Kathimerini.gr
Τάσος Τέλλογλου
Ο πρέσβης Christoph Heusgen (Κρίστοφ Χόισγκεν) ήταν διπλωματικός σύμβουλος της καγκελαρίου Μέρκελ από το 2005 έως το 2017 και από 2017 έως το 2021 επικεφαλής της γερμανικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ. Πήρε ενεργά μέρος στη διαμόρφωση των συμφωνιών του Μινσκ μετά τη ρωσική κατάληψη της Κριμαίας και περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας το 2014. Ο Χόισγκεν αποχώρησε από την ενεργό υπηρεσία τον Ιούνιο του 2021 και αναλαμβάνει ως διάδοχος του Βόλφγκανγκ Ισινγκερ επικεφαλής της Διάσκεψης για την Ασφάλεια του Μονάχου.
– Εκαναν η Γερμανία και η Ε.Ε. λάθη στην πολιτική τους έναντι της Ρωσίας που συνέβαλαν στο σημερινό αποτέλεσμα, δηλαδή στο ξέσπασμα του πολέμου;
– «Η Ε.Ε. δεν έκανε κανένα λάθος. Συμμορφώθηκε με την επιθυμία της Ουκρανίας να ενταχθεί στην Ε.Ε. Κάθε ευρωπαϊκό κράτος έχει αυτό το δικαίωμα, αυτό το δικαίωμα είναι κατοχυρωμένο στην Τελική Πράξη της ΔΑΣΕ. Ιδιαίτερα ως Γερμανοί νομίζω ότι έχουμε ηθική υποχρέωση, μετά τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά των Ουκρανών κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, να δώσουμε στη χώρα αυτή την ευκαιρία να ενταχθεί στην κοινότητα αξιών της Ε.Ε.».
Η εμπειρία δείχνει ότι οι συμφωνίες με την υπογραφή του Πούτιν δεν αξίζουν το χαρτί στο οποίο είναι γραμμένες.
– Αλλά μήπως εμείς, ως Ευρωπαίοι, ήμασταν υπερβολικά επιεικείς απέναντι στη Ρωσία;
– «Εχουμε απλώσει το χέρι μας στη Ρωσία, έχουμε προσφέρει μια εταιρική σχέση ως Ε.Ε., έχουμε πάντα επιδιώξει συνομιλίες ως Ε.Ε. Δυστυχώς, η Ρωσία απέρριψε αυτό το τεντωμένο χέρι και υπό τον Πούτιν επιδίωξε την αντιπαράθεση αντί της συνεργασίας».
– Επενδύσατε πολύ χρόνο και προσπάθεια στις συνομιλίες του Μινσκ. Ηταν αυτή η συμφωνία βιώσιμη;
– «Η συμφωνία ήταν βιώσιμη! Η διαπραγμάτευση έγινε μέσα σε μια μακρά νύχτα. Η συμφωνία αυτή περιελάμβανε ένα ειρηνευτικό σχέδιο και προέβλεπε επίσης αυτονομία για τις κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές γύρω από το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ. Το πρόβλημα ήταν ότι η Ρωσία δεν ήταν από την αρχή πρόθυμη να εφαρμόσει τη συμφωνία».
– Αλλά τώρα η Ρωσία πιστεύει ότι αυτό είναι το ζητούμενο…
– «Το πρόβλημα ήταν ότι η Ρωσία δεν τήρησε το πρώτο άρθρο της συμφωνίας του Μινσκ, την κατάπαυση του πυρός. Αντί να τηρήσει το επακριβώς καθορισμένο χρονοδιάγραμμα, η Ρωσία συνέχισε να πολεμάει μέχρι να καταλάβει έναν σημαντικό κόμβο. Στη συνέχεια, η Ρωσία δεν απέσυρε τα βαρέα όπλα της, δεν έδωσε στους παρατηρητές του ΟΑΣΕ την ελευθερία κινήσεων που της παραχωρεί η συμφωνία του Μινσκ. Αυτές οι ρωσικές παραβιάσεις της συμφωνίας δυσκόλεψαν τον πρόεδρο Ποροσένκο και την κυβέρνησή του να πείσουν το ουκρανικό Κοινοβούλιο, το Rada, για την καλή θέληση της Ρωσίας να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις της βάσει της συμφωνίας του Μινσκ».
– Γιατί πιστεύετε ότι ο Πούτιν χτύπησε τώρα;
– «Ο Πούτιν ζει σε απομόνωση τα τελευταία δύο χρόνια, δεν έχει πλέον προσωπικές συνομιλίες με τους διεθνείς εταίρους του. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Πούτιν ζωγράφισε τον δικό του κόσμο, έγινε παρανοϊκός. Αρχισε να πιστεύει στις δικές του φαντασιώσεις και στη συνέχεια χτύπησε στρατιωτικά για να πραγματοποιήσει αυτές τις φαντασιώσεις. Τώρα έρχεται αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα. Ο Πούτιν έχει παραβιάσει το διεθνές δίκαιο, διαπράττει εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει αρχίσει να ερευνά. Ο Πούτιν προκαλεί ανείπωτη δυστυχία στον ουκρανικό λαό. Ταυτόχρονα βλάπτει τη διεθνή φήμη της χώρας του. Εχει γίνει ο παρίας της διεθνούς κοινότητας, υποστηριζόμενος μόνο από τους δικτάτορες της Λευκορωσίας, της Συρίας και της Βόρειας Κορέας, τους κ.κ. Λουκασένκο, Ασαντ και Κιμ Γιονγκ Ουν. Oποία ομήγυρις!».
– Η Γερμανία έχει παραδοσιακά υποστηρίξει την κοινωνία των πολιτών στη Ρωσία, αλλά δεν έχουν απομείνει και πολλά από αυτά. Επαιξε κάποιο ρόλο στην τρέχουσα εξέλιξη;
– «Η Γερμανία προσπαθούσε πάντοτε για εντατικές κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές επαφές και τις θεσμοθέτησε επίσης με τον Διάλογο της Πετρούπολης. Αλλά ο Πούτιν διέκοψε και αυτόν τον διάλογο. Τα τελευταία χρόνια ο Πούτιν έχει επίσης συστηματικά καταστείλει την πολιτική αντιπολίτευση, την κοινωνία των πολιτών και τον ελεύθερο Τύπο στο εσωτερικό της χώρας. Ακολούθησε τα μαθήματα από το εγχειρίδιο του δικτάτορα».
– Οι δύο χώρες μας εξαρτώνται ιδιαίτερα από το ρωσικό φυσικό αέριο. Εκ των υστέρων πιστεύετε ότι το σχέδιο Nord Stream 2 ήταν λάθος;
– «Κατ’ αρχήν ήταν σωστό να προσπαθήσουμε να οικοδομήσουμε μια εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας όσον αφορά και την οικονομία. Ωστόσο αντιμετωπίζουμε τώρα το πρόβλημα ότι η μια πλευρά δεν είναι πλέον διατεθειμένη να συνάψει πραγματική εταιρική σχέση. Επομένως είναι καιρός να αναζητήσουμε εναλλακτικές λύσεις ως προς τη Ρωσία».
– Τώρα βρισκόμαστε στη 13η ημέρα της ένοπλης σύρραξης. Βλέπετε τη δυνατότητα να αναζητήσουμε και να βρούμε κοινό έδαφος για συμβιβασμό;
– «Ο Πούτιν έχει γκρεμίσει όλες τις γέφυρες πίσω του, έχει ξεκινήσει μια βάναυση επίθεση εναντίον της Ουκρανίας. Ο Πούτιν ευθύνεται αποκλειστικά για τα ανυπολόγιστα δεινά που έχει προκαλέσει στην Ουκρανία. Ο Πούτιν ανήκει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Αλλά φυσικά πρέπει πάντα να επιδιώκουμε μια ειρηνική έκβαση, να καταλήγουμε σε κατάπαυση του πυρός και σε μια συνθήκη ειρήνης. Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει ότι οι συμφωνίες με την υπογραφή του Πούτιν δεν αξίζουν το χαρτί στο οποίο είναι γραμμένες».
