Kathimerini.gr
Νίκος Ευσταθίου
Η 52χρονη Αϊσέ από την Αγκυρα, ιδιο-κτήτρια κοσμηματοπωλείου και περήφανη μητέρα δύο παιδιών, δήλωνε μέχρι πρότινος απογοητευμένη από το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία. «Με τόση διαφθορά και ριζοσπαστικοποίηση δεν εμπιστευόμουν κανέναν πολιτικό – μέχρι που ήρθε στη ζωή μας ο δήμαρχος της πόλης μας, ο Μανσούρ Γιαβάς», εξηγεί με ενθουσιασμό στην «Κ». Για την ίδια, καθώς και εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους της τουρκικής πρωτεύουσας, ο 66χρονος πολιτικός που εξελέγη δήμαρχος το 2019 αντιπροσωπεύει μια ελπιδοφόρο αλλαγή πολιτικού πολιτισμού. «Ο Γιαβάς κρίνεται από τα πολλαπλά έργα του και όχι από τα λόγια του – και γι’ αυτό ακριβώς θα τον ήθελα κάποια στιγμή στο τιμόνι της χώρας», συμπληρώνει.
Η Αϊσέ δεν είναι η μόνη που στρέφεται προς το πρόσωπο του Γιαβάς εν αναμονή των προεδρικών εκλογών, που είναι προγραμματισμένες για το 2023. Παρότι σχετικά άγνωστος πέρα από τα σύνορα της χώρας, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος επικροτείται από το 74% των κατοίκων της Αγκυρας, ενώ βρίσκεται σταθερά στην κορυφή των πιο δημοφιλών πολιτικών της χώρας – το 61% των Τούρκων έχει θετική γνώμη για το πρόσωπό του. Ισως σημαντικότερο όλων: στο σύνολο των δημοσκοπήσεων, ο Γιαβάς αναδεικνύεται ο ισχυρότερος πολιτικός αντίπαλος του Ερντογάν, παγιώνοντας την υπεροχή του με διαφορά 14% στην εκτίμηση ψήφου για τον δεύτερο γύρο μιας πιθανής αναμέτρησης.
Η διαχείριση της πανδημίας, η πτωτική πορεία της τουρκικής λίρας και οι θυελλώδεις αποκαλύψεις του μαφιόζου Σεντάτ Πεκάρ για την τουρκική κυβέρνηση έχουν σκιαγραφήσει ένα εφιαλτικό πολιτικό τρίπτυχο για τον Ερντογάν, ωθώντας παράλληλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης προς αναζήτηση του προσώπου που θα συσπειρώσει το πολιτικό φάσμα εναντίον του. Την τελευταία διετία, ο Γιαβάς και ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου έχουν αναδειχθεί σε ανερχόμενα αστέρια του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, αντιπροσωπεύοντας δύο αρκετά διαφορετικές στρατηγικές και εκλογικές προσεγγίσεις. «Εάν ο Ιμάμογλου είναι ο χαρισματικός πολιτικός της αντιπολίτευσης που δεν διστάζει να κοντραριστεί με τον Ερντογάν, ο Γιαβάς είναι ο ικανός διαχειριστής», εξηγεί ο 32χρονος Ατακάν, δημοσιογράφος από την Αγκυρα. «Η εικόνα του μέσου Τούρκου ψηφοφόρου για εκείνον είναι πως πρόκειται για μια ήρεμη αλλά εξαιρετικά αποτελεσματική δύναμη, που αποφεύγει να δίνει συνεντεύξεις και να συμμετέχει σε πολιτικούς καβγάδες, επιλέγοντας να αφοσιωθεί στη χάραξη πολιτικής», προσθέτει.
Στα υπέρ της υποψηφιότητας Γιαβάς προσμετρείται η στήριξη που απολαμβάνει από ένα ευρύ, ανορθόδοξο φάσμα δεξιών αλλά και αριστερών υποστηρικτών, αποτέλεσμα της πολιτικής του σταδιοδρομίας. Επειτα από μερικά χρόνια νομικής καριέρας, ο Γιαβάς έκανε το παρθενικό του ταξίδι στον χώρο της πολιτικής τη δεκαετία του ’90 με το εθνικιστικό κόμμα MHP, διεκδικώντας τη δημαρχία της συνοικίας Μπεϊπαζαρί της Αγκυρας. Αφότου ολοκλήρωσε μια επιτυχημένη δεκαετία στην τοπική αυτοδιοίκηση, αποχώρησε από την εθνικιστική παράταξη το 2013, προσχωρώντας στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και διεκδικώντας τη δημαρχία της Αγκυρας στις εκλογές του 2014. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, ο Γιαβάς έχασε την αναμέτρηση για μόλις μία μονάδα, ενώ οι εκλογές «παραπέμφθηκαν» μέχρι και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων λόγω εικαζόμενης απάτης. Επέστρεψε στην πολιτική λίγο πριν από τις τοπικές εκλογές του 2019 για να τοποθετηθεί ξανά ως υποψήφιος του CHP, αυτήν τη φορά με την υποστήριξη του κεντροδεξιού Καλού Κόμματος, και αναδείχθηκε νικητής με το 51% των ψήφων.
Αισιοδοξία
«Ο Γιαβάς αποτελεί ζωντανή απόδειξη πως οι δημοκρατικές δυνάμεις της Τουρκίας μπορούν να προχωρήσουν πέρα από τις κομματικές διαφορές του παρελθόντος και να βρουν κοινό έδαφος», υπογραμμίζει στην «Κ» ο Αϊκάν Ερντεμίρ, πρώην βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και νυν στέλεχος του Ιδρύματος για την Προστασία της Δημοκρατίας με έδρα την Ουάσιγκτον. «Παρότι η Τουρκία διατηρεί πικρές αναμνήσεις πόλωσης και πολιτικού φανατισμού, ο δήμαρχος της Αγκυρας έχει αποδείξει ότι κεντροδεξιοί και κεντροαριστεροί πολιτικοί μπορούν να συσπειρωθούν και να κερδίσουν τον ισλαμιστικό – υπερεθνικιστικό συνασπισμό. Ταυτόχρονα, η θητεία του αποδεικνύει πως η διαχείριση ζητημάτων παίζει μεγαλύτερο ρόλο στη βελτίωση της ζωής των κατοίκων της πόλης σε σύγκριση με τις μάταιες μικροκομματικές μάχες που ευδοκιμούν στην πόλωση», συμπληρώνει.
Το εθνικιστικό παρελθόν του Γιαβάς δημιουργεί, φυσικά, ορισμένα προβλήματα στην πιθανή υποψηφιότητά του – ανάμεσά τους και η διστακτικότητα που εξέφρασαν οι Κούρδοι ψηφοφόροι προς το πρόσωπό του το 2019. Ωστόσο, οι πολιτικοί χειρισμοί του αυξάνουν τη δημοτικότητά του ακόμη και σε αυτή την εκλογική ομάδα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Γιαβάς έχει λάβει πολλαπλούς επαίνους για τη διαχείριση της πανδημίας στην Αγκυρα, καθώς κατάφερε να αυξήσει τα προγράμματα οικονομικής στήριξης, να προσφέρει δωρεάν μετακινήσεις και φθηνότερη παροχή νερού σε φοιτητές και απόρους, να αυξήσει τους ποδηλατόδρομους και πεζόδρομους της πόλης, ενώ μείωσε σημαντικά το γιγάντιο δημοσιονομικό έλλειμμα του δήμου. «Η μεγαλύτερη επιτυχία του είναι πως παρέλαβε ένα χάος στην Αγκυρα από τον απερχόμενο δήμαρχο του AKP, αλλά δύο χρόνια και μια πανδημία μετά έφερε την αλλαγή, την τάξη και την ηρεμία», καταλήγει ο Ατακάν. «Αυτό είναι το ισχυρότερο επιχείρημα υπέρ της πιθανής υποψηφιότητάς του για να ανατρέψει τα 18 χρόνια εξουσίας του Ερντογάν».
