Λίγες μέρες πριν το άνοιγμα των σχολείων (στις 7 Σεπτεμβρίου για γυμνάσια και λύκεια και 11 Σεπτεμβρίου για τα δημοτικά σχολεία), σημειώνεται το αδιαχώρητο σε βιβλιοπωλεία και σε χώρους πώλησης γραφικής ύλης κ.ά. και σε καταστήματα πώλησης ειδών μαθητικής ένδυσης και αθλητικών παπουτσιών. Χιλιάδες γονείς σπεύδουν να προμηθευτούν με τα απαραίτητα για τη νέα σχολική χρονιά, με τις αγορές να αποτελούν ακόμα ένα βαρίδι στα ήδη βεβαρημένα οικονομικά των νοικοκυριών. Μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Γονέων, Λοΐζος Κωνσταντίνου, εξέφρασε την εκτίμηση ότι το κόστος της επιστροφής στα σχολεία ξεκινά κατά προσέγγιση από 250-300 ευρώ για κάθε παιδί και αυξάνεται για κάθε επιπλέον παιδί, ανάλογα με το επίπεδο φοίτησής του και ανάλογα με το επιλεγμένο προϊόν, το σχέδιο, το μέγεθος και το εμπορικό του σήμα. Στον πιο πάνω υπολογισμό περιλαμβάνονται η σχολική βαλίτσα, τετράδια και γραφική ύλη, κασετίνα, στυλό, μαρκαδόροι καθώς και είδη ένδυσης και υπόδησης –συνήθως αθλητικά παπούτσια. Εκτιμάται δε, ότι πρόκειται για ποσό αυξημένο κατά 10-15% σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, λόγω των πληθωριστικών πιέσεων στις τιμές των προϊόντων. Βεβαίως, το ποσό των 300 ευρώ που έχει αναφερθεί γίνεται 600 και 900 ευρώ στην περίπτωση περισσότερων παιδιών. Το κόστος αυξάνεται στην περίπτωση αγοράς και ηλεκτρονικού υπολογιστή ή tablet, αν και δεν πρόκειται για αγορές που γίνονται κάθε χρόνο, οπότε δεν υπολογίζονται στα πάγια έξοδα της επιστροφής στα θρανία.
Μιλώντας στην «Κ» η εκπρόσωπος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών Βιργινία Χρίστου, παρέθεσε στοιχεία τα οποία προκύπτουν βάσει της έρευνας του συνδέσμου η οποία ολοκληρώθηκε στις 2 Αυγούστου. Ο έλεγχος τιμών από πλευράς συνδέσμου έγινε σε δέκα υποστατικά που αντιστοιχούν σε 54 σημεία πώλησης παγκύπρια και περιλαμβάνει την καταγραφή τιμών για σχολικά είδη και είδη ένδυσης. Όπως ανέφερε, ως γενικό συμπέρασμα του Συνδέσμου είναι ότι οι τιμές ποικίλουν και καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, καθώς επίσης και ότι δεν έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά σε σχέση με το 2022.
Ενδεικτικά, το κόστος αγοράς για σχολική τσάντα –ένα από τα βασικότερα έξοδα και ανάγκες των μαθητών– ξεκινά από 5 ευρώ και φτάνει μέχρι και τα 340 ευρώ. Για την σχολική κασετίνα, οι τιμές είναι σαφώς χαμηλότερες αφού ξεκινούν από 1,5 ευρώ και φτάνουν μέχρι και τα 45 ευρώ. Από 10 σεντ μέχρι 10 ευρώ μπορεί να πληρώσει κανείς για μολύβια, μαρκαδόρους και στυλό, με την τιμή των 10 ευρώ να εντοπίζεται και για μεμονωμένα τεμάχια και όχι συσκευασίες. Η τιμή για τετράδια 50 φύλλων και σπιράλ δύο θεμάτων ξεκινά από 40 σεντ και φτάνει μέχρι και τα 12,6 ευρώ, ενώ από 20 σεντ μέχρι 4 ευρώ κυμαίνονται οι τιμές για φάκελους αρχειοθέτησης. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή προκύπτει μια αύξηση της τάξης του 7% για τα χαρτικά είδη και είδη σχεδίου, τα οποία περιλαμβάνουν μολύβια, σχολική κασετίνα, στυλό, διορθωτικό υγρό, γομολάστιχες κ.ο.κ. Η σύγκριση γίνεται με βάση τα δεδομένα Ιουλίου 2023, σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2022. Τα επόμενα στοιχεία που θα δημοσιευτούν και θα αφορούν τον Αύγουστο 2023, αναμένεται ότι θα σημειώσουν νέα αύξηση στις τιμές των συγκεκριμένων προϊόντων, όπως παρατηρείται συνήθως κάθε χρόνο λίγο πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς.
Παντελόνια από 10-69 ευρώ
Όσον αφορά την σχολική ένδυση, το κόστος αγοράς τους φέτος είναι αυξημένο σε σχέση με πέρσι, κάτι που εντοπίζεται κυρίως στα μαθητικά παντελόνια, τις φούστες και τις μπλούζες. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, στα συγκεκριμένα είδη, παρατηρήθηκε μια αύξηση γύρω στα 5-10 ευρώ/τεμάχιο. Οι τιμές διαμορφώνονται περίπου ως εξής: Το εύρος τιμών για ένα σχολικό παντελόνι είναι από 10-69 ευρώ. Φθηνότερες οι σχολικές φανέλες που κυμαίνονται από 6-48 ευρώ/τεμάχιο και οι σχολικές φούστες με τις τιμές τους να ξεκινούν από 7 ευρώ, ενώ σε περιπτώσεις φτάνουν να πωλούνται μέχρι 48 ευρώ/τεμάχιο. Σύμφωνα με την κ. Χρίστου, παρά τις αυξήσεις στις τιμές (αυξήσεις που δεν εφαρμόζονται σε όλες τις επιχειρήσεις), τρέχουν παράλληλα και πολλές προσφορές στα συγκεκριμένα προϊόντα. Την ίδια ώρα, η πλειοψηφία των καταστημάτων δίνει την επιλογή για διαδικτυακή αγορά, προσφέροντας πιο χαμηλές τιμές σε αυτή την περίπτωση, παρά στην περίπτωση αγοράς με φυσική παρουσία. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, ο Σύνδεσμος προχώρησε σε έρευνα τόσο σε διαδικτυακό επίπεδο, ελέγχοντας τις τιμές στις ιστοσελίδες των καταστημάτων, όσο και στα φυσικά τους καταστήματα. Στο μεταξύ, στον Σύνδεσμο φτάνουν σωρεία καταγγελιών από καταναλωτές, που αφορούν τα σχολικά είδη. Οι πλείστες περιπτώσεις των παραπόνων αφορούν επιχειρήσεις οι οποίες δεν αναγράφουν τις τιμές στα προϊόντα με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να μαθαίνει τι θα πληρώσει στο ταμείο. Σε άλλες περιπτώσεις, δεν υπολογίζεται πάντα η αναγραφόμενη προσφορά και μείωση στην τιμή του προϊόντος, κατά την πληρωμή.
Ερευνα αγοράς το κλειδί
Ο Σύνδεσμος Προστασίας Καταναλωτών προτρέπει τους γονείς να καταρτίσουν λίστα με τα απαραίτητα είδη για την έναρξη της σχολικής χρονιάς και ακολούθως να προχωρούν σε έρευνα αγοράς για σύγκριση τιμών και έλεγχο της ποιότητας των ειδών που επιθυμούν να αγοράσουν. Η έρευνα αγοράς θεωρείται απαραίτητη, εφόσον δεν εφαρμόζονται άλλα εργαλεία που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από τον καταναλωτή, όπως για παράδειγμα το Καλάθι των Μαθητών, το οποίο θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα. Σύμφωνα με ελληνικά δημοσιεύματα, το Καλάθι των Μαθητών αναμένεται ότι θα τεθεί σε ισχύ από σήμερα και μέχρι τις 3 Οκτωβρίου. Στο καλάθι περιλαμβάνονται προϊόντα από τις κατηγορίες: Σχολικές τσάντες, κασετίνες, τετράδια, μολύβια, μαρκαδόροι, στυλό, γόμες, ξύστρες, διαβήτες, χάρακες και φωτοτυπικό χαρτί. Ο κατάλογος των προϊόντων και οι τιμές τους θα αποστέλλονται κάθε εβδομάδα από τις επιχειρήσεις στην αρμόδια υπηρεσία ώστε να είναι διαθέσιμα για όλο το κοινό.
