Του Γιάννη Ιωάννου
Εδώ και δώδεκα εβδομάδες το Ισραήλ γνωρίζει τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της σύγχρονης πολιτικής του ιστορίας. Αφορμή η επανεκλογή Μπένιαμιν Νετανιάχου, η συμπόρευσή του με την Ακροδεξιά («Καχανιστές») και η ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση που προωθεί στο κοινοβούλιο της χώρας («Κνέσσετ») για τον εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης, πτυχή που συνδέεται άρρηκτα με την απεμπόληση της ευθύνης για πολιτικά πρόσωπα. Η τελευταία φαίνεται να είναι μια νομοθεσία «κομμένη και ραμμένη» στα μέτρα του μιας και ο ίδιος κατηγορείται ενώπιον της Δικαιοσύνης για σοβαρές υποθέσεις διαφθοράς τα τελευταία χρόνια.
Η σταγόνα που γέμισε το ποτήρι των διαδηλώσεων εναντίον του Νετανιάχου ήταν η απόφαση του τελευταίου το απόγευμα της Κυριακής να απολύσει τον υπουργό Άμυνας του Ισραήλ, Υoav Galant. O κ. Galant όπως και υψηλόβαθμα στελέχη των πάντα ισχυρών στη χώρα, πολιτικά και κοινωνικά, ενόπλων δυνάμεων (IDF) εξέφρασε την δυσαρέσκειά του απέναντι στην προωθούμενη νομοθεσία ενώ στις διαδηλώσεις σε όλες τις πόλεις του Ισραήλ πρωτοστατούν οι έφεδροι του IDF οι οποίοι προειδοποιούν για καταπάτηση της δημοκρατικής παράδοσης της χώρας και για καταστάσεις που παραπέμπουν στις καταστροφικές πρώτες ώρες του πολέμου του 1973 (σ.σ. ο πόλεμος του «Γιομ Κιπούρ» αποτέλεσε για το Ισραήλ τακτικό αιφνιδιασμό και η μάχη κρίθηκε από την ταχεία επέμβαση, κι ηρωϊκή άμυνα, των εφέδρων).
Τα ξημερώματα της Κυριακής μέσω SMS το Τελ Αβίβ κατακλείστηκε από 600.000 διαδηλωτές σε μια αυθόρμητη αντίδραση που ήδη χαρακτηρίζεται από τα ισραηλινά ΜΜΕ ως η μεγαλύτερη διαδήλωση που γνώρισε ποτέ η χώρα. Με διαδηλωτές μάλιστα να κινούνται απειλητικά εναντίον και της προσωπικής κατοικίας του Ισραηλινού ΠΘ Νετανιάχου, στην Ιερουσαλήμ.
Λήψη από drone στο Τελ Αβίβ. Κάθε Σάββατο εδώ και τρεις μήνες σε όλες τις μεγάλες πόλεις ο κόσμος διαδηλώνει εναντίον της δικαστικής μεταρρύθμισης που προωθεί ο Νετανιάχου. Το παράδειγμα του Τραμπ, της Τουρκίας του Ερντογάν ή της Ρωσίας του Πούτιν κυριαρχεί ως επιχείρημα προκειμένου να μην καταστεί το Ισραήλ «το αντιδημοκρατικό κράτος του Μπίμπι»
Aπεργίες και πίεση στον «Μπίμπι»
Το πρωί της Δευτέρας τόσο το διεθνές αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν» έκλεισε κατόπιν απεργίας ως αντίδραση για την απόλυση Galant αλλά και οι μεγαλύτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις προχωρούν με γενικές απεργίες που ενδέχεται να παγώσουν την χώρα. Ο ίδιος ο Πρόεδρος του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτζογκ, κάλεσε δημοσίως τον Νετανιάχου να αποσύρει την νομοθεσία ενώ και μέλη του κόμματος «Λικούντ» καθώς και οι ακροδεξιοί σύμμαχοι του έχουν εκφράσει δημόσια ή ιδιωτικά διαφωνίες με την «συνταγματική εκτροπή» (σ.σ. το κράτος του Ισραήλ δεν έχει γραπτό Σύνταγμα) που προωθεί ο «Μπίμπι» προκειμένου να θέσει εαυτόν εκτός ερευνών για διαφθορά.
Η πίεση αναμένεται να συνεχιστεί πάντως ιδίως υπό το βάρος του Νετανιάχου που το πρωί της Δευτέρας πάγωσε την μεταρρύθμιση που προορίζονταν για ψήφιση στη «Κνέσσετ» στις 2 Απριλίου. Οι διαδηλώσεις εναντίον της συμμαχίας του με τα ακροδεξιά κόμματα αναμένεται να συνεχιστούν τις επόμενες εβδομάδες, πτυχή που βάζει την χώρα σε μια εξαιρετικά ασταθή περίοδο δεδομένου και του μήνα του Ραμαζανιού και του συγκείμενου της βίας στην ανατολική Ιερουσαλήμ και την Γάζα.
Η μεγάλη εικόνα
Δεν χωρεί αμφιβολία πως τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των πολιτών του Ισραήλ μεταφέρουν το σύνολο της πολιτικής πίεσης στον Νετανιάχου με το σενάριο της παραίτησης του να μην θεωρείται απομακρυσμένο. Δεδομένου ότι η χώρα την περίοδο 2019-2022 πέρασε μια μεγάλης διάρκειας πολιτική κρίση με επαναλαμβανόμενες εκλογές και χωρίς την δημιουργία αυτοδύναμων κυβερνήσεων οι επόμενοι μήνες κρίνονται ως σημαντικοί για σειρά λόγων:
• Ως προς την πολιτική απαξίωση του Νετανιάχου ο οποίος πλέον δέχεται πυρά τόσο από το Κέντρο και την Αριστερά όσο και από το ίδιο το Λικούντ. Συνεπώς η πολιτική του επιβίωση θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την συνέχεια στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Ήδη χθες ο βασικός του υπερεθνικιστικής σύμμαχος, Itamar Ben Gvir, απείλησε με πτώση της κυβέρνησης αν ο Νετανιάχου κάνει πίσω με την νομοθεσία
• Ως προς το αν η πολιτική κρίση θα εκτονωθεί μέσω της εξωτερικής βίας (Ιράν, Χεζμπολάχ, «μικρόκοσμος Συρίας») σε ένα νέο γύρο συγκρούσεων σε Γάζα και Δυτική Όχθη, λόγω και της συνεχιζόμενης αίσθησης πως και ο παλαιστινιακός παράγοντας «βράζει». Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να επαναλάβει τις συγκρούσεις του καλοκαιριού της περιόδου 2014-2020 με επίκεντρο την Γάζα
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που στο Ιαραήλ φαίνεται να διαγράφεται πλέον ξεκάθαρα είναι πως ο «Μπίμπι» βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη περίοδο πολιτικά. Και ίσως οδεύει προς το πολιτικό του τέλος, οριστικό αυτή την φορά.
