Kathimerini.gr
ΝΙΑΜΕΪ. Για κίνδυνο γαλλικής στρατιωτικής επιχείρησης με στόχο την επαναφορά του προέδρου Μοχαμέντ Μπαζούμ στην εξουσία στον Νίγηρα έκανε χθες λόγο ο επικεφαλής του πραξικοπήματος, στρατηγός Αμπντουραμάν Τιανί, μία ημέρα αφότου χιλιάδες διαδηλωτές περικύκλωσαν τη γαλλική πρεσβεία στη Νιαμέι. Ο Μπαζούμ βρίσκεται σε κατ’ οίκον κράτηση από την 26η Ιουλίου.
«Ζήτω ο Τιανί! Κάτω η Γαλλία! Ζήτω η Ρωσία!» φώναζαν οι διαδηλωτές σε Νιαμέι και Ταχουά, δεύτερη πόλη της χώρας, με ρωσικές σημαίες να ξεχωρίζουν ανάμεσα στο πλήθος. Προσπάθεια των διαδηλωτών να εισχωρήσουν στο συγκρότημα της γαλλικής πρεσβείας στην πρωτεύουσα απεφεύχθη χάρη στην παρέμβαση στρατιωτών. Φήμη είχε κυκλοφορήσει το πρωί της Κυριακής, σύμφωνα με την οποία υπουργοί της έκπτωτης κυβέρνησης κρύβονταν στο κτίριο. Η φρουρά της πρεσβείας, αποτελούμενη από στρατιώτες πιστούς στον Τιανί, άνοιξε πυρ τραυματίζοντας έξι διαδηλωτές, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde.
«Με τη στάση της, που φθάνει μέχρι και την αναζήτηση τρόπων για στρατιωτική παρέμβαση στον Νίγηρα, η Γαλλία –με τη συνενοχή ορισμένων πολιτών της χώρας μας– αναζητεί την πολιτική νομιμοποίηση για τέτοια επιχείρηση με στόχο την επάνοδο του καθεστώτος Μπαζούμ», ανέφερε χθεσινό ανακοινωθέν της χούντας.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε απειλήσει την Κυριακή να απαντήσει «με άμεσο και άτεγκτο» τρόπο σε κάθε επίθεση εναντίον Γάλλων πολιτών και των συμφερόντων τους στον Νίγηρα. Το υπουργείο Εξωτερικών στο Παρίσι υπενθύμισε στους πραξικοπηματίες «τις υποχρεώσεις τους σε θέματα προστασίας των επιχειρήσεων και του διπλωματικού προσωπικού, καθώς και όλων των ξένων υπηκόων στον Νίγηρα».
Τελεσίγραφο προς τη Νιαμέι απηύθυναν την Κυριακή, από τη σύνοδό τους στην Αμπούτζα της Νιγηρίας, τα κράτη-μέλη της Cedeao (Οικονομική Κοινότητα Κρατών της Δυτικής Αφρικής), αποφασίζοντας «την αναστολή κάθε εμπορικής και οικονομικής συναλλαγής» μεταξύ των κρατών-μελών της και του Νίγηρα, καθώς και τη δέσμευση κεφαλαίων μελών της χούντας σε τράπεζες της Cedeao. Γερμανία και Ισπανία ανακοίνωσαν από τη μεριά τους την αναστολή της αναπτυξιακής και δημοσιονομικής βοήθειας προς τον Νίγηρα. Η Cedeao έχει παρέμβει στρατιωτικά πολλές φορές στο παρελθόν σε περιφερειακές κρίσεις, όπως το 1990 στον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβερία, το 1997 στη Σιέρα Λεόνε για την επαναφορά στην εξουσία έκπτωτου προέδρου, το 2012 στη Γουινέα-Μπισάο ύστερα από στρατιωτικό κίνημα. Το 2017, πολυεθνική δύναμη είχε στείλει η Κοινότητα στην Γκάμπια προκειμένου να επιτραπεί στον εκλεγμένο πρόεδρο να αναλάβει τα καθήκοντά του.
Σε ανακοίνωσή του την Κυριακή, το Μέγαρο των Ηλυσίων ανέφερε ότι «η Γαλλία στηρίζει κάθε τοπική πρωτοβουλία, η οποία θα εξασφαλίσει την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και την επιστροφή του προέδρου Μπαζούμ στον θώκο του». Εχοντας δεχθεί επικρίσεις για παρεμβατικότητα στις πρώην αποικίες της στη Δυτική Αφρική, η Γαλλία προσπαθεί να μην εμφανίζεται στην πρώτη γραμμή της διπλωματικής επίθεσης εναντίον των πραξικοπηματιών, ωθώντας την Cedeao να υιοθετήσει σκληρή στάση απέναντι στους πραξικοπηματίες της Νιαμέι, οι οποίοι απειλούν τα μεγάλα γαλλικά συμφέροντα στη χώρα.
Ο Μπαζούμ υπήρξε σημαντικός σύμμαχος της Γαλλίας στην περιοχή του Σαχέλ. Το πραξικόπημα του στρατηγού Τιανί απειλεί τώρα την παρουσία των 1.500 Γάλλων στρατιωτών στον Νίγηρα και τα επιχειρησιακά σχέδια του γαλλικού επιτελείου για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή. Τα γαλλικά γεωπολιτικά σχέδια είχαν άλλωστε τροποποιηθεί επειγόντως το 2022 και το 2023 στο Μάλι και στην Μπουρκίνα Φάσο αντίστοιχα, μετά την άνοδο στην εξουσία στρατιωτικών οι οποίοι απαίτησαν την αποχώρηση της γαλλικής αντιτρομοκρατικής δύναμης από τις χώρες τους.
Συσπείρωση
Οι ανακοινώσεις της χούντας τις τελευταίες δύο ημέρες θυμίζουν εκείνες των πραξικοπηματιών σε Μάλι και Μπουρκίνα Φάσο, με την προσπάθειά τους να συσπειρώσουν τον διστακτικό πληθυσμό επικαλούμενοι εξωτερικό εχθρό. Στο πλευρό της χούντας τάχθηκε την Κυριακή η ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Νίγηρα, η οποία είχε φιμωθεί από τη βραχύβια κυβέρνηση Μπαζούμ και την προκάτοχό της. Την ίδια ώρα, την ανησυχία της γαλλικής διπλωματίας πρέπει να έχει περιορίσει η συνεχιζόμενη ομαλή λειτουργία του ορυχείου ουρανίου της Αρλίτ στη Σαχάρα, κοντά στα σύνορα με την Αλγερία. Διαχειρίστρια του ορυχείου είναι η γαλλική Orano (πρώην Areva), η οποία ελέγχει τρία τέτοια ορυχεία στον Νίγηρα.
