H σκληρή αναμέτρηση Δημοκρατικών – Ρεπουμπλικανών για τον έλεγχο του Κογκρέσου παραμένει αμφίρροπη, αφού η λύση για τους συσχετισμούς στη Γερουσία θα δοθεί στις 6 Δεκεμβρίου, στις επαναληπτικές εκλογές στην πολιτεία της Τζόρτζια, όπως συνέβη άλλωστε και στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Ωστόσο, «κόκκινο (ρεπουμπλικανικό) κύμα» δεν υπήρξε παρά τις προβλέψεις και ο μεγάλος ηττημένος από τις ενδιάμεσες εκλογές της Τρίτης έχει ονοματεπώνυμο: Ντόναλντ Τραμπ. Η σουρεαλιστική φράση του «αν κερδίσουν οι Ρεπουμπλικανοί θα είναι χάρη σε μένα κι αν χάσουν δεν θα φταίω εγώ» διαψεύστηκε λίγες ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης. Η πόλωση του εκλογικού σώματος γέννησε, τελικά, δυνάμεις αντίστασης στον διεμβολισμό της πολιτικής σκηνής από τον τέως πρόεδρο και η χαμηλή δημοτικότητα του Τζο Μπάιντεν δεν επισκίασε την αγανάκτηση των ψηφοφόρων για την οπισθοδρόμηση στο θέμα των αμβλώσεων μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τη σύνθεση του οποίου είχε καθορίσει με τους διορισμούς του ο Τραμπ. Ένα ακόμη πλήγμα στις φιλοδοξίες του κατάφερε η εντυπωσιακή εμφάνιση του δυνάμει σοβαρότερου εσωκομματικού αντιπάλου του, Ρον ντε Σάντις, στη Φλόριντα. Στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών, ο μεγάλος νικητής είναι ο Τζον Φέτερμαν από την Πενσιλβάνια, ο οποίος παρά την περιπέτεια της υγείας του κατόρθωσε να επικρατήσει του αμφιλεγόμενου Μεχμέτ Οζ στη μάχη για τη Γερουσία. Τέλος, καλές επιδόσεις πέτυχαν οι περισσότεροι ελληνικής καταγωγής υποψήφιοι που συμμετείχαν στην αναμέτρηση.
Ντόναλντ Τραμπ, ο μεγάλος ηττημένος
Εκείνο που τραυμάτισε βαρύτατα τον τέως πρόεδρο ήταν ότι όσοι έλαβαν το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών χάρη στην προσωπική του υποστήριξη βγήκαν ηττημένοι σε κρίσιμες μάχες. Φωτ. REUTERS/Ricardo Arduengo/File Photo.
Μιλώντας το βράδυ της Δευτέρας στο Ντέιτον του Οχάιο, τελευταίο σταθμό των ομιλιών του στο πλευρό Ρεπουμπλικανών υποψηφίων, ο Ντόναλντ Τραμπ προανήγγειλε ότι στις 15 Νοεμβρίου θα κάνει μια «πολύ σημαντική ανακοίνωση» από την έπαυλή του, στο Μαρ-α-Λάγκο της Φλόριντα. Όλοι κατάλαβαν, βέβαια, ότι εννοούσε την αναγγελία της υποψηφιότητάς του για τις προεδρικές εκλογές του 2024. Πιστεύοντας ότι θα σερφάρει πάνω σε ένα «γιγαντιαίο κύμα» υπέρ των Ρεπουμπλικανών στις ενδιάμεσες εκλογές, ο Τραμπ θέλησε να μετατρέψει αυτή την αναμέτρηση σε δημοψήφισμα για το πρόσωπό του. Και το πέτυχε, μόνο που το αποτέλεσμα δεν ήταν καθόλου εκείνο που είχε φανταστεί μέσα στον ναρκισσιστικό του οίστρο.
Δεν είναι μόνο που το «κόκκινο κύμα» δεν ήρθε ποτέ, όπως αναγνώρισε ο πιστός σύμμαχος του Τραμπ, γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ. Εκείνο που τραυμάτισε βαρύτατα τον τέως πρόεδρο ήταν ότι οι δικοί του άνθρωποι, εκείνοι που πήραν το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών χάρη στην προσωπική του υποστήριξη, βγήκαν ηττημένοι σε κρίσιμες μάχες –Πενσιλβάνια, Αριζόνα, Μίσιγκαν, Ουισκόνσιν– με μόνη σημαντική εξαίρεση το Οχάιο.
Από το πρωί της Τετάρτης, γνωστές προσωπικότητες των Ρεπουμπλικανών άρχισαν να αναγνωρίζουν ότι το κόμμα «έχει πρόβλημα Τραμπ» και να λαμβάνουν αποστάσεις. Η εσωκομματική διαμάχη που μαινόταν υπόκωφα σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας έγινε δημόσια. Θα ήταν πρόωρο, όμως, να τον ξεγράψει κανείς μεμιάς. Έρευνες κοινής γνώμης το βράδυ των εκλογών, για λογαριασμό του CNN και του CBS, έφεραν το 34% των Αμερικανών να πιστεύει ότι ο Τραμπ έχασε τις εκλογές του 2020 με νοθεία και το 37% να είναι σταθερά συσπειρωμένο γύρω του. Είναι αρκετό αυτό το ποσοστό για να αποτρέψει την εσωκομματική πρόκληση από τον κυβερνήτη της Φλόριντα, Ρον ντε Σάντις; «Αν όντως θέσει υποψηφιότητα, θα πω πράγματα γι’ αυτόν που δεν θα είναι καθόλου κολακευτικά. Τον γνωρίζω καλύτερα από τον καθένα, με εξαίρεση, ίσως, τη γυναίκα του», είχε τονίσει ο Τραμπ πριν από τη μεγάλη εκλογική νίκη του αντιπάλου του.
Ρον ντε Σάντις, ο ανατέλλων αστήρ
Ο 44χρονος νομικός, ο οποίος έχει εργαστεί στον αμερικανικό στρατό, είναι φορέας συντηρητικών απόψεων σε κοινωνικά ζητήματα και εκτιμάται ότι θα είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2024. Φωτ. A.P. Photo/Rebecca Blackwell.
Ο μεγάλος νικητής των ενδιάμεσων εκλογών από την πλευρά του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος είναι ο 44χρονος κυβερνήτης της Φλόριντα, Ρον ντε Σάντις, ο οποίος επικράτησε με διαφορά 19 ποσοστιαίων μονάδων, σαρώνοντας ακόμη και παραδοσιακά προπύργια των Δημοκρατικών, όπως η κομητεία Μαϊάμι-Ντέιντ.
Με εφαλτήριο τη νίκη αυτή, ο Ντε Σάντις θεωρείται πιθανό να διεκδικήσει το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του 2024, απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ. Η επικράτηση, όμως, δεν οφειλόταν μόνο στον ίδιο, αλλά και στο γεγονός ότι το Δημοκρατικό Κόμμα στη Φλόριντα έριξε «λευκή πετσέτα».
Εγκατέλειψαν
Ο αντίπαλος του Ντε Σάντις, ο χαμηλών τόνων πρώην βουλευτής Τσάρλι Κριστ, δεν κέρδισε ούτε στην κομητεία όπου κατοικεί, ενώ τα κεντρικά του Δημοκρατικού Κόμματος ξόδεψαν μόλις 1,5 εκατομμύριο δολάρια για την αναμέτρηση της Φλόριντα – την προηγούμενη φορά είχαν ξοδέψει 58 εκατομμύρια. Ουσιαστικά το Δημοκρατικό Κόμμα αποφάσισε ότι η Φλόριντα δεν αποτελεί πλέον αμφιταλαντευόμενη πολιτεία αλλά ανήκει στους Ρεπουμπλικανούς και άφησε ελεύθερο το πεδίο. Μερίδα ψηφοφόρων του Δημοκρατικού Κόμματος δεν παρουσιάστηκε καν στις κάλπες, ανεβάζοντας τα ποσοστά της αποχής.
Η νίκη του Ντε Σάντις φαίνεται ότι ενόχλησε τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επίσης κατοικεί στη Φλόριντα, ενώ χθες επισήμανε ότι ο Ντε Σάντις συγκέντρωσε 1 εκατομμύριο λιγότερες ψήφους στην πολιτεία από όσες είχε συγκεντρώσει ο ίδιος στις προεδρικές εκλογές.
Ο 44χρονος νομικός, ο οποίος έχει εργαστεί στον αμερικανικό στρατό υπηρετώντας στο Γκουαντάναμο και στο Ιράκ, είναι φορέας συντηρητικών απόψεων σε κοινωνικά ζητήματα. Ως προς την εξωτερική πολιτική, οι απόψεις του ταυτίζονται πολύ περισσότερο με αυτές του κατεστημένου της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής από ό,τι οι απόψεις του Τραμπ – κάτι αδιάφορο για όσο διάστημα παραμένει κυβερνήτης, αλλά πιθανόν σημαντικό εάν έχει μεγαλύτερες φιλοδοξίες.
Ο Τζον Φέτερμαν έκανε την έκπληξη
Στην προεκλογική περίοδο, πήρε θέση υπέρ του αγώνα των Ελληνορθοδόξων για θρησκευτική ελευθερία στην Τουρκία και τάχθηκε υπέρ της εκ νέου μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε μουσείο. Φωτ. A.P. Photo/Gene J. Puskar.
Αν οι Δημοκρατικοί καταφέρουν τελικά να κρατήσουν για μία μόνον έδρα τη Γερουσία, όπως είναι πιθανό, θα το χρωστούν σε μεγάλο βαθμό στον Τζον Φέτερμαν, τον αναπληρωτή κυβερνήτη της Πενσιλβάνια, που έκανε την έκπληξη και χάρισε στο κόμμα του τη μοναδική ανατροπή αυτής της κούρσας, κερδίζοντας μία έδρα που κατείχαν μέχρι χθες οι Ρεπουμπλικανοί.
Ο δρόμος για τη Γερουσία έγινε πολύ ανηφορικός για τον Φέτερμαν στις αρχές Μαΐου, όταν υπέστη εγκεφαλικό. Κατάφερε να αναρρώσει, αλλά όχι πλήρως, όπως έδειξε το τηλεοπτικό ντιμπέιτ με τον Τουρκοαμερικανό Μεχμέτ Οζ, όπου ο Δημοκρατικός υποψήφιος κάποιες στιγμές έψαχνε τα λόγια του. Ωστόσο, μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων μετέφρασε την αστάθεια του Φέτερμαν όχι ως αδυναμία, αλλά ως το σθένος ενός ανθρώπου που χτυπήθηκε από τη μοίρα και στάθηκε στα πόδια του για να συνεχίσει τη μάχη του. Ενα πρότυπο με το οποίο μπορούσαν να ταυτιστούν ιδίως τα λαϊκά στρώματα, σε μια πολιτεία που χτυπήθηκε σκληρά από την αποβιομηχάνιση.
Βοήθησε σε αυτό και το προφίλ αυτού του γίγαντα με το μπλουτζίν, το φούτερ και την κουκούλα, ο οποίος ξεκίνησε την πολιτική του διαδρομή ως δήμαρχος μιας μικρής βιομηχανικής πόλης, χτισμένης γύρω από μια χαλυβουργία. Από την προοδευτική πτέρυγα των Δημοκρατικών, συχνά με ριζοσπαστικές θέσεις για κοινωνικά ζητήματα, ο Φέτερμαν κατάφερε να κατεβάσει στις κάλπες πολλούς από εκείνους που δεν εμπιστεύονται το πολιτικό κατεστημένο, είτε στη γαλάζια είτε στην κόκκινη εκδοχή του.
Η προσωπικότητά του δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο διαφορετική από εκείνη του Οζ, ενός πάμπλουτου γιατρού που έγινε τηλεπερσόνα και πήρε το χρίσμα από τον Τραμπ. Αλλη μία χτυπητή αντίθεση που μας ενδιαφέρει: Ο Φέτερμαν υποστηρίχθηκε ενεργητικά από το ελληνικό και το αρμενικό στοιχείο απέναντι στον Τουρκοαμερικανό υποψήφιο και φίλο του Ερντογάν. Στην προεκλογική περίοδο, πήρε θέση υπέρ του αγώνα των Ελληνορθοδόξων για θρησκευτική ελευθερία στην Τουρκία και τάχθηκε υπέρ της εκ νέου μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε μουσείο.
