The New York Times
Τα προηγούμενα δύο χρόνια, ο κορωνοϊός οδηγούσε στο θάνατο χιλιάδες Αμερικανούς μέσα σε ένα βάναυσο και προβλέψιμο χρονοδιάγραμμα: Λίγες εβδομάδες μετά την αύξηση των λοιμώξεων, αυξάνονταν και οι θάνατοι, δρομολογώντας μια αδυσώπητη πορεία για ολόκληρη τη χώρα.
Αυτό το μοτίβο φαίνεται να έχει αλλάξει.
Σχεδόν τρεις μήνες από τότε που μία εξαιρετικά μεταδοτική υποπαραλλαγή της Όμικρον προκάλεσε μια ανοιξιάτικη έξαρση κρουσμάτων, οι θάνατοι από τον Covid μειώθηκαν και ο ρυθμός τους πλέον βρίσκεται κοντά στο χαμηλότερο της πανδημίας.
Η διασπορά του ιού και ο αριθμός των θανάτων, δύο γεγονότα που ήταν αλληλένδετα, έχουν αποκλίνει περισσότερο από ποτέ, σημειώνουν οι επιδημιολόγοι.
Οι θάνατοι αυξήθηκαν σταδιακά στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ξεκίνησε το τελευταίο κύμα – είναι πιθανό να συμβεί το ίδιο σε εθνικό επίπεδο καθώς το κύμα υψώνεται στον Νότο και τη Δύση.
Ωστόσο, η χώρα παραμένει πιο ενισχυμένη από ποτέ έναντι των θανάτων από την Covid, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.
Επειδή πολλοί Αμερικανοί έχουν εμβολιαστεί ή μολυνθεί ή και τα δύο, ο αριθμός των ανθρώπων που το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εντελώς απροετοίμαστο για τον ιό έχει μειωθεί σημαντικά.
«Στα προηγούμενα κύματα, υπήρχαν ακόμη σημαντικές ομάδες ανθρώπων που δεν είχαν εμβολιαστεί ή εκτεθεί στον ιό και έτσι διέτρεχαν τον ίδιο κίνδυνο να πεθάνουν όπως στην αρχή της πανδημίας», δήλωσε ο Δρ Ντέιβιντ Ντάουντι, επιδημιολόγος στο Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health. «Αυτά τα κενά δεν υπάρχουν πια», πρόσθεσε.
Ωστόσο, αυτή η στροφή άφησε πίσω πολλούς Αμερικανούς. Οι ηλικιωμένοι αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι στη στατιστική των θανάτων από Covid σε σχέση με πέρυσι. Ο ιός συνεχίζει να σκοτώνει ανεμβολίαστους σε πολύ υψηλότερα ποσοστά από τους εμβολιασμένους, παρά το γεγονός ότι πολλοί μη εμβολιασμένοι έχουν αποκτήσει κάποια προστασία από προηγούμενες λοιμώξεις. Και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζουν επίσης κινδύνους.
Η Covid-19 εξακολουθεί να σκοτώνει κατά μέσο όρο 314 ανθρώπους καθημερινά, το ένα δέκατο του όσων πέθαιναν κάθε μέρα τον Ιανουάριο του 2021, αλλά, ακόμα κι έτσι, παραμένει ένας απολογισμός που τρομάζει. Με αυτόν τον ρυθμό, ο ιός σκοτώνει περισσότερους από τους διπλάσιους Αμερικανούς κάθε μέρα από ό,τι οι αυτοκτονίες ή τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα.
Και πολλοί από αυτούς που επιζούν από τον ιό είναι εξασθενημένοι, κάποιοι από αυτούς για πολύ καιρό.
Η φθίνουσα ανοσία και οι φόβοι
Με τα αποθέματα για την καταπολέμηση του ιού να έχουν στεγνώσει και πολλούς Αμερικανούς να εγκαταλείπουν τις αναμνηστικές δόσεις των εμβολίων, η αποσύνδεση των κρουσμάτων και των θανάτων μπορεί να μην διαρκέσει.
Η ανοσία θα φθίνει και μια πιο «ευέλικτη» παραλλαγή θα μπορούσε να μειώσει την προστασία από σοβαρή νόσηση.
«Καθώς το χρονικό διάστημα από τότε που εμβολιάστηκαν οι άνθρωποι όλο και μεγαλώνει, η αποτελεσματικότητα της ανοσολογικής απόκρισης θα μειώνεται», δήλωσε ο Δρ. Αμπράαρ Καράν, λοιμωξιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Η σύνδεση μεταξύ των κρουσμάτων Covid και των θανάτων άρχισε να εξασθενεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα, είπαν οι επιστήμονες, ωστόσο ο τεράστιος όγκος των Αμερικανών που μολύνθηκαν σήμαινε ότι οι θάνατοι εξακολουθούν να αυξάνονται.
Η μείωση στους θανάτους
Αυτή την άνοιξη, η Covid σκότωνε λιγότερους Αμερικανούς καθημερινά από οποιαδήποτε άλλη περίοδο εκτός από το καλοκαίρι του 2021.
Η χώρα τώρα καταγράφει 10 φορές περισσότερα κρούσματα από εκείνη την περίοδο, υποδεικνύοντας ότι ένα μικρότερο ποσοστό των κρουσμάτων καταλήγει σε θάνατο.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, το ποσοστό θνησιμότητας -το ποσοστό των καταγεγραμμένων κρουσμάτων Covid που αποδεικνύονται θανατηφόρα- είναι κατά 1/3 χαμηλότερο από ό,τι ήταν το περασμένο καλοκαίρι και 1/4 χαμηλότερο από ό,τι ήταν τον Δεκέμβριο.
Τα καταγεγραμμένα κρούσματα υποβαθμίζουν πάντα τα πραγματικά επίπεδα μόλυνσης και η επικράτηση των self-test στο σπίτι, έχει ενδυναμώσει αυτή την κατάσταση.
Για να εξηγήσει αυτά τα προβλήματα, ο Δρ Ντάουντι εξέτασε τη θετικότητα των τεστ. Αυτό το μέτρο είναι ατελές, αλλά αντανακλά τον τεράστιο αριθμό Αμερικανών που προσβλήθηκαν πρόσφατα από τον ιό.
Ορισμένοι επιστήμονες εκτιμούν ότι το τρέχον κύμα κρουσμάτων είναι το δεύτερο μεγαλύτερο της πανδημίας. Με πρόχειρους υπολογισμούς, ο Δρ Ντάουντι υπολόγισε ότι η αναλογία θανάτων προς τη θετικότητα των τεστ μειώθηκε κατά τρεις φορές από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας έως τον Ιανουάριο του 2022 και κατά τέσσερις φορές από τον Ιανουάριο του 2022 έως αυτή την άνοιξη. «Αυτό που βλέπουμε είναι ότι τα κρούσματα της Covid-19 είναι πολύ πιο ήπια», είπε.
Αυτό συνιστά την καλύτερη αντανάκλαση των κερδών της ανοσίας από ό,τι οποιαδήποτε εγγενής αποδυνάμωση του ιού, είπαν οι επιστήμονες.
Οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης για το ποσοστό των Αμερικανών που έχουν προσβληθεί από τον ιό εκτινάχθηκε από το 1/3 τον Δεκέμβριο του 2021 σε πολύ περισσότερο από το 50% δύο μήνες αργότερα.
Το ιλιγγιώδες τίμημα
Η χώρα πλήρωσε ένα ιλιγγιώδες τίμημα: Περίπου 200.000 άνθρωποι πέθαναν από την Covid τον χειμώνα και πάρα πολλοί νόσησαν σοβαρά. Ωστόσο, όσοι επέζησαν εμφανίζουν ανοσοποιητικό που έχει μάθει να αντιμετωπίζει καλύτερα τον ιό.
«Το επίπεδο της ανοσίας στην κοινότητα σε αυτό το κύμα ήταν πολύ υψηλότερο από ό,τι ήταν ποτέ λόγω του συνδυασμού μόλυνσης και εμβολιασμού», δήλωσε ο Δρ Τζο Τζέραλντ, αναπληρωτής καθηγητής δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Πολλοί άνθρωποι που δεν εμβολιάστηκαν μολύνθηκαν από την Όμικρον κατά την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τις αρχές Μαρτίου», πρόσθεσε.
Στα βορειοανατολικά, όπου επικράτησαν για πρώτη φορά οι υποπαραλλαγές της Όμικρον αυτή την άνοιξη, οι θάνατοι αυξήθηκαν, καθώς αυξήθηκαν τα κρούσματα. Στη Νέα Υόρκη, ο ημερήσιος μέσος όρος θανάτων από Covid αυξήθηκε από οκτώ τον Απρίλιο σε περίπου 24 στα μέσα Ιουνίου. Οι ημερήσιοι θάνατοι στη Νέα Αγγλία αυξήθηκαν από πέντε σε 34 την ίδια περίοδο.
Ωστόσο, σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα κρούσματα αυξάνονται από τις αρχές Απριλίου, οι θάνατοι παρέμειναν περίπου στα επίπεδα. Σε κάθε προηγούμενο κύμα, οι θάνατοι από Covid σε εθνικό επίπεδο αυξήθηκαν αρκετές εβδομάδες μετά την αύξηση των κρουσμάτων.
«Πιστεύω ότι είναι κάπως καθησυχαστικό το γεγονός ότι οι θάνατοι δεν αυξήθηκαν όπως στα προηγούμενα κύματα της πανδημίας», δήλωσε η Τζένιφερ Νούτζο, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο Brown.
Η Βιρτζίνια Πίτζερ, επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale, είπε ότι η αλλαγή αυτή προήλθε εν μέρει από το αυξανόμενο ποσοστό κρουσμάτων σε άτομα που είχαν εμβολιαστεί πλήρως, είχαν μολυνθεί προηγουμένως ή και τα δύο.
Στην Αριζόνα, για παράδειγμα, το ποσοστό των κρουσμάτων που καταγράφηκαν σε εμβολιασμένα άτομα αυξήθηκε κατά 60% τον Απρίλιο από 25% πέντε μήνες νωρίτερα.
Η τροχιά της πανδημίας
Σε μια χώρα τόσο μεγάλη όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε κύμα Covid έχει κλιμακωτές περιφερειακές εξάρσεις, περιπλέκοντας τις εθνικές τάσεις.
Στις αρχές Μαΐου, για παράδειγμα, η συνεχιζόμενη μείωση των θανάτων από Covid στο Νότο και τη Δύση από το χειμερινό κύμα της Όμικρον μπορεί να συνέβαλε στο να μην φανούν τόσο έντονα τα αυξανόμενα επίπεδα θνησιμότητας στα βορειοανατολικά.
Ορισμένες πολιτείες έχουν επίσης αλλάξει τακτική και από καθημερινή αναφορά θανάτων, προχώρησαν σε εβδομαδιαία, προκαλώντας μεταβολές στα δεδομένα.
Ορισμένες πολιτείες υποστήριξαν ότι είχαν πεθάνει τόσοι πολλοί το χειμώνα, που χρειάστηκαν εβδομάδες για να αναφέρουν τους θανάτους δημόσια. Αυτό, επίσης, θα μπορούσε να έχει επηρεάσει την εθνική καμπύλη στους θανάτους.
«Το σύστημα επιτήρησης μας στις ΗΠΑ δεν είναι τόσο ισχυρό όσο θα έπρεπε ή θα μπορούσε να είναι», είπε ο Δρ Τζέραλντ, για να προσθέσει: «Γίνεται πιο δύσκολο να κατανοήσουμε τον ρυθμό και την τροχιά της επιδημίας».
Υπάρχουν διάφοροι πιθανοί λόγοι που οι θάνατοι από Covid δεν έχουν μειωθεί ακόμη περισσότερο. Με τα επίπεδα μόλυνσης τόσο υψηλά και ελάχιστες προφυλάξεις που λαμβάνονται, ο ιός αναπόφευκτα φτάνει σε άτομα που είναι πιο ευάλωτα λόγω του μη εμβολιασμού, της ηλικίας ή των υποκείμενων παθήσεων.
Και μολονότι αρκετοί αποκτούν ανοσολογική προστασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας, άλλοι γίνονται πιο επιρρεπείς σε δυσχερείς εξελίξεις, καθώς λόγω της ηλικίας ή του εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος.
Την ίδια ώρα, η στασιμότητα στην εμβολιαστική εκστρατεία της χώρας άφησε επίσης πολλούς ηλικιωμένους σε μεγάλη χρονική απόσταση από την τελευταία τους δόση, άρα ευάλωτους στις επιπτώσεις της φθίνουσας ανοσίας.
