Του Γιάννη Ιωάννου
Η 468η ημέρα του πολέμου Ρωσίας και Ουκρανίας, μετά την ρωσική εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022, όχι μόνο σημαδεύεται από ένα καθοριστικό γεγονός όπως η ανατίναξη του υδροηλεκτρικού φράγματος της Νόβα Καχόβκα, στις νότιες όχθες του Δνειπέρου αλλά δείχνει να επιβεβαιώνει κι αυτό που όλοι αναμέναμε: Πως η ουκρανική αντεπίθεση, σιωπηρά και χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες, έχει ξεκινήσει. Ένα γεγονός για το οποίο το Κίεβο προετοιμάζεται εδώ και πολλούς μήνες και το οποίο θα κυριαρχήσει, τις επόμενες εβδομάδες, στην ανάλυση του πολέμου στην Ουκρανία.
Δορυφορική λήψη του ιστότοπου Maxar από το υδροηλεκτρικό φράγμα της Νόβα Καχόβκα (σ.σ. τελεί υπό ρωσική κατοχή από τον Φεβρουάριο του 2022). Η ανατίναξη του φράγματος επηρεάζει καθολικά ολόκληρο το νότιο μέτωπο του Ουκρανικού πολέμου με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον και την επαρχία της Χερσώνας που θα δει αρκετές πόλεις και κοινότητες της να καλύπτονται από το νερό. Η εκτροπή των νερών του Δνειπέρου επηρεάζει και την λειτουργία του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Παρά το γεγονός πως Κίεβο και Μόσχα ερίζουν για το ποιος ευθύνεται για την πράξη δολιοφθοράς του φράγματος μια ορθολογιστική προσέγγιση θα έδειχνε προς την κατεύθυνση της Ρωσίας η οποία θέλει να επιβραδύνει πιθανή αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων στο νότιο Μέτωπο και δη ένα ρήγμα εγγύς της χερσονήσου της Κριμαίας μιας και η υπερχείλιση νερού στο αριστερό άκρο των νησίδων πέριξ του Δνειπέρου εμποδίζει την ουκρανική προέλαση
Τι να αναμένουμε
Τόσο η στάση που το Κίεβο επιβάλλει ως προς την δημοσιοποίηση/ανακοίνωση στοιχείων σε σχέση με την ουκρανική αντεπίθεση όσο και το γεγονός πως στα πρώτα στάδιά της επικρατεί και το “fog of war” ως προς την ανάλυση της σύγκρουσης σε τακτικό επίπεδο, αυτό που καθίσταται σαφές είναι πως η ουκρανική αντεπίθεση έχει ήδη ξεκινήσει και θα κινηθεί σε όλο το εύρος των μετώπων, νότια και ανατολικά, με συμβατικά αλλά και υβριδικά Μέσα. Η ανάλυση εδώ υπαγορεύει ορισμένα ποιοτικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
• Ως προς την διάρκεια. Μια αντεπίθεση μπορεί να διαρκέσει από λίγες εβδομάδες μέχρι και μήνες
• Αναφορικά με την εστίαση. Κι εδώ διαφαίνεται έντονα πως η Ουκρανία θέλει να στοχεύσει στις ανατολικές επαρχίες (με έμφαση σε Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ) αλλά και στο νότιο μέτωπο προκειμένου να παρενοχλήσει τον «χερσαίο διάδρομο της Κριμαίας» που διασφάλισε η Ρωσία μετά την εισβολή και την πτώση της Μαριούπολης
• Σε σχέση με τις στρατηγικές επιδιώξεις. Η Ουκρανία, θεωρητικά, θα στόχευε τόσο στη σοβαρή παρενόχληση της Κριμαίας (πλήρης ανατίναξη της γέφυρας της Κριμαίας) όσο και σε πλήγματα στο ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας ή σε παρενοχλήσεις βαθιά εντός ρωσικού εδάφους (πχ το τι συμβαίνει στο Μπέλγκοροντ). Σκοπός συνεπώς της Ουκρανίας δεν είναι μόνο η ανακατάληψη εδαφών και μια πιθανή κατάρρευση του ρωσικού στρατού αλλά και η δημιουργία «ισοδύναμων» που σε μια μελλοντική διαπραγμάτευση ειρήνης θα ενίσχυαν τις θέσεις της
Η ανατίναξη του φράγματος της Νόβα Καχόβκα μπορεί να καθυστερήσει την ουκρανική αντεπίθεση στο νότιο μέτωπο ωστόσο αποτελεί, σε κάθε περίπτωση, ένδειξη πως η Ρωσία έχει αντιληφθεί πως μια ουκρανική πρωτοβουλία κινήσεων επί του πεδίου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κατάρρευση (rout) αντίστοιχη του Χαρκόβου -πέρυσι. Η ανατίναξη επίσης του φράγματος μπορεί να λειτουργήσει και σε ψυχολογικό επίπεδο πεισμώνοντας, περαιτέρω, την ουκρανική προσπάθεια αλλά και με δυσχερείς συνέπειες για την ροή νερού στη Κριμαία -υπό de facto ρωσικό έλεγχο από το 2014.
Καταληκτικά, ο πόλεμος στην Ουκρανία περνάει, εκτός απροόπτου, σε μια ενδιαφέρουσα περίοδο αναζωπύρωσης των συγκρούσεων στο σύνολο των ενεργών μετώπων, εξέλιξη που επιταχύνει την πορεία της έκβασης των πραγμάτων μέχρι τον χρονικό ορίζοντα του τέλους του χρόνου. Το ποιο θα είναι το αποτέλεσμα θα ορίσει και το συγκείμενο της διεθνούς διπλωματίας -στο αμέσως επόμενο στάδιο.
