Πέτρος Παπακωνσταντίνου
Στις 13 Φεβρουαρίου το τηλεοπτικό δίκτυο της Χεζμπολάχ μετέδωσε μαγνητοσκοπημένη ομιλία του ηγέτη της, Χασάν Νασράλα, για τον πόλεμο στη Γάζα. Σε κάποιο σημείο, ο επικεφαλής της ισχυρής φιλοϊρανικής οργάνωσης του Λιβάνου κάλεσε τα μέλη της να περιορίσουν στο ελάχιστο τη χρήση κινητών τηλεφώνων γιατί θα μπορούσαν να γίνουν πηγές άντλησης πληροφοριών από τις μυστικές υπηρεσίες του εχθρού. «Το Ισραήλ δεν χρειάζεται πλέον συνεργάτες. Οι δικές του συσκευές παρακολούθησης βρίσκονται στις δικές σας τσέπες. Αν ψάχνετε για Ισραηλινούς πράκτορες, κοιτάξτε το κινητό που έχετε στα χέρια σας και εκείνα που κατέχουν οι σύζυγοι και τα παιδιά σας», είπε χαρακτηριστικά ο Νασράλα. Υπό αυτό το πρίσμα, άλλωστε, είχε ήδη δώσει διαταγή να χρησιμοποιούνται για τις τηλεπικοινωνίες της Χεζμπολάχ, όχι κινητά τηλέφωνα, αλλά βομβητές και γουόκι τόκι, συσκευές ξεπερασμένης τεχνολογίας, αλλά περισσότερο ασφαλείς, όπως πίστευε τότε.
Η ώρα της αλήθειας ήρθε την περασμένη Τρίτη, στις 3.30 μ.μ. Γύρω στους 3.000 βομβητές έσκαγαν ταυτόχρονα, σαν χειροβομβίδες, στη Βηρυτό και άλλα σημεία του Λιβάνου – σε λαϊκές αγορές, σπίτια, αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, ακόμη και σε νοσοκομεία– σκοτώνοντας τουλάχιστον 12 ανθρώπους και τραυματίζοντας περί τους 2.700, πολλοί από τους οποίους έμειναν τυφλοί ή ανάπηροι. Την επομένη, σειρά να εκραγούν είχαν τα γουόκι τόκι, αλλά και λάπτοπ, ακόμη και ηλιακοί θερμοσίφωνες, με συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 25 άτομα και να τραυματιστούν περί τα 600. Πολλοί από τα θύματα ήταν μαχητές ή πολιτικά στελέχη της Χεζμπολάχ, άλλοι όμως ήταν γιατροί ή ακόμη και παιδιά που απλά βρέθηκαν σε λάθος σημείο τη λάθος στιγμή.
Παλαιότερες ενέργειες
∆εν ήταν η πρώτη φορά που οι ισραηλινές υπηρεσίες χρησιμοποιούσαν αποτελεσματικά μεθόδους υβριδικού πολέμου. Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, με τη συνδρομή της κυβέρνησης Ομπάμα, οι Ισραηλινοί κατάφεραν να μολύνουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα με το κακόβουλο λογισμικό Stuxnet, το οποίο «τρέλανε» τις συσκευές φυγοκέντρησης που χρησιμοποιούνταν για τον εμπλουτισμό ουρανίου, προκαλώντας μεγάλες ζημιές. Τον Νοέμβριο του 2020 η Μοσάντ σκότωσε τον «πατέρα» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, Μοχσέν Φακριζαντέχ, στο κεντρικό Ιράν με αυτόματο βελγικό όπλο FN, που καθοδηγούνταν από ρομπότ με λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης.
Ωστόσο, το «σκληρό πλήγμα» που δέχθηκε η Χεζμπολάχ, όπως αναγνώρισε την περασμένη Πέμπτη ο Νασράλα, ξεπερνάει σε έκταση και δυνητικές επιπτώσεις όλα τα ιστορικά προηγούμενα. Μέσα σε δύο ημέρες η οργάνωση, που αποτελεί κράτος εν κράτει στον Λίβανο –πολύ ισχυρότερη από τον στρατό της πτωχευμένης χώρας, οι αξιωματικοί του οποίου κάνουν δεύτερες δουλειές για να επιβιώσουν– συσσώρευσε απώλειες που μόνο ύστερα από έναν ανοιχτό πόλεμο θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν. Το νευρικό σύστημα των επικοινωνιών της βρέθηκε σε προσωρινή παράλυση, καθώς κάθε στέλεχός της θα σκεφτεί δέκα και εκατό φορές προτού πατήσει οποιοδήποτε ηλεκτρονικό κουμπί. Στο ψυχολογικό πεδίο η Χεζμπολάχ εμφανίστηκε ανίκανη να προστατέψει τον εαυτό της και τον λαό του Λιβάνου, ενώ το Ισραήλ ξέπλυνε έως έναν βαθμό τη ντροπή από το «Περλ Χάρμπορ της 7ης Οκτωβρίου», λίγο πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την επιδρομή - σοκ της Χαμάς.
Το πρώτο ερώτημα που τέθηκε ήταν πώς τα κατάφερε η ισραηλινή μυστική υπηρεσία Μοσάντ να προχωρήσει σε ένα τόσο θεαματικό πλήγμα, βγαλμένο θα έλεγε κανείς από μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας; Γρήγορα έγινε γνωστό ότι οι μοιραίοι βομβητές έφεραν τον λογότυπο AR 924, που παρέπεμπε στην εταιρεία Gold Apollo της Ταϊβάν, ενώ τα γουόκι τόκι είχαν την επιγραφή IC-V82, παραπέμποντας στην ιαπωνική φίρμα ICOM. Ωστόσο, οι μεν Γιαπωνέζοι διευκρίνισαν ότι έχουν σταματήσει εδώ και μια δεκαετία να βγάζουν γουόκι τόκι κι ότι όσα κυκλοφορούν στην πιάτσα με τον δικό τους λογότυπο είναι πλαστά, ενώ οι Ταϊβανέζοι ανέφεραν ότι είχαν παραχωρήσει την πατέντα για την κατασκευή των βομβητών στην ουγγρική φίρμα BAC.
Ενδεχόμενες υποψίες για ουγγρικό δάκτυλο δεν θα ήταν αδικαιολόγητες. Ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν, είναι στενός σύμμαχος του Νετανιάχου, χρησιμοποίησε το ισραηλινό λογισμικό Pegasus για την παρακολούθηση πολιτικών του αντιπάλων και προσέλαβε την ισραηλινή, ιδιωτική εταιρεία ασφαλείας Black Cube για να παγιδέψει ακτιβιστές μη κυβερνητικών οργανώσεων και να τους εμφανίσει ως πράκτορες του Τζορτζ Σόρος που ήθελε να τον ανατρέψει, παραμονές βουλευτικών εκλογών του 2018. Σε κάθε περίπτωση, το ουσιαστικό είναι ότι η «ουγγρική» BAC ήταν στην πραγματικότητα εταιρεία- βιτρίνα της Μοσάντ, όπως ήταν και η «βουλγαρική» Norta Global, που χρησιμοποιήθηκε για να θολώσει τα ίχνη των παγιδευμένων συσκευών. Ετσι, η Χεζμπολάχ πίστευε ότι παραλάμβανε ακίνδυνους βομβητές, χωρίς να ξέρει ότι οι Ισραηλινοί είχαν βάλει γύρω στα πέντε γραμμάρια εκρηκτικής ύλης PETN σε κάθε μία.
Γιατί τώρα;
Το επόμενο ερώτημα είναι, γιατί τώρα; Λογικά, θα περίμενε κανείς να ακολουθήσει ακαριαία εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο, ώστε ο στρατός του να εκμεταλλευτεί την προσωρινή αποδιοργάνωση του αντιπάλου και να δημιουργήσει την επιθυμητή «ουδέτερη ζώνη» στα σύνορα των δύο χωρών. Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε να επιστρέψουν στις εστίες τους οι 70.000 Ισραηλινοί που εκτοπίστηκαν λόγω των βομβαρδισμών της Χεζμπολάχ μετά την 7η Οκτωβρίου. Οι ιστότοποι Axios και Al Monitor υποστήριξαν ότι το Ισραήλ δεν ήταν έτοιμο για μια τέτοια εισβολή και αναγκάστηκε να ενεργοποιήσει πρόωρα τις παγιδευμένες συσκευές, ύστερα από πληροφορίες ότι κάποια στελέχη της Χεζμπολάχ είχαν αρχίσει να υποψιάζονται πως κάτι δεν πήγαινε καλά.
Ολα δείχνουν, όμως, ότι η εφιαλτική ανάφλεξη είναι θέμα λίγου χρόνου. Η μεν Χεζμπολάχ, έχοντας υποστεί δύο ταπεινωτικά πλήγματα μέσα σε 48 ώρες, είναι αδύνατον να περιοριστεί για μία ακόμη φορά σε συμβολικές αντιδράσεις, το δε Ισραήλ ήδη βομβαρδίζει εντατικά στόχους του αντιπάλου και συγκεντρώνει επίλεκτες δυνάμεις στα σύνορα, ενόψει της κατά τα φαινόμενα προαποφασισμένης εισβολής. Μόνο μια οριστική ειρήνευση στη Γάζα θα μπορούσε να αποτρέψει το εφιαλτικό σενάριο ενός περιφερειακού πολέμου, με πιθανή εμπλοκή και του Ιράν, αλλά το να δεχθεί την ειρήνευση η κυβέρνηση Νετανιάχου ακούγεται αυτή την ώρα εντελώς εξωπραγματικό.
