Του Γιάννη Ιωάννου
Μέχρι τον Πόλεμο του 1973 το Ισραήλ, από ιδρύσεως του, εστίαζε στην ασφάλεια έναντι της ειρήνης με την Παλαιστίνη. Από το 1973 και μετά συνειδητοποιούσε πως απαραίτητη για την ασφάλειά του είναι η εδραίωση της ειρήνης, μια διαδικασία που το οδήγησε μέχρι τις ιστορικές συμφωνίες του Όσλο -μια ανάσα πριν την επίλυση του Μεσανατολικού. Σήμερα, ένα ξεκάθαρο δόγμα ως προς τις στρατηγικές του επιδιώξεις δείχνει όχι μόνο να μην υφίσταται αλλά και να μην μπορεί να αναζητηθεί την επόμενη ημέρα ενός πολέμου στη Γάζα που θα αποκόψει το κεφάλι της Χαμάς και, παράλληλα, θα ισοπεδώσει την περιοχή.
Το σοκ του περασμένου Σαββάτου ως προς τον στρατηγικό και τακτικό αιφνιδιασμό που υπέστη το apparatus ασφάλειας του Ισραήλ τώρα μόλις έχει αρχίσει να μετατρέπεται σε debate. Μια συζήτηση στο εσωτερικό της χώρας γεμάτη οργή, φόβο, σοκ, σκληρή πολιτική κριτική αλλά και την πίστη για αντεπίθεση και τιμωρία της Χαμάς -που με τόσο βαρβαρικό τρομοκρατικό τρόπο αλλά μια άρτια οργανωμένη, στρατιωτικά, επίθεση επέφερε ένα πλήγμα που ήδη παγκοσμίως συγκρίνεται με την 11η Σεπτεμβρίου ή την επίθεση, τον Δεκέμβριο του 1941, στη βάση του Περλ Χάρμπορ.
Ένας πόλεμος στη Γάζα, με τον φόβο ανάφλεξης ενός ευρύτερου περιφερειακού πολέμου, είναι αδύνατον να προβλεφθεί ως προς το τι φέρνει την επόμενη ημέρα. Τόσο ως προς την μεγάλη εικόνα της Μέσης Ανατολής όσο κι αναφορικά με την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση -όπως την γνωρίσαμε ιστορικά μετά το 1948.
Διλήμματα
O IDF πριν εξαπολύσει την τρομερή του ισχύ έχει να αντιμετωπίσει τρία βασικά διλήμματα. Ένα στρατηγικό, ένα τακτικό κι ένα ανθρωπιστικής φύσης:
- Σε σχέση με την διάνοιξη ενός δεύτερου μετώπου στο Βορρά (νότιο Λίβανο) με πλήρη εμπλοκή της Χεζμπολάχ ή και δρώντων από την συριακή επικράτεια στο Γκολάν ή εντός της χώρας σε επίπεδο αστικής τρομοκρατικής βίας (Ιερουσαλήμ, Ιουδαία και Σαμάρεια) -την στιγμή μάλιστα που η επιχείρηση στη Γάζα θα βρίσκεται υπό εξέλιξη
- Αναφορικά με τις απώλειες σε περίπτωση πυραυλικών χτυπημάτων εναντίον αμάχων εντός μεγάλων ισραηλινών πόλεων δεδομένου ότι η Χεζμπολάχ διαθέτει και αντιπλοϊκούς πυραύλους -επιφανείας και βαλλιστικούς- καθώς και βαλλιστικούς πυραύλους τύπου Scud. H κατατριβή του Iron Dome σε επίπεδο αναχορηγίας αποτελεί ζήτημα τακτικής επίλυσης και
- Σε σχέση με τους εκατοντάδες πολίτες του Ισραήλ και τρίτων χωρών που τελούν υπό ομηρεία στη Γάζα από τους τρομοκράτες της Χαμάς -η οποία έχει ήδη δηλώσει πρόθεση δημόσιων βιντεοσκοπημένων εκτελέσεων ως αντίποινα σε βομβαρδισμούς κτιρίων στη Γάζα. Οι όμηροι αποτελούν και σημείο τριβής, εσωτερικά, με φωνές να κάνουν λόγο για διασφάλιση της ζωής τους ενώ άλλες να έχουν αντίθετη άποψη -μεταφέροντας την πολιτική αστάθεια των τελευταίων μηνών εντός της κυβέρνησης -σε καιρό πολέμου- του Νετανιάχου
Η επόμενη ημέρα
Η επόμενη ημέρα είναι σημαντικότερη από τον πόλεμο -όποια μορφή κι αν έχει δεδομένου ότι ακόμη και η ισοπέδωση της Γάζας δεν έχει κάποιο endgame ειρήνευσης -θάβοντας περαιτέρω την προοπτική της ειρηνικής επίλυσης δύο κρατών που ήδη τις τελευταίες δεκαετίες έχει εξασθενίσει. Δεδομένης της έντασης ένας πόλεμος στη Γάζα θα δημιουργήσει ένα τεράστιο προσφυγικό ρεύμα προς την Αίγυπτο, περισσότερες απώλειες αμάχων Παλαιστινίων -σε μια περιοχή ήδη αποκλεισμένη εδώ και χρόνια- και φυσικά μια διαδικασία που θα εντάξει τις σχέσεις Ισραήλ-χωρών του αραβομουσουλμανικού κόσμου σε μια νέα ψυχροπολεμική περίοδο με ότι αυτό συνεπάγεται για το πλαίσιο εξομάλυνσης των «Συμφωνιών του Αβραάμ», τις σχέσεις Ιράν-Δύσης, την σταθερότητα της Αιγύπτου. Μια εξέλιξη που μάλλον βοηθάει δρώντες όπως την Χαμάς και τους ακραίους συμμάχους του Νετανιάχου στη κυβέρνηση παρά τις μετριοπαθέστερες φωνές. Η δε υπερχείλιση του πολέμου σε μια σύγκρουση με χαρακτηριστικά περιφερειακής αναμέτρησης Ισραήλ-Ιράν όχι μόνο αποσταθεροποιεί την Συρία και το Ιράκ αλλά μετατρέπεται, εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία, σε ένα ζήτημα παγκόσμιου ενδιαφέροντος με πολλές και πολύπλοκες επιμέρους συνέπειες.
Αντί επιλόγου
Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι πολύ κρίσιμες για την Μέση Ανατολή. Έχει εισέλθει, ανεπιστρεπτί, σε πόλεμο. Και σε μια περίοδο έντονων, τεκτονικών θα έλεγε κανείς, ανακατατάξεων από τις οποίες επηρεάζονται όλα τα κράτη της περιοχής -κι αναπόφευκτα η Κύπρος.
Ως προς την τελευταία αναζητείται σοβαρότητα, ουσία, ενεργητική στάση και κανένας εφησυχασμός.
