Του Μάριου Χριστοφή
Το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μαζί με το Γραφείο Επιθεωρητή Φυλακών (Inspectorate of Prisons) της Ιρλανδίας παρουσίασαν την εναρκτήρια εκδήλωση του έργου «Τεχνική υποστήριξη για πιο αποτελεσματικούς και ανθεκτικούς Εθνικούς Μηχανισμούς Πρόληψης (ΕΜΠ)», στο ξενοδοχείο Hilton Park, στη Λευκωσία. Πρόκειται για έργο, το οποίο υλοποιείται από το Γραφείο της Επιτρόπου στη βάση της αρμοδιότητάς της ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων, από κοινού με το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Γραφείο του Επιθεωρητή Φυλακών της Ιρλανδίας, και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG Reform) και το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, κατά το χαιρετισμό της ανέφερε ότι «η έναρξη του προγράμματος αυτή τη χρονική στιγμή είναι ιδιαίτερα σημαντική, αλλά και σημαδιακή θα έλεγα, δεδομένου ότι φέτος συμπληρώνονται 15 χρόνια από την ανάθεση στον Επίτροπο Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της αρμοδιότητας να ενεργεί ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων αλλά και 40 χρόνια από την υπογραφή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά των Βασανιστηρίων το 1984». Συνεχίζοντας η κα Λοττίδη δήλωσε πως στόχος του προγράμματος είναι μεταξύ άλλων, η ανάπτυξη κοινών λύσεων και καθορισμός μια κοινής διαδρομής, ως προς την αντιμετώπιση των συνθηκών κράτησης των προσώπων που βρίσκονται υπό περιορισμό, τονίζοντας ότι «για τον λόγο αυτό απαιτείται συνεχής κατάρτιση, επιμόρφωση και εξειδίκευση ειδικά σε τομείς όπως η μετανάστευση, τα ψυχιατρικά ιδρύματα, οι στέγες ηλικιωμένων και αναπήρων».
Στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη κοινών λύσεων, ως προς την αντιμετώπιση συνθηκών κράτησης προσώπων που βρίσκονται υπό περιορισμό, είπε η Επίτροπος.
«Έχοντας πρωτίστως κατά νου τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στα ψυχιατρεία», όπως είπε η Επίτροπος Διοικήσεως «όπου η λειτουργία και ο σκοπός διαφέρει από άλλους χώρους κράτησης, θέλουμε μέσα από το εν λόγω έργο να δημιουργήσουμε μια συγκεκριμένη διαδρομή και να αντλήσουμε συγκεκριμένες πληροφορίες, οι οποίες θα μας οδηγήσουν στην χρήση των ορθών εργαλείων και την εφαρμογή καλύτερων πρακτικών ώστε οι συνθήκες διαβίωσης των προσώπων που βρίσκονται στα εν λόγω ιδρύματα να τύχουν βελτίωσης».
Η κ. Λοττίδη χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη συνεργασία με το Γραφείο του Επιθεωρητή των Φυλακών (Inspectorate of Prisons) της Ιρλανδίας, το οποίο ετοιμάζεται τώρα να προχωρήσει στην Κύρωση της Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων και να θεσμοθετήσει Εθνικό Μηχανισμό Πρόληψης των Βασανιστηρίων (NPM), λέγοντας παράλληλα «η συσσωρευμένη τεχνογνωσία και εξειδίκευση που κατέχουν δημιούργησαν καλές πρακτικές και εργαλεία, η ανταλλαγή των οποίων θα προσφέρουν τα μέγιστα στην υλοποίηση του έργου». «Ωστόσο καίριας σημασίας για την υλοποίηση των στόχων του έργου και την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος», όπως ανέφερε η Επίτροπος Διοικήσεως «αποτελεί τόσο για μας όσο και για τους συνεργάτες μας η καθοριστική και εποικοδομητική συμβολή όλων των εμπλεκόμενων αρχών».
Τελειώνοντας η κ. Λοττίδη δήλωσε ότι «είναι καιρός πλέον να πραγματοποιηθούν συγκεκριμένα σχέδια και δράσεις και σε αυτό προσβλέπουμε μέσω του έργου που παρουσιάζεται σήμερα», τονίζοντας ότι κοινές ομάδες εργασίας που θα αποτελούνται από εκπροσώπους όλων των εμπλεκόμενων αρχών και φορέων θα αναπτύξουν από κοινού εφαρμόσιμες λύσεις και κοινούς τρόπους πρακτικής άσκησης των καθηκόντων τους, όσον αφορά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Björnsson: Ενίσχυση μηχανισμού για διενέργεια αποτελεσματικής εποπτείας
Χαιρετισμό απηύθυνε επίσης ο Αναπληρωτής Διευθυντής για τη Στήριξη Μεταρρυθμίσεων των κρατών μελών και Προϊστάμενος της Μονάδας REFORM.B.2 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Kjartan Björnsson, ο οποίος είπε ότι «το έργο που εγκαινιάζουμε σήμερα έχει ως στόχο να στηρίξει την Κύπρο στο να ενισχύσει το μηχανισμό για διενέργεια αποτελεσματικής εποπτείας των δικαιωμάτων των ατόμων που στερούνται ελευθερίας και να βρίσκεται σε συμφωνία με τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από το Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων. Συνεχίζοντας επεσήμανε πως αυτή η στήριξη θα ενισχύσει το κράτος δικαίου στον εντοπισμό και στην πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης μέσω της καθιέρωσης ενός αποτελεσματικού συστήματος επισκέψεων.
«Μαζί θα ενισχύσουμε τα συστήματα διασφάλισης των δικαιωμάτων και θα προωθήσουμε την αξιοπρέπεια σε όλα τα κέντρα κράτησης, σε όλες τις συνθήκες που συνιστούν στέρηση της ελευθερίας», ανέφερε ο κ. Tigran Karapetyan, επικεφαλής του Τμήματος Οριζόντιων Προκλήσεων και Πολυμερών Προγραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, προσθέτοντας ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης ενθαρρύνει συστηματικά και παρέχει τα εργαλεία στα κράτη μέλη για την ανεξάρτητη έναρξη πρόληψης των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης μεταχείρισης.
Laura Anderson: Ανάπτυξη καλύτερων πρακτικών για μελλοντικό Εθνικό Μηχανισμό Πρόληψης
Εκ μέρους του Γραφείου του Επιθεωρητή Φυλακών της Ιρλανδίας απηύθυνε χαιρετισμό η κα Laura Anderson, η οποία ευχαρίστησε τους συνεργάτες στην Κύπρο, το DG Reform και το Συμβούλιο της Ευρώπης για τη στήριξη και τη συνεργασία. Συνεχίζοντας είπε ότι «μέσα από αυτό το έργο έχουμε τη χαρά να συνεργαζόμαστε με το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως της Κύπρου, το οποίο μας παρέχει μια πραγματικά μοναδική ευκαιρία να αξιοποιήσουμε το χρόνο, για να αναπτύξουμε τις καλύτερες πρακτικές για τον μελλοντικό Εθνικό Μηχανισμό Πρόληψης της Ιρλανδίας».
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης ακολούθησαν παρουσιάσεις από φορείς που σχετίζονται άμεσα με την προστασία των δικαιωμάτων των προσώπων που στερούνται της ελευθερίας τους και τη διαχείριση χώρων κράτησης, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT), το Τμήμα Φυλακών, η Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, η Υπηρεσία Ασύλου, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, το Νοσοκομείο Αθαλάσσας και το τμήμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG HOME) που είναι αρμόδιο για τη μετανάστευση και τις εσωτερικές υποθέσεις.
Στην καταληκτική της δήλωση, η Επίτροπος Διοικήσεως ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες και ανέφερε ότι η θέληση που υπάρχει για περεταίρω συνεργασία και ακόμα καλύτερη συμμόρφωση ως προς τις συστάσεις των εθνικών μηχανισμών την χαροποιεί ιδιαίτερα, καθώς «αποτελούν στοιχεία, τα οποία θα βοηθήσουν την περαιτέρω συνεργασία μας, αλλά και την υλοποίηση του προγράμματός μας, που είναι τόσο η βελτίωση των συνθηκών κράτησης, αλλά και γενικότερα η καλύτερη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
