Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η εποχή της κρίσης του 2013 με την περιορισμένη επενδυτική δραστηριότητα έχει περάσει ανεπιστρεπτί και οι επενδύσεις στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια έχουν ανθίσει. Ελληνικές εταιρείες βλέπουν την Κύπρο ως μία γόνιμη και καλή διέξοδο για ανοίγματα και εξαγορές, ενώ είναι μία αγορά που δίνει καλές αποδόσεις. Η κουλτούρα μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου είναι κοντινή, η γλώσσα ίδια και η Κύπρος προσφέρει εύκολες στρατηγικές διαφοροποίησης (diversification) για εταιρείες από την Ελλάδα που θέλουν να κάνουν σημαντικά ανοίγματα στην Κύπρο. Η επενδυτική «βεντάλια» στα τελευταία 1 – 2 χρόνια που έκαναν σοβαρές κινήσεις στην Κύπρο περιλαμβάνει εταιρείες Real Estate, νοσοκομεία, υπεραγορές, καταστήματα πώλησης παιχνιδιών, ενέργεια, καταστήματα ηλεκτρονικών συσκευών, αντιπροσωπείες οχημάτων και τράπεζες.
Η Eurobank
Αρχίζοντας από το τελευταίο, η Eurobank, η τράπεζα από την Ελλάδα, είναι ο μεγαλομέτοχος πλέον μίας εκ των δύο μεγαλύτερων τραπεζών στο νησί, της Ελληνικής Τράπεζας, πέραν της θυγατρικής της – της Eurobank Κύπρου. Αγόραζε μετοχές από το 2021, έφτασε στο 55,48% τον Ιούλιο του 2024 και προχώρησε σε δημόσια πρόταση για την εξαγορά όλης της τράπεζας. Η Eurobank έχει δηλώσει πως η επένδυση αυτή μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 800 εκατομμύρια ευρώ μετρητών (cash), που είναι από τις μεγαλύτερες που έχουν γίνει στο νησί.
Μην ξεχνάμε την παρουσία άλλων δύο τραπεζών στο νησί, της Alpha Bank Κύπρου και της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (Κύπρου), όπου πέραν από τη δραστηριότητά τους επί κυπριακού εδάφους, φημολογείται -αν και διαψεύστηκε ανά καιρούς- ότι θα ενδιαφέρονταν για αγορά μετοχών όταν γίνουν διαθέσιμες στην Τράπεζα Κύπρου.
Σκλαβενίτης
Αφήνοντας το κεφάλαιο τράπεζες και περνώντας στο κεφάλαιο «υπεραγορές», ανακοινώθηκε επιτέλους το deal της εξαγοράς των υπεραγορών Papantoniou Supermarkets από την ελληνική υπεραγορά Σκλαβενίτη. Πλέον, ο Σκλαβενίτης στην Κύπρο θα φτάσει στα 27 καταστήματα, αφού είχε αποκτήσει άλλα 18 το 2017 από την εξαγορά του Μαρινόπουλου. Όπως πληροφορείται η εφημερίδα, τα σχέδια της «Σκλαβενίτης» είναι μεγάλα για την Κύπρο, καθώς ετοιμάζονται και άλλες κινήσεις στην κυπριακή αγορά.
BYD και Σφακιανάκης
Η BYD, ο κατασκευαστής οχημάτων νέας ενέργειας και μπαταριών ισχύος, έχει ορίσει τον όμιλο Σφακιανάκη ως επίσημο διανομέα στην Ελλάδα. Η Σφακιανάκης που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα ως ένας εκ των διανομέων της BMW, της Opel, της Volvo, της Ford και άλλων εταιρειών, θα φέρνει και στην Κύπρο τα οχήματα BYD. Στην Κύπρο η εταιρεία τεχνολογίας Electroline έχει «ομιλική» σχέση με τη Σφακιανάκης στην Ελλάδα.
Αφού έγινε αναφορά σε εταιρείες τεχνολογίας και εμπορίας τέτοιων προϊόντων, αξίζει να αναφερθεί πως η εταιρεία Kotsovolos στην Κύπρο είναι πλέον της ελληνικής ΔΕΗ, δηλαδή της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού. Τον Νοέμβριο του 2023 η ΔΕΗ εξαγόρασε έναντι 200 εκατ. ευρώ τον Kotsovolo από τον βρετανικό όμιλο Curry’s, ενώ η Kotsovolos είχε έρθει στην Κύπρο δύο χρόνια πριν, το 2021.
Και άλλα Jumbo
Η ελληνική εταιρεία παιχνιδιών Jumbo κάνει συνεχώς ανοίγματα στην Κύπρο. Αναμένεται νέο κατάστημα Jumbo κοντά στην περιοχή του Mall Of Cyprus και του ΙΚΕΑ, συγκεκριμένα στα γραφεία που ήταν ο όμιλος Στεφανίδη. Η επένδυση των 10 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του μόνο τυχαία δεν είναι, αφού ο όμιλος του Jumbo δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στην μεγαλόνησο, λόγω υψηλών αποδόσεων. Αν δει κανείς τα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου, προκύπτει πως, οι πωλήσεις στην Κύπρο για το 2023 ήταν αυξημένες κατά 10,58% σε σχέση με το 2022, ενώ ο τομέας της Κύπρου αποτέλεσε για το 2023 το 11,03% του κύκλου εργασιών του ομίλου. Συνάμα, συνεισέφερε και το 12,01% των συνολικών κερδών προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων. Για το 2022 ο τομέας αυτός αποτελούσε το 11,36% του κύκλου εργασιών του ομίλου, ενώ συνεισέφερε και το 12,91% των συνολικών κερδών προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων.
Και στην ενέργεια
Οι επενδύσεις ελληνικών εταιρειών δεν περιορίζονται μόνο σε καταστήματα παιχνιδιών, τράπεζες, οχήματα και υπεραγορές, αλλά επεκτείνονται και στον τομέα της ενέργειας. Tον Μάιο του 2023 η Helleniq Energy προχώρησε στην εξαγορά δύο φωτοβολταϊκών πάρκων σε λειτουργία, συνολικής ισχύος 15 MW στην Κύπρο (επαρχία Λευκωσίας), μέσω της θυγατρικής της, Helleniq Renewables. Tον Οκτώβριο του 2023 προχώρησε στη δεύτερη επένδυση στην κυπριακή αγορά και συγκεκριμένα στην εξαγορά έξι (6) φωτοβολταϊκών πάρκων, ισχύος 26 MW, αυξάνοντας τη συνολική ισχύ του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ που διαθέτει στη χώρα, σε πάνω από 40 MW. Πριν μερικούς μήνες ανακοίνωσε την έναρξη της EKO Energy, που θα δραστηριοποιείται στον τομέα της προμήθειας πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στοχεύοντας να καλύψει το σύνολο των ενεργειακών αναγκών για επιλεγμένους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές.
Φως στο Real Estate
Πέραν των παραπάνω επιχειρηματικών τομέων, μεγάλα ανοίγματα αναμένουμε και από ελληνικές εταιρείες που ασχολούνται με το Real Estate. Ο λόγος για την Τrastor AEEAΠ, όπου όπως μετέφερε ο ελληνικός Τύπος τον Ιούνιο, η εταιρεία δημιούργησε θυγατρική με μετοχικό κεφαλαίο 33 εκατομμυρίων ευρώ. Όπως πληροφορείται η «Κ», η στόχευσή της θα είναι γραφειακοί χώροι, είτε για πώληση, είτε για «leasing». Το γενικότερο επενδυτικό πλάνο της Trastor ΑΕΕΑΠ για μέχρι το 2025 αποτιμάται στα 100 εκατ. ευρώ, ενώ έχει πλάνα να μπει και στον κλάδο των ξενοδοχείων (όχι για Κύπρο ωστόσο). Εντός του καλοκαιριού ανακοινώθηκε συνεργασία μαζί τού ομίλου PGA, που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στην Κύπρο, και του διεθνούς συμβουλευτικού οίκου Colliers που έχει και παρουσία στην Ελλάδα, μέσω της Colliers Greece. Η συνεργασία αυτή έχει στόχευση στην κυπριακή αγορά ακινήτων και συγκεκριμένα στις συμβουλευτικές υπηρεσίες ακινήτων.
Επενδύσεις σε νοσοκομεία
Μπορεί τα χρήματα να είναι αμερικανικά, ωστόσο η CVC Capital τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει μέσω της ελληνικής εταιρείας της, Hellenic Healthcare Group, σε εξαγορές των μεγαλύτερων νοσοκομείων στην Κύπρο. Η τελευταία αφορά την εξαγορά του American Medical Center, αλλιώς «American Heart» της Λευκωσίας, αλλά και τη δημιουργία νέου νοσοκομείου στη Λεμεσό, του American Medical Center. Η CVC Capital και η Hellenic Healthcare Group έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια στην εξαγορά του Απολλωνείου Νοσοκομείου, του Αρεταίειου, αλλά και ενός ακτινολογικού κέντρου, του Gialletto Ltd.
