Ως ένα μεγάλο ρίσκο περιγράφεται στον διεθνή Τύπο η απόφασή του Εμανουέλ Μακρόν να κηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, μετά τη συντριπτική ήττα της κεντρώας συμμαχίας του στις Ευρωεκλογές από το ακροδεξιό κίνημα της Μαρίν Λεπέν.
Ειδικότερα, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η «Εθνική Συσπείρωση» (RN) της Λεπέν συγκέντρωσε το 31,5% των ψήφων συγκριτικά με την κυβερνώσα συμμαχία του Μακρόν, που έλαβε μόλις 14,6%.
«Ακουσα το μήνυμά σας», είπε ο Γάλλος πρόεδρος προς τους πολίτες, «και δεν θα το αφήσω χωρίς ανταπόκριση»
Ο Γκλουκσμάν ανέβαινε σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, καλύπτοντας τη διαφορά από το σχήμα του Μακρόν, που δεν κατάφερε να συγκεντρώσει δυναμική παρά την ενεργό συμμετοχή του Γάλλου πρωθυπουργού Γκαμπριέλ Ατάλ.
Το αποτέλεσμα αυτό αποτελεί βαρύ πλήγμα για τον Γάλλο πρόεδρο, που λίγο έλειψε μάλιστα να καταλήξει ακόμα και στην τρίτη θέση, πίσω από την Κεντροαριστερά, η οποία συγκεντρώνει 13,8%.
Ο Μακρόν προέβη στη δραματική ανακοίνωση των πρόωρων εκλογών σε τηλεοπτικό του διάγγελμα από το Μέγαρο Ελιζέ, μόλις μία ώρα μετά τα έξιτ πολ. Η εν λόγω απόφαση ήρθε μάλιστα λίγο αφότου ο 28χρονος πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού και «εκλεκτός» της Λεπέν, Ζορντάν Μπαρντελά, κάλεσε δημόσια τον Γάλλο πρόεδρο να κηρύξει βουλευτικές εκλογές.
Σημειώνεται ότι ο Μπαρντελά θα είναι υποψήφιος της «RN» για την πρωθυπουργία στις επερχόμενες εκλογές, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο αντιπρόεδρος του κόμματος Σεμπαστιάν Σενί.
«Για εμένα, που πάντοτε θεωρούσα ότι μια ενωμένη, ισχυρή και ανεξάρτητη Ευρώπη είναι καλή για τη Γαλλία, αυτή είναι μια κατάσταση που δεν μπορώ να υποστηρίξω», δήλωσε ο Μακρόν. «Αποφάσισα να σας δώσω και πάλι την επιλογή για το κοινοβουλευτικό μας μέλλον μέσω της ψήφου».
«Ακουσα το μήνυμά σας», είπε ο Γάλλος πρόεδρος προς τους πολίτες, «και δεν θα το αφήσω χωρίς ανταπόκριση».
«Η Γαλλία χρειάζεται καθαρή πλειοψηφία με γαλήνη και αρμονία», τόνισε, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να υποχωρήσει μπροστά στην άνοδο της Ακροδεξιάς «παντού στην Ευρώπη».
Το σενάριο της «πολιτικής συμβίωσης»
Ο πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία θα διεξαχθεί σε μόλις τρεις εβδομάδες, και συγκεκριμένα στις 30 Ιουνίου, και ο δεύτερος γύρος στις 7 Ιουλίου, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Σύμφωνα με τους Financial Times, πρόκειται για μια κίνηση με τεράστιο ρίσκο για τον Γάλλο πρόεδρο, ο οποίος είχε ήδη χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία από τις προηγούμενες εκλογές το 2022.
Υπάρχει κίνδυνος βαριάς ήττας για τη συμμαχία του, κάτι που θα τον ανάγκαζε να ορίσει πρωθυπουργό κάποιον από άλλο κόμμα, όπως από τους κεντροδεξιούς Ρεπουμπλικανούς (Les Républicains) ή ακόμη και από την από ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση, σε ένα διακανονισμό που είναι γνωστός και ως πολιτική «συμβίωση» (cohabitation).
Μετά την ίδρυση της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958, υπήρξαν συνολικά τρεις περιπτώσεις πολιτικής «συμβίωσης» στη Γαλλία, όταν δηλαδή ένας πρόεδρος χρειάστηκε να μοιραστεί την εξουσία με τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση ενός αντίπαλου κόμματος.
Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο και αυτή τη φορά, ο Μακρόν θα κατέληγε να έχει ελάχιστη εξουσία στα εγχώρια ζητήματα κατά τα επόμενα τρία χρόνια της προεδρίας του.
Η αντίδραση της Λεπέν
Οπως αναφέρει πάντως ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος, είναι αναγκαία μια ψηφοφορία για τον κατευνασμό των τεταμένων διαφωνιών στο γαλλικό Κοινοβούλιο, καθώς και για την επίτευξη σαφήνειας σε ό,τι αφορά την κατεύθυνση της χώρας. Αξιωματούχοι του Ελιζέ είπαν ότι ο Μακρόν εξέταζε αυτή την απόφαση εδώ και κάποιο διάστημα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την τελματώδη κατάσταση στη Βουλή.
Ο Φρασνουά Μπεϊρού, κεντρώος πολιτικός, του οποίου το κόμμα είναι στη συμμαχία του Μακρόν, δήλωσε ότι ο Γάλλος πρόεδρος στοχεύει στο να «βάλει τέλος στο αδιέξοδο», θέτοντας ένα απλό ερώτημα προς τους ψηφοφόρους, εάν δηλαδή η Γαλλία πράγματι ταυτίζεται με τις προτάσεις της Ακροδεξιάς.
Από την πλευρά της, η Μαρίν Λεπέν γιόρτασε τη νίκη της και χαιρέτισε την αντίδραση του Μακρόν σε αυτήν.
«Αυτό δείχνει ότι όταν ο λαός ψηφίζει, ο λαός κερδίζει», δήλωσε κατά τη νικητήρια ομιλία της. «Δεν μπορώ παρά να χαιρετίσω την απόφαση του προέδρου να κηρύξει πρόωρες εκλογές… Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε την εξουσία, αν οι Γάλλοι μας στηρίξουν».
Σημειώνεται ότι η Εθνική Συσπείρωση κατέχει 88 από τις συνολικά 577 έδρες στην Εθνοσυνέλευση, κάτι που την καθιστά το μεγαλύτερο κόμμα της γαλλικής αντιπολίτευσης. Παράλληλα με τη μεγάλη νίκη της Λεπέν, το ακροδεξιό κόμμα Reconquête (δηλ. Ανακατάληψη) συγκέντρωσε το 5,3% των ψήφων στις ευρωεκλογές.
Τα μηνύματα που «δεν άγγιξαν τους Γάλλους»
Οι προοπτικές νίκης στις βουλευτικές εκλογές θα μπορούσαν να δώσουν τεράστια ώθηση στη φιλοδοξία της Λεπέν να διαδεχτεί τον Μακρόν στην προεδρία το 2027. Η απόφαση, ωστόσο, του Μακρόν να κηρύξει πρόωρες εκλογές ήταν μια προσπάθεια υψηλού ρίσκου, για να ανακόψει την άνοδο της ακροδεξιάς αντιπάλου του.
«Είναι μια σοβαρή ήττα για τον Μακρόν, δεδομένου ότι είναι πρόεδρος εδώ και επτά χρόνια και ανέκαθεν έλεγε ότι στόχος του ήταν η μάχη κατά της Ακροδεξιάς», αναφέρει στους Financial Times ο Μπρούνο Καουτρές, ακαδημαϊκός και ειδικός στις δημοσκοπήσεις από το Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών του Παρισιού.
Η ήττα του Μακρόν έρχεται μετά από δηλώσεις του ότι το μέλλον της Ε.Ε. βρίσκεται σε κίνδυνο εξαιτίας της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, του οικονομικού ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ και την Κίνα και της κλιματικής αλλαγής – ζητήματα στα οποία, όπως υποστηρίζει, δεν μπορεί κανείς να εμπιστευθεί στην Ακροδεξιά.
Αυτά τα μηνύματα, ωστόσο, δεν άγγιξαν τους Γάλλους ψηφοφόρους, οι οποίοι έχουν και στο παρελθόν χρησιμοποιήσει τις ευρωεκλογές ως μέσο διαμαρτυρίας κατά του απερχόμενου προέδρου.
«Δεδομένου ότι ο Εμανουέλ Μακρόν έχει προσπαθήσει να θέσει τον εαυτό του στη θέση του πνευματικού ηγέτη της Ευρώπης, το γεγονός ότι οι Γάλλοι πολίτες δεν τον ακολουθούν είναι προβληματικό για εκείνον», προσθέτει ο Καουτρές.
«Στριμωγμένος» ο Μακρόν
Οπως σημειώνει το BBC σε ανάλυσή του, η κήρυξη πρόωρων εκλογών αποτέλεσε τεράστια έκπληξη για τη Γαλλία, ενώ αποτελεί και τεράστιο ρίσκο για τον ίδιο τον Μακρόν.
Στο ίδιο δημοσίευμα τονίζεται, πάντως, ότι ο Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε να έχει αντιδράσει διαφορετικά στην πικρή ήττα του, συνεχίζοντας τη μέχρι τώρα πορεία του και θεωρώντας τη νίκη της Ακροδεξιάς ως μια απλή παρέκκλιση που θα διορθωθεί σε πιο «σημαντικές» εκλογικές αναμετρήσεις.
Η αντίδρασή του, όμως, δείχνει ότι είναι πιθανό να είχε προβλέψει αυτό το αποτέλεσμα και να είχε σχεδιάσει την αντίδρασή του από πριν. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών άλλωστε επιβεβαιώνει τις δημοσκοπήσεις, κάτι που σημαίνει ότι ο Μακρόν είχε χρόνο να εξετάσει τις επιλογές του.
Το πρόβλημα για εκείνον, όμως, σύμφωνα με το BBC, είναι ότι είναι στριμωγμένος. Χωρίς την πλειοψηφία, είναι ήδη δύσκολο να εξασφαλίσει την υπερψήφιση οποιουδήποτε νόμου από την Εθνοσυνέλευση. Με το μεγαλύτερο μέρος της χώρας λοιπόν να έχει στραφεί πλέον εναντίον του, οποιαδήποτε νέα νομοθεσία –όπως ο επερχόμενος προϋπολογισμός– θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλες πολιτικές εντάσεις.
Ετσι, όπως σημειώνεται στην ίδια ανάλυση, ο Μακρόν επέλεξε τη «σαφήνεια». Εάν η «Εθνική Συσπείρωση» κερδίσει ξανά, τότε –όπως λέει– θα πρέπει να της δοθεί η ευκαιρία να κυβερνήσει.
Είναι πάντως βέβαιο ότι ο Μακρόν ελπίζει σε μια «αντεπίθεση» του κόμματός του στις επερχόμενες εκλογές ή στο ότι άλλα κόμματα θα έχουν καλύτερα αποτελέσματα.
Παρ’ όλα αυτά, οι εκτιμήσεις «δείχνουν» ακόμα μία νίκη της RN, ίσως όχι τόσο σαρωτική όσο η χθεσινή, αλλά σίγουρα αρκετή για να κερδίσει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.
Εάν συμβεί αυτό, είναι πολύ πιθανό τη θέση του πρωθυπουργού να αναλάβει ο Μπαρντελά.
Με πληροφορίες από Financial Times, BBC
