Kathimerini.gr
ΛΙΣΣΑΒΩΝΑ. Με μια απόφαση που άφησε εμβρόντητη την κοινή γνώμη της Πορτογαλίας, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της χώρας Αντόνιο Κόστα υπέβαλε χθες αιφνιδίως την παραίτησή του, αφού το όνομά του ενεπλάκη σε έρευνα διαφθοράς. Σε διάγγελμά του, ο Κόστα δήλωσε ότι «υπό αυτές τις συνθήκες, προφανώς, υπέβαλα την παραίτησή μου στον πρόεδρο της δημοκρατίας». Η ανακοίνωση ήρθε λίγες ώρες μετά τη σύλληψη του προσωπάρχη του στη διάρκεια επιδρομής σε δημόσια κτίρια στο πλαίσιο εκτεταμένης εισαγγελικής έρευνας, που έφτασε μέχρι τον στενό πυρήνα του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο εξετάζει κατά πόσον οι ύποπτοι χρησιμοποίησαν το όνομά του και επικαλέστηκαν τη συναίνεσή του για να «ξεκλειδώσουν» πρακτικές, που τελούν υπό διερεύνηση. Ο 62χρονος σοσιαλιστής ηγέτης, ο οποίος είναι επικεφαλής του κόμματος από το 2015, υπεραμύνθηκε της αθωότητάς του και εμφανίστηκε δακρυσμένος τη στιγμή που ευχαριστούσε την οικογένειά του για την υποστήριξη τόσων ετών. «Εχω απόλυτη εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη», είπε. «Θέλω να πω πρόσωπο με πρόσωπο στους Πορτογάλους ότι η συνείδησή μου είναι καθαρή για οιαδήποτε παράνομη ή απαγορευμένη πράξη. Αν υπάρχουν υποψίες, οι δικαστικές αρχές είναι ελεύθερες να τις ερευνήσουν… δεν είμαι υπεράνω του νόμου». Εισαγγελείς που ερευνούν την υπόθεση εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης εις βάρος του Βιτόρ Σκάρια, προσωπάρχη του Κόστα, του δημάρχου της πόλης Σίνες και άλλων τριών ατόμων, με το επιχείρημα ότι είναι ύποπτοι φυγής και προσπάθειας αλλοίωσης αποδεικτικών στοιχείων.
Ο υπουργός Υποδομών Ζοάο Γκαλάμπα και ο επικεφαλής της περιβαλλοντικής υπηρεσίας ήταν μεταξύ όσων θεωρούνται ύποπτοι. Ο δικαστής ερευνά κακοδιαχείριση, διαφθορά από εκλεγμένους αξιωματούχους και άσκηση αθέμιτης επιρροής σε σχέση με την άδεια εξόρυξης λιθίου κοντά στα βόρεια σύνορα της Πορτογαλίας με την Ισπανία, και τα σχέδια για τη δημιουργία εργοστασίου υδρογόνου και data center στην πόλη Σίνες στα νότια.
To σκάνδαλο TAP
Υπενθυμίζεται πως τουλάχιστον δέκα υπουργοί και υφυπουργοί αποχώρησαν από την κυβέρνηση πέρυσι – τουλάχιστον δύο από αυτούς σε σχέση με σκάνδαλα στον αερομεταφορέα TAP. Το πιο χαρακτηριστικό εξ αυτών ήταν αποζημίωση λόγω απόλυσης που έλαβε η υφυπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, Αλεσάντρα Ρέις, μετά την αποχώρησή της από το διοικητικό συμβούλιο του κρατικού αερομεταφορέα TAP, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του ομίλου.
Τον Νοέμβριο του 2022, το δεξί χέρι του Πορτογάλου πρωθυπουργού Κόστα, ο Μιγκέλ Αλβες, παραιτήθηκε αφού κατηγορήθηκε επισήμως από τους εισαγγελείς για ατασθαλίες στη διάρκεια της δημαρχιακής του θητείας του το 2015-16. Ο Αλβες αρνήθηκε ότι διέπραξε αδίκημα.
Το γραφείο του εισαγγελέα ανέφερε ότι οι ύποπτοι χρησιμοποίησαν το όνομα του πρωθυπουργού για να διαπράξουν τις παράνομες δραστηριότητές τους. Τα ορυχεία λιθίου της Πορτογαλίας και τα σχέδια για πράσινο υδρογόνο είναι μέρος της πράσινης πρωτοβουλίας της Ε.Ε., που προωθούν οι Βρυξέλλες. Ο Κόστα εξήγησε, πάντως, ότι δεν είχε καμία ένδειξη ότι ερευνάται από τις Αρχές.
«Πρόκειται για μια φάση της ζωής μου που τελειώνει», τόνισε χθες. Δεν είναι η πρώτη φορά που η εξόρυξη λιθίου αποδεικνύεται αμφιλεγόμενη υπόθεση. Πριν από δύο χρόνια απορρίφθηκε η άδεια στη βόρεια περιοχή Μονταλέγκρε, «λόγω έλλειψης επαγγελματισμού» εκ μέρους της εταιρείας που είχε εξασφαλίσει το σχέδιο το 2019. Για την ακρίβεια, η έκθεση περιβαλλοντικού αποτυπώματος που κατέθεσε η εταιρεία LusoRecursos θεωρήθηκε «εμφανώς ανεπαρκής» και τελικά η άδεια ακυρώθηκε. Η Ε.Ε. επιχειρεί να δημιουργήσει μια ανεξάρτητη πηγή άντλησης πρώτων υλών προκειμένου να μην εξαρτάται από τρίτες χώρες, αφού αυτήν τη στιγμή εισάγει σχεδόν όλο το λίθιο που χρειάζεται για να κατασκευάσει μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα. Η Κομισιόν υπολογίζει ότι η ζήτηση για λίθιο θα αυξηθεί 18 φορές έως το 2030 και 60 έως το 2050. Αυτό πυροδότησε μια κούρσα για τη δημιουργία ορυχείων σε Φινλανδία, Ισπανία, Σερβία, Τσεχία, Αυστρία και Πορτογαλία.
O Kόστα, ο οποίος είναι πρωθυπουργός τα τελευταία οκτώ χρόνια, ηγείτο μέχρι χθες μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης με απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Αν και διέθετε την εμπιστοσύνη των βουλευτών, τον τελευταίο χρόνο έχει πληγεί από το αυξανόμενο κόστος ζωής, τις διαδηλώσεις εκπαιδευτικών και τη μεγάλη πρόκληση ιδιωτικοποίησης του εθνικού αερομεταφορέα. Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στα τέλη του περασμένου μήνα εμφάνιζε το προβάδισμα των σοσιαλιστών να έχει περιοριστεί στο 3,7% έναντι του κεντροδεξιού PSD, που είναι το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στο Κοινοβούλιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τελευταίες εκλογές ήταν πρόωρες και πραγματοποιήθηκαν τον Ιανουάριο του 2022. «Η Πορτογαλία βυθίστηκε στη σήψη», σχολίασε ο Ρουί Ροσά, επικεφαλής μικρού ακροδεξιού κόμματος, ο οποίος είχε ζητήσει από τον πρόεδρο της χώρας να διαλύσει τη Βουλή σε περίπτωση που αρνιό-ταν να παραιτηθεί ο Κόστα.
