Του Απόστολου Τομαρά
Τα καυτά θέματα που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα της υγείας βάζει στο τραπέζι ο εκπρόσωπος του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων. Ο Μαρίνος Σωτηρίου αριθμεί τις ανησυχίες των ιδιωτικών κλινικών σε περιβάλλον ΓεΣΥ, παραδέχεται πως οι κλινικές δεν αντέχουν οικονομικούς κραδασμούς ενώ είναι ξεκάθαρος στο κατά πόσο το ΓεΣΥ θα πετύχει ή όχι. Συνάμα δεν αρνείται πως υπάρχουν ιατροί φοροφυγάδες τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, όπως λέει στη συνέντευξή του στην «Κ».
–Ποιες είναι οι ανησυχίες των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων για συμμετοχή τους στο ΓεΣΥ;
–Υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές που μπορούν να γίνουν αποδεκτές, αλλά υπάρχουν και αρκετά άλλα προβλήματα. Για παράδειγμα, λέει η συμφωνία ότι θα υπάρχει μια σταθερή αμοιβή για ένα χρονικό διάστημα. Το χρονικό διάστημα, απ’ ό,τι καταλαβαίνω, έχει καθοριστεί κοντά στα δύο χρόνια συν έναν επιπλέον χρόνο, για δοκιμαστική περίοδο.Σύνολο τρία χρόνια. Το ερώτημα είναι αν η μονάδα από την οποία εξαρτάται η αμοιβή είναι σταθερή, τι θα γίνει μετά τα τρία χρόνια όπου θα μπω στο ΓεΣΥ και θα υπάρχουν τα δημόσια που θα επιδοτούνται και θα με ανταγωνίζονται; Πρέπει να απαντηθεί αν είναι αποδεκτό να γίνει η χρονική περίοδος σταθερής μονάδας, όσο χρόνο τα δημόσια νοσοκομεία επιδοτούνται και αν παραταθεί να γίνει το ίδιο και με τη σταθερή μονάδα των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων, διαφορετικά θα υπάρχει άνισος ανταγωνισμός. Άρα υπάρχουν κάποια δεδομένα στο τραπέζι, άρα πρέπει να γνωρίζουμε τι περιθώρια έχει ο ΟΑΥ να συζητήσει ή να βελτιώσει και πού πρέπει να αποταθούμε στην Πολιτεία. Γιατί η μετεξέλιξη του ΓεΣΥ δεν εξαρτάται μόνο από τον ΟΑΥ. Έχει ένα σφαιρικό προϋπολογισμό. Εάν χρειάζονται επιπλέον οικονομικοί πόροι, δεν είναι ο ΟΑΥ που θα το αποφασίσει. Επίσης, πολύ σημαντικό θα ήταν αν ο ΟΑΥ κατανοεί ότι υπάρχει πρόβλημα και σε συνεργασία μαζί μας να διεκδικήσει κάτι περισσότερο και σταθερότερο.
–Πώς θα υπολογίζεται η αμοιβή των νοσηλευτηρίων;
–Το σύστημα με το οποίο θα αμείβεται κάποιο ιδιωτικό νοσηλευτήριο αγοράσθηκε από τη Γερμανία. Αυτό το σύστημα ο ΟΑΥ προσπαθεί να το εφαρμόσει, όμως, φαίνεται πως υπάρχουν πολλά προβλήματα με την εφαρμογή του, διότι το σύστημα μεταξύ άλλων καθορίζει το ύψος της αμοιβής. Το σύστημα είναι βασισμένο στα δεδομένα της Γερμανίας. Για να μπορέσει να δουλέψει στην Κύπρο, θα πρέπει να προσαρμοσθεί στα κυπριακά δεδομένα. Πρέπει να κωδικοποιήσουμε, άρα, τις ιατρικές μας πράξεις σε μεγάλο βαθμό για να υπάρχει μια ρουτίνα, ώστε το σύστημα να αναγνωρίζει τις ιατρικές πράξεις, με βάση τα δεδομένα της Κύπρου. Φαίνεται ότι τώρα έχουν κωδικοποιηθεί στο σύστημα πολλές παθογένειες του Δημοσίου. Οπότε αν ο ιδιωτικός τομέας κινηθεί βάσει αυτού του συστήματος, πιστεύω ότι οι παθογένειες αυτές θα μας περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό για να διεκδικήσουμε τη σωστή αμοιβή για τις παρεχόμενες ιατρικές πράξεις.
–Δώστε μας ένα παράδειγμα
–Αν θέλω να κάνω μια γαστροσκόπηση στο Δημόσιο, πιθανότατα να μου κάνουν εισαγωγή στο νοσοκομείο την Παρασκευή, για να μπορέσουν να έχουν διαθέσιμο το κρεβάτι μέχρι τη Δευτέρα που θα κάνω την εξέταση, επειδή μπορεί τη συγκεκριμένη κλίνη να τους την πάρει κάποια άλλη ειδικότητα. Άρα η κωδικοποίηση που εισήχθη στο DRG από τα δημόσια νοσοκομεία δείχνει ότι ο ασθενής πρέπει να μείνει στο νοσοκομείο τρεις νύχτες. Το σύστημα, άρα, έχει ως δεδομένο ότι για μία γαστροσκόπηση, χρειάζονται τρεις νύχτες. Σε ένα ιδιωτικό νοσηλευτήριο, εάν ο ασθενής έλθει το πρωί και φύγει το μεσημέρι, τότε το νοσηλευτήριο δεν μπορεί να διεκδικήσει παρά ένα μικρό ποσοστό της αμοιβής π.χ. 30%. Αν τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια κωδικοποιήσουν την ιατρική πράξη, ο μέσος όρος αναμονής του ασθενούς στο σύστημα να γίνει μιάμιση ημέρα άρα το νοσηλευτήριο πάλι θα μπορεί να διεκδικήσει μόνο ένα μέρος της αμοιβής του DRG. Άρα οικονομικά τα ιδιωτικά θα είναι πάντα σε μειονεκτική θέση.
–Άρα υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα με τις οικονομικές χρεώσεις των υπηρεσιών;
–Ακριβώς. Υπάρχει το θέμα της σταθερότητας. Ένας ιατρός που μπαίνει στο ΓεΣΥ, εύκολα μπορεί να εξέλθει. Ένα ιδιωτικό νοσηλευτήριο, μπαίνοντας στο ΓεΣΥ δεν μπορεί να λειτουργήσει με ιατρική μονάδα που μπορεί να υποχωρήσει κάτω από το κόστος λειτουργίας τους σαν συνέπεια δραστηριοτήτων κάποιου άλλου νοσηλευτηρίου που πιθανότατα να καταχράται το σύστημα. Αναμένουμε, όταν παράγουμε ένα έργο ή προσφέρουμε μια υπηρεσία ότι πρέπει να ανταμειφθώ με ένα ποσό που θα είναι σταθερό για να μπορώ να προγραμματιστώ.
–Υπάρχει ενιαία αντίληψη για όσα μου περιγράφετε;
–Βεβαίως και υπάρχει. Είναι δεδομένο ότι ανησυχούν όλοι. Αν υπάρχει η κυμαινόμενη μονάδα για αμοιβή, υπάρχει πρόβλημα. Καταλαβαίνω ότι ο ΟΑΥ θέλει να εισαγάγει την κυμαινόμενη μονάδα ως μέτρο για περιορισμό του κόστους της υγείας. Δυστυχώς, οι καταχρήσεις θα υπάρχουν και αυτοί που θα κάνουν τη δουλειά τους σωστά, θα καλούνται να πληρώσουν τις συνέπειες. Αυτό θα δημιουργήσει φοβερά οικονομικά προβλήματα. Αν όλα εξελιχθούν με βάση τον νόμο και σε πέντε χρόνια τα δημόσια νοσοκομεία είναι αυτονομημένα, πιστεύω ότι και τα Δημόσια θα έχουν τεράστιο πρόβλημα. Υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος και για τα δημόσια να κλείσουν. Πρέπει κάποιος να κατανοήσει ότι αυτό δεν μπορεί να δουλέψει.
Πιστεύωότι ένα μεικτό σύστημα θα ήταν το ιδεώδες
–Με τα δεδομένα που υπάρχουν, ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμμετάσχει στο ΓεΣΥ;
–Ελπίζω να μην αναγκαστούμε να μπούμε στο ΓεΣΥ διότι δεν έχουμε άλλη επιλογή. Θα έχουμε τεράστιες συνέπειες ως νοσηλευτήρια, ως ιατροί και ως ασθενείς. Εάν δεν είμαστε βιώσιμοι εκτός ΓεΣΥ και αναγκασθούμε να ενταχθούμε τότε για να παραμείνουμε βιώσιμοι πιθανό θα πρέπει να υπάρξουν περικοπές που θα έχουν ως συνέπεια τη μειωμένη ποιότητα υπηρεσιών.
–Οικονομικά προβλήματα τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια έχουν;
–Βεβαίως έχουν. Δεν είναι οργανισμοί που δημιουργήθηκαν για το κέρδος, αλλά για να προσφέρουν μια τριτοβάθμια πλατφόρμα σε πολλούς ιατρούς για να μπορούν να ασκήσουν το επάγγελμά τους. Άρα δεν είμαστε, αυτοί, που το μόνο μέλημά μας, είναι το τι θα πάρουμε σε αντάλλαγμα. Τα πλείστα ιδιωτικά νοσηλευτήρια έχουν δανεισμό. Μέσα στην κρίση του 2013, η πλειοψηφία των ασθενών μετακινήθηκε προς τα Δημόσια. Ο ιδιωτικός τομέας της υγείας είχε τεράστιο πρόβλημα. Τα τελευταία χρόνια και λόγω της εικόνας των δημοσίων νοσοκομείων, οι ασθενείς άρχισαν να επιστρέφουν στα ιδιωτικά. Τώρα τα οικονομικά τους είναι κάπως καλύτερα. Αυτό δεν σημαίνει πως είμαστε οι εύρωστοι οικονομικοί οργανισμοί που μπορούν να δεχθούν κραδασμούς.
–Νιώθετε ότι τα οικονομικά προβλήματα, που μου λέτε ότι αντιμετωπίζουν οι ιδιωτικές κλινικές, θα χρησιμοποιηθούν για να καμφθεί η αρνητική στάση έναντι του ΓεΣΥ;
–Ο νόμος προβλέπει ότι ο ΟΑΥ, ανά πάσα στιγμή, μπορεί να επενδύσει σε οποιαδήποτε επιχείρηση θεωρήσει ότι είναι σημαντική για την καλή λειτουργία του ΓεΣΥ. Άρα θεωρητικά ο ΟΑΥ θα μπορούσε να επηρεάσει την τιμή μονάδας της αμοιβής, ούτως ώστε κάποια ιδιωτικά νοσηλευτήρια να γίνουν οικονομικά μη βιώσιμα. Στη συνέχεια ο ΟΑΥ θα μπορούσε να είναι δυνητικός αγοραστής. Αυτό είναι ένα σενάριο που δεν είναι επιστημονικής φαντασίας, είναι βάσει του σημερινού νόμου. Επίσης, ο ΟΑΥ έχει δικαίωμα τα όσα εισπράττει να μην τα ξοδέψει. Με το απόθεμα που ενδεχομένως να έχει, μπορεί να πιέσει προς τα κάτω την τιμή μονάδας και την επόμενη χρονιά να αγοράσει κάποιο νοσηλευτήριο. Αυτά τα σενάρια ζητήσαμε να αφαιρεθούν από το νομοθετικό πλαίσιο ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν επέδειξε ευαισθησία μέχρι στιγμής
–Πιστεύετε πως θα πετύχει το ΓεΣΥ;
–Είναι εδώ για να μείνει, είτε το θέλουμε είτε όχι. Στη σημερινή του μορφή το ΓεΣΥ δεν θα πετύχει διότι εξισώνει τα πάντα, τους γιατρούς τα νοσηλευτήρια, και τις υπηρεσίες. Η σημερινή του μορφή επίσης δημιουργεί ετεροβαρείς καταστάσεις λόγω των επιδοτήσεων του Δημοσίου. Ξέρουμε από τους κανόνες της αγοράς πως όταν υπάρχουν τόσες στρεβλώσεις δεν δουλεύει. Γι’ αυτό θεωρώ πως δεν θα δουλέψει.
–Πρέπει να πάμε σε πολυασφαλιστικό;
–Το Πολυασφαλιστικό δεν είναι λύση διότι ο ασφαλιστικός τομέας της μικρής Κύπρου δεν μπορεί να αναλάβει όλο το ρίσκο. Οι ασφαλιστικοί οργανισμοί πιθανότατα να έχουν πρόβλημα με χρόνιες και πολυδάπανες παθήσεις. Πιστεύω ότι ένα μεικτό σύστημα θα ήταν το ιδεώδες. Το μεικτό σύστημα σημαίνει κάποια συμπληρωμή, η οποία θα είναι ένας παράγοντας καταπολέμησης της κατάχρησης. Με συμπληρωμή το σύστημα υγείας θα έχει πρόσβαση σε αυξημένους πόρους. Αυτό που λέγεται πως η συμπληρωμή θα δημιουργήσει ασθενείς δύο ταχυτήτων δεν ευσταθεί, διότι ήδη έχουμε ασθενείς δύο ταχυτήτων.
–Τι γίνεται, όμως, με τις ομάδες του πληθυσμού που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα;
–Εκεί το κράτος θα μπορεί να αγοράσει ασφάλεια γι’ αυτά τα άτομα.
–Για τον ΠΑΣΙΝ είναι μονόδρομος η είσοδος στο ΓεΣΥ;
–Πρώτα θα πρέπει να απαντηθεί αν θα υπάρχει ιδιωτική ιατρική μετά την εφαρμογή της β΄ φάσης του ΓεΣΥ, τον ερχόμενο Ιούνιο. Τότε θα απαντηθεί το ερώτημα. Πόσος κόσμος θα διατηρήσει τις ιδιωτικές ασφάλειες, πόσοι θα τις χρησιμοποιούν, πόσοι οργανισμοί θα διατηρήσουν τα ταμεία υγείας τους (ΑΗΚ, CYTA και άλλοι), πόσες παθογένειες του Δημοσίου θα μεταφερθούν στον ιδιωτικό τομέα με πιθανή δημιουργία μακροχρόνιων λιστών αναμονής. Ήδη σήμερα σε κάποια ιδιωτικά νοσηλευτήρια που διαφαίνεται ότι προτίθενται να μπουν στο ΓεΣΥ, υπάρχει κλίμα έντασης από τώρα για προγραμματισμό χειρουργείων μετά την 1η Ιουνίου 2020. Ο ΠΑΣΙΝ γενικά ανησυχεί για το εάν θα μπορεί να υπάρξει ιδιωτική ιατρική. Θα ήταν λάθος να μην υπάρχει ιδιωτικός τομέας, όπως στις πλείστες χώρες.
Φοροφυγάδες υπάρχουν παντού
–Οι ιατροί είναι φοροφυγάδες;
–Φοροφυγάδες υπάρχουν και στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα. Φοροφυγάδες γιατροί, ναι υπάρχουν, όπως υπάρχουν και σε άλλα επαγγέλματα. Ο Φόρος Εισοδήματος δεν είναι καλά στελεχωμένος στην Κύπρο και δεν μπορεί να διεκδικήσει τα ποσά που του οφείλονται. Στη σημερινή εποχή με το ψηφιακό χρήμα θα πρέπει να είσαι ανόητος να φοροδιαφύγεις. Υπάρχουν τα φαινόμενα; Ναι, υπάρχουν. Είναι εκτεταμένα; Όχι τόσο όσο νομίζει ο κόσμος. Στην προσπάθεια εφαρμογής του ΓεΣΥ υπήρξε ένας έντονος λαϊκισμός και κάποιοι προσπάθησαν να κολλήσουν τη ρετσινιά του φοροφυγά στους γιατρούς, ελπίζοντας πως αυτό θα βοηθούσε στην εφαρμογή του ΓεΣΥ.
