Του Παύλου Νεοφύτου
Είναι πιθανότατα ο πιο βασικός και αρχέγονος ανθρώπινος φόβος: η επίθεση από ένα άγριο ζώο. Τα τελευταία τέσσερα – πέντε χρόνια οι κάτοικοι των κοινοτήτων Κάμπου και Τσακίστρας ζουν καθημερινά με τον φόβο της επίθεσης από αγέλες αδέσποτων σκυλιών. Έχουν περάσει σε κατάσταση άγριας φύσης, αναπαράγονται και πλέον δεν διστάζουν να εμφανίζονται και μέσα στις κοινότητες. Μάλιστα έχουν καταγραφεί περικυκλώσεις και επιθέσεις σε ανθρώπους. Χαρακτηριστική η περίπτωση συλλέκτη βοτάνων, ο οποίος πριν από έναν χρόνο περικυκλώθηκε από τέσσερις άγριους σκύλους και αναγκάστηκε να σκαρφαλώσει σε έναν πεύκο για να βρει σωτηρία. Χρειάστηκε να παραμείνει εκεί μερικές ώρες, μέχρι να απομακρυνθεί το άγριο κύμα των ζώων.
Νεκρό αγρινό, το οποίο κατασπάραξε αγέλη άγριων σκύλων κοντά στον ποταμό Κλάριο, καθώς προσπαθούσε να πιει νερό. Όπως δήλωσε στην «Κ» ο κοινοτάρχης Κάμπου, Σωτήρης Αντωνίου, οι κάτοικοι με φόβο μεταβαίνουν στα περιβόλια τους που βρίσκονται στη συγκεκριμένη περιοχή.
Οι τρεις πτυχές του προβλήματος με τις αγέλες άγριων σκυλιών στην περιοχή Κάμπου, είναι η ασφάλεια των κατοίκων, το κατασπάραγμα αγρινών και ο εχινόκοκκος.
Όπως ανάφεραν στην «Κ» κάτοικοι της περιοχής, εκ του θαύματος δεν έχουν σημειωθεί μέχρι σήμερα δυσάρεστες εξελίξεις για τους ντόπιους και επισκέπτες της περιοχής, η οποία έχει εκδρομικούς χώρους. Μέχρι στιγμής -και αυτή είναι η δεύτερη πτυχή του προβλήματος- δεκάδες είναι τα αγρινά, τα οποία κατασπαράζουν κάθε χρόνο οι δύο αγέλες, των 10 – 15 σκυλιών έκαστη, που κυκλοφορούν στη δασική περιοχή γύρω από τις κοινότητες. Τουλάχιστον αυτά που εντοπίζουν οι κάτοικοι στα περιβόλια τους και κοντά στα χωριά, χωρίς να έχουν εικόνα για το τι συμβαίνει σε απροσπέλαστα σημεία. Σύμφωνα με τον κοινοτάρχη Κάμπου, Σωτήρη Αντωνίου, αν και έχουν αποταθεί σε διάφορες αρχές του κράτους, το πρόβλημα παραμένει άλυτο, διότι κάθε φορά τούς τονίζεται ότι με βάση τον «Περί σκύλων νόμο», την ευθύνη για τη συλλογή των αδέσποτων σκύλων την έχουν, οι τοπικές αρχές (δήμοι και κοινοτικά συμβούλια), κάτι που, όπως ο ίδιος τονίζει, είναι αδύνατο να εφαρμοστεί, από τη στιγμή που τα σκυλιά αυτά βρίσκονται σε άγρια φύση και η σύλληψή τους, χωρίς την απαραίτητη τεχνογνωσία και μέσα, είναι επικίνδυνη. Επισημαίνει ότι την ίδια ώρα η νομοθεσία απαγορεύει τις θανατώσεις αδέσποτων ζώων.
Υπηρεσία Θήρας: «Δεν μπορείς να μαζέψεις εύκολα αυτά τα ζώα»
Το πρόβλημα αναγνωρίζει η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, η οποία έχει την εξουσία, όπως απορρέει από τον νόμο, να μπορεί να ελέγχει τον πληθυσμό των αδέσποτων σκύλων, όταν αυτά κάνουν ζημιά σε είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος, στη συγκεκριμένη περίπτωση στο αγρινό. Όπως δήλωσε στην «Κ» ο ανώτερος λειτουργός της Υπηρεσίας, Νίκος Κασίνης, κατά καιρούς -ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες που προσφέρονται οι συνθήκες- προβαίνουν στις τοποθετήσεις κλωβών - παγιδών για αιχμαλωσία των άγριων σκυλιών, τονίζοντας, ωστόσο, ότι είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. «Δεν μπορείς να μαζέψεις εύκολα αυτά τα ζώα, λόγω της μορφολογίας του εδάφους, της μεγάλης έκτασης του Δάσους της Πάφου, όπου διαβιούν, αλλά και της φύσης τους. Πρόκειται για άγρια, επιθετικά και μεγάλα σκυλιά, που το πιο πιθανόν είναι να γεννήθηκαν στη φύση. Συμπεριφέρονται σαν αγέλες και όχι σαν αδέσποτα σκυλιά», εξήγησε. Επίσης ανάφερε ότι η δυσκολία αντιμετώπισης του προβλήματος έγκειται και στο γεγονός ότι το νομικό πλαίσιο δεν επιτρέπει να προβούν σε θανατώσεις με πυροβολισμούς.
Σύμφωνα με τον κ. Κασίνη, το θέμα με τους αδέσποτους σκύλους πάει δεκαετίες πίσω, υπάρχει μόνιμα και όχι μόνο στην περιοχή του Κάμπου και της Τσακίστρας, αλλά και σε άλλες περιοχές του Δάσους Πάφου. Επιβεβαίωσε ότι κάθε χρόνο εντοπίζονται δεκάδες νεκρά αγρινά, αλλά, όπως είπε, η εκτίμηση του Τμήματος είναι ότι κάθε αγέλη αποτελείται από 4 – 5 σκύλους, και όχι 10 – 15, όπως αναφέρουν κάτοικοι της περιοχής Κάμπου – Τσακίστρας. «Το φαινόμενο αυτό συμπίπτει και με την περίοδο αναπαραγωγής των αγρινών (αρχές Οκτωβρίου μέχρι τέλη Νοεμβρίου), αφού μαζεύονται σε μεγάλα κοπάδια και κάνουν μεγάλες μετακινήσεις, οπότε είναι πιο εύκολο να τα δουν και να τα κυνηγήσουν οι άγριοι σκύλοι», τόνισε.
Κατασπαραγμένο αγρινό από αγριόσκυλα στο Δάσος Πάφου. Πηγή: Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας.
Η προέλευση
Όπως αναφέρει το Ταμείο Θήρας, αλλά και ντόπιοι, πολλά από αυτά τα ζώα έρχονται από τις κατεχόμενες περιοχές, αφού προηγουμένως ήταν τσοπανόσκυλα κοπαδιών, ενώ άλλη «πηγή» προέλευσης τους είναι η εγκατάλειψή τους στο δάσος από Ελληνοκυπρίους, κυρίως κυνηγούς. Από την πλευρά του, πρόσωπο που είναι πολύ καλός γνώστης για τα θέματα του κυνηγίου στην Κύπρο, ανάφερε στην «Κ» ότι η πράσινη γραμμή χρησιμοποιείται συχνά από Ε/κ κυνηγούς για εκπαίδευση των σκύλων τους και δεν είναι σπάνιο φαινόμενο τα ζώα αυτά να χάνονται, για να καταλήξουν στις αγέλες των άγριων σκυλιών στο Δάσος Πάφου.
Η μόλυνση από εχινόκοκκο
Μία τρίτη πτυχή του προβλήματος με τις αγέλες άγριων σκυλιών, είναι η ασθένεια του εχινόκοκκου. Ο διευθυνής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, Χριστόδουλος Πίπης, δήλωσε στην «Κ» ότι «έχει εντοπιστεί εχινόκοκκος κίστη σε συγκεκριμένα περιστατικά αγρινού, τα οποία προσκομίστηκαν από την Υπηρεσίας Θήρας στις Υπηρεσίες για νεκροτομή, συνεπεία επίθεσής τους από αγέλες αγριόσκυλων». Σημείωσε ότι από την πλευρά τους ενημέρωσαν τις αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης και τις αγροτικές οργανώσεις, προκειμένου να είναι ενήμεροι οι κτηνοτρόφοι και να προβαίνουν στις δέουσες ενέργειες, ώστε να αποφευχθεί η μόλυνση των ζώων με εχινόκοκκο. Παράλληλα, τόνισε ότι είναι αρμοδιότητα των τοπικών αρχών να ενεργοποιηθούν για επίλυση του προβλήματος, ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη καλύτερης επιτήρησης της πράσινης γραμμής. Από την πλευρά του, ο Νίκος Κασίνης, τόνισε ότι το θέμα του εχινόκοκκου στην περιοχή συνδέεται με τις αγέλες των άγριων σκύλων. Ανάφερε ότι στο παρελθόν η Υπηρεσία και τα Ηνωμένα Έθνη έκαναν από κοινού μία εκστρατεία. Τοποθέτησαν δολώματα με φάρμακο εντός της νεκρής ζώνης, για να αποπαρασιτώσουνε από τον εχινόκοκκο τους σκύλους, ωστόσο, τόνισε, το πρόβλημα σήμερα είναι σοβαρό.
Άγριοι σκύλοι επιτίθενται σε αγρινό. Πηγή: Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας.
Ο φόβος των κατοίκων, τα οικτρά θεάματα και το αίτημα βοήθειας
Σύφωνα με τον κοινοτάρχη Κάμπου, Σωτήρη Αντωνίου, επικρατεί φόβος στους λιγοστούς κατοίκους -170 όλοι κι όλοι-, που κατοικούν στην κοινότητα μόνιμα. Ειδικά όταν μεταβαίνουν στα περιβόλια τους. Κάτοικος, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης περιβολιού με εσπεριδοειδή, κοντά στον ποταμό Κλάριο, που πηγάζει από τον Κάμπο, δήλωσε στην «Κ» ότι έτυχε να συναντήσει εκεί με τα εγγονάκια του το οικτρό θέαμα να κατασπαράζεται ένα σωριασμένο στο έδαφος αγρινό από τέσσερις σκύλους. Ήταν πεσμένοι πάνω του και έσχιζαν μανιασμένα το σώμα του. Θεωρεί ότι σε εκείνη την περίπτωση, επειδή ήταν πέντε άτομα, τα σκυλιά τρόμαξαν και έφυγαν. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα. Ο Νίκος Κασίνης της Υπηρεσίας Θήρας, ανέφερε ότι στο παρελθόν, όταν κάποιος λειτουργός της Υπηρεσίας πλησίασε άγριους σκύλους που είχαν σκοτώσει ένα αγρινό, του όρμηξαν. Σύμφωνα με τον κ. Κασίνη, αυτά τα ζώα είναι άγρια, δεν είναι ούτε καν αδέσποτα. Στα αγγλικά, πρόσθεσε, ο όρος που τα προσδιορίζει είναι «feral» (άγριος), κάνοντας λόγω για σκύλους, οι οποίοι θα υπερασπιστούν το θήραμά που σκότωσαν, οι οποίοι γενικά είναι επικίνδυνοι για τον άνθρωπο και οι οποίοι δεν μπορούν να κοινωνικοποιηθούν με τον άνθρωπο ή να υιοθετηθούν. Το τελευταίο, το ανάφερε, απορρίπτοντας –μετά που τον ενημερώσαμε- την εισήγηση που είχε κάνει προς το Κοινοτικο Συμβούλιο Κάμπου, εκπρόσωπος κάποιας αρχής, για δημιουργία καταφυγίου σκύλων στην περιοχή, όπου το Κοινοτικό Συμβούλιο να μπορεί να μεταφέρει τα άγρια σκυλιά. Ο κοινοτάρχης Κάμπου εξέφρασε την αδυναμία της κοινότητάς του να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, τονίζοντας ότι έχουν αποταθεί σε διάφορες Υπηρεσίες και υπουργούς για βοήθεια, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Άγριοι σκύλοι σε ποτίστρα νερού. Πηγή: Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας.
Αγέλη σκύλων και στη Λευκωσία
Αξιζει να σημειωθεί ότι από τον περασμένο Ιανουάριο, μία αγέλη σκύλων κυκλοφορεί κατά μήκος του γραμμικού πάρκου Λευκωσίας, που διέρχεται σε έκταση πολλών χιλιομέτρων τρεις δήμους (Λευκωσίας, Στροβόλου, Λακατάμιας). Έχουν γίνει καταγγελίες για επιθετική τάση των αδέσποτων σκύλων εναντίον πεζών που κυκλοφορούν στο πάρκο και εναντίον άλλων ζώων. Λόγω της σοβαρότητας του προβλήματος, οι εμπλεκόμενοι δήμοι συγκάλεσαν τον περασμένο Απρίλιο σύσκεψη, όπου παρευρέθηκαν και κρατικές υπηρεσίες με τεχνογνωσία για το θέμα. Μετά τη σύσκεψη και με τη βοήθεια της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας, ο Δήμος Στροβόλου προχώρησε στη δημιουργία και τοποθέτηση ενός αυτοσχέδιου μηχανισμού, το «μαντρί», μια μεγάλων διαστάσεων παγίδα, και κλωβοί. Δεν υπήρξε κανένα αποτέλεσμα, με τον Δήμο να παραπέμπει στα τέλη Απριλίου το θέμα στην Αστυνομία.
Τοποθέτηση κλωβού παγίδευσης στην περιοχή Στροβόλου, στη Λευκωσία.
