί τις συνθήκες, και να επεκτείνουμε τη συνδεσιμότητα της χώρας με τα καινούργια μας καλώδια. Μετά όλα τα άλλα θα βρουν τον δρόμο τους.
-Η βιώσιμη πράσινη ανάπτυξη είναι από τους πυλώνες στρατηγικής της Cyta. Που επικεντρώνεται η περιβαλλοντική πολιτική που ακολουθείτε;
Ο Οργανισμός έχει μια πολύ ανεπτυγμένη περιβαλλοντική πολιτική και ενδεικτικά, φέτος κατάφερε να ανακυκλώσει ή να επαναχρησιμοποιήσει το 98,6% των αποβλήτων της, ένα εκπληκτικό νούμερο. Αυτή τη στιγμή 26.000 πελάτες μας λαμβάνουν μειωμένα τέλη κινητής και σταθερής τηλεφωνίας στη βάση κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων αλλά και ειδικών ικανοτήτων. Σχεδιάζοντας το 5G επιδιώξαμε να καλύψουμε στο 100% την Κύπρο, όχι μόνο εκεί που μας συμφέρει οικονομικά.
Προχωράμε με ολιστική διαχείριση βιωσιμότητας (sustainability). Το έχουμε ήδη ανακοινώσει. Πρώτος στόχος μας είναι η ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση του Οργανισμού από ορυκτά καύσιμα. Στο επίκεντρο της στρατηγικής μας είναι ο αντίκτυπος που έχουμε στην κοινωνία. Θέλουμε να γίνουμε παράδειγμα και για άλλες επιχειρήσεις. Ένας από τους βασικούς άξονες των εταιρειών είναι να βρουν λύσεις για την κοινωνία. Η οικονομική αξία της επιχείρησης κεφαλαιοποιείται από τις καλές λύσεις που βρίσκει. Στον τομέα της ανάπτυξης πρωταρχικός στόχος της Cyta είναι να έχει μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα στα επόμενα πολύ λίγα χρόνια, κυρίως μέσω της εξισορρόπησης των ρύπων της με αντίστοιχη παραγωγή καθαρής ενέργειας.
