Του Παύλου Ξανθούλη
Τέσσερα χρόνια χρειάστηκαν ώστε η Λευκωσία να μπορέσει να δημιουργήσει γέφυρες με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Οι πρώτοι μήνες ήταν τρικυμιώδεις, με αφετηρία τον Δεκέμβριο του 2019, όταν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αμέσως μετά την ανάληψη της ηγεσίας της Κομισιόν, κατήργησε ετσιθελικά μέρος των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί ομόφωνα από τα κράτη-μέλη κατά της Τουρκίας, για τις έκνομες της ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ. Χωρίς να ενημερώσει κανένα και δη τη Λευκωσία, ξεπάγωσε τους τυπικά παγωμένους ευρωτουρκικούς διαλόγους, με πρόσχημα το μεταναστευτικό και στόχο την αναθέρμανση των σχέσεων με το καθεστώς Ερντογάν.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, τότε ΥΠΕΞ της Κύπρου και θιασώτης της τακτικής των κυρώσεων, έπνεε τα μένεα κατά της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, «στολίζοντας» πίσω από κλειστές πόρτες όσους συμμετείχαν στο ροκάνισμα των κυρώσεων που αντικειμενικά και υπό τις περιστάσεις ήταν μονόδρομος για τη Λευκωσία. Σήμερα όμως, ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ως πρόεδρος πλέον της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχει κάνει στροφή. Επιθυμεί επανεκλογή της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν στην ηγεσία της Κομισιόν, θεωρώντας ότι τους τελευταίους μήνες έχει οικοδομήσει με τη Γερμανίδα αξιωματούχο μια σχέση η οποία θα αποβεί συμφέρουσα για την Κύπρο, την επόμενη πενταετία. Ο πρόεδρος της Κύπρου εκτιμά ότι «έχει κερδίσει» την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κάτι που βασίζει στην παρουσία της στην Κύπρο για τα «εγκαίνια» του ανθρωπιστικού διαδρόμου για τη Γάζα, «Αμάλθεια», στην «προσφορά» 1 δισεκατομμυρίου ευρώ προς τον Λίβανο, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να φρενάρει τις ροές προσφύγων και μεταναστών προς την Κύπρο, αλλά και την παρουσία της στη νήσο για τις εκδηλώσεις 20 χρόνια μετά την ένταξη στην Ε.Ε., ως επίσης και στις συνεχείς διαβεβαιώσεις για στήριξη της Λευκωσίας, στο Κυπριακό.
Ωστόσο, για να αντιληφθεί κάποιος την ορθή διάσταση της σχέσης Χριστοδουλίδη – Φον ντερ Λάιεν, θα πρέπει να συνυπολογίσει και τα εξής:
- Αφενός, ότι κύκλοι στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο και στο Παρίσι, θεωρούν ότι η παρουσία της κας Φον ντερ Λάιεν στα εγκαίνια της «Αμάλθειας» αποτελούσε ουσιαστικά την έναρξη της προεκλογικής της καμπάνιας για επανεκλογή στην ηγεσία της Κομισιόν. Άρα, σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, η κα Φον ντερ Λάιεν «αξιοποίησε» την «Αμάλθεια», στη βάση των δικών της σχεδιασμών και της δικής της ατζέντας, εκτίμηση που ενισχύεται και από το γεγονός ότι μέχρι τότε, η πρόεδρος της Κομισιόν «μειδιούσε» στο άκουσμα της πρωτοβουλίας της Κύπρου.
- Αφετέρου, ότι το 1 δισ. ευρώ το οποίο δόθηκε προς τον Λίβανο, είναι το ίδιο ακριβώς ποσό που διατίθεται τα τελευταία 11 χρόνια προς τη Βηρυτό από την Ε.Ε. (μέσος όρος) και άρα στην πραγματικότητα δεν «διανθίστηκε» ουδόλως προκειμένου να αναχαιτίσει τις μεταναστευτικές ροές προς την Κύπρο.
- Η δε παρουσία της κας Φον ντερ Λάιεν στην Κύπρο για τα 20χρονα από την ένταξη, έγινε καθ’ οδόν προς τον Λίβανο για την ανακοίνωση της οικονομικής βοήθειας προς τη Βηρυτό, ενώ οι αναφορές για στήριξη στο Κυπριακό δεν άγγιξαν ποτέ την ουσία, παραπέμποντας σε μια εξαγγελία άνευ περιεχομένου.
Σε κάθε περίπτωση, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει αποδείξει ότι ξέρει να προσαρμόζεται και να εξασφαλίζει αυτό που επιθυμεί. Έχει τολμήσει να φλερτάρει με μεγαλύτερους παίκτες από την Κύπρο, όπως την Πολωνία και την Ουγγαρία, όταν με τις ψήφους των εθνικιστικών κομμάτων των δύο χωρών(!), εξασφάλιζε την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το 2019. Με στενότατη πλειοψηφία εννέα μόλις ψήφων, 383 υπέρ και 374 εναντίον. Στη συνέχεια, η κα Φον ντερ Λάιεν, «ξέχασε» τους φίλους της εθνικιστές και επέβαλε στις δύο χώρες πάγωμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων, διαπιστώνοντας «κενά» στο κράτος δικαίου. Κενά, τα οποία είχε προσπεράσει όταν συναλλασσόταν με τους εθνικιστές της Πολωνίας και της Ουγγαρίας και απολάμβανε τις ψήφους τους, για να αναρριχηθεί στο ύπατο αξίωμα της Κομισιόν.
Σήμερα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), έχει να αντιμετωπίσει δύο σκοπέλους:
- Ο πρώτος, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου εκτιμάται ότι έχοντας ήδη τις πλάτες 12 εκ των 27 ηγετών, που ανήκουν στο ΕΛΚ, περιλαμβανομένου του προέδρου Χριστοδουλίδη, εύκολα ή δύσκολα θα εξασφαλίσει την απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία. Αν και οι ηγέτες του «τριγώνου της Βαϊμάρης», ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ φέρονται να κάνουν κι άλλες σκέψεις. Ενώ, παράλληλα αφήνονται να διαρρεύσουν ονόματα όπως του Μάριο Ντράγκι, της ΥΠΕΞ της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμπογκ (Πράσινοι) καθώς και του Κροάτη ηγέτη Αντρέι Πλένκοβιτς.
- Ο δεύτερος σκόπελος, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θεωρείται ο πλέον δύσκολος. Το κόμμα της Φον ντερ Λάιεν, ΕΛΚ, εκτιμάται ότι θα εξασφαλίσει 170 έδρες. Άρα, θα απαιτηθεί η στήριξη των Σοσιαλιστών και των Φιλελευθέρων για να υπερβεί τις 361 ψήφους που απαιτούνται, (από σύνολο 720 ευρωβουλευτών) προκειμένου να εγκριθεί από το Σώμα. Τα τρία σχήματα, σύμφωνα με το Politico, αναμένεται να εξασφαλίσουν περίπου 390 έδρες και σε περίπτωση απώλειας μόλις 10% στη ψηφοφορία, η κα Φον ντερ Λάιεν θα οδηγηθεί σε αποτυχία. Σενάριο υπαρκτό, καθώς το 2019 είχε απωλέσει 100 περίπου ψήφους από τα προαναφερθέντα τρία πολιτικά σχήματα.
Κατά συνέπεια, εκτιμάται ότι η επανεκλογή της κας Φον ντερ Λάιεν θα περάσει μέσα από συμπληγάδες. Και η ίδια η Γερμανίδα αξιωματούχος, ακολουθώντας το μοντέλο του 2019, κλείνει ήδη ξανά το μάτι σε εθνικιστικά και ακροδεξιά σχήματα. Αυτή τη φορά όχι με τους Πολωνούς και τους Ούγγρους, αλλά με την ηγέτιδα της Ιταλίας, Τζιόρτζια Μελόνι, το κόμμα της οποίας συμμετέχει στο ECR (στο οποίο φιλοδοξεί να εκλέξει ευρωβουλευτή και το ΕΛΑΜ). Το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι εκτιμάται ότι θα εκλέξει 30 ευρωβουλευτές. Και δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι τις τελευταίες βδομάδες επιχειρείται μια «κανονικοποίηση» της Μελόνι και ένας διαχωρισμός της από τη Γαλλίδα Λεπέν (Economist). Όπως δεν είναι τυχαίες οι προειδοποιήσεις από κύκλους των Σοσιαλιστών και των Φιλελευθέρων ότι όσο η κα Φον ντερ Λάιεν φλερτάρει με εθνικιστές και ακροδεξιούς, τόσες μεγαλύτερες απώλειες θα έχει από τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της Ευρωβουλής.
