Kathimerini.gr
Στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 27-28 Ιουνίου αναμένεται να ανοίξει επισήμως ο νέος πενταετής ευρωπαϊκός θεσμικός κύκλος με συμφωνία για τα πρόσωπα που θα ηγηθούν των ανώτατων ευρωπαϊκών οργάνων, αλλά και για τις προτεραιότητες της πολιτικής κατεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης που καταγράφονται στη λεγόμενη «στρατηγική ατζέντα».
Και ενώ φαίνεται ότι –εκτός απροόπτου– οι «27» θα συμφωνήσουν για τα πρόσωπα, με «φαβορί» να παραμένουν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την προεδρία της Κομισιόν, ο Αντόνιο Κόστα (πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας) για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η Κάγια Κάλας (νυν πρωθυπουργός της Εσθονίας) για επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, προσώρας διχάζονται σε διάφορα «σημεία» του κειμένου της «στρατηγικής ατζέντας», η οποία αποτελεί προϊόν διαβουλεύσεων με τους ηγέτες που πραγματοποίησε στη διάρκεια άτυπων δείπνων, τον Νοέμβριο του 2023 και τον περασμένο Απρίλιο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Oι ηγέτες των κρατών-μελών θα συγκεντρωθούν στις Βρυξέλλες την επόμενη εβδομάδα για να εγκρίνουν τη «στρατηγική ατζέντα».
Για το «κληροδότημα» του Σαρλ Μισέλ για την επόμενη πενταετία, μια πρώτη συζήτηση έγινε στο άτυπο δείπνο των «27» τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, ενώ αξιολογήθηκε περαιτέρω από τους πρέσβεις των κρατών-μελών (Coreper) την περασμένη Τετάρτη. «Το προσχέδιο και η δομή του κρίνονται ικανοποιητικά», σχολιάζει Ευρωπαίος αξιωματούχος. Ωστόσο, δύο κράτη-μέλη ζήτησαν αλλαγές, με τη Γαλλία να εκτιμά ότι λείπουν συγκεκριμένες αναφορές για τη χρηματοδότηση επενδύσεων για την άμυνα και την Ουγγαρία να ζητάει αναφορά στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, που απορρίπτεται, καθώς τα κράτη-μέλη δεν έχουν την ίδια «ανάγνωση» των αποτελεσμάτων, αναφέρει ο ίδιος. Αλλες χώρες δεν επιθυμούν αλλαγές καθώς μπορεί να προκληθούν «τριβές» που δύσκολα θα ξεπεραστούν, την ώρα που βασικός στόχος είναι να συμφωνηθεί το κείμενο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής –που απλώς θα το υιοθετήσει–, ώστε να μην εκτροχιαστούν οι συζητήσεις για τις ανώτατες ευρωπαϊκές θέσεις.
Ενα από τα πιο «αμφιλεγόμενα» ζητήματα αφορά τη χρηματοδότηση της άμυνας και των σχετικών επενδύσεων, που ενδιαφέρει και τη χώρα μας. Ως προς αυτό, Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναφέρουν ότι αναμένεται συγκεκριμένη πρόταση της Κομισιόν, που της έχει ζητηθεί ήδη από τη σύνοδο του Μαρτίου και που θα τεθεί υπό επεξεργασία και σχετική προώθηση στον επόμενο νομοθετικό κύκλο. Στο προσχέδιο του κειμένου, που έχει δει η «Κ», περιλαμβάνεται πάντως η ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ενώ επισημαίνεται «η ανάγκη κινητοποίησης των απαραίτητων εργαλείων για την ενίσχυση της ασφάλειας και αντιμετώπισης των νέων, αναδυόμενων απειλών».
Ερώτημα παραμένει εάν η πρόταση της Κομισιόν θα συμπεριλάβει την πιθανότητα έκδοσης αμυντικών ευρωομολόγων, που θα ικανοποιούσε και την Ελλάδα, η οποία προωθεί τη σχετική ιδέα. Το ζήτημα έκδοσης κοινού χρέους, ωστόσο, είναι «το πιο εκρηκτικό», παραδέχεται Ευρωπαίος αξιωματούχος. Γι’ αυτό, ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές αμφιβάλλουν για το εάν τελικά θα περιληφθεί συγκεκριμένη αναφορά –που απορρίπτουν οι λεγόμενες «φειδωλές» χώρες–, όπως και άλλες ιδέες, περί αμυντικού ταμείου ή ακόμα και της πρότασης για κοινή ασπίδα αεράμυνας, που προωθούν Πολωνία και Ελλάδα. «Πρόκειται για ζητήματα που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αδιευκρίνιστα και θα απασχολήσουν τον επόμενο θεσμικό κύκλο από το 2025 και μετά», σχολιάζουν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.
Ετερο «αμφιλεγόμενο» σημείο αφορά το μεταναστευτικό, με αρκετά κράτη-μέλη να ζητούν προσθήκη αναφοράς σε «καινοτόμες ιδέες», που είχε περιληφθεί και σε πρόσφατη επιστολή προς την Κομισιόν 15 κρατών-μελών, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Η επιστολή έδινε ουσιαστικά έμφαση στην εξωτερική διάσταση των επιστροφών και στην ανάγκη να περιοριστούν οι σοβαρές επιπτώσεις για τα κράτη-μέλη που φιλοξενούν αιτούντες άσυλο των οποίων οι αιτήσεις έχουν απορριφθεί, αλλά και να μειωθούν τα κίνητρα για παράτυπη είσοδο στην Ε.Ε.
